Νίκος Ρωμανός - 14 χρόνια μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου

Δημοσιογραφική επιμέλεια: Χρύσα Λύκου

 Ηχοληψία: Διονύσης Αντύπας 

Το τραγούδι που ακούγεται στο βίντεο είναι το "F@ck The Police" από Psychodrama DIA | Dust Rhymes & Flowjob

Η Xrisa Lykou:

Με τον Νίκο Ρωμανό, βρεθήκαμε τέτοιες ημέρες, δύο χρόνια πριν, στους "Χάρτες" στα Εξάρχεια.
Εγώ, είχα μπερδέψει τα μαγαζιά κι έτσι πήγα "5 δρόμους", παρήγγειλα ένα τσάι σε γυάλινο, το πήρα όμως τελικά σε πλαστικό και πήγα και τον βρήκα. Πρώτη φορά καθόμασταν μαζί σε ένα καφέ, συνήθως τα λέγαμε περπατώντας στα Εξάρχεια, ή όπου αλλού.
Του ζήτησα να μιλήσει για τον Δεκέμβρη, μέτρησα τα χρόνια, τα βρήκα τότε 14 και μέχρι τότε δεν το είχε κάνει. Συζητήσαμε πολύ εκείνη τη μέρα, έπιανα τον εαυτό μου να χαμογελά ασυνεθιστα, να θέλω διαρκώς να του πω, ότι θα σπαράζει πάντα κάτι μέσα μου που θα λέει 2008 και πως λυπάμαι αφάνταστα πολύ για ό,τι χρειάστηκε και χρειάζεται να αντέχει.
Μου είπε ότι θα το σκεφτεί. Έπειτα μου έστειλε μήνυμα ότι θα το κάνει.
Ανταλλάξαμε κάμποσα ηχογραφημένα μηνύματα με σκέψεις, αμφιβολίες και αγωνίες του. Όλα με την ίδια ευγενική φωνή και ηρεμία.

Ο χάρτης του Μπάιντεν στηρίζει τη "Γαλάζια Πατρίδα" και ελληνικός ενδοτισμός

Ο Γεώργιος Ρωμανός στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο του Δήμου Ασπροπύργου 

Εκκλησία και Τέχνη - Ο ΡΩΜΑΝΟΣ Ο ΜΕΛΩΔΟΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ

Εκκλησία και Τέχνη (2018).

Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου: 

Ο ΡΩΜΑΝΟΣ Ο ΜΕΛΩΔΟΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ - Ετήσια έκδοση χριστιανικού διαλόγου και κλιματισμού "Ανθίβολα", τεύχος 2ο, Αφιέρωμα: Εκκλησία και Τέχνη (2018).

ΚΛΙΚ εδώ...

Γράφει ο Ελύτης:

"Το φως της λαμπάδας που άναψε αυτός ο νεαρός διάκονος της Βηρυτού, φτάνοντας μία μέρα στη Βασιλεύουσα μ’ ένα τυλιχτάρι κάτω από τη μασχάλη, για να κλειστεί σ’ ένα καμαράκι και να γράψει εκατοντάδες ποιήματα, δεν ομολογεί απλώς πίστη και αφοσίωση στην εκκλησία του Χριστού· καίει και θρέφεται από μια παράδοση που δεν είχε ίσως κανένα πλέον αντίκρισμα στον απέραντο ελληνόφωνο πληθυσμό (ηττημένη καθώς ήτανε από τον μονοθεϊσμό και τις νέες ανθρωπιστικές αξίες), κρατιότανε όμως γερά, σαν τρόπος εκφραστικός, αγκιστρωμένη από τη γλώσσα κι έτοιμη, μέσ’ απ’ αυτήν, να περάσει στο αντίπαλο στρατόπεδο, για να κατισχύσει με τον ίδιο τρόπο ακριβώς που ο φορέας της είχε, ειρηνικά κι εκείνος, πετύχει να βρεθεί, από υποτελής, κυρίαρχος και ιδρυτής μιας παντοδύναμης αυτοκρατορίας..."

ΝΥΧΤΟΠΕΡΠΑΤΗΜΑΤΑ ΣΕ ΚΑΙΡΟ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ...

Κι όμως κάποιοι νυχτοπερπατούν σε καιρό πανδημίας και αψηφούν τα απαγορευτικά μέτρα.

Από το Dionysios Skliris που αλίευσε την ανάρτηση του Διονύση Καλιντέρη!

Καθώς έχω συνηθίσει να βγαίνω τις μεταμεσονύχτιες ώρες, συνεχίζω το συνήθειο πηγαίνοντας σε αγρυπνίες τις οποίες μαθαίνω από το https://agrypnies.blogspot.com/

Κάθομαι στον γυναικωνίτη για να αποφεύγω τον συνωστισμό και να είμαι μακριά από τους επικίνδυνους ψαλτάδες, οι οποίοι είναι πάντως γλυκύτατοι.

Σήμερα είχε μια καταπληκτική αγρυπνία στον άγιο Νικόλαο Μαρκοπούλου. 

Κατά καλή τύχη έπεσα σε ένα κείμενο του Διονυσίου Καλιντέρη στο ΦΒ

***********

"Οι ήχοι πρέπει να έρχονταν από το εκκλησάκι εντός του γειτονικού πάρκου. Αναρωτήθηκα ποια είναι η αυριανή γιορτή για την οποία τελείται εσπερινός και άνοιξα τον συναξαριστή.

Αποδείχθηκε ότι στο εορτολόγιο η 1η Οκτωβρίου είναι η χαρά του φιλότεχνου.

Όχι γιατί τιμάται ο απόστολος Ανανίας – και άρα άγει τα ονομαστήριά του ο γηραιός παπα-Ανανίας Κουστένης, ο “αστέρας” των Εξαρχείων, για τον οποίο, κατά σύμπτωση, μου μιλούσαν μόλις χθες. (Υπήρξε, ας πούμε, συνάδελφός μου τον καιρό που κρατούσε τακτική στήλη στην “Απογευματινή”).

Ούτε για τη Σύναξη της Παναγίας Γοργοϋπηκόου, η οποία προφανώς συγκέντρωσε τους πιστούς στο Πεδίον του Άρεως.

Αλλά για τη μνήμη των αγίων Ρωμανού του Μελωδού και Ιωάννου Κουκουζέλη του Μαϊστορος.

Ήταν, το δίχως άλλο, σπουδαίος πολιτισμός αυτός στον οποίο μπορούσες να αγιάσεις επειδή ήσουν μεγάλος ποιητής ή μουσικός.

Όπως ο Σύρος διάκονος από τη Βηρυτό με την τολμηρή φαντασία που έφερε στην ελληνική γλώσσα τα ρυθμοτονικά μέτρα ή το φτωχόπαιδο από το Δυρράχιο που έτρωγε μόνο “κουκία και ζέλια” και άφηνε τα κοπάδια της μονής του νηστικά, γιατί έμεναν άναυδα να τον ακούν να ψάλλει.

Όμως η προσωπική μου αδυναμία είναι η άλλη γιορτή της ημέρας: η Αγία Σκέπη της Θεοτόκου, στην οποία άλλωστε αφιέρωσε το γνωστότερό του έργο ο σύγχρονός μας John Tavener.

Από τον Ρωμανό τον Μελωδό στον Οδυσσέα Ελύτη1 Οκτωβρίου 2020

Αρχιμ. Θεόφιλος Λεμοντζής, Δρ. Θεολογίας

Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον αείμνηστο καθηγητή Θεολογίας Νικόλαο Ματσούκα όταν κατά τη διάρκεια του μαθήματος του στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ σε μια αποστροφή του λόγου του.

Eίπε ότι οι μαθητές μας στα σχολεία θα μπορούσαν να μάθουν την Ορθόδοξη διδασκαλία της Εκκλησίας μας μελετώντας απλά και μόνο τα λογοτεχνικά κείμενα των συγγραφέων της γενιάς του ΄30 διότι αυτοί οι λογοτέχνες είχαν διαβάσει και μελετήσει τα εκκλησιαστικά και πατερικά κείμενα από τα οποία εμπνεύστηκαν.

Πράγματι, μια απλή μελέτη του έργου της νεοελληνικής διανόησης είναι ικανή να καταδείξει ότι η Ορθόδοξη θεολογία έχει διαποτίσει το σύγχρονο πολιτισμό των νεοελλήνων μόνο και μόνο από τους όρους και τις λέξεις που χρησιμοποιούνται. Άραγε ο τίτλος του έργου «Άξιον εστίν» του μεγάλου νομπελίστα Οδυσσέα Ελύτη δεν παραπέμπει σε εκκλησιαστικό ύμνο; Εκφράσεις επίσης από το έργο του όπως «Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ», δεν παραπέμπει σε εκκλησιαστικά κείμενα; (βλ. το τροπάριο του Εσπερινού των Χριστουγέννων:«Ανέτειλας Χριστέ εκ Παρθένου, νοητέ Ήλιε της Δικαιοσύνης, και Αστήρ σε υπέδειξεν, εν σπηλαίω χωρούμενον τον αχώρητον…»

Η ποιητική γλώσσα του Ελύτη διακρίνεται για την επίδραση από το λόγο του Ευαγγελίου και τη βυζαντινή υμνογραφία. Η βασική του ποιητική σύνθεση το «Άξιον εστίν»που διαιρείται σε τρία μέρη και τιτλοφορείται: «Η Γένεσις», «Τα Πάθη», «Δοξαστικόν» βασίζεται πάνω στη λειτουργική παράδοση. Σύμφωνα με τον Ανδριόπουλο η επιρροή του Ρωμανού του Μελωδού είναι εμφανής στο έργο του Ελύτη. Μάλιστα σημειώνει ότι «όπως έχει ο ίδιος ο Ελύτης αναφέρει, ακολούθησε το παράδειγμα του Ρωμανού για την αρχιτεκτονική του «Άξιον εστίν».

Ο Ελύτης είναι ο πρώτος και ο μόνος που ασχολήθηκε μέχρι σήμερα συστηματικά με την ποιητική του Ρωμανού του Μελωδού που τον έχει μελετήσει βαθιά και τονίζει πως «σε μια ενότητα του δοκιμίου του, ο Ελύτης προβαίνει σε μια επί τροχάδην αναφορά στην ελληνική ποίηση για να καταδείξει τη συμβολή του Ρωμανού στην αναζωογόνηση της, καθώς ο Ρωμανός έχει μια ιδιαίτερη αξία για τον Ελύτη ως εκφραστής της ελληνικότητας με όχημα τη γλώσσα. Είναι γι αυτόν ένας πυλώνας της ελληνικής συνέχειας».

Ρωμανός ο Μελωδός, υμνωδός παλαιός, ποιητής μοντέρνος (μέρος 2ο)

Δημήτρης Γ. Ιωάννου

Πέρα από την «τερπνή μεταφορικότητα» της ποίησης του Ρωμανού, για την οποία μιλήσαμε, αυτό που αξίζει να θαυμάσουμε περαιτέρω στο έργο του, είναι η βαθύτερη γνώση της ανθρώπινης «κατάστασης», του ανθρώπινου «φαινομένου». Αυτό φαίνεται και στον εκπληκτικό τρόπο που αντιμετωπίζει και οργανώνει την χωροχρονική διάσταση της πραγματικότητας –όχι ως μια απλή τεχνική, αλλά ως ένα «τροπισμό» της αλήθειας. Στα κοντάκια λοιπόν του Μελωδού, αίρεται η πεζολογική αντίληψη της πραγματικότητας και ο ποιητής εισδύει βαθύτερα στο «στοιχειακό» νόημα του κόσμου.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα τον ύμνο στην Βαϊοφόρο, στον οποίο βασικό ρόλο παίζουν τα παιδιά, που υμνούν τον Χριστό. Σε ένα σύνηθες «νεωτερικό» ποίημα, από αυτά του συρμού, έργο του καλλιτέχνη είναι κατά βάση να ανακαλύψει τι «αισθάνονται»» τα συγκεκριμένα άτομα, εδώ τα παιδιά (ως καρτεσιανά «ego»), ενώ μπαίνει ο Χριστός θριαμβευτικά στην Ιερουσαλήμ. Πρόκειται για την κυριαρχία της «υποκειμενικότητας» στην εποχή της νεωτερικότητας, που ζημίωσε κατά πολύ την ποίηση – συνέχισαν να υπάρχουν ασφαλώς μεγάλοι ποιητές.
Ο Ρωμανός λοιπόν, καταλαβαίνοντας από διαχρονία, βάζει τα παιδιά να λένε πράγματα που στο σημερινό αναγνώστη ηχούν παράξενα: «Ωσαννά στον υπαίθριο υιό του Δαυίδ…. άλλη δε θάρθει μαυρίλα μας, οπού να (μας) χαλάσουν τόσα σμήνη από βρέφη… σπαθί κανένα δε μας πιάνει τώρα πια, … γι’ αυτό κ᾿ εμείς αγαλλιώντας ψάλλουμε: Ευλογημένος, ω εσύ που έρχεσαι…»[1]. Με άλλα λόγια, τα παιδιά της Βαϊοφόρου κατά μυστικό τρόπο είναι τα ίδια με τα σφαγιασθέντα από τον Ηρώδη νήπια της Βηθλεέμ. Παραδόξως , «θυμούνται» ότι τα «σκότωσαν», ζουν τον νηπιακό φόνο, ζουν επίσης την ομαδική σφαγή ως αποτυπωμένο μέσα τους βίωμα. Αγαλλιούν επίσης που τώρα πια κανείς δεν πρόκειται να τα πειράξει –γιατί ο Χριστός είναι και πάλι μυστικώς ο προστάτης κάθε παιδιού, κάθε ανθρώπου που επίσης «νηπιάζει» ως προς την κακία. 

ΡΩΜΑΝΟΣ Ο ΜΕΛΩΔΟΣ : Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ

Άγιος Ρωμανός, γνωστός και ως Άγιος Ρωμανός ο Μελωδός είναι από τους γνωστότερους ελληνικούς υμνογράφους , αποκαλούμενος και ως «Πίνδαρος της Ρυθμικής Ποίησης». Άκμασε κατά τη διάρκεια του έκτου αιώνα, που θεωρείται ότι είναι η «Χρυσή Εποχή» της βυζαντινής υμνογραφίας. Ο Ρωμανός ο Μελωδός θεωρείται κορυφαίος ποιητής και υμνογράφος της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Γεννήθηκε στην Έμεσα της Συρίας πιθανώς τον 6ο αιώνα και σύμφωνα με ανώνυμο ύμνο ήταν εβραϊκής καταγωγής. Στη Βηρυτό έκανε τις σπουδές του και στα χρόνια τής βασιλείας του Αναστασίου του Α’ ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και υπηρέτησε στο ναό της Αγίας Σοφίας. Μετά την παταγώδη αποτυχία του σαν ψάλτης στον εσπερινό των Χριστουγέννων αποσύρθηκε στη μονή τής Θεοτόκου των Κύρου. Εκεί, σύμφωνα με το Μηνολόγιο του Βασιλείου η Θεοτόκος του έδωσε το χάρισμα της σύνθεσης ύμνων. Τότε έγραψε το κοντάκιο των Χριστουγέννων με το γνωστό προοίμιο: «Ἡ Παρθένος σήμερον / τὸν ὑπερούσιον τίκτει / καὶ ἡ γῆ τὸ σπήλαιον / τῷ ἀπροσίτω προσάγει…».

Σύμφωνα με το συναξαριστή ο Ρωμανός έγραψε χίλιες περίπου συνθέσεις από τις όποιες διασώθηκε μόνο το ένα δέκατο. Πολυποίκιλα τα θέματά του. Ύμνησε όλους σχεδόν τους Αγίους και τις εορτές της Χριστιανικής Εκκλησίας. Ανεξάντλητος στις συλλήψεις και στον πλούτο ιδεών, γνωρίζοντας τον τρόπο να προσδίνει πρωτοτυπία ακόμη και στα πιο κοινά θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς θέματα. Το άχαρο αλλά και αχάριστο πολλές φορές υλικό του (γεγονότα και βίος Αγίων) μπορούσε να το μετατρέψει σε ζωντανό δραματικό πίνακα. Τα πρόσωπα των Αγίων αλλά και της Παναγίας και του Χριστού παρουσιάζονται απόλυτα ζωντανά χωρίς τίποτα το νεκρικό ή απόκοσμο.

1η Οκτωβρίου: Ρωμανός ο Μελωδός (Βίος) και ο Ύμνος της Γέννησης [το Ιστορικό + Βίντεο]

Σοφία Ντρέκου

Τελευταία ενημέρωση 30 Σεπτεμβρίου 2017

O Όσιος Ρωμανός ο Μελωδός σε μία ολονυχτία, στην γιορτή των Χριστουγέννων, που παραβρέθηκε η ψυχή του γέμισε με κατάνυξη. Όταν γύρισε στο κελί του είδε όνειρο την Παναγία να του προσφέρει ένα βιβλίο και να του λέει να τον καταφάει. Υπό την επίδραση του ονείρου συνέθεσε για την γέννηση τού Χριστού το τροπάριο: Ἡ Παρθένος σήμερον... Από την στιγμή αυτή η ποιητική επιφοίτηση του οσίου Ρωμανού έμεινε άσβεστη και αναδείχτηκε ο εξοχότερος και μεγαλύτερος μελωδός της Εκκλησίας μας.

Απολυτίκιο Χριστουγέννων:

Η Γέννησίς σου Χριστέ ὁ Θεὸς ἡμῶν

ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως

ἐν αυτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες

ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο

Σὲ προσκυνεῖν τὸν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης

καὶ Σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν

Κύριε δόξα Σοι.

1. 
   
   Βίος

Γέννηση: 490 μ.Χ., Χομς, Συρία

Απεβίωσε: 556 μ.Χ., Κωνσταντινούπολη

Ο Άγιος Ρωμανός ο Μελωδός ή ο Υμνογράφος (Ρωμανός ο Μελωδός), ο μέγιστος των υμνογράφων της χριστιανικής εκκλησίας και της Ελληνικής γλώσσας, ονομαζόμενος και «ο Πίνδαρος της ρυθμικής ποίησης». Άνθισε κατά τον 6ο αιώνα, ο οποίος θεωρείται ο "Χρυσός Αιώνας" της Βυζαντινής υμνογραφίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον κατέταξε στους Αγίους της και η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο την 1η Οκτωβρίου. 

Γράφει ο Οδ. Ελύτης για τον Ρωμανό τον Μελωδό

Γράφει ο Οδ. Ελύτης για τον Ρωμανό τον Μελωδό του οποίου η μνήμη τιμάται την 1η Οκτωβρίου:

Το φως της λαμπάδας που άναψε αυτός ο νεαρός διάκονος της Βηρυτού, φτάνοντας μία μέρα στη Βασιλεύουσα μ’ ένα τυλιχτάρι κάτω από τη μασχάλη, για να κλειστεί σ’ ένα καμαράκι και να γράψει εκατοντάδες ποιήματα, δεν ομολογεί απλώς πίστη και αφοσίωση στην εκκλησία του Χριστού· καίει και θρέφεται από μια παράδοση που δεν είχε ίσως κανένα πλέον αντίκρισμα στον απέραντο ελληνόφωνο πληθυσμό (ηττημένη καθώς ήτανε από τον μονοθεϊσμό και τις νέες ανθρωπιστικές αξίες), κρατιότανε όμως γερά, σαν τρόπος εκφραστικός, αγκιστρωμένη από τη γλώσσα κι έτοιμη, μεσ’ απ’ αυτήν, να περάσει στο αντίπαλο στρατόπεδο, για να κατισχύσει με τον ίδιο τρόπο ακριβώς που ο φορέας της είχε, ειρηνικά κι εκείνος, πετύχει να βρεθεί, από υποτελής, κυρίαρχος και ιδρυτής μιας παντοδύναμης αυτοκρατορίας.

Αν ο Μέγας Κωνσταντίνος ήταν αδύνατον να προβλέψει το αποτέλεσμα που θα μπορούσε να είχε η μετακίνησή του, πόσο μάλλον ο Ρωμανός. Λίγοι, ελάχιστοι, ακόμη και σήμερα, έχουμε συνειδητοποιήσει ότι το χαρτί που του έδωσε κάποια νύχτα η Παναγία να καταβροχθίσει, όπως μας λένε τα συναξάρια, τον έκανε άξιο να μεταμοσχεύσει από τον κορμό του αρχαίου στον κορμό του μεσαιωνικού ελληνισμού έναν ειδικό τρόπο του εκφράζεσθαι που έφτασε σώος ως τις μέρες μας. Είναι κάτι τόσο μεγάλο αυτό και -δυστυχώς- σε τόσο μικρό ποσοστό φανερωμένο, που η δυσκολία να το αποδείξεις το αφήνει να πάρει μοιραία το σχήμα της υπερβολής.

Μετατοπίσεις Εννοιών και Πολυπολιτισμός

Κωνσταντίνος Ρωμανός

Μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου οι δυτικές κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδος, υφίστανται αλλαγές στην ιδεολογία και τους θεσμούς, οι οποίες, παρά το γεγονός ότι μπορούν να θεωρηθούν επαναστατικές ως προς την έκταση και το βάθος, δεν προέρχονται από φυσικά αιτήματα μιας λαϊκής πλειοψηφίας, αλλά από παρεμβάσεις εκ των άνω της ελίτ. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η απώλεια της συλλογικής ιστορικής μνήμης και της εντοπιότητας, αμφότερα χαρακτηριστικά της έννοιας της πατρίδας. Η εγκατάλειψη δηλαδή της κοινωνίας των ομοίων-ομογενών προς χάριν της ουτοπίας- ή δυστοπίας – μίας νέας κοινωνίας ετεροκλήτων «διαφορετικοτήτων», που αποτελούν ό,τι αποκαλείται «πολυπολιτισμός». Η αποσύνδεση του θήλεος και άρρενος φύλου από τον φυσικό προσδιορισμό με την συνεπακόλουθη δημιουργία – δια της τεχνοεπιστήμης – ενδιαμέσων μορφών ανθρωπίνου υλικού. Το ίδιο συμβαίνει και με τη θεσμοθέτηση καινοφανών μορφών «οικογένειας». Αυτές και άλλες ριζικές μεταρρυθμίσεις προϋποθέτουν, στο δυτικο πλαίσιο αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, την κατασκευή μίας κατ’ επίφασιν δημοκρατικής κοινής γνώμης, η οποία απαιτεί ή τουλάχιστον ανέχεται, τις εν λόγω μεταρρυθμίσεις. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού η «κοινωνική μηχανική» (social engineering) χρησιμοποιεί έναν εξελιγμένο προπαγανδιστικό σχεδιασμό, οργουελικού τύπου, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η σοφιστική μέθοδος της μετατόπισης του νοήματος των εννοιών που συνήθως συνοδεύεται, όπως είναι αναμενόμενο, από την ποινικοποίηση των αντιθέτων απόψεων μέσα σε μια τέτοια κοινωνία.

Ο ζωγραφικός πίνακας -- "Οι σύγχρονοι", 1931 -- που πλαισιώνει τη σελίδα είναι έργο τού (Γερμανού) Heinrich Hoerle.