ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ: Η ΧΩΡΑ ΚΑΙΓΕΤΑΙ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΕΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΡΑΤΣΙΣΜΟ»

Του Πάνου Πικραμένου 

Επειδή ΚΑΝΕΝΑΣ δεν μας έχει εξηγήσει επαρκώς, ας επαναλάβουμε γιατί στην Ελλάδα δεν μπορεί να υπάρξει Ρατσισμός.

Ο «Ρατσισμός» ως σύστημα φυλετικής ταξινόμησης εμφανίστηκε ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ την εποχή των μεγάλων «ανακαλύψεων» της Δύσης, στην Αφρική, Νέο Κόσμο, Ωκεανία κλπ

ΉΤΑΝ ΤΟ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ.

Ο «άγριος ιθαγενής» ΕΠΡΕΠΕ να είναι εκ γενετής «κατώτερο» ον, σχεδόν ζώο, γιατί μόνο έτσι δικαιωνόταν «ηθικώς» η ΥΠΟΔΟΥΛΩΣΗ και η ληστεία του φυσικού πλούτου του.

Αν ήταν «μαύρος» βόλευε γιατί το ίδιο το χρώμα αρχετυπικώς προκαλεί ανησυχία και φόβο.

ΑΥΤΌ ΚΑΙ ΜΌΝΟ ΕΊΝΑΙ Ο ΡΑΤΣΙΣΜΌΣ ΚΑΙ ΚΆΘΕ ΆΛΛΗ ΧΡΉΣΗ ΤΗΣ ΈΝΝΟΙΑΣ ΕΊΝΑΙ ΆΣΤΟΧΗ ΚΑΙ  ΑΔΟΚΙΜΉ

Εμείς οι Έλληνες όμως δεν είμαστε παιδιά της Αποικιοκρατίας…  Υπήρξαμε επί αιώνες ΔΟΥΛΟΙ. θύματα κατακτητών, και λαός εκμεταλλευόμενος μέχρι και σήμερα

ΓΙΑ ΑΥΤΌ Ο ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΠΟΤΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΝΟΡΜΑ… 

Αν ψάχνουμε για Διακρίσεις, Απορρίψεις, Καταδίκες, Φοβίες και Αδικίες; 

Ναι υπάρχουν πολλές στην ελληνική κοινωνία, κακές έως και εγκληματικές. 

Καμία συλλογικότητα άλλωστε δεν είναι «αθώα». 

Δεν έχουμε όμως κανένα λόγο να ΝΑ ΚΟΥΒΑΛΆΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΑΙΣΘΑΝΌΜΑΣΤΕ ΕΝΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ, όπως ο Ρατσισμός…

Η ελληνική γλώσσα έχει ένα πλούσιο λεξιλόγιο για να εκφράσει κάθε είδους και τύπου διάκριση, αποστασιοποίηση, απόρριψη ή καταδίκη: 

 

Εχθρότητα, αγένεια, μισαλλοδοξία, προκατάληψη, διαχωρισμός, αδικία, μεροληψία, μονομέρεια, ευνοιοκρατία, οριοθέτηση, μικροψυχία, σοβινισμός, εθνικισμός, ανηθικότητα, εκμετάλλευση, χοντροκοπιά, απρέπεια, βαναυσότητα, χυδαιότητα, ανταγωνισμός, αισχρότητα, σκληρότητα, απανθρωπιά και τόσα, τόσα άλλα…

Χάρι και Μέγκαν εγκώμιον

του Αλέκου Μιχαηλίδη

Χάρι και Μέγκαν εγκώμιον

«Έπρεπε να μπω στα παπούτσια της γυναίκας μου για να καταλάβω τι σημαίνει ρατσισμός και μπούλινγκ σε μια έγχρωμη δυναμική γυναίκα που έχει άποψη στο παλάτι»

 Χάρι, δούκας του Σάσεξ, 7 Μαρτίου 2021

Στις αρχές του 20ού αιώνα, ένα μεγάλο μέρος της Νότιας Αφρικής αποτελούσε –όπως και πολλές χώρες του κόσμου– βρετανική αποικία. Το Ακρωτήριο της χώρας ήταν αναγκαίο για τη «Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών» και γι’ αυτό οι αγγλικές δυνάμεις διεξήγαγαν αρκετές μάχες είτε με τους Ολλανδούς είτε με τους Ζουλού είτε με τους Μπόερς (απόγονοι των πρώτων Ευρωπαίων της περιοχής). Κατά τον Δεύτερο Πόλεμο των Μπόερς (1899-1902), οι Βρετανοί συγκέντρωσαν περίπου το 1/6 των Μπόερς, κυρίως γυναικόπαιδα και τους έστειλαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, περίπου 107.000 άνθρωποι. Εκεί, πέθαναν από κακουχίες ή ασθένειες 27.927 Μπόερς, αλλά και άγνωστος αριθμός μαύρων Αφρικανών.

Στις 13 Απριλίου 1919, Ινδοί διαδηλωτές αγνόησαν την εντολή των αποικιοκρατικών δυνάμεων κοντά στον «Χρυσό ναό» του Άμριτσαρ, όταν οι στρατιώτες του στέμματος πήραν εντολή για να ανοίξουν πυρ εναντίον του πλήθους. Πυροβολούσαν μέχρι να τελειώσουν τα πυρομαχικά και εκτιμάται ότι εκτελέστηκαν μεταξύ 380 και 1.100 ανθρώπων μέσα σε 10 λεπτά. Ο επικεφαλής της επιχείρησης ανακηρύχθηκε σε ήρωα από τους Άγγλους πολίτες.

Το καλοκαίρι του 1947 οι Βρετανοί αποχώρησαν από την Ινδία και πριν να φύγουν, φρόντισαν να επιβεβαιώσουν την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε». Ο Κύριλλος Ράντκλιφ, που έπειτα εστάλη στην Κύπρο, σχεδίασε τα σύνορα με το νεοϊδρυθέν κράτος του Πακιστάν, κατά τη διάρκεια ενός μεσημεριανού γεύματος. Ο θρησκευτικός διαχωρισμός είχε ως αποτέλεσμα την προσφυγοποίηση 10 εκατομμύριων ανθρώπων και τον θάνατο πέραν του ενός εκατομμυρίου, κατά τη διάρκεια του εκτοπισμού.

Περί ρατσισμού: Τρεις τονισμοί και μια ντροπή

Πρώτα, η καταδίκη του «ρατσιστικού» λόγου φτάνει να ξεπερνά την ίδια την καταδίκη του ρατσισμού. Η «λέξη» έχει ξεφύγει από το «πράγμα». Αλλά και η έννοια ξεχειλώνει ώστε να χωρέσει πολλά και διάφορα. Ενώ υπάρχει ένα συμφωνημένο ρατσιστικό σχέδιο που προωθείται, δηλαδή η χώρα να γεμίσει με στρατόπεδα συγκέντρωσης, αυτό κάπως «ξεχνιέται». Χιλιάδες άνθρωποι θα «φιλοξενούνται» με το ζόρι σε συνθήκες περισσότερο ή λιγότερο άθλιες, πάντα όμως φυλακισμένοι και έκπτωτοι, πάντα ενάντια στη θέλησή τους. Αν αυτό δεν είναι ρατσισμός τότε μάλλον οι λέξεις έχουν χάσει το νόημα τους.

Και τι είναι ρατσισμός για μερικούς; Είναι για παράδειγμα η αναγνώριση ότι όταν χιλιάδες νέοι άντρες βρίσκονται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης σαν αγρίμια στο κλουβί, ενδέχεται να υπάρξουν προβλήματα και συγκρούσεις πολλών ειδών. Ή η αναφορά σε πολιτισμικές διαφορές και συνήθειες λες και αυτές δεν διαδραματίζουν κανένα ρόλο στο πως συγκροτείται η συμβίωση των ανθρώπων. Ακόμα και η σκέψη ότι μέσα στις καραβιές προσφύγων και μεταναστών υπάρχουν άνθρωποι με ειδικούς ρόλους καταγράφεται ως συνομωσιολογία και έτσι ξεμπερδεύουμε. Ο ρατσισμός αποκόπτεται από το ιδιαίτερο πλαίσιο των οικονομικών, κοινωνικών αλλά και πολιτικών συνθηκών και μένει απλά ως καταγγελία του ρατσιστικού λόγου.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ, είναι οι «ρατσιστές». Δεν είναι το πρόβλημα ο ρατσισμός αλλά αυτοί. Είτε είναι οι 15 ακραίοι στην Σπάρτη, είτε κάποιες γραφικές φιγούρες που υπερπροβάλλονται σαν να αποτελούν αυτοί την κυρίαρχη «εικόνα» της κοινωνίας. Ενώ από την μία υπάρχει μια χαρακτηριστική αποδοχή του σχεδίου «Ελλάδα-φράχτης», σαν να πρόκειται για κάτι αναγκαστικό, από την άλλη δεν κατανοείται ότι είναι ακριβώς αυτό που μάλλον θα συμβάλει –σε αυτές τις συνθήκες– στην περαιτέρω ενδυνάμωση του ρατσισμού.

Ρατσισμός και «αντιρατσισμός» ως παραγωγικά φαινόμενα

του Δημήτρη Μπελαντή

Ο

ρισμένες φορές σκέφτομαι ότι οι ρατσιστικές και ακροδεξιές πρακτικές (και οι πραγματικές και οι διασταλτικά εικαζόμενες) δεν είναι απλά ένα αρνητικό φαινόμενο, δηλαδή ένα φαινόμενο άρνησης και απόρριψης ή και καταδίωξης του «διαφορετικού». Δεν είναι μόνο κατασταλτικό φαινόμενο ή φαινόμενο απαξίωσης των άλλων. Είναι ένα παραγωγικό φαινόμενο με την έννοια ότι διαμορφώνει ή ενισχύει υποκειμενικές στάσεις ή και επάγεται σοβαρά αντικειμενικά κοινωνικά αποτελέσματα.

Όσον αφορά τους ίδιους τους φορείς τέτοιων ρατσιστικών πρακτικών. Παράγει επιθετικές πρακτικές τους απέναντι σε ανίσχυρες ομάδες. Παράγει μια ρητορική περιφρόνησης που συνδέεται και με δική τους εσωτερική υποεκτίμηση. Παράγει λεβεντιά δήθεν εκεί που υπάρχει εθελοδουλία. Παράγει μύθους περί ανωτερότητας. Παράγει αιτήματα προς το κράτος για περισσότερη καταστολή (και όχι μόνο για περισσότερη ασφάλεια, που δεν είναι μόνο του αθέμιτο ως αίτημα). Παράγει υποκατάστατα προς μια κλονισμένη ή σε κρίση εθνική ταυτότητα, πρόβλημα που υφίσταται και έχει αντικειμενική θεμελίωση, συνδεόμενη και με την παγκοσμιοποίηση, ιδίως την πολιτιστική της παράμετρο. Παράγει μετάθεση της οργής προς τους πάνω σε οργή προς τους κάτω. Παράγει την αναζήτηση σωτήρων όπως ο Τραμπ, ο Όρμπανς κ.λπ.

Πάμε τώρα στους αντιπάλους του ρατσισμού και των ακροδεξιών πρακτικών. Δεν εννοώ τα θύματα, ούτε τους καλοπροαίρετους κριτικούς και πολέμιους του ρατσισμού, όπου περιλαμβάνω και τον εαυτό μου και παρά πολλούς φίλους και συντρόφους. Αλλά ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων που είναι συχνά επαγγελματίες αντιρατσιστές ή αντιφασίστες, είτε με την έννοια των ΜΚΟ και του βαλαντίου είτε με την έννοια της ιδεολογικής δογματικής ανάγκης «απόδειξης» κάθε λίγο και λιγάκι ότι όλη η κοινωνία είναι ρατσιστική και ακροδεξιά, παραγνωρίζοντας ότι οι ξενοφοβικές τάσεις αποτελούν τελείως λάθος απάντηση σε πραγματικά κοινωνικά και ταυτοτικά προβλήματα που επάγονται οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές.

Ρατσισμός και Ατομικισμός

Γιάννης  Δ. Ιωαννίδης

Κοινός τόπος είναι πλέον η προσέγγιση και η καταγγελία του φασισμού και του ναζισμού σαν να πρόκειται για ένα οπισθοδρομικό φαινόμενο, που αντλεί τις δυνάμεις του από ό,τι πιο «σκοτεινό κι ανορθολογικό» —δηλαδή ό,τι πιο ξένο προς το νεωτερικό πολιτισμό μας, λένε— υπάρχει στην ανθρώπινη ψυχή και απειλεί να γυρίσει τις σύγχρονες προοδευτικές και φιλελεύθερες κοινωνίες μας, το μοντέρνο σύστημά μας, στο «μεσαίωνα». Όμως κοινός τόπος είναι πλέον και η αποτυχία αυτής της προσέγγισης να εξηγήσει πειστικά και να ανακόψει την εμφάνιση παλιότερα και τώρα την επανεμφάνιση του ναζιστοφασισμού στις πιο προηγμένες χώρες του λεγόμενου δυτικού κόσμου, οι οποίες κατά τα άλλα οδύρονται, αλλά χωρίς να πείθουν, ότι αποτελεί εντός τους ξένο σώμα. Σε τελική ανάλυση, θα έπρεπε τουλάχιστον να προσεχθεί ότι τον «αντινεωτερισμό» επικαλείται και ο ίδιος ο ναζιστοφασισμός, αλλά ως καύχημα και για «ευγενείς λόγους» (την απαλλαγή από τις «υποκριτικές πολυπλοκότητες» της μοντέρνας ζωής και την αναβίωση ενός «απλού κι ένδοξου» αρχαίου παρελθόντος), στην προσπάθειά του να παρουσιαστεί σαν ένα κίνημα «αντισυστημικό». Οπότε … μπορείς άραγε να αντιπαρατεθείς μ’ επιτυχία σε κάποιον όταν τονίζεις υπέρμετρα ένα χαρακτηριστικό του, που και ο ίδιος θέλει να τονίζεται; Ασφαλώς όχι. Είναι ανάγκη λοιπόν να στραφούμε σε άλλου τύπου προσεγγίσεις.

Ευτυχώς, όπως είναι γνωστό, δεν είναι λίγοι οι στοχαστές που έχουν εντοπίσει και αναλύσει τη στενή σχέση του ναζισμού και του φασισμού με το κυρίαρχο κοινωνικό σύστημα από μια βαθύτερη πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική σκοπιά, δείχνοντας καθαρά ότι ανήκουν στη σφαίρα του μύθου τόσο η «αντισυστημικότητα» του ναζιστοφασισμού όσο και ο «αντιφασιστοναζισμός» του συστήματος.

Εναλλακτικές προσεγγίσεις

Μεταξύ άλλων, θα αναφέρουμε εδώ για παράδειγμα:

• την ανάλυση του Καρλ Κορς, που επισήμαινε ήδη από το 1941 («The workers’ fight against Fascism», στη συμβουλιακή επιθεώρηση Living Marxism, V, 3) τον εκφασισμό του αστικού κεφαλαιοκρατικού συστήματος μέσα από τη υπερσυγκέντρωση της οικονομικής ισχύος σε ένα σύστημα γιγάντιων ανώνυμων εταιρειών και τη γραφειοκρατικοποίηση της διοικητικής σφαίρας σε τέτοιο σημείο, ώστε, όπως έλεγε, το ίδιο το αστικό κράτος να έχει ήδη μετατραπεί σε «κορπορατιστικό κράτος», δηλαδή ακριβώς στο κράτος που οραματίζονταν οι φασίστες·
• ή, πιο πρόσφατα, την προσέγγιση του Έντσο Τραβέρσο («Οι αντινομίες του αντιφασισμού», στο Δια Πυρός και Σιδήρου, 2007), ο οποίος προχωρώντας το νυστέρι βαθύτερα, στο πεδίο του πολιτισμού, τόνιζε πως ήταν σοβαρό σφάλμα των αντιφασιστών του Μεσοπολέμου να βλέπουν στο ναζιστοφασισμό ένα «σκοταδιστικό και μεσαιωνικό κατάλοιπο» και όχι μια «αντιδραστική εκδοχή της νεωτερικότητας», όπως πράγματι ήταν.

Και αν οι δυο προηγούμενοι είναι μαρξιστές, παρόμοια είναι και η προσέγγιση στοχαστών από άλλες σχολές σκέψης, όπως π.χ.:

Ανέξοδος αντιρατσισμός σε ξένες πλάτες- Σταύρος Λυγερός

 Τελικώς ο Τσίπρας συμφώνησε με τη Μέρκελ να δέχεται εφεξής πίσω παράνομους μετανάστες, οι οποίοι έχουν καταγραφεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το δωράκι που έλαβε ως αντάλλαγμα για την εξυπηρέτηση είναι ότι ο ΦΠΑ στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου δεν θα αυξηθεί. Όταν είναι να εξυπηρετηθούν οι εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες της καγκελαρίου τα «σκληρά παιδιά» της Τρόικα γίνονται υπάκουα και οι σιδερένιες επιταγές των Μνημονίων γίνονται λάστιχο.

Η συμφωνία Τσίπρα-Μέρκελ υπολογίζεται πως θα φορτώνει στην Ελλάδα περίπου 2.000 μετανάστες ετησίως, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι όλοι όσοι βρίσκονται εγκλωβισμένοι στις δομές φιλοξενίας θα παραμείνουν εδώ. Παρά τις ολοένα και μεγαλύτερες κοινωνικές παρενέργειες, το πολιτικό σύστημα, με πρώτη την Αριστερά, συνεχίζει να αντιμετωπίζει την παράνομη μετανάστευση σαν πρόβλημα ρουτίνας.

Την προσεγγίζει με αντιρατσιστικές κορόνες που στην πράξη τροφοδοτούν τον ρατσισμό. Κάθε διαφωνία χαρακτηρίζεται ακροδεξιά, ξενοφοβική και ρατσιστική. Η ιδεολογική τρομοκρατία, όμως, δεν έλυσε ποτέ κανένα πρόβλημα. Ειδικά των λαϊκών στρωμάτων, που κυρίως θίγονται από την παράνομη μετανάστευση και στο επίπεδο της απασχόλησης (λόγω του αθέμιτου ανταγωνισμού από τη “μαύρη” και κακοπληρωμένη εργασία) και σε πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής.

Είναι πολιτικά ανήθικο εύποροι αριστερίζοντες και φιλελεύθεροι αστοί, από απόσταση ασφαλείας, να κουνάνε το δάκτυλο και να παραδίδουν αντιρατσιστικά μαθήματα στους κατοίκους της Λέσβου, της Χίου και των άλλων νησιών του ανατολικού Αιγαίου, στους κατοίκους του ιστορικού κέντρου και των συνοικιών που βιώνουν ένα πρόβλημα το οποίο τείνει να προσλάβει διαστάσεις εφιάλτη.

Είναι ανέξοδο και εύκολο να πουλάς ανθρωπισμό όταν δεν συγχρωτίζεσαι με παράνομους μετανάστες, όταν δεν κατοικείς στις ίδιες γειτονιές, όταν δεν στέλνεις τα παιδιά σου στα ίδια σχολεία, όταν δεν χρησιμοποιείς καν τα δημόσια νοσοκομεία, και βεβαίως όταν δεν ανταγωνίζεσαι για τις ίδιες θέσεις εργασίας. Συνήθως, η μόνη σχέση που έχουν όλοι αυτοί με τους παράνομους μετανάστες είναι ή ιδεοληπτική, ή ότι τους χρησιμοποιούν ως υπηρετικό προσωπικό. Το μόνο αποτέλεσμα που έφεραν οι ανέξοδες αντιρατσιστικές κορόνες ήταν στην πράξη να τροφοδοτήσουν τον ρατσισμό, όπως απέδειξε και η εδραίωση της Χρυσής Αυγής σε τρίτο κόμμα.

Ανέξοδος αντιρατσισμός σε ξένες πλάτες: Η ιδεολογική τρομοκρατία δεν έλυσε ποτέ κανένα πρόβλημα

Του Σταύρου Λυγερού  

Παρά τις ολοένα και μεγαλύτερες κοινωνικές παρενέργειες, το πολιτικό σύστημα, με πρώτη την Αριστερά, συνεχίζει να αντιμετωπίζει την παράνομη μετανάστευση σαν πρόβλημα ρουτίνας. Την προσεγγίζει με ανέξοδες αντιρατσιστικές κορόνες που στην πράξη τροφοδοτούν τον ρατσισμό. Κάθε διαφωνία χαρακτηρίζεται ακροδεξιά, ξενοφοβική και ρατσιστική.

Η ιδεολογική τρομοκρατία, όμως, δεν έλυσε ποτέ κανένα πρόβλημα. Ειδικά των λαϊκών στρωμάτων, που κυρίως θίγονται από την παράνομη μετανάστευση και στο επίπεδο της απασχόλησης (λόγω του αθέμιτου ανταγωνισμού από τη “μαύρη” και κακοπληρωμένη εργασία) και σε πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής. 

Είναι πολιτικά ανήθικο εύποροι αριστερίζοντες και φιλελεύθεροι αστοί, από απόσταση ασφαλείας, να κουνάνε το δάκτυλο και να παραδίδουν αντιρατσιστικά μαθήματα στους κατοίκους του ιστορικού κέντρου και των συνοικιών που βιώνουν ένα πρόβλημα το οποίο τείνει να προσλάβει διαστάσεις εφιάλτη. Είναι ανέξοδο και εύκολο να πουλάς ανθρωπισμό όταν δεν συγχρωτίζεσαι με παράνομους μετανάστες, όταν δεν κατοικείς στις ίδιες γειτονιές, όταν δεν στέλνεις τα παιδιά σου στα ίδια σχολεία, όταν δεν χρησιμοποιείς καν τα δημόσια νοσοκομεία, και βεβαίως όταν δεν ανταγωνίζεσαι για τις ίδιες θέσεις εργασίας.