από π. Νικόλαος Λουδοβίκος
Μία ἀπό τίς σπάνιες μορφές τῆς διεθνοῦς Ὀρθοδοξίας, ὁ π. Νικόλαος Λουδοβίκος εἶναισυνάμα ἕνας παπάς σάν ὅλους τούς ἄλλους. Μπορεῖ νά ἔχει ἐκδώσει σημαντικές μελέτες πού ἔχουν μεταφραστεῖ σέ δέκα γλῶσσες, μπορεῖ νά ἔχει περάσει ἀπό τά λαμπρότερα πανεπιστήμια τοῦ κόσμου —ἀπ’ τήν Σορβόννη ὥς τό Καίμπρητζ, γιά νά καταλήξει σήμερα στό Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων ὅπου εἶναι καθηγητής— μπορεῖ να διατηρεῖ ἐπικοινωνία μέ τίς πιο ἐπηρρεαστικές φωνές τῆς παγκόσμιας θεολογίας — «ἕνας ἀπό τούς σημαντικότερους Εὐρωπαίους θεολόγους σήμερα», κατά τόν ἀρχιεπίσκοπο Καντέρμπουρι, Ρόουαν Οὐίλλιαμς, ή, ὅπως γράφει καθηγητής τοῦ Καίμπριτζ στό Modern Theology «ἕνας ἀπό τούς βαθύτερους θεολόγους πού γράφουν τόν 21ο αἰῶνα»— ὁ π. Νικόλαος ἐξακολουθεῖ τίς Κυριακές νά λειτουργεῖ στό μικρό προάστιο τοῦ Χορτιάτη Θεσσαλονίκης καί νά κηρύττει στίς μοναχές. Ἐκεῖ καί μέ ὑποδέχεται, πρίν κατευθυνθοῦμε ἀκόμη πιο ψηλά στό ὅρος, ἐκεῖ πού φαίνεται πιά ἡ Θεσσαλονίκη ν’ἁπλώνεται προς κάθε κατεύθυνση τοῦ Θερμαϊκοῦ. Χειμαρρώδης, ὁ π. Νικόλαος μιλᾶ γιά τήν μυθιστορηματική ζωή του, γιά τήν ἐν Χριστῶ ἐλευθερία, γιά τό πάθος του γιά τήν μουσική, μιλᾶ γιά τήν κατάσταση τῆς ἑλληνικῆς διανόησης πού ὅπως πολλοί ἄλλοι διαπιστώνει μέ πικρία τόν μεταπραττικό της χαρακτήρα…
«Αὐτό πού μέ βοήθησε εἶναι ὅτι νιώθω Εὐρωπαῖος. Τό λέει ἄλλωστε καί τό ὄνομά μου, Λουδοβίκος —οἱ πρόγονοί μου εἶχαν ζήσει πολλά χρόνια στήν Γαλλία, ὥστε τούς ἔδωσαν τό παρατσούκλι γιατί δέν μιλοῦσαν, ὅταν ἐπέστρεψαν, καλά ἑλληνικά…»
Ἀκροβατώντας, ὅπως πάντοτε, μεταξύ φιλοσοφίας, ψυχολογίας καί θεολογίας, ὁ π. Νικόλαος Λουδοβίκος συζητᾶ μέ τήν «ΕτΚ» γιά τό νέο βιβλίο του «Ὁ Τεχνοπίθηκος καί ἡ ἀλήθεια» πού κυκλοφορεῖ ἀπό τίς ἐκδόσεις «Ἀρμός» —ἕνα βιβλίο πού, ὅπως ἐξηγεῖ στόν ἐπίλογο, δείχνει ἀκριβῶς αὐτό πού ἡ τεχνητή νοημοσύνη δέν μπορεῖ νά κάνει: νά θέσει, γιά ἀρχή, ὑπαρξιακά ἐρωτήματα. Σέ μία ἐποχή ὅπου τά κλασικά μεταφυσικά ἐρωτήματα δέν ἰσχύουν πιά, ἡ βιοτεχνολογία καί ἡ τεχνητή νοημοσύνη θέτουν ἐρωτήματα πού δέν ἀπευθύνονται στόν ἄνθρωπο στήν οὐσία του, ἀλλά μιλοῦν σέ ἕνα νέο στυλ, μιλοῦν τήν γλώσσα τῆς ἐπιθυμίας…— πάτερ Νικόλαε, στό βιβλίο σας, ὅπως καί σέ πολλά ἄλλα, ἐπιχειρεῖτε πρωτίστως μία γενεαλογία τοῦ σύγχρονου Δυτικοῦ ὑποκειμένου…
Ἡ προέλευση τοῦ Δυτικοῦ ἀνθρώπου εἶναι σύνθετη. Σχετίζεται μέ μία ἑρμηνεία τοῦ Χριστιανισμοῦ, μέ τήν πρόσληψη τοῦ ρωμαϊκοῦ πνεύματος καθώς καί τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς φιλοσοφίας. Εἶναι ὁ τρόπος πού κατενοήθησαν καί συνδέθηκαν μεταξύ τους αὐτά, πού γεννᾶ τόν Δυτικό ἄνθρωπο. Ἐγώ ὅμως, τό τονίζω, μιλῶ γιά Ἑλληνοδυτικό ἄνθρωπο. Ὁ κόσμος αὐτός —καί αὐτό εἶναι θεμελιῶδες— εἶναι ἐνιαῖος παρότι διαφορετικός. Οἱ διαφοροποιήσεις δέν μειώνουν τήν κοινή μήτρα. Ἑπομένως ἀφήνοντας πίσω τήν ἄρνηση τῆς Ἀνατολῆς ἀπό τήν Δύση ἤ τό ἀντίστροφο, ἐγώ ἐντάσσομαι σέ ἕνα νέο ρεῦμα, πού μιλᾶ γιά τόν Ἑλληνοδυτικό κόσμο. Ὁ Ἑλληνοδυτικός αὐτός κόσμος εἶναι Χριστιανικός —αὐτό εἶναι πού δέν κατάλαβε ὁ Καστοριάδης, πού μίλησε μέν γιά Ἑλληνοδυτικό κόσμο, ὅμως ὄντας ἄθεος ἀδυνατοῦσε νά καταλάβει τήν φοβερή ὀντολογική ὑπαρξιακή δυναμική τοῦ Χριστιανισμοῦ στήν διαμόρφωση τῆς Εὐρώπης καί τοῦ κόσμου. Εἶναι σημαντικό νά βλέπουμε ὄχι μόνο τίς διαφοροποιήσεις ἀλλά καί τίς συγκλίσεις καί τίς συμπληρώσεις.
