Η Σύγκρουση των Πολιτισμών, το μεταναστευτικό και η επιστροφή της ταυτότητας - 22/10/2024

ΣΤΟΪΛΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Σήμερα, σχεδόν τριάντα χρόνια από την έκδοση της “Σύγκρουσης των Πολιτισμών”, είναι ηλίου φαεινότερο ότι έννοιες όπως ταυτότητα, ιδεοπροσωπία, πολιτισμική συνείδηση και θρησκευτικές αξίες έχουν επιστρέψει δυναμικά, επηρεάζοντας σαφώς και το διεθνές πολιτικό περιβάλλον. Η θέση του Χάντινγκτον ότι η αναζήτηση ταυτότητας σε καθεστώς παγκοσμιοποίησης θα έστρεφε τους ανθρώπους στον ιδιαίτερο πολιτισμό τους (πολιτισμική συσπείρωση), ο οποίος καθορίζεται κυρίως από τη θρησκεία τους, φαίνεται να δικαιώνεται, ιδιαίτερα στους μουσουλμάνους.

Ενώ όμως η αναζήτηση ταυτότητας προκάλεσε την επιστροφή στις κοινές και θρησκευτικές αξίες στον ισλαμικό, σινικό και μερικώς στον ορθόδοξο πολιτισμό, ισχυροποιώντας έτσι την εσωτερική συνοχή τους, στον δυτικό κόσμο αυτή η αναζήτηση οδήγησε στον κατακερματισμό των κοινωνιών. Εκεί οδήγησαν τα επιταχυνόμενα παρακμιακά πολιτισμικά φαινόμενα, ο ισοπεδωτικός δικαιωματισμός, η μηδενιστική κουλτούρα της άρνησης και της αφύπνισης, ο πολιτισμικός σχετικισμός και η αναζήτηση “νέων ταυτοτήτων”, που δεν σχετίζονται με παραδοσιακές ή χριστιανικές ιδέες.

Οι δυναμικές μειονότητες με πρόσβαση στις εξουσιαστικές δομές επιβάλλουν στην κοινωνική πλειονότητα συγκεκριμένες ομαδικές ταυτότητες στη βάση του φύλου, της καταγωγής ή του σεξουαλικού προσανατολισμού. Πολλοί ισχυρίζονται μάλιστα ότι όλα αυτά «ξυπνούν μνήμες ύστερων ρωμαϊκών συνθηκών», με πρόδηλη την παρακμή και την κοινωνική αποσύνθεση.

Εκείνο που επίσης θεωρείται σήμερα αδιαμφισβήτητο είναι ότι οι προβλέψεις Χάντινγκτον για τον κλιμακούμενο πολιτισμικό ανταγωνισμό της Δύσης με τον ισλαμικό και σινικό πολιτισμό, αλλά και με την ορθόδοξη Ρωσία, αποτελούν πραγματικότητα που έχει προσλάβει και πολεμικά χαρακτηριστικά. Το βλέπουμε στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή, στο Σουδάν κ.α. ενώ στα Βαλκάνια η σύγκρουση μουσουλμάνων και ορθοδόξων μοιάζει να είναι προς το παρόν εν υπνώσει, αλλά μπορεί να ξεσπάσει οποιαδήποτε στιγμή.

Πολιτισμικά στρατόπεδα

Προφανώς, όπως παραδεχόταν και ο Χάντινγκτον, είναι αναμενόμενο να δημιουργούνται προσωρινές συμμαχίες κοινών συμφερόντων μεταξύ διαφορετικών πολιτισμικών στρατοπέδων, όπως για παράδειγμα μεταξύ Κίνας, Ρωσίας και Ιράν ή ευρύτερα των BRICS, η πιο στενή συνεργασία Ιαπωνίας-ΗΠΑ, λόγω αυξανόμενης απειλής από την Κίνα, ή ακόμη και καθαρά οπορτουνιστικές συνεργασίες μεταξύ ινδουιστικών και βουδιστικών πολιτισμών με τη Δύση. Πιο ρευστά είναι τα πράγματα σε Αφρική και Λατινική Αμερική, κυρίως λόγω της οικονομικής τους αδυναμίας, αλλά και του μεταναστευτικού, που αποτελεί υπαρξιακό κίνδυνο για όλη τη Δύση.

Όταν ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος συναντά τον Χάντινγκτον…

 

Οι αποφάσεις του Πατριαρχείου της Μόσχας να ιδρύσει Εξαρχία Αφρικής, αμφισβητώντας τα ισχύοντα για την δικαιοδοσία του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, καθώς επίσης και οι προειδοποιήσεις για ανάλογες πρωτοβουλίες στην επικράτεια της Τουρκίας, υπό την πνευματική και διοικητική ευθύνη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, προφανώς δεν είναι ενέργειες απλά εκκλησιαστικής φύσης.

Ούτε είναι μόνο πράξη αντεκδίκησης για την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να αναγνωρίσει το Αυτοκέφαλο της Εκκλησίας στην Ουκρανία. Αποδεικνύεται ότι η κίνηση εκείνη του κ. Βαρθολομαίου, εκτός από το γεγονός ότι εδραιώνει το ρήγμα μεταξύ της –κατά σύμβαση χρησιμοποιούνται οι όροι– ελληνικής και σλαβικής Ορθοδοξίας, προσφέρει στο Κρεμλίνο το δώρο που επιθυμούσε. Παρέχοντας στο Πατριαρχείο της Μόσχας το άλλοθι για να αποκοπεί από την επικοινωνία με τις κατά τόπο Ορθόδοξες αυτοκέφαλες Εκκλησίες, που ανήκουν στο κλίμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, καθιστούν το Πατριαρχείο Μόσχας, μαζί με τις επιρροές του στις υπόλοιπες Εκκλησίες, εργαλείο των πολιτικών σχεδιασμών της Μόσχας.

Η συνέχεια εδώ:Όταν ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος συναντά τον Χάντινγκτον…:

Η παρακμή της Δύσης και η «σύγκρουση των πολιτισμών»

από

 Ευάγγελος Κοροβίνης

 -

1 Δεκεμβρίου 2021

Για επτά δεκαετίες ο κόσμος κυριαρχήθηκε από την δυτική φιλελεύθερη διεθνή τάξη, με ηγεμονική δύναμη την Αμερική και συμμάχους-κλειδιά την Δυτική Ευρώπη και την Ιαπωνία. Μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, η διεθνής αυτή φιλελεύθερη τάξη φάνηκε, προς στιγμήν, να θριαμβεύει. Πολλές χώρες στην Αν. Ευρώπη, στην Αν. Ασία και στην Λατινική Αμερική εγκαθιστούσαν κοινοβουλευτικά καθεστώτα και ενσωματώνονταν στην παγκόσμια αγορά.

Α. Ο εχθρός εντός των τειχών

Σήμερα η φιλελεύθερη διεθνής τάξη βρίσκεται σε κρίση. Πόσο βαθιά είναι η κρίση; Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας μετάβασης προς κάποιου είδους μετα-Αμερικανική τάξη, που θα παραμείνει όμως «ανοιχτή» και «βασισμένη σε κανόνες». Άλλοι όμως θεωρούν ότι η κρίση είναι κατά πολύ βαθύτερη.

Οι τελευταίοι πιστεύουν ότι η κυρίαρχη δυτική ατομοκεντρική παράδοση έχει εξαντλήσει τα ανθρωπολογικά της καύσιμα, καθώς την χαρακτηρίζει, πλέον, ένας νέος τύπος ανθρώπου, που τον έχει απορροφήσει πλήρως η κατανάλωση και είναι δοσμένος στην ηδονή της στιγμής. Ο κύκλος που ξεκίνησε με τον Διαφωτισμό και μέσω της βιομηχανικής επανάστασης αγκάλιασε ολόκληρο τον πλανήτη, φαίνεται να κλείνει οριστικά.

Samuel Huntington, Η σύγκρουση των πολιτισμών και ο ανασχηματισμός της παγκόσμιας τάξης, μετάφραση Σήλια Ριζοθανάση, εκδόσεις Πατάκη, Μάιος 2017.

Του Σπύρου Κουτρούλη

Στην νοτιανατολική Μεσόγειο η σύγκρουση για το φυσικό αέριο της κυπριακής ΑΟΖ διεξάγεται ανάμεσα από τη μια μεριά την Ελλάδα-Κύπρο-Ισραήλ-Αίγυπτο και από την άλλη μεριά την Τουρκία. Στη Συρία η ορθόδοξη Ρωσία και το Ιράν υποστηρίζουν τον Άσαντ εναντίον των φανατικών ισλαμιστών. Σε όλες αυτές τις αντιπαραθέσεις οι φίλοι και οι εχθροί δεν επιλέχθηκαν με πολιτιστικά αλλά γεωπολιτικά κριτήρια.

Συνεπώς το κριτήριο που ο Χάντιγκτον θεώρησε ότι μπορεί να ερμηνεύσει με τρόπο σχεδόν αποκλειστικό τις συγκρούσεις στο σημερινό κόσμο δεν επαληθεύεται ή τουλάχιστον δεν επαληθεύεται στην έκταση που αυτός πίστευε. Την Ελλάδα όπως και τις υπόλοιπες ορθόδοξες χώρες τις τοποθετεί από κοινού μαζί με το Ισλάμ (το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο αν αναλογιστούμε ότι από την εποχή του Α.Μαυροκορδάτου η γεωπολιτική ωθεί την Ελλάδα προς την Δύση παρά τις τριβές και τα προβλήματα που εμφανίζονται διαχρονικά, ενώ συγχρόνως στην επίθεση στην ορθόδοξη Σερβία οι Έλληνες ταχθηκε με το μέρος της). Το συμπέρασμα του μετριάζεται αλλά δεν ανατρέπεται όταν συλλογίζεται την αρχαιοελληνική πλευρά του ελληνισμού. Στις αδυναμίες του θα προσθέταμε αυτή που επεσήμανε ο Π.Κονδύλης ότι όποιος επικαλείται την σύγκρουση των πολιτισμών οφείλει να αποδείξει ποιά είναι τα στοιχεία που τους ωθούν σε σύγκρουση.

Όμως υπάρχουν ορισμένες θετικές πλευρές του που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Πρώτον συμπεραίνει ότι δεν υπάρχει ένας ενιαίος κόσμος και ούτε αυτός μπορεί να προκύψει από μια ενιαία αγορά. Δεύτερον ο εκσυγχρονισμός δεν συνεπάγεται εκδυτικισμό γι αυτό και οι επιμέρους ταυτότητες διατηρούν τον δυναμισμό τους. Τρίτον η επιρροή της Δύσης περνά παγκοσμίως σε παρακμή με αποτέλεσμα δυνάμεις όπως το ριζοσπαστικό ισλάμ να γίνονται πιο διεκδικητικές

Με μια φρασεολογία που θυμίζει τον Κ.Σμιτ (προφανώς στις ΗΠΑ είναι αρκετά γνωστός) επισημαίνει :" οι λαοί που αναζητούν ταυτότητα και ανακαλύπτουν εκ νέου τον εθνικό τους χαρακτήρα χρειάζονται εχθρούς, και η δυνητικά πιο επικίνδυνη εχθρότητα αναπτύσσεται κατά μήκος της "συνοριακής γραμμής" μεταξύ των μεγαλύτερων πολιτισμών του κόσμου"(σελ.24). 

Σάμιουελ Π. Χάντιγκτον: Η Σύγκρουση των Πολιτισμών και ο Ανασχηματισμός της Παγκόσμιας Τάξης

Βιβλίο : Η Σύγκρουση των Πολιτισμών και ο Ανασχηματισμός της Παγκόσμιας Τάξης

Συγγραφέας :Σάμιουελ Π. Χάντιγκτον

Εκδόσεις : Τέρζο

Έτους: 1998

Και τέλος, η Τουρκία διαθέτει την ιστορία, τον πληθυσμό, ένα μέσο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης, εθνική συνοχή και στρατιωτική παράδοση και ικανότητα για να γίνει κράτος πυρήνας του Ισλάμ. Ωστόσο, ο Ατατούρκ, με το να ορίσει κατηγορηματικά την Τουρκία ως κοσμική κοινωνία, εμπόδισε την τουρκική δημοκρατία να διαδεχτεί την Οθωμανική Αυτοκρατορία σε αυτό το ρόλο. Η Τουρκία δεν θα μπορούσε καν να γίνει μέλος του ΟΙΣ λόγω της συνταγματικής δέσμευσης της να είναι κοσμικό το καθεστώς της. Όσο η Τουρκία θα συνεχίζει να αυτοχαρακτηρίζεται κοσμικό κράτος, δεν θα μπορεί να ηγηθεί του Ισλάμ.

Σύγκρουση των πολιτισμών 2

του Τιερί Μεϊσάν

Εδώ και 16 χρόνια, πολλές συζητήσεις με ζωηρό ενδιαφέρον διαμείβονται μεταξύ των ειδημόνων της διεθνούς πολιτικής, για να καθοριστούν οι στόχοι της ηνωμενοπολιτειανής στρατηγικής. Είναι προφανώς ευκολότερο να αποτιμήσουμε την περίοδο στο τέλος παρά στην αρχή της. Παρ’όλα αυτά πολύ λίγοι το έκαναν και πολλοί εμμένουν να αγορεύουν με θεωρίες που διεψεύθησαν από τα πράγματα. Βασιζόμενος στα συμπεράσματα αυτής της συζητήσεως ο Τιερρύ Μεϊσσάν υπενθυμίζει το επόμενο στάδιο ως προεβλέπετο για τους ηνωμενοπολιτειανούς στρατούς σύμφωνα με τους θεωρητικούς των, τους προτέρους της περιόδου αυτής· ένα στάδιο που θα μπορούσε προσεχώς να τεθεί σε εφαρμογή.

ΔΙΚΤΥΟ ΒΟΛΤΑΙΡΟΣ | ΔΑΜΑΣΚΟΣ (ΣΥΡΙΑ) | 11 OCTOBRE 2017 

عربي  DEUTSCH  ENGLISH  ESPAÑOL  فارسى  FRANÇAIS  ITALIANO  PORTUGUÊS ΕΛΛΗΝΙΚΆ ROMÂNĂ  TÜRKÇE  РУССКИЙ  NORSK 

Αμπού Μπάκρ αλ-Μπαγνταντί & Ασίν Ουιράθου

Οι δυνάμεις που σκέφτηκαν και σχεδίασαν τον εκμηδενισμό της «διευρυμένης Μέσης Ανατολής» θεωρούσαν την περιοχή αυτή ως εργαστήριο εις το οποίο θα δοκίμαζαν την νέα τους στρατηγική. Εάν το 2001 περιελάμβαναν τις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου και του Ισραήλ, έχασαν την πολιτική εξουσία στην Ουάσιγγτων και εξακολουθούν την πολιτικο-οικονομική τους πρόσπειρα (project) μέσω ιδιωτικών πολυεθνικών εταιρειών.

Ποέβλεπαν την στρατηγική τους με κατευθυντήριες συλλήψεις βασισμένες στις εργασίες του Ναυάρχου Άρθουρ Σεμπράουσκι [Αρθούρου Κεβρόfσκι// Arthur Cebrowski ] και του βοηθού του Τόμας Μπαρνέττ [Θωμάς Β˚αρνέττ// Thomas Barnett ] στο Πεντάγωνο, συγχρόνως δε βασιζόμενοι στον Μπέρναρντ Λιούις και τον βοηθό του στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας [NSC] Σάμιουελ Χάντιγγττον [Βερνάρδος Λεύις και Σαμουήλ Ύντιγγτων] [1].