Τα Οκτωβριανά της Κύπρου το 1931 – Tο ιστορικό της Εξέγερσης για την Ένωση

Γράφει ο Σάββας Μαστραππάς από την ιστοσελίδα anixneuseis.gr

            Την 1^η Μαΐου 1925 η Αγγλία ανακήρυξε την Κύπρο αποικία του Αγγλικού στέμματος (το 1878 η οθωμανική αυτοκρατορία παραχώρησε την Κύπρο έναντι ενοικίου στην Αγγλία, μέχρι το 1925 η Κύπρος αποτελούσε τυπικά μέρος της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Με αφορμή λοιπόν την εξέλιξη αυτή ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κύριλλος και το εθνικό συμβούλιο επανέλαβαν προς την Μ. Βρετανία «ότι διαρκείς πόθος του Ελληνικού λαού της Κύπρου παραμένει η Ένωση με την Ελλάδα».

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΠΡΙΝ ΤΑ ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΑ

            Τον Οκτώβριο του 1925 έγιναν εκλογές για την ανάδειξη των νέων αιρετών μελών του Νομοθετικού Συμβουλίου. Τότε εκλέχτηκε και ο δραστήριος και μαχητικός μητροπολίτης Κιτίου Νικόδημος Μυλωνάς, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη συνέχεια του ενωτικού αγώνα. Οι νεοεκλεγμένοι Έλληνες βουλευτές υπέβαλαν στο Βρετανό υπουργό Αποικιών ενωτικό υπόμνημα, στο οποίο αυτός απάντησε, όπως κάθε φορά, αρνητικά. Την ίδια περίοδο (1926) ιδρύθηκε στη Λεμεσό, όπου υπήρχαν συγκεντρωμένοι περισσότεροι βιομηχανικοί εργάτες, το Κομουνιστικό Κόμμα της Κύπρου (ΚΚΚ). Σύντομα οι αγγλικές αρχές στράφηκαν εναντίον του.

            Το 1928 συμπληρώθηκαν 50 χρόνια βρετανικής παρουσίας στην Κύπρο. Ο κυβερνήτης Ρόναλντ Στορς θέλησε να οργανώσει πανηγυρικές εκδηλώσεις για να γιορταστεί το γεγονός. Αυτό όμως έδωσε μια ευκαιρία στον κυπριακό λαό να δείξει τα αισθήματα που έτρεφε για τον κυρίαρχο. Οι Κύπριοι απείχαν ολοκληρωτικά και επιδεικτικά από τον εορτασμό, για τον οποίο έδειξαν απόλυτη αδιαφορία.

            Το 1929 κέρδισε τις εκλογές και σχημάτισε κυβέρνηση στην Αγγλία το εργατικό κόμμα με πρωθυπουργό τον Μακ Ντόναλντ. Το γεγονός δημιούργησε στην Κύπρο κάποιες ελπίδες για ευνοϊκότερη αντιμετώπιση του ενωτικού αιτήματος και μια ακόμη κυπριακή αντιπροσωπία, με επικεφαλή το μητροπολίτη Κιτίου Νικόδημο, έφτασε στο Λονδίνο το Σεπτέμβριο του 1929, για να παρουσιάσει το θέμα στα αρμόδια όργανα της βρετανικής κυβέρνησης. Η πρεσβεία είχε συνάντηση με τον υπουργό Αποικιών λόρδο Πάσφιλντ, στον οποίο ανέπτυξε και προφορικά τα αιτήματά της. Η απάντηση του Βρετανού υπουργού ήταν για μια ακόμη φορά απορριπτική: «Η απάντησή μου στο αίτημα αυτό», είπε, «δεν μπορεί παρά να είναι η ίδια με εκείνη την οποία οι προηγούμενοι υπουργοί Αποικιών έχουν δώσει σε παρόμοια κατά το παρελθόν αιτήματα». Και πρόσθεσε ότι «το θέμα αυτό έχει κλείσει οριστικά».

            Ακολούθησε η επιβολή ενός νέου εκπαιδευτικού νόμου το Δεκέμβριο του 1929, σύμφωνα με τον οποίο οι δάσκαλοι θα διορίζονταν από τον κυβερνήτη και θα ήταν στην ουσία κυβερνητικοί υπάλληλοι. Έτσι ο κυβερνήτης θα μπορούσε να επιλέξει αυτούς που ήθελε και να απομακρύνει όσους ήταν φορείς της ενωτικής ιδέας.

            Όλα αυτά δημιούργησαν έντονη δυσφορία και προκάλεσαν τις ζωηρές αντιδράσεις των Κυπρίων, που κινητοποιήθηκαν με μεγάλα συλλαλητήρια και ψηφίσματα διαμαρτυρίας. Ακόμη προχώρησαν σε οργανωτικές διαδικασίες, για την καλύτερη διεξαγωγή του αγώνα.

            Ιδρύθηκαν τότε η «Εθνική Οργάνωσις Κύπρου» (ΕΟΚ) και η «Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις Κύπρου» (ΕΡΕΚ) που διακήρυξαν ως μοναδικό τους στόχο τον συντονισμό του αγώνα για την «Εθνική αποκατάσταση της Κύπρου δια της ενώσεως αυτής μετά της μητρός Ελλάδος».

            Επιπρόσθετη ενόχληση για τους Βρετανούς ήταν η υπερδραστηριότητα του νέου προξενείου της Ελλάδας (από το 1930) Αλέξη Κύρου, γόνου της γνωστής Κυπριακής αθηναϊκής δημοσιογραφικής οικογένειας (ο πατέρας του ήταν ο ιδρυτής – εκδότης της εφημερίδας ΕΣΤΙΑ).

Κύπρος: Καμιά Πατρίδα για τους μελλοθάνατους*

Ο τύπος του «Νεοκύπριου» αντιμέτωπος με τις συνέπειες των πράξεών του…

Του Σάββα Μαστραππά από την Ρήξη φ. 132

Τους τελευταίους μήνες γίναμε μάρτυρες μιας καθ’ όλα άδικης κατά τη γνώμη μου, επίθεσης κατά του προέδρου Αναστασιάδη, προερχόμενης από μερίδα των ίδιων του των ψηφοφόρων. Η επίθεση αυτή αφορούσε την πρακτική και τη φιλοσοφία που ακολούθησε κατά τις συνομιλίες προς «επίλυσιν» του κυπριακού προβλήματος.

Τις ίδιες ανέξοδες φωνασκίες ακούσαμε (από ψηφοφόρους του) και όταν ο προηγούμενος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Χριστόφιας, προσπάθησε να «λύσει» το κυπριακό πρόβλημα με τη μέθοδο (όπως και ο κ. Αναστασιάδης) της τυφλόμυγας, ηθελημένα καλύπτοντας τα μάτια του στις πραγματικές παραμέτρους του Κυπριακού (βιωσιμότητα της λύσης, πάγιες στρατηγικές επιδιώξεις της Τουρκίας, αγνοώντας τις γεωστρατηγικές συνθήκες της ευρύτερης περιοχής μας).

Ο κυπριακός λαός που τώρα δήθεν εξεγείρεται, αλλάζοντας πολυθρόνα στο σαλόνι του σπιτιού του, δεν γνώριζε –αναρωτιέμαι– ποια ήταν η φιλοσοφία του κ. Χριστόφια όσον αφορά στο Κυπριακό; Δεν ήταν «το τσιμέντωμα του Ναι»; Ακόμα χειρότερα, δεν παρατήρησε τον εκ φύσεως πιο εκδηλωτικό κ. Αναστασιάδη, ο οποίος περιόδευσε τόσο στην Εσπερία, όσο και στο «Istanbul» μετά κουστωδίας για να μας καταγγείλει (το 76% των Ελλήνων αυτού του τόπου) που ψηφίσαμε «Όχι» στο ανανικό έκτρωμα; Το δε αντιδημοκρατικό του παραλήρημα δεν κατάφερε να το συγκροτήσει εντός του «Δήμου», αλλά, χολωμένος που δεν λάβαμε υπόψη την αλάνθαστή του διάνοια, αναχώρησε τότε ηγούμενος της καταγγελτικής του εκστρατείας σε Ανατολή και Δύση!

Δεν γνώριζε λοιπόν ο Κύπριος ψηφοφόρος, που εξέλεξε τους Χριστόφια και Ανασταδιάδη, ότι αυτοί θα διαχειριστούν τις τύχες του διαπραγματευόμενοι το Κυπριακό; Ο συγκεκριμένος ψηφοφόρος δεν καταλάβαινε τι έκανε; Δεν ήξερε τι ψήφιζε και προς τα πού θα πήγαιναν το εθνικό θέμα ;

Εάν οι Ελληνοκύπριοι είναι υπεύθυνοι για την ιστορία τους, συνεπώς είναι υπεύθυνοι και για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα. Το να κατηγορούν τον έναν ως «ανθρωπάκι» και τον έτερον ως «μέθυσο» αποτελεί μια φθηνή υπεκφυγή και αποποίηση συλλογικών ευθυνών. Δείχνει άγνοια των πραγματικών παραμέτρων του Κυπριακού, ή ηθελημένη παραγνώριση της αλήθειας. Δείχνει εύκολη πίστη στους δημαγωγούς και συνεπάγεται νηπιακή πολιτική σκέψη. Μα το χειρότερο από όλα, δείχνει προσήλωση στα ωφελιμιστικά πρόσκαιρα αγαθά που θα αποκτήσουν, όταν του δικού τους χρώματος (διότι μόνον εκεί διαφέρουν) κομματική φυλή, υφαρπάξει την εξουσία… και ο τόπος ας καεί.