Από Παντελή Βουτουρή
«Η παραγωγή ιδεών, αντιλήψεων, συνείδησης, συνδέεται άμεσα και στενά με την υλική δραστηριότητα και την υλική επικοινωνία των ανθρώπων· αυτή είναι η γλώσσα της πραγματικής ζωής [...] Δεν ξεκινάμε από το τι λένε, φαντάζονται, αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι, ούτε από τους ανθρώπους έτσι όπως άλλοι τους περιγράφουν, τους φαντάζονται, τους αντιλαμβάνονται, για να φτάσουμε ύστερα στους ανθρώπους με σάρκα και οστά. Ξεκινάμε από τους πραγματικούς δρώντες ανθρώπους [...] Δεν καθορίζει η συνείδηση τη ζωή, αλλά η ζωή τη συνείδηση».
Αυτή είναη η περίφημη παράγραφος της «Γερμανικής Ιδεολογίας» των Μάρξ και Ένγκελς (1846), πάνω στην οποία θεμελιώνεται το εμβληματικό σχήμα Βάση- Εποικοδόμημα, και συγχρόνως μια αντι-ιδεαλιστική αντίληψη της ιστορίας. Αμέτρητες φορές χρησιμοποιήθηκε η συγκεκριμένη παράγραφος στα χρόνια της μεταπολίτευσης στην Ελλάδα σε κάθε λογής κείμενα και μανιφέστα ως θέσφατο και με αυτήν ως μπούσουλα πορεύτηκαν οι θεωρητικοί της αριστεράς.