Μελετόπουλος Μελετης για Όραμα Παιδείας

Με ξεκάθαρες θέσεις, με αξίες, μιλώντας με απλό τρόπο και κυρίως μεταφέροντας απλές αλήθειες που πονάνε, ο καθηγητής Μελέτης Μελετόπουλος, καλεσμένος πρόσφατα στο Ομήρειο για σχετική διάλεξη, από τον Σύλλογο Πελοποννησίων Χίου, δίνει με την ευκαιρία μια συνέντευξη στον Γιάννη Τζούμα, από αυτές που στην κυριολεξία δεν χάνονται.

 Αναλύει γιατί μας χρειάζεται ένα συνολικό όραμα, γιατί αν δεν αντιδράσουμε θα πάθουμε… αλαλία, απαντά σε κρίσιμα ερωτήματα για την κοινωνία, την πολιτική και την παιδεία, στην εκπομπή 

Μελέτης Μελετόπουλος: Η Παιδεία αφελληνίστηκε για να χαθεί η γνώση-σύνδεση & να μην υπάρχει σύγκριση

Στη συνέντευξή μας (09-10-2024) ο διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Γενεύης και διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητής – Λυκειάρχης της Ιονίου Σχολής, αναφέρεται στον σταδιακό αφελληνισμό της Παιδείας ο οποίος εξελίσσεται τις τελευταίες δεκαετίες με αποτέλεσμα πλέον οι μαθητές της κατ´ ευφημισμό ελληνικής παιδείας να μην έχουν καμία σχέση με το πραγματικό περιεχόμενο της.

Η αποσύνδεση, απόκρυψη και στρέβλωση της Ιστορίας στοχεύει στο να μην υπάρχουν πρότυπα στους σημερινούς Έλληνες και να απολεσθεί η γνώση που διαμορφώνει χαρακτήρα και στάση ζωής. Η έλλειψη ιστορικής αντίληψης για κομβικά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας με παγκόσμια εμβέλεια δημιουργεί κενό ακριβώς για να μην μπορεί να υπάρξει σύγκριση. Επίσης για να μην μπορούν οι Έλληνες να ανατρέξουν σε παραδείγματα στάσης και αποφάσεων σε κρίσιμες εθνικές στιγμές. 

Το αποτέλεσμα εμφανές και οι σημερινοί Έλληνες είναι στα όρια της καθολικής αποσύνδεσης από το παρελθόν τους .
ΠΗΓΗ:https://youtu.be/BeeI45Sc_F0?si=7JogQSc662y7TmYy
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Το Σχολείο ως τόπος Ελευθερίας

από Μάριος Μιχαηλίδης

Κουραστικά κοινότοπες είναι οι αναφορές ειδημόνων για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, όπως αυτές διατυπώνονται σε κάθε λογής παρεμβάσεις και προγράμματα σπουδών σήμερα. «Καινοτομίες», «δεξιότητες», «νέοι διδακτικοί πόροι» και τα συναφή βαρύγδουπα πλημμυρίζουν τις προσεγγίσεις αυτές. Ένας καταιγισμός εντυπωσιοθηρικής ορολογίας γύρω από ζητήματα που αφορούν το σημερινό σχολείο καταδεικνύει με τον πιο σαφή τρόπο την ανυπαρξία προοπτικής της σημερινής ελληνικής εκπαίδευσης. Πολλοί από εμάς τους εκπαιδευτικούς διαβάζουμε και ακούμε τα χιλιοειπωμένα στερεότυπα περί μαθητοκεντρικού σχολείου, το οποίο οφείλει να αντικαταστήσει το δασκαλοκεντρικό, λες και η σημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα είναι επί της ουσίας αυτού του προσανατολισμού.

Για να μπορέσει όμως κανείς να εκτιμήσει την ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα οφείλει να λάβει υπόψη του και το γενικότερο κλίμα, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο. Εύστοχα επισημαίνει σε άρθρο του ο Τ. Θεοδωρόπουλος, ότι «Η ελληνική κοινωνία είναι μια κοινωνία που μιλάει πολύ και έχει απόψεις περί παντός, ωστόσο διαβάζει ελάχιστα, αν όχι καθόλου. Και όσο λιγότερο διαβάζει τόσο περισσότερες απόψεις έχει»[1]. Σήμερα, που η «αντικειμενική αλήθεια» συνδέεται με τη Wikipedia και τους αλγορίθμους της Google, που η νέα γενιά γαλουχείται σε μεγάλο βαθμό από τα βίντεο του YouTube, που κάποιοι εισηγούνται αναθεωρητικές αντιλήψεις περί «σύγχρονου πατριωτισμού» και «ουδετερόθρησκου σχολείου», που η διανοητική ηγεμονία ενός υποτιθέμενα αντιρατσιστικού λόγου επιβάλλει στα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας να μηρυκάζουν -κάποιες φορές σε εξοργιστικό βαθμό- μοτίβα χειραφέτησης όπως την αποδοχή της διαφορετικότητας (η οποία γίνεται αντιληπτή μόνο στα ορθοπολιτικά μέτρα) τι μπορεί κανείς να περιμένει;

Σκόπιμο, λοιπόν, είναι καταρχήν να τονίσουμε ότι το σχολείο οφείλει να μεταδίδει πρωτίστως την κληρονομημένη γνώση. Γι’ αυτό και είναι ένας φύσει συντηρητικός θεσμός που αναπτύσσει την κριτική σκέψη μέσα, κυρίως, από την παράδοση και όχι αγνοώντας την. Ο δάσκαλος γνωρίζει και μεταδίδει τη γνώση και ο μαθητής πηγαίνει στο σχολείο για να μάθει γράμματα, «για να μάθει δηλαδή συγκεκριμένα περιεχόμενα και όχι “για να μάθει να μαθαίνει”, όπως λέει ένα τρέχον ευφυολόγημα, το οποίο είναι μια πελώρια ανοησία, για τον απλούστατο λόγο ότι μόνο μαθαίνοντας συγκεκριμένα περιεχόμενα μαθαίνει κανείς τελικά να μαθαίνει»[2], όπως διαπιστώνει χαρακτηριστικά ο Στ. Ζουμπουλάκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, «η εκπαίδευση οφείλει, επί ποινή αυτοακυρώσεώς της, να είναι συντηρητική, με την απλή και πρωταρχική σημασία της λέξης, να συντηρεί δηλαδή τον πολιτισμό που οι πρεσβύτεροι παρέλαβαν και να τον παραδίδει στους νεότερους»[3]. Η παράδοση, λοιπόν, όπως και η αυθεντία, αποτελούν τις προϋποθέσεις για να απαλλαχθούμε, επιτέλους, από τα κυρίαρχα διδακτικά και παιδαγωγικά στερεότυπα. Στα πλαίσια αυτά, απαραίτητη είναι και η μεταλαμπάδευση αξιών η οποία πραγματώνεται μέσα από συμβολικές τελετουργίες (όπως η πρωινή προσευχή, η έπαρση της σημαίας, οι σχολικές γιορτές κλπ). Ο μαθητής, έτσι, αποκτά συνείδηση της ταυτότητάς του και κατανοεί τη σχέση του με την ιστορία του, τον πολιτισμό και τον κόσμο.

Ο πραγματικός Δάσκαλος...

Με αφορμή τη νέα σχολική χρονιά. 

Συμπύκνωση της παγκόσμιας παιδαγωγικής σκέψης  σε μερικά απλά, σοφά, γνωμικά κι αποφθέγματα. 

Αφιερωμένο στους εν  ενεργεία συναδέλφους μου, μαζί με τις ευχές μου για καλή δύναμη κι επιτυχία στο έργο τους :

«Ο σκοπός της εκπαίδευσης είναι να αντικαταστήσει ένα άδειο μυαλό με ένα ανοιχτό (😏όχι "γεμάτο"...) μυαλό». 

Malcolm Forbes

«Πες μου και θα ξεχάσω. Δείξε μου και ίσως να θυμάμαι.

-Κάνε με να το βιώσω και θα το καταλάβω.»  

Κινέζικη παροιμία

Η μεγαλύτερη ένδειξη για έναν επιτυχημένο δάσκαλο είναι να μπορεί να πει: «Τα παιδιά μου τώρα δουλεύουν σαν να μην υπήρχα». 

Μαρία Μοντεσόρι

«Ο μέτριος δάσκαλος μιλάει. Ο καλός δάσκαλος εξηγεί. Ο εξαιρετικός δάσκαλος δείχνει. Ο υπέροχος δάσκαλος εμπνέει.»  

William Arthur Ward

Η αποστολή του σύγχρονου εκπαιδευτικού δεν είναι να εκχερσώνει ζούγκλες, αλλά να αρδεύει ερήμους.

C.S. Lewis

«Η εκπαίδευση δεν είναι το γέμισμα ενός κουβά, αλλά το άναμμα μιας φλόγας». 

William Butler Yeats

Ο τελικός σκοπός της εκπαίδευσης (😏πρέπει να) είναι να μετατρέψει τους καθρέφτες σε παράθυρα.

Sydney J. Harris

περί Παιδείας - π. Βασίλειος Γοντικάκης

από π. Βασίλειος Γοντικάκης -29 Ιανουαρίου 2013

Ο π. Βασίλειος Γοντικάκης, προηγούμενος Ι.Μ. Ιβήρων Αγίου Όρους, την ημέρα εορτασμού των τριών Ιεραρχών, την γιορτή των Γραμμάτων και της Παιδείας, μίλησε στους μαθητές και καθηγητές του Μουσικού Σχολείου Δράμας την Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013.

Εδώ απαντά σε ερωτήσεις των μαθητών του σχολείου.

Η ΒΑΘΙΑ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

ΣΥΝΕΔΡΙΟ 18-19 ΜΑΪΟΥ 2024

ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ - ΑΘΗΝΑ

Yparxiako.Gr

Το κείμενο που ακολουθεί είναι η παρέμβαση του Γιώργου Τασιόπουλου στο διήμερο συνέδριο που θα γίνει στο ΕΙΕ για 
"Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21ου αιώνα" στη θεματική ενότητα "Το κοινωνικό δικαίωμα στην Υγεία και την Εκπαίδευση: Από τη διάλυση στη διατεταγμένη υπηρεσία"

Η ΒΑΘΙΑ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

15 Μαΐου 2024

του Γιώργου Τασιόπουλου *

ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ 

Του Γιώργου Σαραντάρη

(…)
Εμείς ίσαμε τώρα δουλοπάροικοι
Ξένων ξεμωραμένων εξουσιών
Που γέρασαν σαν δέντρα
Μελαγχολικά αγνάντια στον τάφο
Και με παράξενο με αλλόφρονα εγωισμό
Ακόμα μας κρατάν στην αγκαλιά τους
Πουλιά που κρυώνουμε
Και δεν νοιαζόμαστε να στήσουμε
Σε πιο πράσινο χώρο
Τη φωλιά μας
Εμείς πότε θα διαβάσουμε
Στην τύχη μας μια ώρα που δε σβήνει
Στα χέρια μας στα νιάτα μας
Μια φούχτα δύναμη και θάρρος
Που τηνέ χρειάζεται και χαιρετάει
Ο ζωντανός κόσμος
Η Δύση πού θα βρει καινούργιο δρόμο
Για τις ανθρώπινες ψυχές;

(Μάρτης του ΄36)

Και ο πιο ανυποψίαστος παρατηρητής των πολιτικών που εφαρμόζονται στη δημόσια εκπαίδευση θα συμφωνούσε σε τρεις βασικές κατευθύνσεις της κυρίαρχης εκπαιδευτικής πολιτικής.

Πρώτον, στο ριζικό μετασχηματισμό του αξιακού, παραδοσιακού και ιδεολογικού προσανατολισμού του δημόσιου σχολείου.

Δεύτερον, στην αμφισβήτηση του δημόσιου σχολείου ως αναφαίρετο κοινωνικό δικαίωμα των πολιτών.

Τρίτον, στην είσοδο του ψηφιακού κόσμου και της Τεχνικής η οποία επιβάλλει μια νέα αξιολογική κατεύθυνση στη διαμόρφωση του ανθρώπου και μεταβάλλει το πνευματικό περιεχόμενό του.

Παρά τις εξαγγελλόμενες «εκσυγχρονιστικές» κυβερνητικές προθέσεις η πραγματική στόχευση στο σημερινό σχολείο αναπαράγει όλα τα συμπτώματα της παρακμιακής κατάστασης της ελληνικής κοινωνίας. Αν σε επίπεδο κοινωνίας βιώνουμε την πτώση των δεικτών του εθνικού μας πολιτισμού, την επιβολή, μέσω της ορμητικής διείσδυσης, του αγγλοσαξονικού τρόπου ζωής και σε επίπεδο διανόησης την άκριτη μετακένωση της δυτικής σκέψης, τότε το σχολείο είναι το πιο χαρακτηριστικό της δείγμα.
Το σχολείο, όπως πάντα, είναι με την κοινωνία, τον πολιτισμό του τόπου, συγκοινωνούντα δοχεία, αλληλεπιδρούν και η κοινωνικοπολιτική ακμή ή παρακμή συμβαδίζει σχεδόν πάντοτε με την πολιτισμική ακμή ή παρακμή αμφοτέρων.
Και ο πιο αδαής στην πολιτική ζωή του τόπου αντιλαμβάνεται την ταύτιση του πολιτικού προσωπικού της χώρας με τις στρατηγικές επιλογές της Δύσης. Όπως τα δυτικά προτάγματα της νεοφιλελεύθερης σκέψης και κουλτούρας ακολουθούνται άκριτα, έτσι και το ελληνικό σχολείο την τελευταία εικοσαετία παρακολουθεί ασμένως και υιοθετεί, ως μνημόνια υποταγής, εισαγόμενα αναλυτικά εκπαιδευτικά προγράμματα, μοντέλα διδασκαλίας και αντίστοιχα σχολικά εγχειρίδια. Ήδη μετά τη συνθήκη του Μάαστριχτ, από το 2000, η στρατηγική της Λισαβόνας1, η διαδικασία της Μπολόνια και η διαδικασία της Κοπεγχάγης συγκροτούν ένα συμφωνημένο «χάρτη αναφοράς» και ένα νέο κοινό πλαίσιο πολιτικής.

Κι όπως στη χώρα διαπιστώνεται η κοινωνική και πολιτισμική παρακμή, η παραγωγική της αποδυνάμωση, η οικονομική της πτώχευση, η κοινωνική ανασφάλεια, στο σχολείο αποτυπώνεται ανάλογη παρακμή που η υπεύθυνη πολιτεία, η εκπαιδευτική κοινότητα, η κοινωνία παθητικά και αμήχανα παρακολουθεί να γιγαντώνεται.

Η κρίση της παιδείας είναι βασική πτυχή της γενικότερης κρίσης του σύγχρονου πολιτισμού. Είναι κρίση δομική γιατί η εστία της βρίσκεται στην αποσύνθεση του Ατόμου, του ανθρωπολογικού υποκειμένου της νεωτερικότητας. Κυρίαρχα χαρακτηριστικά στην ενδοσχολική κοινότητα η ενδοσχολική βία, η γλωσσική πτώχευση, η αδυναμία παροχής και κατάκτησης στοιχειωδών γνώσεων, η απεμπόληση της ευθύνης του σχολείου για σύνδεση των μαθητών με το ιστορικό – εθνικό τους παρελθόν, η σύνδεση με τη συλλογική μνήμη της πατρίδας τους, η καλλιέργεια των απαραίτητων αξιακών προτύπων, η δόμηση των απαραίτητων στοιχείων για τη μελλοντική συγκρότηση κοινωνικής συνοχής.
Έτσι, κατασκευάζεται μέσα από το εκπαιδευτικό μας σύστημα ο αυριανός ιδιώτης, το απομονωμένο άτομο, αμύητο στο παρελθόν των παππούδων του, αγκιστρωμένος στο παρόν, χωρίς μνήμη, αδιαφορώντας για το παρελθόν και σε αδυναμία οράματος προσωπικού και συλλογικού μέλλοντος.
Μας θυμίζει το ελληνικό σχολείο όσα δυσοίωνα περιγράφει ο Μίλαν Κούντερα, «Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος, είναι να διαγράψεις τη μνήμη του. Να καταστρέψεις τα βιβλία του, την κουλτούρα του, την ιστορία του. Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία, να κατασκευάσει μια νέα παιδεία, να επινοήσει μια νέα ιστορία … Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός για να αρχίσει αυτό το έθνος να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν. Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα».

ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΑ ΜΕΤΡΑ ΤΗΣ «ΑΓΟΡΑΣ»

Θ. Ζιάκας: Σύγχρονος Μηδενισμός και παιδεία

Σύγχρονος Μηδενισμός και παιδεία

 Θεόδωρος Ζιάκας

30 Ιουνίου 2009

1. Φεύγοντας προς την Εσπερία εγκαταλείψαμε την ελληνική παιδεία για να την αντικαταστήσουμε με τη νεωτερική. Σήμερα ζούμε την κατάρρευση της νεωτερικής παιδείας. Δεν έχουμε πλέον παιδεία ούτε παραδοσιακή ούτε νεωτερική.

2. Η κρίση της παιδείας είναι βασική πτυχή της γενικότερης κρίσης του σύγχρονου πολιτισμού. Είναι κρίση δομική, γιατί η εστία της βρίσκεται στην αποσύνθεση του Ατόμου, του ανθρωπολογικού υποκειμένου της νεωτερικότητας.

3.Η σύγκριση της νεωτερικής με την ελληνική παιδεία – της νεωτερικής που την χάσαμε πριν την αποκτήσουμε, με την ελληνική που την είχαμε και την εγκαταλείψαμε- διαυγάζει τον δομικό χαρακτήρα της κρίσης και το διακύβευμά της.

ΙΙ
4. Η σύγχρονη κοινωνία είναι κοινωνία συστημάτων. Τα συστήματα διαμεσολαβούν τις ανθρώπινες σχέσεις με απρόσωπους τυποποιημένους ρόλους, σύμφωνα με το πρότυπο της Μηχανής. Τα συστήματα είναι λογικές μηχανές ενσαρκωμένες σε απρόσωπες κοινωνικές δομές. Το θεμελιώδες ανθρωπολογικό δίπολο είναι εδώ ο κυρίαρχος-μάνατζερ και ο καταναλωτής-χρήστης.

5. Ουσιαστική λειτουργία της σημερινής παιδείας είναι η αναπαραγωγή του συστημικού διπόλου διαχειριστή-χρήστη. Σκοπός της είναι η κατασκευή του συστημικού ανθρώπου. Οι λίγοι εκπαιδεύονται για να γίνουν κατασκευαστές και διαχειριστές συστημάτων. Και οι πολλοί για να γίνουν απλοί χρήστες των συστημάτων, υποδιαιρούμενοι σε έχοντες και μη έχοντες θέση στο Σύστημα.

6. Το είδος της νοητικής δυνάμεως βάσει της οποίας κατασκευάζονται και συντηρούνται τα συστήματα, είναι η αλγοριθμική-ψηφιακή σκέψη. Η καλλιέργειά της είναι ο κατ’ εξοχήν στόχος της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην κοινωνία των συστημάτων. Ο στόχος αυτός υπερκέρασε βαθμιαία, από τον 18ο αιώνα που εγκαινιάστηκε, κάθε παράπλευρο εκπαιδευτικό προσανατολισμό. Πίσω από τη σύγχρονη μονοκαλλιέργεια της μηχανοποιητικής νόησης βρίσκεται ο τεχνολογικός μεσσιανισμός, ο πάγιος μεταφυσικός άξονας του νεωτερικού πολιτισμού.

ΙΙΙ
7. Στον ελληνικό πολιτισμό η παιδεία είχε διαμετρικά αντίθετο νόημα. Αναφερόταν σε μια σφαίρα ζωής που απλώς δεν υφίσταται σήμερα. Αναφερόταν σε μια πολιτεία αδιαμεσολάβητων εμπρόσωπων σχέσεων, όπου οι πολίτες-οπλίτες «μετέχουν κρίσεως και αρχής» και πραγματοποιούν το «μη άρχεσθαι υπό μηδενός». Η παιδεία τους βρισκόταν στους αντίποδες της σύγχρονης αποπροσωποποιητικής / συστημικής παιδείας.

Xρ. Γιανναράς: Γιατί άλυτο το πρόβλημα της παιδείας στην Ελλάδα σήμερα;

Βασίλης Χατζηϊακώβου για ιδιωτικά πανεπιστήμια: «Η Παιδεία και ο Πολιτισμός δεν αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα από το πολιτικό σύστημα»

:

Υπηρετεί τον χώρο του Πολιτισμού 40 περίπου χρόνια. Του αρέσει να λέει ότι το Βιβλίο είναι ο καθρέφτης της Παιδείας μας. Το 2021 στα 56 του έκανε ένα βήμα που λίγοι περίμεναν. Αποφάσισε να δώσει Πανελλαδικές από έναν «καημό» και για μία «δικαίωση» για να μπει στην Θεολογική ή σε ένα Τμήμα Φιλοσοφίας.


Ο πειραματισμός της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής τον «έριξε» φέτος σε ένα Τμήμα απαιτήσεων το Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας του Ιονίου Πανεπιστημίου που όσοι τον γνωρίζουν λένε ότι του «πάει γάντι» αλλά ο ίδιος επισημαίνει ότι ακριβώς αυτό αποδεικνύει το άδικο του πράγματος και τις στρεβλώσεις του συστήματος, δηλώνοντας το μεγαλύτερο «θύμα» αυτής της ιστορίας που έχει και πολλά άλλα θύματα, βεβαίως για τα οποία κανείς δεν μίλησε, κανείς δεν νοιάστηκε και κυρίως οι σύμβουλοι της πρώην υπουργού που δεν προσπάθησαν να βελτιώσουν πράγματα και να άρουν αδικίες! Ο λόγος για τον Βασίλη Χατζηϊακώβου!

Ο γνωστός εκδότης μίλησε στο topontiki.gr με αφορμή το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, τις αδικίες του συστήματος, αλλά και τη δική του αρνητική εμπειρία από τις πανελλαδικές εξετάσεις.

Τι πρέπει να αλλάξει στο σύστημα, πώς αντιμετωπίζει η πολιτεία την Παιδεία και τον Πολιτισμό, ενώ γιατί οι μεταρρυθμίσεις των ελληνικών κυβερνήσεων από τις απαρχές της μεταπολίτευσης μέχρι σήμερα είναι αποτέλεσμα έντονων, άνευ λόγου και ουσίας διαξιφισμών.

Αναλυτικά τι μας είπε:

1) Τι σηματοδοτεί το «Eλεύθερο Πανεπιστήμιο» όπως τιτλοφορείται το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης; Είναι το τέλος της Δημόσιας Παιδείας;

«Ωραίος τίτλος! Γιατί η Ελευθερία δίνει υποσχέσεις! Θα λυθεί όμως το πρόβλημα που ζούμε σε σχέση με την Παιδεία και ως Εκπαίδευση και ως Κουλτούρα; Θα πάμε στην ουσία η στην πεπατημένη λογική όπου μία εκπαιδευτική πολιτική δεν είναι επαρκής μόνο και μόνο επειδή επιβάλλει πολλά μέτρα. Σχεδόν όλες οι εκπαιδευτικές μεταβολές και μεταρρυθμίσεις των Ελληνικών κυβερνήσεων από τις απαρχές της μεταπολίτευσης μέχρι σήμερα είναι αποτέλεσμα έντονων, άνευ λόγου και ουσίας διαξιφισμών. Αν κάτι δεν αλλάζει αυτό είναι τα θύματα: οι μαθητές. Δυστυχώς η Παιδεία και ο Πολιτισμός δεν αντιμετωπίζονται με την πρέπουσα βαρύτητα και σοβαρότητα από το πολιτικό σύστημα, ενώ είναι ακριβώς τα πεδία εκείνα στα οποία θα έπρεπε να υπάρχουν σύμπνοια, συνέργειες και κοινοί στόχοι. Πολλοί θα θυμούνται ότι μία από τις μεγαλύτερες και ουσιαστικότερες μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία έγινε επί Γεωργίου Παπανδρέου με την συμβολή στοχαστών και επιστημόνων όπως ο Ε.Παπανούτσος, ο Ι.Θ.Κακριδής και ο Λ. Ακρίτας σε συνεννόηση με πρόσωπα από την «άλλη πλευρά» όπως ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος κ.α.

Σχολικών εξετάσεων κριτικός έλεγχος και προτάσεις

Με αφορμή την έναρξη της εξεταστικής περιόδου στα σχολεία. Για να αποκατασταθεί η αγάπη για τη μάθηση και την κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει

του Τάσου Χατζηαναστασίου*

Επειδή, αμέσως μετά τη διενέργεια των εκλογών, ξεκινούν οι προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στα Γυμνάσια και στα Λύκεια της χώρας, είναι ίσως ευκαιρία να ανοίξει και πάλι ο διάλογος για ένα θέμα που, παρότι αφορά τον ιδρυτικό σκοπό του σχολείου, δηλαδή τη μετάδοση γνώσεων, δε φαίνεται ν’ απασχολεί ούτε την κυβέρνηση, ούτε τα κόμματα, ούτε τους συνδικαλιστικούς φορείς. Το ερώτημα είναι: ανταποκρίνονται οι εξετάσεις στον έλεγχο της εμπέδωσης της γνώσης που μεταδόθηκε στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς;

Τα αποτελέσματα των τελικών γραπτών εξετάσεων, τόσο εμπειρικά, όσο και με βάση τα πορίσματα των ερευνών που διεξάγει η Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (!) είναι μάλλον απογοητευτικά: μεγάλος αριθμός παιδιών δε κατέχει ούτε βασικές γνώσεις. Ωστόσο, προάγονται ή απολύονται όλοι χωρίς να υπάρχει καμία μέριμνα για την κάλυψη των κενών. Σπεύδω δε να διευκρινίσω ότι οι μελέτες αυτές αφορούν την περίοδο πριν από την εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων. Δεν είναι, επομένως, αυτός ο θεσμός που οδηγεί στην αποτυχία. Τι έχουν λοιπόν «τα έρμα και ψοφάνε;»

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό. Το ότι, για παράδειγμα, τα παιδιά από ένα περιβάλλον «σε κρίση», οικονομική, κοινωνική, συναισθηματική/ψυχολογική και κυρίως από ένα περιβάλλον με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, αποδίδουν λιγότερο στο σχολείο, είναι το κοινό συμπέρασμα όλων των σχετικών ερευνών. Αυτό, βέβαια, για την περίπτωση της Ελλάδας, αφορά τις τελευταίες δεκαετίες, που η απόκτηση πτυχίου δεν συνεπάγεται διορισμό στο δημόσιο. Γιατί έως τότε, η πλειοψηφία των φοιτητών είχε αγροτική κυρίως προέλευση. Έως τότε δηλαδή η κοινωνική κινητικότητα στην Ελλάδα μέσω της εκπαίδευσης ήταν υψηλή.

Το παιδί του αγράμματου αγρότη γινόταν γιατρός, δικηγόρος, μηχανικός, εκπαιδευτικός κτλ, με πολύ διάβασμα, βέβαια, και άλλες τόσες στερήσεις προκειμένου να ξεφύγει από τη σκληρή μοίρα του αγρότη και την κλειστή κοινωνία του χωριού. Τώρα όμως κυριαρχεί το σύνθημα: «καμία θυσία (=διάβασμα) για άχρηστα πτυχία».

Άρα, σ’ έναν βαθμό η μελέτη σχετίζεται με την επαγγελματική προοπτική των σπουδών. Σχετίζεται, βεβαίως και με το οικονομικό μοντέλο της χώρας. Σήμερα η χώρα στηρίζεται πολύ λιγότερο στην παραγωγή την ώρα που ο τομέας των υπηρεσιών (τουρισμός, εστίαση, μεταφορές/ταχυμεταφορές κ.ά.) είναι υπερδιογκωμένος. Γιατί να διαβάσει το παιδί που ξέρει ότι θα γίνει γκαρσόνι ή μπάρμαν;

Ένας άλλος παράγοντας είναι οι διδακτικές μέθοδοι και τα βιβλία. Λέγεται συχνά ότι η αποτυχία στις εξετάσεις οφείλεται στην κακή ποιότητα των σχολικών βιβλίων, στην υπερβολικά πολλή ή δυσνόητη και άσχετη με τις σύγχρονες ανάγκες ύλη, στο σύστημα της «παπαγαλίας», αλλά κι επειδή δε γίνεται «σωστό» μάθημα. Φυσικά και ισχύουν πολλά απ’ αυτά, αλλά υπάρχει και μία σαφής υπερβολή, που αγνοεί τις προόδους που έχουν συντελεστεί σε πολλούς τομείς και ειδικά στις διδακτικές μεθόδους και φυσικά στη συμπεριφορά του εκπαιδευτικού στην τάξη.

Παλιότερα που η συγγραφή των εγχειριδίων και η μέθοδος διδασκαλίας μάλλον δε βασίζονταν στις αρχές της παιδαγωγικής επιστήμης και της Διδακτικής (πολλοί θυμόμαστε τις ειρωνείες, τις προσβολές και τη «βέργα»!) πώς έφταναν να έχουν οι τελειόφοιτοι Γυμνασίου ένα ομολογουμένως υψηλό μορφωτικό επίπεδο που τους επέτρεπε να στελεχώνουν δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, τράπεζες, επιχειρήσεις και οργανισμούς; Η απάντηση είναι ότι υπήρχε αυστηρότερη επιλογή: ο αριθμός όσων αποφοιτούσαν από το εξατάξιο Γυμνάσιο και το Λύκειο ήταν πολύ μικρότερος, όπως εξάλλου και των πτυχιούχων και όσοι αποφοιτούσαν «ήξεραν γράμματα». Οι υπόλοιποι θεωρούνταν ότι «δεν έπαιρναν τα γράμματα» και αφήνονταν στη μοίρα τους. Και τώρα το ίδιο συμβαίνει, μόνο που προάγονται και τους χορηγείται απολυτήριο, πολύ συχνά δε και πτυχίο.

Γ.Σεφέρης: Γιατί ο ελληνισμός ήταν πάντα ανοιχτός και ποτέ δεν έβρασε στο καβούκι του

Από Σπύρο Κουτρούλη fb

Γ.Σεφέρης: Γιατί ο ελληνισμός ήταν πάντα ανοιχτός και ποτέ δεν έβρασε στο καβούκι του

Στον «Δεύτερο πρόλογο στην “Έρημη χώρα”» του Έλιοτ επιχειρηματολογεί για τους λόγους, που ο ελληνισμός ήταν πάντα ανοικτός στα ξένα ρεύματα και θα πρέπει να εξακολουθήσει να κρατά μια τέτοια στάση: 

«ο δημοτικισμός ήταν ένα ξέσπασμα και μια άσκηση ζωής⸱ μια άσκηση πίστης στην παρούσα δύναμη του Έθνους⸱ ήταν ακόμη το πρώτο σχολειό που μας δίδαξε ν’ αντικρίζουμε τον ξένο χωρίς συμπλέγματα κατωτερότητας.

 Θαρρώ πως οι καλύτεροι της γενιάς εκείνης, αλλά και ο Σολωμός και ο Κάλβος και οι άνθρωποι των ελληνικών αναγεννήσεων, δε σκέφτηκαν να φοβηθούν τον ξένο για να σηκώσουν τείχη και να τον κλείσουν απέξω. Συνειδητά ή υποσυνείδητα ήξεραν πως ολόκληρα η ελληνική ιστορία είναι φτιαγμένη από ταξίδια, γνωριμίες, ριζώματα και διαλόγους σε μακρινούς τόπους, που καταλήγουν πάντα σ’ ένα συμπέρασμα σφραγισμένο μ’ αυτή την ιδιότυπη σφραγίδα που την αναγνωρίζουμε αμέσως και που λέγεται ελληνισμός. 

Ας κοιτάξουμε ακόμη τι μας υπαγορεύει η πείρα της καθημερινής ζωής μας. Είναι εύκολο πράγμα να λέμε: κλείστε τις πόρτες, οι ξένοι θα μας μολύνουν, οι χθόνιοι θεοί μας δεν το θέλουν.

 Σύμφωνοι, αλλά πρέπει να είμαστε συνεπείς. Την πνευματική καλλιέργεια ενός λαού, δυστυχώς, δεν τη φτιάνει μονάχα ο ποιητής, είτε κομίζει είτε όχι τα καινά δαιμόνια. Τη φτιάνουν ακόμη –και στην περίπτωση αυτή με τρόπο ολωσδιόλου ανεξέλεγκτο και ασύδοτο – ο κινηματογράφος, το ραδιόφωνο, τα τηλέτυπα, τα διάφορα φτηνά ξενόφωνα ή ελληνόφωνα περιοδικά, τα φάρμακα, οι κονσέρβες, οι ρεκλάμες, οι προπαγάνδες κάθε λογής, τα μέσα του πολέμου και της ειρήνης, και τέλος, η πολιτική ζωή του κόσμου μας που έχει πάθει τέτοιο συμφυρμό ώστε ένα γεγονός που γίνεται στη Σαγκάη ή στην Τεχεράνη να έχει άμεσο αντίχτυπο, όχι στον εγκέφαλο ενός εξαιρετικά διορατικού πολιτευόμενου, αλλά στην καθημερινή ζωή του συνταξιούχου που κοιτάζει το περιβολάκι του στις Κουκουβάουνες. Να τ’ αποκλείσουμε όλα αυτά, σύμφωνοι.

 Αλλά φοβούμαι πως για να επιτύχουμε σ’ ένα τόσο υπέρογκο έργο, θα πρέπει να μετατοπίσουμε την Ελλάδα μας από το σταυροδρόμι που θέλησε η μοίρα της να είναι, σ’ εκείνη τη μετέωρη χώρα του Γκιούλιβερ, που ταξίδευε μέσα στα σύννεφα» . 

 Η απάντηση του Γ.Σεφέρη στο δίλημμα ανάμεσα στην αφομοίωση των θετικών ξένων επιδράσεων και την εθνική αποκλειστικότητα έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά κράμα ευαισθησίας και ρεαλισμού:

 «Το δίλημμα είναι αμείλικτο: είτε θ’ αντικρίσουμε το δυτικό πολιτισμό, που είναι κατά μέγα μέρος και δικό μας, μελετώντας με λογισμό και με νηφάλιο θάρρος τις ζωντανές πηγές του –κι αυτό δε βλέπω πως μπορεί να γίνει αν δεν αντλήσουμε τη δύναμη από τις δικές μας ρίζες και χωρίς ένα συστηματικό μόχθο για τη δική μας παράδοση⸱ είτε θα του γυρίσουμε τις πλάτες και θα τον αγνοήσουμε, αφήνοντάς τον να μας υπερφαλαγγίσει, με κάποιον τρόπο από τα κάτω, με τη  βιομηχανοποιημένη, την αγοραία, τη χειρότερη μορφή της επίδρασης του» .

ΠΗΓΗ: Κουτρούλης Σπύρος fb

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

«Κενά παιδιά»: Το άρθρο του κορυφαίου ψυχιάτρου Λουίς Ρόχας Μάρκος που έγινε viral

Υπάρχει μια σιωπηλή τραγωδία που εκτυλίσσεται σήμερα στα σπίτια μας και αφορά στα πιο πολύτιμα κοσμήματά μας: τα παιδιά μας. Τα παιδιά μας βρίσκονται σε μια συναισθηματική κατάσταση καταστροφική!

Τα τελευταία 15 χρόνια, οι ερευνητές μας πρόσφεραν στατιστικές κάθε φορά και πιο ανησυχητικές σχετικά με την οξυμένη και επίμονη αύξησης παιδικής ψυχασθένειας που τώρα έχει φτάσει αναλογίες επιδημίας. Οι στατιστικές δεν ψεύδονται:

• 1 κάθε 5 παιδιά έχει προβλήματα ψυχικής υγείας
• παρατηρήθηκε αύξηση 43% στη Δ.Ε.Π.Υ.( Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας)
• παρατηρήθηκε αύξηση 37% στην εφηβική κατάθλιψη
• παρατηρήθηκε αύξηση 200% στον αριθμό των παιδικών (μεταξύ 10 και 14 ετών) αυτοκτονιών

Τι συμβαίνει και τι κάνουμε λάθος;

Τα σημερινά παιδιά βρίσκονται σε υπερδιέγερση και είναι γεμάτα υλικά δώρα, αλλά στερούνται των βασικών για μια υγιή παιδική ηλικία, όπως:
• συναισθηματικά διαθέσιμους γονείς
• όρια ξεκάθαρα βαλμένα
• υπευθυνότητες
• ισορροπημένη διατροφή και επαρκή ύπνο
• κίνηση εν γένει, ειδικά. Όμως, στην ύπαιθρο
• δημιουργικό παιχνίδι, κοινωνική αλληλεπίδραση, ευκαιρίες για μη-καθοδηγούμενο παιχνίδι και «ευκαιρίες» για να βαριούνται

Αντιθέτως, τα τελευταία χρόνια τα παιδιά χόρτασαν από:

• γονείς με την προσοχή τους αποσπασμένη από την ψηφιακή τεχνολογία
• γονείς επιεικείς και επιτρεπτικούς που αφήνουν τα παιδιά τους «να κυβερνούν τον κόσμο» και να είναι εκείνα που βάζουν τους κανόνες
• μια αίσθηση δικαιωμάτων, του να τα αξίζουν όλα χωρίς να τα κερδίζουν ή να γίνονται υπεύθυνα μόλις το αποκτούν
• ακατάλληλος ύπνος και μη ισορροπημένη διατροφή
• καθιστικός τρόπος ζωής
• ατελείωτη διέγερση, τεχνολογικές νταντάδες, άμεση επιβράβευση κι απυσία βαρετών στιγμών

Τι να κάνουμε;

Ευχές για καλή, καρποφόρα, σχολική χρονιά από τη γιαγιά Αλεξάνδρα!

Παλιότερη συγκινητική δημοσίευση της διαδικτυακής φίλης, γιαγιάς Αλεξάνδρας! ( χειμαρρος εφημερίδα Θωμά )

Εύχομαι μαθητές και δάσκαλοι τη νέα σχολική χρονιά να έχουμε βιώματα αληθινά, συναισθήματα που θα μας συνοδεύουν σε όλη μας τη ζωή ανάλογα με της κ. Αλεξάνδρας!

*Η φωτογραφία που συνοδεύει την ανάρτηση είναι αλιευμένη τυχαία από το διαδίκτυο.

Καλή, καρποφόρα, σχολική χρονιά!

Πρώτη μέρα στο σχολείο.

1949 μ.Χ.

Ο πατέρας μου θα πήγαινε δάσκαλος σε ένα χωριό δίπλα στην πόλη της Παραμυθιάς, τις Παγκράτες όπως το λέγανε οι χωριανοί.

Τα χωριά και ο κόσμος τους δεν ήταν για τον πατέρα μου άγνωστα.

Γνώριζε όλους τους ανθρώπους έναν, έναν και ακόμη τις ζωές τους μια και με τους περισσότερους ήταν συναγωνιστές στον πόλεμο.

Στα χωριά μας γύρω είχαν δωθεί σκληρές μάχες. Πολλά σπίτια ορφάνεψαν.

Άνοιξαν τα σχολεία έστω κι αν ο εμφύλιος συνέχιζε να βάζει τον αδελφό εναντίον του αδελφού.

Με είχε γράψει ο πατέρας μου στο σχολείο της Παραμυθιάς όμως εγώ ήθελα να πάω κοντά στον πατέρα μου στο χωριό.

-Δεν είναι δύσκολο του έλεγα, το χωριό είναι κοντά, μπορώ να περπατήσω.

-Θα κουράζεσαι δεν θα μπορείς.

-Μπορώ, μπορώ.

Έτσι το πρωί που θα άνοιγε το σχολείο αφού είχε πάει και είχε κάνει τις εγγραφές μόνος του, θα με έπαιρνε κοντά του.

Ετοίμασε την τσάντα μου, μέσα έβαλε την πλάκα και το κοντύλι. ένα μικρό πλεκτό μαξιλαράκι ήταν ο σπόγγος μου.

Το πρωί νύχτα, σηκώθηκε και με ξύπνησε, νομίζοντας πως δεν θα πάω.

Φεύγουμε το γάλα σου. Αμέσως έριξα δυο πλάτσες νερό στο πρόσωπό μου.

Είχα και έχω καλή σχέση με το γάλα έτσι του έδωσα μια, ντύθηκα σε τρία λεπτά και είπα πάμε μπαμπά.

Τα παπούτσια μου μπαίναν εύκολα.

Ξεκινήσαμε, πήραμε το δρόμο κατά την     Μπουρδέγγα, ένα μέρος που πήγαινα με τα μεγάλα κορίτσια της γειτονιάς.

Στο δρόμο ή δροσιά ήταν πολύ ωραία και οι στάλες της πάνω στα φύλλα σε μάγευαν.

Τα πουλιά κελαηδούσαν και ήταν πολλά. Δεν γνώριζα τις φωνές τους, όμως σήμερα νομίζω πως πήγα σε πολλά σχολεία. Στο σχολείο φύση. Στο σχολείο της φύσης, μπορείς να να ακούσεις μόνο τα δικά σου βήματα στο σούρωπο, το νερό από το λάκκο της Χούβιανης να κυλάει ήσυχα, ήσυχα και ο αγέρας ο πρωινός να σου χαϊδεύει το πρόσωπο.

Σε λίγο φτάσαμε στην ανηφόρα και ήταν πολύ μεγάλη.

-Αν κουρασθείς μου το λες.

-Μια χαρά είμαι.

Μαθητές σύμβολα της Εθνικής Αντίστασης

Αριστομένης Συγγελάκης

Μάθιος Πόταγας – αδέλφια Βερβελάκη - Σταύρος Ανδρεαδάκης – Ηρώ Κωνσταντοπούλου

Γράφει ο Αριστομένης Συγγελάκης
 

«Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις,  - εκεί που πάει να σκύψει

με το σουγιά στο κόκκαλο, με το λουρί στο σβέρκο

Να τη πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει

και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου» Γιάννης Ρίτσος[1]

 

Καθ’ όλη την ιστορία και σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου η νεολαία πρωτοπορεί στον αγώνα για ελευθερία. Τέσσερα χαρακτηριστικά παραδείγματα παιδιών και εφήβων από τη μνημειώδη Αντίσταση του ελληνικού λαού στη διάρκεια της Κατοχής επιβεβαιώνουν την παραπάνω διαπίστωση.

 

Στις 2 Μαΐου 1941, ο δεκαεπτάχρονος Μάθιος Πόταγας, μαθητής της Ε’ Γυμνασίου της Βαρβακείου, γράφει ιστορία ως εμπνευστής και πρωταγωνιστής μιας από τις πρώτες πράξεις Αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Όπως σημειώνει ο Μανώλης Γλέζος, που έφερε στο φως αυτή την σπάνια ιστορία θάρρους και αυτοθυσίας, αμέσως μετά την κατάληψη της Πάτρας στις 26 Απριλίου 1941 η μεραρχία «Σωματοφυλακή SS Αδόλφος Χίτλερ» κινείται νότια με κατεύθυνση την Καλαμάτα. Λίγο έξω από τη Βυτίνα, στη γέφυρα Κουτρουμπή βρίσκει απέναντί της έναν ατρόμητο έφηβο που υψώσει το χέρι του φωνάζοντας: «Σταθείτε. Δεν θα μας σκλαβώσετε. Είμαι εδώ μόνος. Αλλά η Ελλάδα ολόκληρη ακολουθεί»[2]. Μόλις ο διερμηνέας μετέφρασε τα λόγια του αμούστακου νέου, ο διοικητής της επίλεκτης γερμανικής μονάδας εκτέλεσε εν ψυχρώ τον ηρωικό μαθητή. Διέταξε δε τους στρατιώτες του να πολτοποιήσουν το κεφάλι του Μάθιου Πόταγα με μία μεγάλη πέτρα, γιατί, κατά τη ναζιστική ιδεολογία αυτό το τέλος πρέπει να έχουν όσοι αντιστέκονται…  

Η θυσία του Μάθιου Πόταγα ανάβει τη σπίθα της Αντίστασης

Η θυσία του Μάθιου Πόταγα δεν πήγε χαμένη[3]. Μαζί με άλλες αντιστασιακές πράξεις άναψε τη σπίθα της Αντίστασης στις καρδιές των Ελλήνων. Ακολουθεί ο παλλαϊκός ξεσηκωμός της Μάχης της Κρήτης, όπου πολλοί συνομήλικοι του Μάθιου Πόταγα όπως ο Ιωάννης Μαυραντωνάκης[4] και άλλοι έφηβοι και νέοι, μαζί με χιλιάδες άλλους Κρητικούς, συμμετείχαν στην σθεναρή άμυνα του κρητικού λαού εναντίον των επίλεκτων αλεξιπτωτιστών και ορεινών καταδρομέων της Βέρμαχτ. Όμως, παρά την ηρωική αντίσταση του κρητικού λαού, που ξάφνιασε τον υπερόπτη εισβολέα,  η Κρήτη πέφτει και οι Γερμανοί πανηγυρίζουν για την πύρρειο νίκη τους.

Το βράδυ που πέφτει η Κρήτη, ο Λάκης Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος κατεβάζουν και σκίζουν την πολεμική σημαία του Γ’ Ράιχ με τον αγκυλωτό σταυρό, που μόλυνε τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Αυτό ήταν! Η Ελλάδα παίρνει φωτιά: αντιστασιακές ομάδες κι οργανώσεις ξεπηδούν σε όλη την ελληνική επικράτεια και δίνουν το σύνθημα της καθολικής Αντίστασης σε όλη την Ευρώπη. Μία Αντίσταση, που δεν μπόρεσε να κάμψει ούτε η πείνα ούτε η κτηνώδης βία και η πέρα από κάθε λογική τρομοκρατία των κατακτητών.

Αδέλφια Βερβελάκη: η μεγάλη θυσία των μικρών ηρώων από τη Βιάννο.

Δύο χρόνια μετά, στα μέσα του Σεπτέμβρη του 1943, βρισκόμαστε σε κρίσιμη καμπή του πολέμου: ο Μουσολίνι έχει ήδη ανατραπεί και η Ιταλία εγκαταλείπει τον Άξονα και περνά στην πλευρά των Συμμάχων. Ο λαός βράζει σε όλη την Ελλάδα, πραγματοποιούνται διαδηλώσεις σε πολλές περιοχές, Ιταλοί αξιωματικοί και στρατιώτες περνούν στην Αντίσταση. Το Γ’ Ράιχ βρίσκεται σε δύσκολη θέση, η ηγεμονία του αμφισβητείται. Αποφασίζει να ολοκαυτώσει την επαρχία Βιάννου[5],  αξιοποιώντας μία ευκαιρία που του παρέχεται, με στόχο να εμπεδώσει την κυριαρχία του στην Ελλάδα και να στείλει μήνυμα της ναζιστικής ισχύος σε όλο τον κόσμο.

Στις 14 Σεπτεμβρίου 1943, ανήμερα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, μεγάλη γερμανική δύναμη εισέρχεται στα χωριά της επαρχίας Βιάννου. Παρά την τοπική εορτή και πατώντας το λόγο της στρατιωτικής τους τιμής και κάθε ανθρώπινη αξία ξεκινούν αμέσως μαζικές εκτελέσεις άμαχων πολιτών. Μια ομάδα Γερμανών φτάνει στη θέση Λυγιά του Αγίου Βασιλείου, στο Μετόχι της οικογένειας Βερβελάκη από το Κεφαλοβρύσι. Εκεί βρίσκονται τα τρία μικρότερα παιδιά της οικογένειας, η Ευαγγελία 8 ετών, η Μαρία 12 ετών και ο Στέλιος 15 ετών. Τα βασανίζουν άγρια, χρησιμοποιώντας ακόμη και τις ξιφολόγχες τους για να αποκαλύψουν πού κρύβεται ο πατέρας τους. Όμως τα μικρά παιδιά δεν λυγίζουν. Αντιστέκονται με σπάνια γενναιότητα στην ασύλληπτη ναζιστική κτηνωδία. Η λαϊκή μούσα τραγουδά γλαφυρά τη θυσία των αδελφών Βερβελάκη[6]:

Τρία παιδιά σκοτώσανε εις το Κεφαλοβρύσι

η απονιά των Γερμανών είναι παρά τη φύση,

πως δεν εμαρτυρούσανε πού είναι ο μπαμπάς τους

τις σάρκες τους εκόβανε γουλιές με τα σπαθιά τους.

Οι αιμοβόροι Γερμανοί που δεν τα λυπηθήκαν,

κομμάτια κόβαν τα παιδιά, ώσπου νεκρά τ’ αφήκαν.

Το κρυφό ημερολόγιο μιας σχολικής χρονιάς - Αύγουστο Καβάδι

Το κείμενο μας το έκανε γνωστό συνΆδελφος- συναγωνιστής Τάσος Χατζηαναστασίου και το κοινοποιώ, καθώς ταιριάζει, αν και είναι γραμμένο το 2005, στην σημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα της χώρας μας. Η αποθέωση της καινοτομίας και η αποδόμηση του σχολείου της γνώσης.

"...Γιατί όσο θα υπάρχουν καθηγητές που σκέφτονται και διδάσκουν τους άλλους να σκέφτονται, θα αποφύγουν τον αποτρόπαιο κίνδυνο τα τρία «i» που προτείνει – ή με τα οποία απειλεί – η παρούσα κυβέρνηση στην εκπαίδευση [σσ. internet, inglese (=αγγλικά), impresa (=επιχειρηματικότητα) ήταν την περίοδο Μπερλουσκόνι για το Υπουργείο Παιδείας οι βασικές γνώσεις και δεξιότητες που θα έπρεπε να μεταδίδει το σχολείοο στην Ιταλία] δε θα μετατραπούν σε τρία «α»: άγνοια, αυθάδεια, ανευθυνότητα..."

«Για όλα αυτά μπόρεσα να μιλήσω χαμηλόφωνα με κάποιους ιδιαίτερα ευαίσθητους συναδέλφους ή, κατά τις προγραμματισμένες ώρες συνεργασίας, με κάποιους γονείς με τους οποίους υπάρχει σχέση εμπιστοσύνης» - Γράφει ο Αύγουστο Καβάδι από τη Σικελία


Το παρακάτω κείμενο είναι γραμμένο από τον καθηγητή Αύγουστο Καβάδι από τη Σικελία και δημοσιεύτηκε στην ειδική ένθεση έκδοση «Παλέρμο» που κυκλοφορεί τοπικά η πανιταλικής κυκλοφορίας εφημερίδα «Ρεπούμπλικα» στις 29 Μαΐου του 2005, την τελευταία χρονιά που δίδασκα ως αποσπασμένος από την ελληνική Μέση Εκπαίδευση στο πανεπιστήμιο της ίδιας πόλης. Με ενθουσίασε η προσέγγισή του, το γνήσιο ενδιαφέρον και πάθος του για τη μόρφωση ειδικά «των λιγότερο προικισμένων και ευνοημένων» και η κριτική του προσέγγιση στη λογική του «σχολείου της αμάθειας» και στη μετατροπή του σχεδόν αποκλειστικά σ’ έναν «παιδότοπο» εκμάθησης «χρήσιμων» δεξιοτήτων όπου οι ποικίλες δραστηριότητες υποκαθιστούν τον μορφωτικό ρόλο του σχολείου. Το μετέφρασα και το δημοσίευσα στο περιοδικό της ΕΛΜΕ της περιοχής μου, της Αργολίδας, «Θρυαλλίς» (τ. 3, Δεκέμβριος 2005). Επειδή πολλές από τις επισημάνσεις του, που αφορούν την ιταλική εκπαίδευση την εποχή που στην εξουσία βρισκόταν ο μεγιστάνας των ΜΜΕ, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, είναι όχι μόνο επίκαιρες αλλά και οικείες στη σημερινή ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, σκέφτηκα να το κοινοποιήσω με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς κι έτσι να …διαιωνιστούν το ήθος και η διάνοια του μάχιμου Σικελιώτη συναδέλφου. Καλή δύναμη σε όλες και όλους, ιδιαίτερα στις νέες και στους νέους συναδέλφους!

Τάσος Χατζηαναστασίου, Φιλόλογος στο 2ο ΓΕΛ Ναυπλίου

Το κρυφό ημερολόγιο μιας σχολικής χρονιάς

Στην αρχή ήταν για μένα όπως και για τα παιδιά: μετά τις καλοκαιρινές διακοπές επέστρεφα στο σχολείο δυσανασχετώντας λιγάκι. Στη συνέχεια, μετά τα πενήντα, δεν ήταν πια έτσι: λίγο επειδή κανείς συνηθίζει, λίγο επειδή ωριμάζει η ιδέα πως η φθινοπωρινή επανέναρξη είναι κάτι σαν την επιστροφή στο δικό σου μετερίζι. Το να γυρίζεις στην τάξη σου σαν να γυρίζεις στο φυλάκιο, στο χαράκωμά σου. Για να βάλεις ένα μικρό λιθαράκι, σαφές, συγκεκριμένο. Ένα λιθαράκι που αποτελεί τη στέρεα βάση για το στήσιμο των πιο φιλόδοξων κατασκευών. Κρίμα που για πολλούς συναδέλφους δεν είναι πια – ή δεν υπήρξε ποτέ – έτσι. Αφιερώνουν γενναιόδωρα τον χρόνο τους σε μαθήματα για την απόκτηση διπλώματος για μηχανάκι, για τη χρήση υπολογιστών, για την προστασία από το AIDS, σε εξετάσεις στην ξένη γλώσσα στη Μεγ. Βρετανία, για αδελφοποιήσεις με σχολεία της Ουγγαρίας... [σ.τ.μ. Αναφέρεται σε επιπλέον κατ’ επιλογήν δραστηριότητες, κάτι σαν τα δικά μας εργαστήρια δεξιοτήτων]. Όλα αυτά πολύ ενδιαφέροντα πράγματα, το δίχως άλλο. Αλλά δεν πρέπει να υποκαθιστούν τους σκοπούς του σχολείου, που παραμένουν: το να μπορεί κανείς να διαβάζει, να γράφει και να κάνει απλές μαθηματικές πράξεις.

Να γιατί κι αυτή τη χρονιά δε συνόδευσα τα παιδιά ανά την Ευρώπη. Το να επισκεφτείς την Ελλάδα είναι μια αξέχαστη εμπειρία μα τι νόημα έχει να κουβαλάμε εκεί παιδιά στα οποία δεν σταθήκαμε ικανοί να διδάξουμε την αρχιτεκτονική ενός ναού; Το να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο των Συρακουσών μένει κι αυτό ανεξίτηλο στη μνήμη τους. Όχι όμως πριν τη διδασκαλία των στοιχείων που βοηθούν στην κατανόηση μιας τραγωδίας. Η επίσκεψη σ’ ένα πετροχημικό εργοστάσιο είναι επιμορφωτική αλλά άχρηστη αν το σχολείο δεν έχει παράσχει στα παιδιά βασικά στοιχεία της Φυσικής και της Χημείας για να μπορέσουν να παρακολουθήσουν τις επεξηγήσεις των μηχανικών γύρω από την διύλιση του πετρελαίου. Δεν έχω ακόμη ξεπεράσει το σοκ της τελευταίας εκπαιδευτικής εκδρομής που ήμουν συνοδός, πριν από δέκα χρόνια, στη Φλωρεντία: οι νεαροί με παρακαλούσαν να περιορίσουμε τον χρόνο της επίσκεψης στα μουσεία Ούφιτσι για να συμπληρώσουν με ηρεμία τις αγορές τους στην παρακείμενη υπαίθρια αγορά.

Ενθαρρυμένοι από επικείμενες υπουργικές εγκυκλίους (που με τη σειρά τους αποτελούν εμπνεύσεις παιδαγωγών που δεν έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους σε πραγματική σχολική τάξη), πάρα πολλοί συνάδελφοι αγωνίζονται για να αποφύγουν το κοπιώδες έργο της κατά μέτωπον διδασκαλίας. Και είναι ακριβώς εδώ που θα έπρεπε να δοκιμαστούν η δημιουργικότητα, η καινοτομία, ο πειραματισμός: στο πώς θα εμπεδωθεί καλύτερα το αλφάβητο του ώριμου πολίτη. Διαφορετικά, κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας, τους γονείς και – κυρίως – τους μαθητές: θα ήταν σα να μας σερβίριζαν σ’ ένα καλό εστιατόριο, απεριτίφ, μεζέδες, γαρνιτούρες και επιδόρπιο χωρίς πρώτο και χωρίς κυρίως πιάτο.

Πρέπει επιτέλους η ελληνική γλώσσα να διδάσκεται σωστά

Δημήτριος Νατσιός

Ο Δημήτρης Νατσιός, δάσκαλος και Θεολόγος, στηλιτεύει την κακή ποιότητα διδασκαλίας της γλώσσας μας στα ελληνικά σχολεία

Ο δάσκαλος και θεολόγος από το Κιλκίς, Δημήτρης Νάτσιος σε ένα κείμενο-κόλαφος έρχεται να αμφισβητήσει ευθέως την ελλιπέστατη ποιότητα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία. Μιας γλώσσας που χαρακτηρίζεται από απίστευτη ομορφιά μα συνάμα και απίστευτη πολυπλοκότητα.

«Όταν οι εχθροί σου θα έχουν ξεμάθει την ορθογραφία τους, να ξέρεις ότι η νίκη πλησιάζει». Βλαντιμίρ Βολκώφ, Ρώσος λογοτέχνης
Αν είχαμε υπουργούς Παιδείας με ιθαγένεια ελληνική και με αίσθηση του τι βάρους και ποιότητας πολιτισμού είναι φορείς και όχι αχθοφόροι τυμπανιαίας αποφοράς ιδεών, το πρώτο πράγμα που θα καθιέρωναν στο Δημοτικό σχολείο είναι η ετυμολογία. Ένα δίωρο την εβδομάδα, θα αφιερωνόταν στην διδασκαλία του, γοητευτικότατου και πολύ ευχάριστου στους μαθητές, ταξιδιού στα γενέθλια, στην καταγωγή, στην αλήθεια των λέξεων. ( Έτυμον σημαίνει αληθινό, πραγματικό). Θα μπορούσε να γραφτεί ένα μικρό ετυμολογικό λεξικό, για τις δύο μεγαλύτερες τάξεις, την Ε΄ και την Στ΄, στο οποίο θα ετυμολογούνταν λέξεις της καθημερινής εμπειρίας των μαθητών. Τα κέρδη θα ήταν πολλαπλά και ευεργετικά.

Πρώτον: Το αυτονόητο. Η μικρή, εξοπλιστική ηλικία είναι πρόσφορη για την διδασκαλία της Γλώσσας και δη αντικειμένων που σχετίζονται με τα αρχαία ελληνικά. Πολλοί που πρόλαβαν το γερό ελληνικό σχολείο, με τους καλλιεργημένους δασκάλους, θυμούνται ακόμη και αρχικούς χρόνους ρημάτων.

Δεύτερον: Θα αναχαιτιστεί η ορθογραφική ακαταληψία, αδιαφορία και ακαταστασία. Και γι’ αυτό σίγουρα δεν φταίνε τα παιδιά. Από την μια τα ανεπαρκή, ελλιπή και ακατάλληλα γλωσσικά εγχειρίδια. Από την άλλη η διαιώνιση της απαράδεκτης σύσταση «δεν διορθώνουμε τα ορθογραφικά λάθη», (θυμόμαστε ακόμη το κρανιοκενές σύνθημα «κάτω τα αιματοβαμμένα γραπτά», λόγω του κόκκινου στυλού). Αποτέλεσμα; Σε κάθε κείμενο δεκάδες τσαλακωμένες λέξεις, αγνώριστες, νεκρές. Από την εμπειρία μου: Αν εξηγήσεις στο παιδί ότι η λέξη «χειρ», σημαίνει χέρι, πολύ εύκολα θα βρει την χειραψία, το χειροκροτώ, τον χειρουργό, την χειροτεχνία και την χειροδικία. Και μάλιστα κατανοούν και τα δεύτερα συνθετικά των λέξεων, όπως άπτω(=αγγίζω), κροτώ, έργο, τέχνη και δίκη.

Γιατί άλυτο το πρόβλημα της παιδείας στην Ελλάδα σήμερα;

Χρήστος Γιανναράς

Antifono.gr

 

«Στην Ελλάδα υπάρχει μια κατάσταση που κατανοεί την παιδεία ως κάτι χρηστικό». «Η αλήθεια δεν εξαντλείται ποτέ στην κατανόηση, έχει μια δυναμική η οποία παρατείνεται, επεκτείνεται, είναι εμπειρία μετοχής».

«Μέσα στον πολιτισμό που έχουμε, στις ρίζες μας, υπάρχει μία καθολικότητα που μπορεί να αγκαλιάσει τα πάντα, αρκεί να συναντά την ετοιμότητα για μια έξοδο από το ‘’εγώ’’, «σήμερα και η τεχνολογία και τα πολιτικά συστήματα έχουν την μονομανία να κάνουν το άτομο, Θεό. Να κάνουν την ατομικότητα, το παν. Να είναι τα δικαιώματα του ατόμου η αρχή, ο κανόνας της συμβίωσης. Όμως η πρόταση υπάρχει και την γιορτάζουμε σήμερα».

Εκδήλωση της Ιεράς Μητρόπολης Πειραιά και του Πανεπιστημίου Πειραιά για τους Τρεις Ιεράρχες την Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2020 με κεντρικό ομιλητή τον Χρήστο Γιανναρά, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Γιατί άλυτο το πρόβλημα της παιδείας στην Ελλάδα σήμερα;».

Ε.Παπανούτσος: O δάσκαλος συνθλίβει το χρόνο μέσα του και παραμένει παιδί

“Δάσκαλος δεν είναι αυτός που μαθαίνει στα παιδιά μας τα σχολικά γράμματα, μουσική, καλούς τρόπους..Αυτά τα μαθήματα είναι εξωτερικά. Μένουν στην επιφάνεια σαν τα ρούχα που φορούμε. Δεν εισχωρούν παράμεσα στην ψυχή μας, δεν μας πλάθουν, δεν διαμορφώνουν αυτό που λέμε προσωπικότητα: Πνεύμα, ήθος, χαρακτήρα. Εκτός αν εκείνοι που τα προσφέρουν δεν περιορίζονται στην απλή μετάδοση γνώσεων αλλά τα χρησιμοποιούν ως μέσα να για να πετύχουν το στόχο της διαμόρφωσης της προσωπικότητας.

Δάσκαλος για τον Παπανούτσο είναι: ..Αυτός που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί και κάθε χρόνο με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του να γίνεται παιδί. Τούτο μπορούμε να το διατυπώσουμε και αλλιώς. Ο αληθινός δάσκαλος ενηλικιώνεται παραμένοντας παιδί στην ψυχή, άνθρωπος δηλαδή εύπλαστος, δροσερός, αγνός. Αδύνατο να φανταστεί κανείς πόσο δύσκολο, σχεδόν υπεράνθρωπο είναι αυτό που του ζητούμε, να συνθλίψει μέσα του το χρόνο, να γερνάει φυσιολογικά και όμως να μένει νέος στην ψυχή για να μπορέσει να έχει πρόσβαση στα αισθήματα, στις σκέψεις, στις επιθυμίες του νέου ανθρώπου που θα διαπαιδαγωγήσει, να τον καταλαβαίνει, να χαίρεται, να διασκεδάζει μαζί του, να σκέπτεται τις σκέψεις του, να επιθυμεί τις επιθυμίες του, να πονάει τον πόνο του…

Επίσης, πετυχημένος είναι ο δάσκαλος που έκανε με το έργο του τόσο ώριμο το μαθητή του ώστε εκείνος να μην τον χρειάζεται πια…Ο θρίαμβος του δασκάλου είναι να κάνει τον νέο άνθρωπο αυθύπαρκτο και ανεξάρτητο -στον τρόπο που μεθοδεύει τις παρατηρήσεις και τις σκέψεις του, στον τρόπο που κάνει τις εκτιμήσεις του, που καταρτίζει το πρόγραμμα της δράσης του, που σημασιολογεί τη ζωή ώστε να μην έχει πλέον ανάγκη από χειραγώγηση και ούτε από τον ίδιο τον δάσκαλο του.

Περί παιδείας

Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα από τα εμβόλιμα-σχολιαστικά κείμενα που περιέχονται στο βιβλίο «Γεώργιος Κηπιώτης, ένας φίλος των παιδιών». Το βιβλίο στηρίχτηκε στα γραπτά κατάλοιπα -προσωπικές σημειώσεις, αλληλογραφία- ενός καθηγητή που έζησε εκατό χρόνια και συμμετείχε και κατέγραψε τα σημαντικότερα γεγονότα του 20ου αιώνα.  Δούλεψε σε σχολεία της Μακεδονίας, Θράκης και των νησιών του Αιγαίου και αφιερώθηκε στους μαθητές του.

Ο Γ. Κηπιώτης με νεαρές φίλες του. Σύρος, 1932.

«Ταυτόχρονα με την εξέλιξη του βιβλίου έχουμε μια σειρά από αναστοχαστικά δοκίμια του Τέου Ρόμβου. Τα δοκίμια αυτά πραγματεύονται ζητήματα τα οποία θίγονται στο βιβλίο, όπως ο πατριωτισμός και ο εθνικισμός τόσο γενικά όσο και ειδικά ως προς την περίπτωση της Μακεδονίας. Τα ζητήματα της πολιτικής, της παιδείας, της στρατιωτικοποίησης της ζωής μέσω της πραγμάτευσης του προσκοπισμού είναι ακόμη μερικά ζητήματα πάνω στα οποία στοχάζεται και ταυτόχρονα αυτοαναλύεται ο Ρόμβος. Επιπλέον γίνεται αναφορά και σε ζητήματα όπως ο έρωτας και ο θάνατος με τη βαθιά προσωπική και συνάμα βαθιά διεισδυτική ματιά του συγγραφέα». Χρίστος Μάης.

 ΠΕΡΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Από παιδί με ενοχλούσε ο πολιτισμός της ανταγωνιστικότητας. Με ενοχλούσε αφόρητα το ότι ζούσαμε σε περιβάλλοντα όπου έπρεπε διαρκώς να  αποδεικνύουμε την ικανότητά μας στο κυνήγι του κέρδους, την πίστη πως το χρήμα είναι υπέρτατη αξία και τέλος την επιθυμία μας για ανέλιξη στην εξουσία. Οι άνθρωποι γύρω μου ρίχνονταν με πάθος στην αρένα με τα λιοντάρια και στη συνέχεια προετοίμαζαν και τους επιγόνους τους για το στίβο. Αυτός ο Πολιτισμός της Βαρβαρότητας δεν μου έκανε. Έμοιαζε με το παιχνίδι που παίζαμε μικροί, τότε που βγάζαμε έξω τα τσουτσούνια μας και τα μετράγαμε για να δούμε ποιος τον έχει πιο μεγάλο. Καταλάβαινα ότι αποζητούσα κάποιον άλλο πολιτισμό, χωρίς ανταγωνισμούς και αντιθέσεις. Ένα πολιτισμό της συμφωνίας και της συντροφικότητας. Και όπως συμβαίνει με όλα τα πλάσματα που κυριεύονται από εκείνη την παρόρμηση που σπρώχνει τα πουλιά και τα έντομα να δημιουργούν σμήνη, τα θηλαστικά αγέλες και τα ψάρια να γίνονται κοπάδια, έτσι κι εγώ ακολούθησα το μαγεμένο αυλό της εποχής μου και βρέθηκα με πλάσματα παρόμοια με εμένα και εισχώρησα σε ομάδες και σε κοινότητες.

Κάποια αγαπημένα πρόσωπα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαπαιδαγώγησή μου. Πρώτα ο πατέρας μου, ένας φτωχός ζωγράφος που αδιαφορούσε για τα ένυλα  και με έμαθε να αρκούμαι στα λίγα. Αργότερα ο αδελφός μου, γνωστός γλύπτης στην Αθήνα, που στα 27 του έφυγε για το Παρίσι όπου μετά από κάποια χρόνια παράτησε τη γλυπτική και δούλεψε ως πορτρετίστας ζωγράφος. Όταν τον ρώταγα γιατί δεν αφιερώνεται στο έργο του απαντούσε ότι έργο του πλέον ήταν τα πορτρέτα που έκανε καθημερινά και η χαρά που πρόσφερε στους ανθρώπους που φεύγοντας έπαιρναν μαζί τους ένα δώρο για τον εαυτό τους από ένα σπουδαίο καλλιτέχνη. Και τα έργα αυτά ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο και σήμερα βρίσκονται διάσπαρτα σε σπίτια ανθρώπων σ’ όλες τις γωνιές του πλανήτη. Και οι φίλοι των γονιών μου, άνθρωποι συνήθως κυνηγημένοι για τις ιδέες τους, ζούσαν μετρημένα, με λίγα χρήματα, όμως απ’ όσο μπορώ να θυμηθώ ήταν σχεδόν πάντοτε ευχαριστημένοι, όλο ζωντάνια, κουβεντούλα, συντροφικότητα και βουτηγμένοι στις ιδέες. Άνθρωποι τρυφεροί, μακριά από την αγριότητα του ανταγωνισμού και της εκμετάλλευσης.

Όταν με ρωτούσαν εκείνα τα χρόνια, τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις, απαντούσα «Ινδιάνος» και πραγματικά ήθελα μεγαλώνοντας  να γίνω ένας Ινδιάνος με πολύχρωμα φτερά στο κεφάλι, βαμμένο με χρώματα το πρόσωπο, ντυμένος με πέτσινα ρούχα, να κυνηγάω με τόξο, να φεύγω με την πιρόγα μου στον ποταμό Ιλισό αναπόταμα και να μιλάω με τους άλλους ελλειπτικά, συμβολικά και αόριστα.