Βασίλης Ασημακόπουλος, Πρώτη φορά Αριστερά, Andy’s Publishers, σελ. 562
Δεν αμφισβητούμε την πρόθεση. Αμφισβητούμε την δυνατότητα
Ανδρέας Παπανδρέου
Οι φράσεις που προηγούνται γράφτηκαν από τον Παπανδρέου το 1977 και αναφέρονται στο Κοινό Πρόγραμμα της Γαλλικής Αριστεράς, ενόψει των εκλογών εκείνης της χρονιάς. Τέσσερα χρόνια μετά, τόσο στη Γαλλία όσο και στην Ελλάδα, είχαμε ανατροπή των κυβερνήσεων της Δεξιάς.
Η συνέχεια είναι γνωστή, από καιρό. Ούτε «Σοσιαλισμό στις 18» είδαμε εδώ ούτε «Προωθημένη Αντιμονοπωλιακή Δημοκρατία» εκεί.
Τι έγινε, λοιπόν; Ήταν προδιαγεγραμμένη η αποτυχία; Κι αν ο Α. Παπανδρέου αμφισβητούσε τη δυνατότητα ουσιαστικού κοινωνικού μετασχηματισμού στη Γαλλία μήπως είχε περισσότερους λόγους να το κάνει για την Ελλάδα;
Η σχεδόν γκροτέσκα αντιδημοκρατική εσωκομματική οργάνωση του ΠΑΣΟΚ -όποιος διαφωνεί διαγράφεται χωρίς έλεος- δεν προδιέγραφε την κατάληξη; Μπορούσε να γίνει όχημα μιας ριζικής αλλαγής ένας πολιτικός οργανισμός τόσο αντιδημοκρατικός; Ή πρόκειται για κάτι δευτερεύον και «διευθετήσιμο εν καιρώ»;
Ο Βασίλης Ασημακόπουλος μας δίνει την ιστορία αυτού του εσωκομματικού καθεστώτος με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Και πείθομαι πως η απάντηση, που προσωπικά, δίνω στις προηγούμενες ερωτήσεις είναι επαρκώς στοιχειοθετημένη.
Πρόκειται για ένα μόνο από τα δεκάδες ζητήματα, που ο Ασημακόπουλος μας δίνει μια μοναδική δυνατότητα να περιεργαστούμε, να εξηγήσουμε κι, ακόμη περισσότερο, να κατανοήσουμε. Όχι ως ιστοριοδίφες, αλλά ως πολιτικά υποκείμενα οι ίδιοι. Θέλω να πω ότι η μελέτη του βιβλίου μας προσφέρει την εξαιρετική ευκαιρία να στοχαστούμε πάνω σε ερωτήματα, που μας απασχολούν ακόμη στο μέτρο, που είναι άλυτα και στις μέρες μας.
Ο επί 8 χρόνια επικεφαλής του νομικού γραφείου του Πρωθυπουργού επί Ανδρέα Παπανδρέου, αρχιτέκτονας της συνταγματικής αναθεώρησης περιορισμού των Προεδρικών αρμοδιοτήτων το 1985-1986, ομότιμος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου, Γεώργιος Κασιμάτης, μίλησε σήμερα για τα 40 χρόνια από την πρώτη εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ και την εκλογή στη Πρωθυπουργία στις 18 Οκτωβρίου του 1981 του Ανδρέα Παπανδρέου.
Αποκάλυψε άγνωστες πτυχές των σχέσεων δύο μεγάλων πολιτικών ηγετών με διαφορετική προσέγγιση στο θέμα της διακυβέρνησης, του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Ανδρέα Παπανδρέου, τις σχέσεις και τις συγκρούσεις με ηγέτες της τότε ΕΟΚ αλλά και των ΗΠΑ και γιατί το σύνθημα «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», εξέφρασε το λαϊκό ένστικτο για απεξάρτηση από τον έλεγχο δυνάμεων εκτός Ελλάδας.
Ο Γιώργος Κασιμάτης σημείωσε ότι το ΠΑΣΟΚ «έσβησε» με το βιολογικό τέλος του Ανδρέα, ενώ η συνέχεια με τον Κώστα Σημίτη όχι μόνο ήταν στον αντίποδα της πολιτικής παρακαταθήκης του Ανδρέα, αλλά ουσιαστικά από τότε ο Σημίτης, όπως είπε, ήθελε να αλλάξει το όνομα του ΠΑΣΟΚ που τελικά το διατήρησε για λόγους τακτικής και μόνο.
Ο Γ. Κασιμάτης , υποστήριξε τέλος ότι οι εξελίξεις στο ΚΙΝ.ΑΛ, όπως και όλοι οι υποψήφιοι για την ηγεσία του, ουδεμία σχέση έχουν με την πολιτική σκέψη και πράξη του Ανδρέα και το πολιτικό κεφάλαιο ΠΑΣΟΚ, όπως αυτό εξέφρασε ιδίως στη πρώτη πενταετία διακυβέρνησης της χώρας, μεγάλα πλειοψηφικά στρώματα του ελληνικού λαού.
Φρανσουά Μιτεράν, Ανδρέας Παπανδρέου και Μάργκαρετ Θάτσερ. Φωτογραφία εφημερίδα ΕΘΝΟΣ
Του ΒΑΣΙΛΗ ΚΟΛΛΑΡΟΥ . Ο Ανδρέας Παπανδρέου, μιλώντας, στις 18 Ιανουαρίου του 1983, στην 21η κοινοβουλευτική συνάντηση αντιπροσωπειών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Αμερικανικού Κογκρέσου, στην Αθήνα, προσέγγισε με απλό τρόπο, όχι απλοϊκό, τρόπο τα ζητήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, καθώς και τη βαθύτερη (αναθεωρητική) επιδίωξη της τουρκικής πλευράς, η οποία παραμένει ίδια μέχρι σήμερα. . Αφού αναφέρθηκε πρώτα στο γεγονός, ότι η χώρα αντιμετώπιζε (και αντιμετωπίζει) μια σημαντική υπαρκτή απειλή ενάντια στην ασφάλειά της και την εδαφική της ακεραιότητα, προερχόμενη εξ Ανατολών, εννοώντας τη “σύμμαχο” και γείτονα Τουρκία, υποστήριξε στη συνέχεια, ότι οι δαπάνες της χώρας σε εξοπλισμούς ήταν ίσως οι μεγαλύτερες στην Ευρώπη σε σχέση με το εθνικό ακαθάριστο προϊόν (ΑΕΠ). Το 1983, ήταν κοντά στο 6,7% του ΑΕΠ και όπως είπε ο Παπανδρέου «είναι κάτι που είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε, για να προστατεύσουμε την ανεξαρτησία μας και την ακεραιότητά μας. Όπως, όμως, καταλαβαίνετε, αυτό σημαίνει λιγότερα σχολεία, λιγότερα νοσοκομεία, λιγότερη κοινωνική πρόνοια». . Στη συνέχεια, ο Παπανδρέου αναφέρθηκε στο ζήτημα του Αιγαίου, λέγοντας τα εξής: «Θα ήθελα να σας πω μερικά λόγια για το Αιγαίο. Δεν θα σας κουράσω. Θα κοιτάξω να μιλήσω μόνο για τις κρίσιμες όψεις του θέματος. Πρόβλημα στο Αιγαίο δεν υπήρχε προ του 1973. Αυτό είναι σημαντικό να το τονίσουμε. Το πρόβλημα στο Αιγαίο, ξεκινάει από το 1973. Και ξεκινάει πρώτα από όλα με το περιβόητο θέμα της υφαλοκρηπίδας. Το 1973, τον Νοέμβριο για την ακρίβεια, η Τουρκία έδωσε άδεια εκμετάλλευσης του πετρελαίου, αν θέλετε έρευνας και εκμετάλλευσης του πετρελαίου στο Αιγαίο, στη δική της κρατική εταιρεία πετρελαίου και δημοσίευσε επίσημα και ένα χαρτί που υποδείκνυε ποιά είναι η τουρκική υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Και αυτή υφαλοκρηπίδα, ήταν περίπου το μισό Αιγαίο, δηλαδή διχοτόμηση του Αιγαίου. . »Εδώ υπάρχει το βασικό και απλό ερώτημα: Τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα, ναι ή όχι; Η Σύμβαση της Γενεύης του 1958, λέει ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και η Διάσκεψη για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982), που πρόσφατα έβγαλε τις αποφάσεις της, η μεγάλη αυτή η διάσκεψη, αναγνώρισε και πάλι ότι τα νησιά έχουν τη δική τους υφαλοκρηπίδα. Αυτή είναι η θέση και της ελληνικής κυβέρνησης. Η θέση της Τουρκίας είναι ότι το Αιγαίο πρέπει σε ό,τι αφορά την υφαλοκρηπίδα να μοιραστεί σε δύο τμήματα. Ανατολικό, που θα είναι της Τουρκίας. Δυτικό, που θα είναι της Ελλάδας. Φυσικά, αυτό σημαίνει ότι τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου θα επικάθονται πάνω σε τουρκική υφαλοκρηπίδα.
Τον Φεβρουάριο του 1988 ανακοινώθηκε, στο Νταβός, συμφωνία Παπανδρέου – Οζάλ, που προκάλεσε και τις παραιτήσεις, από τη διπλωματική υπηρεσία, των αειμνήστων πρέσβεων Δημήτρη Σέρμπου και Μιχάλη Δούντα, καθώς και τη δική μου, χωρίς μεταξύ μας προσυνεννόηση. Επί χρόνια δεν γνωρίζαμε ποιος είχε γράψει τη συμφωνία εκείνη. Τώρα, στο βιβλίο σας «Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με τα δικά του λόγια», τόμος Β΄, σελ. 210, διαβάζουμε: «Εγώ [ο Μητσοτάκης] ρώτησα τον Γιλμάζ ποιος έγραψε αυτό το κείμενο και μου είπε: “Εγώ [ο Γιλμάζ] το έγραψα. Αλλά αφού αυτοί το δεχτήκανε, τι θες να κάνω εγώ; Να μην το δεχθώ; Αφού τους το ’δωσα και το δεχτήκανε”».
Αισθάνομαι ότι μιλώ και εκ μέρους των πρέσβεων Δούντα και Σέρμπου, εκφράζοντάς σας θερμότατες ευχαριστίες.
«Το να λέμε την αλήθεια στη μαζική πολιτική είναι οπωσδήποτε μια πολιτική αναγκαιότητα»
Αντόνιο Γκράμσι
Αφορμή για το σχόλιο που ακολουθεί έδωσε το «Θέμα» της Εφημερίδας των Συντακτών (2-3 Φεβρουαρίου 2019), όπως χαρακτηριστικά επιγράφεται και μάλιστα στο πρωτοσέλιδο, με τον -ευφάνταστο είναι η αλήθεια– τίτλο «Κι όμως ο Ανδρέας Παπανδρέου ψηφίζει υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών». Το συγκεκριμένο θέμα της Εφημερίδας των Συντακτών είναι τετρασέλιδο και επιμελημένο από τον Δημήτρη Ψαρρά.
Αξίζει να σημειωθεί πως στο ίδιο φύλλο περιλαμβάνεται και ειδικό επίσης τετρασέλιδο αφιέρωμα για το ΚΚΕ με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Κοινοβουλευτική δήλωση μετανοίας», λόγω της απορριπτικής στάσης του απέναντι στη Συμφωνία των Πρεσπών. Μάλιστα, η στάση του ΚΚΕ συνοδεύτηκε από κινητοποιήσεις. Είναι σαφές ότι ενόχλησε πολλούς το ΚΚΕ με την αυτονόητη στάση του, όπως είχε ενοχλήσει και με το «όχι» στο Σχέδιο Ανάν, πριν μια δεκαπενταετία. Αναφορικά, λοιπόν,με τους ισχυρισμούς που περιλαμβάνονται στο δημοσίευμα «Κι όμως ο Ανδρέας Παπανδρέου ψηφίζει υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών», αναφέρω τα ακόλουθα:
Πρώτον, δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη αναφορά στο δημοσίευμα που να αποδίδεται στον Ανδρέα Παπανδρέου και να αναφέρει με δικά του λόγια ότι ήταν υπέρ της σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό ή οποιονδήποτε άλλο προσδιορισμό, ή πολύ περισσότερο υπέρ της μονοπώλησης του όρου Μακεδονία από την άλλη πλευρά, όπως εκ του αποτελέσματος συμβαίνει με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Μπορεί να κατέληγε σε έναν συμβιβασμό για το όνομα, μπορεί και όχι. Αυτό είναι θέμα εκτίμησης.
Η ιστορία έχει αποδώσει τη φράση στον Ανδρέα Παπανδρέου όταν τον Αύγουστο του 1976 η Τουρκία έβγαλε το πλοίο στο Αιγαίο για έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Στην πραγματικότητα η πατρότητα ανήκει τόσο στον Ανδρέα όσο και στον Καραμανλή. Επειδή, στις σοβαρές χώρες- και η Ελλάδα δεν είχε καμιά σχέση με τη σημερινή παράγκα- με σοβαρούς πολιτικούς, τα σοβαρά θέματα αντιμετωπίζονται με συνεργασία του πολιτικού φάσματος. Όχι με κοκορομαχίες και εμφύλιους.
Αυτό ακριβώς είναι το μεγάλο πρόβλημα της χώρας εδώ και μερικές δεκαετίες. Ότι στα κόμματα δεν επικρατεί εθνική συνείδηση. Επικρατεί κομματική. Κάποτε οι κομμουνιστές συμπέραιναν ότι η κατάντια της χώρας οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η ελληνική αστική τάξη δε είχε και δεν έχει εθνική συνείδηση.
Παράξενο να το ακούς από κομμουνιστές. Αλλά, αληθινό.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, για τα μέτρα του 1976 ήταν ένας επιπόλαιος λαϊκιστής. Για τα σημερινά, ένας σοβαρός πολιτικός. Επειδή, η επάρκεια των Ελλήνων πολιτικών ακολουθεί τόσο φθίνουσα πορεία, που μπορεί στο μέλλον να θεωρείται και ο Τσίπρας σοβαρός!
Παρ όλες τις αντίθετες πεποιθήσεις που είχαμε αρκετοί επαναστατημένοι τότε, τα έδρανα της Βουλής ήταν γεμάτα από ανθρώπους εγγράμματους, γνώστες των θεμάτων της πολιτικής της χώρας, σοβαρούς, και κυρίως που ήξεραν πότε να αμολήσουν το ζωνάρι και πότε να το μαζέψουν. Σε όλα τα κόμματα ανεξαίρετα. Κυρίως, ήξεραν ότι ο λαός είναι ΕΝΑΣ και έναντι ΟΛΟΥ του λαού ήταν υπεύθυνοι.
«Η Μακεδονία είναι στην πρώτη γραμμή των αγώνων για την εθνική μας οντότητα. Δεν το λέω για να δημιουργήσω αίσθημα ότι επίκειται κάτι, τίποτα δεν επίκειται, αλλά χρειάζεται να αναπτυχθεί μία πραγματικά ελληνική εθνική στάση, η οποία και τα συμφέροντά μας θα προστατεύσει και την πιθανότητα πολέμου θα εκμηδενίσει. Όσο πιο μαλακοί και συμβιβαστικοί είμαστε, τόσο δίνουμε τροφή για περαιτέρω διεκδικήσεις και απαιτήσεις» Θεσσαλονίκη, 1975
«Στην επόμενη εικοσαετία το αργότερο θα εμφανισθεί το "Μακεδονικό πρόβλημα". Ξεχάστε αυτό που σας είπα, αλλά θα με θυμηθείτε σε λίγα χρόνια» Πάτρα, 1976
Οι ανωτέρω δηλώσεις του Ανδρέα Παπανδρέου σε δημοσιογράφους, από το βιβλίο του Κούλογλου Στ, Στα ίχνη του τρίτου δρόμου. ΠΑΣΟΚ 1974-1986, εκδ. Οδυσσέας, 1986, σελ. 81
Σχόλιο με αφορμή μια «κλασική» ανοιχτή επιστολή (2)
Ο πρόεδρος της ανύπαρκτης Σοσιαλιστικής Διεθνούς και του ανύπαρκτου ΚΙΔΗΣΟ με τη μαριονέτα του τουρκικού κατοχικού καθεστώτος Ακιντζί, παράνομο πρόεδρο της παράνομης “ΤΔΒΚ”...
Γεώργιος Ανδρέα Παπανδρέου, ο πατροκτόνος...Του Θεόδωρου Καρυώτη*
Ο Γεώργιος Ανδρέα Παπανδρέου κτύπησε θανάσιμα το Κίνημα του μεγάλου πατέρα του. Ο κύριος στόχος του δεν ήταν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος αλλά ο ίδιος ο πατέρας του που τον μισούσε για δεκαετίες τώρα.
Πήγε στο Καστελόριζο, το 2010, και αντί να ανακηρύξει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, ως όφειλε, έβαλε την Ελλάδα στον σκληρό και απάνθρωπο μηχανισμό του ΔΝΤ και της Ε.Ε.! Δεν είχε διαβάσει ποτέ τον Ανδρέα Παπανδρέου που μας είχε έγκαιρα προειδοποιήσει για το...
τι ακριβώς αντιπροσωπεύει το ΔΝΤ για τα μικρά κράτη του πλανήτη Γη. Δεν άκουσε ποτέ ότι η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες;
Θα ήμασταν το τρίτο κόμμα στις εκλογές και θα έπρεπε να μείνουμε στην αντιπολίτευση για να μπορέσουμε να ξαναγίνουμε ένα σοσιαλιστικό κόμμα και να ανανεώσουμε πλήρως τα ηγετικά μας στελέχη.
Ο γιός της Μαργαρίτας έγραψε την ιστορία του με τα πιο μελανά χρώματα και ντρόπιασε την οικογένεια του παππού του και του πατέρα του δίνοντας τη τρίτη θέση στη Χρυσή Αυγή και συνεχίζει πέντε χρόνια αργότερα να μιλά, για άλλη μια φορά, για δημοψήφισμα.
*Ο κ. Θεόδωρος Καρυώτης είναι οικονομολόγος, καθηγητής Πανεπιστημίου, μέλος του ΠΑΚ και του ΠΑΣΟΚ Ουάσιγκτον
Τριάντα δύο χρόνια απ’ τον θάνατό του, η μορφή του Σάκη Καράγιωργα είναι αμείλικτο μέτρο των πολιτικών λογικών, των πολιτικών συμπεριφορών και των πολιτικών πεπραγμένων της Μεταπολίτευσης. Προπαντός υπό το βάρος της ζοφερής της έκβασης, της χρεοκοπίας και της μνημονιακής μέγγενης, που, ακρωτηριάζοντας την αυτεξουσιότητα της εθνικής μας συλλογικότητας, κατέστησαν τη χώρα μας μετανεωτερική αποικία εντός της Ευρωζώνης.
Κι αυτό γιατί ο Καράγιωργας συμβολίζει την άλλη πολιτική σκέψη, εναλλακτική και τραγικά αδικαίωτη, την άλλη πολιτική στάση ζωής, ασύμβατη με βολικές «προσαρμοστικές» λογικές. Γιατί συμβολίζει το άλλο πολιτικό ήθος, με την άρρηκτη διαλεκτική ενότητα πολιτικής και ηθικής. Που και τα τρία μαζί σηματοδοτούσαν μια εναλλακτική στρατηγική και συνέθεταν μια υψηλή και απαιτητική κλίμακα αξιών, το ανελαστικό διατακτικό της οποίας προδιέγραφε μιαν άλλη από τη δρομολογημένη πορεία της Μεταπολίτευσης.
Ο χαρακτήρας της «μετάβασης» στη Μεταπολίτευση και η στρατηγική αρχιτεκτόνισή της απ’ τον Κωνσταντίνο Καραμανλή οριοθέτησε αυτή την πορεία και εδραίωσε τη μεταπολιτευτική δημοκρατία επί της κοινωνίας. Για να είμαστε δίκαιοι, παρόλα αυτά, προφανώς και ήταν κατάκτηση για τον Τόπο μας.
Δεν μετεξελίχτηκε, όμως, στην πολύ αναγκαία δημοκρατία της κοινωνίας, όπως θα έπρεπε. Με τις ποιοτικές ασφαλιστικές δικλείδες ανάσχεσης των παρακμιακών ροπών και αποτροπή της οδυνηρά αρνητικής τελικής της έκβασης, που είναι η χρεοκοπία και τα μνημόνια. Είναι γι’ αυτό τεράστιες οι ευθύνες τους.
Δεν ήταν βέβαια οι όποιες υπαρκτές εγγενείς αδυναμίες του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος που αιτιοκρατικά οδήγησαν στη χρεοκοπία. Ήταν περισσότερο, αν όχι κατά κύριο λόγο, η κακή εφαρμογή απ’ τους αρπακτικούς νομείς και επικαρπωτές της μεταπολιτευτικής εξουσίας, απ’ τη δικομματική δηλαδή συγκυριαρχία ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
Στο καμίνι του αντιδικτατορικού αγώνα
Η υψηλή και απαιτητική κλίμακα αξιών του Σάκη Καράγιωργα, με ρίζες στην προδικτατορική περίοδο, σφυρηλατείται και παγιώνεται στο καμίνι του αντιδικτατορικού αγώνα. Στην περίπτωσή του είχε και πολύ μεγάλο προσωπικό τίμημα, τον βαρύ τραυματισμό στο δεξί του χέρι και στο κεφάλι, τα βασανιστήρια και την πολυετή φυλάκιση.
Ο επίλογος της απολογίας του στο Στρατοδικείο της χούντας ορίζει και καθορίζει, με υποδειγματική σαφήνεια, τη βαθύτερη ουσία του ανελαστικού διατακτικού της πολιτικής του ηθικής. Ηθικής που έμελλε να επισφραγίσει, σε ευθεία προέκταση της αντιστασιακής και τη μεταπολιτευτική πολιτική στάση ζωής του. Χωρίς, εννοείται, υποψία εκπτώσεων.
Διαβάζουμε σ’ αυτό το μνημειώδες κομμάτι της ιστορικής απολογίας του:
«Κύριοι στρατοδίκαι, είχα χρέος να αγωνιστώ προς αποκατάστασιν των δημοκρατικών ελευθεριών εις την χώραν. Είχα χρέος, πρώτον, ως άνθρωπος απέναντι της ιστορίας. Δεύτερον, ως καθηγητής απέναντι εις τους φοιτητές μου. Τέλος, είχα ένα προσωπικό χρέος απέναντι του ελληνικού λαού και της πατρίδος. Αυτός ο λαός έκανε πολλάς θυσίας και δαπάνες χάριν εμού. Με εσπούδασε εις τα ελληνικά Πανεπιστήμια, με έστειλε με υποτροφίαν δι’ ανωτέρας σπουδάς εις το εξωτερικόν, με έκανε καθηγητή ανωτάτης σχολής και ανώτατον κρατικόν λειτουργόν. Δι’ όλας αυτάς τας θυσίας, τι ζητεί αντάλλαγμα από εμέ ο ελληνικός λαός και η πατρίς; Τι ζητεί από όλους τους πνευματικούς ανθρώπους; Δύο μόνο πράγματα. Να προσφέρουν τας πνευματικάς των υπηρεσίας και να είναι θεματοφύλακες των ηθικών και πνευματικών αξιών του ελληνικού λαού. Είχα υποχρέωσιν, επομένως, κύριοι στρατοδίκαι, να εξοφλήσω αυτό το μεγάλο χρέος μου, ακόμη και αν παρίστατο ανάγκη να δώσω και την ζωή μου».
Ο ελληνικός, λοιπόν, λαός, κατά Καράγιωργα, ζητά από τους πνευματικούς του ανθρώπους να τον υπηρετούν με τις γνώσεις τους και να είναι θεματοφύλακες των ηθικών και πνευματικών του αξιών. Αυτή η υψηλή αίσθηση του χρέους ήταν γι’ αυτόν υπέρτατος και δια βίου νόμος της συνείδησής του.
Αυτό σημαίνει πως η λειτουργία αυτού του νόμου, καθόρισε, χωρίς αναιρετικά διλήμματα, την πολιτική του στάση και κατά τη Μεταπολίτευση, με τους διαφορετικούς προφανώς όρους και τις διαφορετικές ιεραρχήσεις προτεραιοτήτων του μεταπολιτευτικού περιβάλλοντος. Διαφορές, όμως, που σε καμιά περίπτωση δεν επέτρεπαν ελαστικοποίηση και ρευστοποίηση του εσώτερου πυρήνα αυτού του χρέους.
« Το 1986 γράφεται και δημοσιεύεται στο ΒΗΜΑ η επιφυλλίδα Finis Graeciae: η Ελλάδα τελείωσε, την σκοτώσαμε εμείς..»
Χρήστος Γιανναράς
«…είμαι πολύ ανήσυχος και πρέπει να σας το πω πέρα από ιδεολογισμούς … για αυτό η Ελλάδα έχει δυσκολίες να βαδίσει μπροστά με τους ρυθμούς που προκαλεί η Ιστορία στο νέο μεγάλο της ραντεβου. Και έτσι, αντί η Ελλάδα να κινηθεί με αυτό το όραμα που σας έλεγα πριν, ΦΟΒΑΜΑΙ ΟΤΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ, ΠΟΥ ΘΑ ΕΊΝΑΙ ΤΟ 2004;, ΤΟ 2010;, ΤΟΤΕ ΘΑ ΔΟΥΜΕ ΟΤΙ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΊΑ ΟΛΟΙ ΛΙΓΟ ΠΟΛΥ ΜΙΛΟΥΝ ΑΡΓΑ, ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΖΩ ΕΔΩ ΚΑΙ ΚΑΙΡΟ ΤΟΥΡΚΟΜΠΑΡΟΚ. ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΔΗΛΑΔΗ ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΕΝΑ ΦΤΩΧΟ ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΣΥΡΡΙΚΝΩΜΕΝΟ ΒΙΛΑΕΤΙ Ή ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΛΑΝΤΕΡ!!!...»
Μιχάλης Χαραλαμπίδης συνέδριο ΠΑΣΟΚ 1996 (αυτό το θηρίο πέτυχε και τη χρονιά..)
τι ακριβώς αντιπροσωπεύει το ΔΝΤ για τα μικρά κράτη του πλανήτη Γη. Δεν άκουσε ποτέ ότι η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες;
Λαοκράτης Βάσσης
