♦ του Αντώνη Παπαγιαννίδη*
Την ώρα που γράφονται οι γραμμές αυτές, δεν είναι γνωστή η έκβαση του Eurogroup στο οποίο φορτώθηκαν τόσες προσδοκίες. Επειδή λοιπόν, παρόλες τις προσδοκίες τίποτε δεν είναι βέβαιο, θα προτείνουμε ένα άλλο μενού στον αναγνώστη. Την αξιολόγηση του πρώτου εκείνου Προγράμματος – του Μνημονίου-1, αν προτιμάτε από τον υπουργό Οικονομικών των Κυβερνήσεων Σημίτη (θυμάστε;) τον Νίκο Χριστοδουλάκη. Ο οποίος επανήλθε τώρα τελευταία στο προσκήνιο με σχεδιασμούς και σχολιασμούς γύρω από το φλέγον θέμα του χρέους.
Όμως, εδώ, θέλουμε να δείξουμε κάτι άλλο: πώς αξιολογούνταν μετά ένα χρόνο και κάποιους μήνες το Μνημόνιο-1. Πρώτα-πρώτα, η εκτίμηση Χριστοδουλάκη (στην«Οικονομική Επιθεώρηση» Ιουνίου 2011, αυτά) για το αν θα ήταν δυνατόν να μην είχαμε περιπέσει τότε στην μνημονιακή ομηρία:
«Θα μπορούσε να είχε αποτραπεί αν, από τον Μάρτιο του 2009 έως και τον Μάρτιο του 2010 είχαν ληφθεί επείγοντα μέτρα, αν σταματούσαν οι σπατάλες και μαζεύονταν κανονικά τα έσοδα. Αντίθετα, είδαμε την τότε Κυβέρνηση να κάνει συνεχώς ταξίδια, διαφημίσεις και διορισμούς με συγγενείς και φίλους – ενώ η επόμενη Κυβέρνηση να λέει ότι «λεφτά υπάρχουν» και την ίδια στιγμή στις εφορίες βάραγαν μύγες χωρίς κανέναν έλεγχο».
Δεν ήταν όμως μόνον (κατά Χριστοδουλάκη) η τραγική εκείνη δημοσιονομική και πολιτική διαχείριση του τέλους της εποχής Κώστα Καραμανλή και του ξεκινήματος Γιώργου Παπανδρέου που ευθύνεται. Ήταν και η τεχνική διαχείριση του χρέους:
«Επίσης η χώρα, αντί να δανειστεί με έντοκα γραμμάτια που ήταν εντελώς τζάμπα – σχεδόν 1% επιτόκιο – δανειζόταν πανάκριβα με 10ετή και 20ετή ομόλογα και έπεφτε ακόμη πιο βαθιά στην πίεση των αγορών. Στο τέλος δεν άντεξε».
Πάμε όμως στην καρδιά του θέματος. Ήρθε το αδιέξοδο. Έγινε η προσφυγή στους «εταίρους» και στο ΔΝΤ. Πώς αξιολογεί ο Χριστοδουλάκης το Μνημόνιο-1;
«Το Μνημόνιο έγινε βιαστικά και έκανε θεμελιώδη λάθη, τα οποία ήδη φάνηκαν σε όλη τους την μεγαλοπρέπεια. Ενώ έπρεπε να αυξηθούν οι έλεγχοι και όχι οι συντελεστές, αύξησαν σχεδόν 4 μονάδες τον ΦΠΑ αλλά τα έσοδα έμειναν σχεδόν τα ίδια». Και ακόμη: