Θωμάς Ακινάτης vs Elon Musk

από John Jalsevac

Ο Elon Musk βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα, αυτή τη φορά επειδή μίλησε για το πώς θέλει να βάλει μικροτσίπ στον εγκέφαλό μας.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, ο Musk πρότεινε ότι το εμφυτεύσιμο τσιπ της Neuralink θα μπορούσε να είναι έτοιμο για δοκιμές σε ανθρώπους σε μόλις έξι μήνες. (Ήταν συνιδρυτής της εταιρείας το 2016.) Ο Musk καυχήθηκε ότι το τσιπ θα μπορούσε μια μέρα να επιτρέψει στους χρήστες να ελέγχουν τα smartphones τους με τις σκέψεις τους, ακόμη και “καλύτερα από κάποιον που έχει λειτουργικά χέρια”.

Αυτά είναι αρκετά ήπια πράγματα για τον Μασκ.

Ο Μασκ έχει στο παρελθόν μιλήσει με ευφράδεια για τη “μεταφόρτωση” της συνείδησής μας σε έναν υπολογιστή ή ακόμη και σε ένα νέο σώμα, ώστε να μπορούμε να “ζήσουμε για πάντα”. Μία από τις πολλές υπερανθρωπιστικές φαντασιώσεις που έχει διασκεδάσει όλα αυτά τα χρόνια είναι ότι μια μέρα θα είμαστε σε θέση να χρησιμοποιούμε εμφυτεύματα εγκεφάλου για να αποθηκεύουμε μνήμες. “Θα μπορούμε να αποθηκεύουμε και να αναπαράγουμε αναμνήσεις”, είπε σε μια άλλη εκδήλωση της Neuralink το 2020. “Το μέλλον θα είναι περίεργο”.

Ως κάποιος που έχει περάσει τα τελευταία έξι χρόνια μελετώντας τη μνήμη, δεν έχω εντυπωσιαστεί. Δεν υπάρχει τίποτα ιδιαίτερα “περίεργο” στο να μπορείς να “αποθηκεύεις και να αναπαράγεις” αναμνήσεις. Οι άνθρωποι το κάνουν αυτό από πάντα, χρησιμοποιώντας το πιο εξελιγμένο νευρωνικό δίκτυο “υγρού λογισμικού” στο σύμπαν: τον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Επιστημονισμός και δυστοπική μελλοντολογία – Που συναντώνται Hawking, Musk και Gates

Σηφάκης Ιωσήφ

Δεν ξέρω εάν είναι τυχαίο ή εάν το ευνοεί η επιδημική συγκυρία. Παρατηρώ τους τελευταίους μήνες στα μέσα ενημέρωσης μια αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για κοσμολογικά θέματα όπως την ταχύτητα διαστολής του σύμπαντος, τον κίνδυνο από μαύρες τρύπες, τον αριθμό των εξωπλανητών του γαλαξία, την ισχύ της θεωρίας της σχετικότητας ή την θεωρία των πάντων, καθώς και για τη μελλοντολογία.

Θέματα που δεν περιορίζονται μόνο στην επιστημονική διάσταση αλλά είναι διανθισμένα με κάποιο ερμηνευτικό "αλατοπίπερο" που έχει φιλοσοφικές και μεταφυσικές προεκτάσεις. Έτσι συντηρείται αμείωτο ενδιαφέρον του κοινού όχι τόσο για πληροφορίες των οποίων η εγκυρότητα ουδόλως επηρεάζει την καθημερινότητα της ζωής στον πλανήτη μας, αλλά περισσότερο για την μαγεία, την ανεξήγητη γοητεία του "κοσμολογικού μύθου" και των ερμηνειών του.

Με έχει συχνά προβληματίσει αυτό το φαινόμενο όπου κοσμολόγοι και συνεπικουρούντες θεσμοί υπό τον μανδύα επιστημονικότητας προωθούν ιδέες για θέματα άσχετα με το αντικείμενο των γνώσεων τους, όπως τελεολογικά και οντολογικά ή ακόμα για την Τεχνητή Νοημοσύνη ή την συνειδητότητα. Ένα πολύ γνωστό και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Stephen Hawking, του οποίου οι θέσεις "επί παντός επιστητού" ακόμα και οι πλέον αμφισβητήσιμες, έβρισκαν άκριτα σημαντική απήχηση στα μέσα ενημέρωσης.

Με τον θρίαμβο της Φυσικής μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, αναπτύχθηκε ένα πνεύμα επιστημονικού ορθολογισμού που αγνοούσε συλλήβδην κάθε τι που δεν είχε φυσική υπόσταση και δεν μπορούσε να μελετηθεί ως φυσικό φαινόμενο. Βέβαια η θέση αυτή δεν λέει τίποτα το συγκλονιστικό. Να θεωρείς τα κοινωνικά φαινόμενα και τα μεταφυσικά θέματα έξω από το αντικείμενο της μελέτης της Φυσικής απορρέει από τον ίδιο τον ορισμό αυτής της επιστήμης. Πλην, όμως, είχε αναπόφευκτες φιλοσοφικές προεκτάσεις. Έναν αγνωστικισμό που θεωρούσε ύποπτη και απέρριπτε κάθε μεταφυσική και θρησκευτική πεποίθηση.

Το ρεύμα αυτό εντάθηκε στα μέσα της δεκαετίας 1990 με τις επιτυχίες της κβαντομηχανικής. Η αρχή της απροσδιοριστίας και άλλα "μυστηριώδη" φαινόμενα του σωματιδιακού μικροκόσμου, ενέπνευσαν κάποιες ιδέες περί "συνειδητότητας του σύμπαντος" και διαμόρφωσαν μεταφυσικές ερμηνείες που εμπνέονται από τον ταοϊσμό και τον ινδουισμό.

Aυτό-πραγματοποιούμενη προφητεία