Η Κωνσταντινούπολη και το Τέλος της Μεγάλης Παρεκκλισης

ΚΛΙΚ στις εικόνες ή ΕΔΩ για να διαβάσετε την ανάρτηση ...

ΠΗΓΗ: https://cosmoidioglossia.blogspot.com/2024/05/blog-post_29.html?m=1

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η νόσος των φιλελεύθερων δυτικών κοινωνιών

Δημήτρης Β. Πεπόνης

Όλες οι επαναστάσεις ξεκινούν από την αποδυνάμωση, την υποχώρηση και την παρακμή του κύρους και της υπεροχής της εξουσίας του κράτους.

Τον Αύγουστο του 2011 είχαμε πενθήμερο χάος και φωτιές στο Λονδίνο, τον Μάιο του 2020 πανικό και περιορισμούς κυκλοφορίας σε δεκάδες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ενώ τις τελευταίες μέρες έχουμε τα γεγονότα που διαδραματίζονται στη Γαλλία. Το έναυσμα και στις τρεις περιπτώσεις είναι κοινό: ο θάνατος από πυρά αστυνομικού των Μαρκ Ντάγκαν, Τζορτζ Φλόιντ και Ναέλ Μερζούκ αντιστοίχως. Τα τρία αυτά περιστατικά είναι τα πιο τρανταχτά (αλλά υπό καμία έννοια τα μοναδικά) λόγω της έντασης, της έκτασης, της διάρκειας και της δημοσιότητάς τους.

Ένας κοινωνικός επιστήμονας πιθανώς να απομόνωνε αυτές τις τρεις περιπτώσεις θανατηφόρας αστυνομικής βίας, κατηγοριοποιώντας τες εν πολλοίς τεχνητά, και στη συνέχεια να επέλεγε ένα οποιοδήποτε πλαίσιο προκειμένου να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα: αστυνομική βία και αυθαιρεσία, που αποτελούν την αφορμή, το έναυσμα ή το πρόσχημα, κοινωνική περιθωριοποίηση, ταξική αντιπαλότητα, φυλετικές διακρίσεις, υποβάθμιση κοινωνικών ομάδων και αστικών περιοχών (προαστίων), διάψευση προσδοκιών, ανασφάλεια και φόβος για το μέλλον, μετανάστευση, οικονομική παρακμή, φτώχεια και ανεργία, κοινωνική δυσαρέσκεια συνοδευόμενη από λαϊκή εξαθλίωση ή εξαχρείωση κ.λπ., με την τελευταία να αποτελεί τον μεγαλύτερο προβλεπτικό παράγοντα αύξησης της συλλογικής βίας ανεξάρτητα από τις πηγές της και, επιπλέον, αναγκαία αλλά όχι απαραίτητα ικανή συνθήκη, προκειμένου να οδηγηθεί μια κρατική κοινωνία σε συνθήκες επανάστασης ή σε χαοτικές καταστάσεις (δες τέλος κείμενου).

Ωστόσο, η δουλειά ενός κυβερνήτη δεν είναι να κατηγοριοποιεί τα φαινόμενα και να καταλήγει σε θεωρητικά συμπεράσματα, όπως ο κοινωνικός επιστήμονας, αλλά να αντιμετωπίζει και να διαχειρίζεται πάσης φύσεως συλλογικά φαινόμενα βίας, ανεξάρτητα από τη φύση τους και την όποια τεχνητή κατηγοριοποίησή τους, και επιπροσθέτως αν όχι να τα προλαμβάνει, τουλάχιστον να τα θεραπεύει: εξ ου και η Πολιτική είναι η ανώτατη τέχνη-επιστήμη.

Τι υποκρύπτει η αποχή από τις εκλογές

Όχι μόνο ψηφίζουν λιγότεροι πολίτες, αλλά και όσοι συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία ψηφίζουν περισσότερο ιδιότροπα και ιδιόρρυθμα.

Του Δημήτρη Β. Πεπόνη

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980 και τις αρχές του 1990 τα ποσοστά συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα κυμαίνονταν γύρω στο 80%. Μέσα στις δύο πρώτες δεκαετίες του εικοστού πρώτου αιώνα έπεσαν σε ιστορικό χαμηλό σε ολόκληρο τον ευρωαμερικανικό διατλαντικό χώρο: μικρότερα ποσοστά συμμετοχής από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για τους πολλούς και από το 1974 για την Ελλάδα.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες μεταβολές που έλαβαν χώρα από τότε μέχρι τώρα είναι ότι, πρώτον, οι κυβερνήσεις και τα κόμματα έχασαν τον έλεγχο ή και την ιδιοκτησία που είχαν στα μεγάλα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία πέρασαν σε ιδιώτες, αναμορφώνοντας αμέτρητους τομείς της δημόσιας σφαίρας και, δεύτερον, αραίωσαν και αποδυναμώθηκαν τα δίκτυα από οργανώσεις, κοινωνικούς εταίρους και σωματεία που διαμεσολαβούσαν μεταξύ των κομμάτων και των πολιτών.

Στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία τα ποσοστά συμμετοχής στις εκλογές κυμαίνονται σε επίπεδα 60%, με ιστορικό χαμηλό τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 στις οποίες ήταν μόλις 56,57%. Ένα ποσοστό της τάξης του 61%, όπως αυτό των πρόσφατων εκλογών του Μαΐου, δεν είναι υψηλό υπό καθεστώς ιδεολογικής πόλωσης, ενώ 2,4 εκατομμύρια ψήφοι είναι μικρός αριθμός για το πρώτο κόμμα.
Ολοένα και λιγότεροι άνθρωποι ψηφίζουν. 

Μάλιστα τις τελευταίες δεκαετίες η αποχή από την εκλογική διαδικασία εξελίχθηκε ίσως στο πιο σημαντικό και γρήγορα αναπτυσσόμενο πολιτικό και κοινωνικό κίνημα στη λεγόμενη Δύση, δηλαδή στην επικράτεια των φιλελεύθερων δημοκρατιών, παρόλο που σπάνια ακούμε για αυτή την κρίση πολιτικής συμμετοχής. Έχει παρατηρηθεί εμπειρικά ότι την πτώση των ποσοστών συμμετοχής στις εκλογές ακολουθούν μαζικές μετατοπίσεις ψηφοφόρων, δηλαδή η αποχή λειτουργεί ως μια βουτιά μέσα στη θάλασσα, που μόλις ολοκληρωθεί ως διαδικασία, διαμορφώνει ένα νέο κομματικό και πολιτικό τοπίο.

ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ (GLOBAL GOVERNANCE) / ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΠΟΝΗΣ

Τους επόμενους μήνες αναμένονται νέες πολιτικές εξελίξεις και μεταβολές. Το 2017 η πύκνωση του πολιτικού χρόνου θα συνεχιστεί, επιταχυνόμενη. Με αφορμή τις μεταβολές στο σύνολο του ευρωατλαντικού χώρου και στο εσωτερικό της Ε.Ε, επαναφέρω, ελαφρώς αναπροσαρμοσμένη, μια παλαιότερη ανάλυση που είχα γράψει πριν από περίπου 1,5 χρόνο για το κίνημα της παγκόσμιας διακυβέρνησης (global governance). Το κείμενο είναι επίκαιρο και εξετάζει τη μεγάλη αυτή δομή, με την οποία έμμεσα ή άμεσα σχετίζονται -ή στην οποια μπορούν να ενταχθούν- ορισμένες από αυτές τις πολιτικές μεταβολές.

 ~`~.

Εισαγωγή

Το κίνημα για την «παγκόσμια διακυβέρνηση» (global governance) πρεσβεύει ένα νέο καθεστώς ή μια νέα μορφή πολιτικής οργάνωσης -ανταγωνιστική ακόμη και στην περίφημη «φιλελεύθερη δημοκρατία»- και ήδη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε πλανητικό επίπεδο (οι πολιτικές εξελίξεις στον Αγγλοσαξωνικό Κόσμο φανερώνουν τάσεις συσπείρωσης γύρω από τη «φιλελεύθερη δημοκρατία» και αποσυσπείρωσης ή απομάκρυνσης από το πεδίο της «παγκόσμιας διακυβέρνησης»). Στην Ελλάδα ουδεμία ή ελάχιστη ενημέρωση υπάρχει περί του θέματος. Για το συγκεκριμένο ζήτημα, τα ινστιτούτα των κομμάτων γενικά, και τα κόμματα τα ίδια ειδικότερα, θα έπρεπε να παράγουν έργο και να διοργανώνουν ημερίδες ή/και εκδηλώσεις προκειμένου να ενημερώνουν τους πολίτες.

ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΠΕΡΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΕΠΕΚΤΑΤΙΣΜΟΥ / ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΠΟΝΗΣ

1. Ποιος ήταν Έλληνας πριν από περίπου έναν αιώνα -δηλαδή στις αρχές του 20ου ή στα τέλη του 19ου αιώνα- με βάση το ελληνικό κράτος; Ήταν τρεις, και μαζί τους είχαν και έναν κούκο. Παραδείγματος χάριν, στην Πελοπόννησο «είχαμε» Έλληνες, ενώ στην Κρήτη «δεν είχαμε» -ακόμη- Έλληνες. Αν η Ελλάδα ασπαζόταν τον civic nationalism και το jus soli (δες παρακάτω) θα έλεγε πως Έλληνες είναι οι Πελοποννήσιοι, οι ΣτέρεοΕλλαδίτες και κάποιοι Θεσσαλοί, και τέλος. Επειδή οι Έλληνες ήταν διεσπαρμένοι σε διάφορους χώρους της αυτοκρατορίας, το ελληνικό κράτος δεν μπορούσε να ενστερνιστεί το δίκαιο εδάφους, αλλά το κληρονομικό δίκαιο.

Ο «αστικός ή φιλελεύθερος εθνικισμός» (πιο γνωστός ως civic nationalism), θεμελιώνεται στο «δίκαιο εδάφους» (jus soli), δηλαδή στη σύνδεση της εθνικότητας και της ιθαγένειας-υπηκοότητας με το έδαφος, ανεξάρτητα από την καταγωγή. Αποτελεί περίπτωση εδαφικού χώρου. Ο «εθνοτικός εθνικισμός» (γνωστός ως ethnic nationalism), εδραιώνεται στο -κληρονομικό- «δίκαιο αίματος» (Jus sanguinis), όπου δεν καθορίζεται η εθνικότητα και η ιθαγένεια-υπηκοότητα από το έδαφος, αλλά από την καταγωγή και κληρονομιά των γονέων (ισχύει και για ανθρώπους που βρίσκονται εκτός των ορίων του κράτους, στη διασπορά, όπως στις περιπτώσεις των Ελλήνων που ήταν διεσπαρμένοι σε διάφορα μέρη της αυτοκρατορίας, αλλά και εκτός αυτής). Αποτελεί περίπτωση δικτυωτού -μη εδαφικού- χώρου. Οι λαοί που είχαν διεσπαρμένους γεωγραφικά πληθυσμούς ήταν αδύνατον να ενστερνιστούν το «δίκαιο εδάφους».

Τα επόμενα (2), αν και ουσιαστικά αποτελούν διαφορετικό θέμα, κάνουν εμφανές το παράδειγμα του ασυνεχούς σποραδικού μη εδαφικού χώρου (συντεκτικά στοιχεία του οποίου αποτελούν η γλώσσα, η πίστη, η κληρονομιά κ.λπ).