Οι Τρεις της Εννάτης - «τ’ αληθινό μπόι του ανθρώπου μετριέται πάντα με το μέτρο της λευτεριάς»

Οι Τρεις της Εννάτης

Αυγούστου 1956

ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ

Η Μ Ε Ρ Α Πέμπτη 9η Αυγούστου 1956, οι Εγγλέζοι Αποικιοκράτες στην επαναστατημένη για λευτεριά Κύπρο, διέπραξαν τον 2ο Τριπλό Απαγχονισμό αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α.

Κρέμασαν στην Αγχόνη των κεντρικών φυλακών στη Λευκωσία κι έθαψαν στα Φυλακισμένα Μνήματα 

- τον Ανδρέα Ζάκο 25χρ.,

- τον Χαρίλαο Μιχαήλ 21χρ. και

- τον Ιάκωβο Πατάτσο 22χρ.

Ε Ι Χ Ε προηγηθεί στις 10 Μαΐου 1956

ο 1ος Διπλός Απαγχονισμός.

Τών Πρωτομαρτύρων της Αγχόνης,

- Μιχαλάκη Καραολή και

- Ανδρέα Δημητρίου.

Α Κ Ο Λ Ο Υ Θ Η Σ Ε στις 21 Σεπτεμβρίου 1956

ο 3ος Τριπλός Απαγχονισμός των

- Ανδρέα Παναγίδη,

- Στέλιου Μαυρομμάτη και

- Μιχάλη Κουτσόφτα.

Τ Ε Λ Ε Υ Τ Α Ι Ο Σ ,

4ος και Μονός Απαγχονισμός

13 Μαρτίου 1957 του

- Ευαγόρα Παλληκαρίδη.

Ε Ν Ν Ε Α Απαγχονισθέντες Ήρωες.

Κ Α Ι ΜΑΖΙ τους στα

Φυλακισμένα Μνήματα ταφέντες, άλλοι Τέσσερεις εκ των κορυφαίων ανταρτών ηρώων του ένοπλου εθνικοαπελευθερωτικού, αντιαποικιακού αγώνα:

- Μάρκος Δράκος 18.1.1957,

- Γρηγόρης Αυξεντίου 3.3.1957,

- Στυλιανός Λένας 28.3.1957 και

- Κυριάκος Μάτσης 19.11.1958.

Άπαντες

επάξια χαρακτηρισθέντες ως Αρχάγγελοι της Λευτεριάς.

Έκαστος, αθάνατη μορφή, υπόδειγμα αρετής κι ευψυχίας. Ύψιστο παράδειγμα γενναιότητας κι αυτοθυσίας. Αειθαλές κλέος και καύχημα των αγωνιζομένων Ελλήνων, των αγωνιζομένων για την ελευθερία ανθρώπων όλης της οικουμένης. Έκαστος στο σύνολο τής σύντομης ζωής, των σχέσεων και της δράσης του, υπήρξε πρότυπο αρετής και λεβεντιάς.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ, όλες οι καταγεγραμμένες μαρτυρίες, από την πτέρυγα των φυλακών με τα κελιά των μελλοθανάτων, βεβαιώνουν πόσο αγιότερος αναδείχθηκε ανάμεσά τους, καθ’ όλη τη διάρκεια της φυλάκισής τους, ως την ύστατη στιγμή του Απαγχονισμού, ο Ιάκωβος Πατάτσος.

-Πόσο επέδρασε η βαθύτατή του χριστιανική πίστη και η συνεχής μετάδοσή της στους συνειδητά συμπορευόμενους στον Γολγοθά συγκρατούμενούς του. Για την ψυχική τους ενδυνάμωση και την πνευματική τους πανοπλία.

- Το βεβαίωσαν όσοι επέζησαν. Το διακρίνει ο καθένας μελετώντας συγκριτικά την εξέλιξη του περιεχομένου των διαδοχικών επιστολών που ως μελλοθάνατοι απέστειλαν προς τους οικείους τους, όσοι εκ των Απαγχονισθέντων βρέθηκαν, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, στην ίδια πτέρυγα των φυλακών με τον Πατάτσο.

- Ο οποίος στο τελευταίο γράμμα προς τη μάνα του έγραψε:

Αποτρέπουν επισκέψεις πρέσβεων στα Φυλακισμένα Μνήματα;

Άριστος Μιχαηλίδης

Αποτρέπουν επισκέψεις πρέσβεων στα Φυλακισμένα Μνήματα;

Πρέσβης φιλικής χώρας βολιδοσκόπησε το υπουργείο Εξωτερικών αν μπορούσε να επισκεφθεί τα Φυλακισμένα Μνήματα. Με έκπληξή του πληροφορήθηκε ότι δεν είθισται ξένοι πρέσβεις να επισκέπτονται τα Φυλακισμένα Μνήματα! Συνάδελφοί του άλλοι πρέσβεις, εξάλλου, τον συμβούλευσαν να αποφύγει την επίσκεψη γιατί δεν θα άρεσε στον Βρετανό Ύπατο Αρμοστή!

Το υπουργείο Εξωτερικών με ενημέρωσε ότι δεν έχει τέτοια επίσημη πολιτική, ωστόσο, μπορεί να υπάρχει… ανεπίσημη πολιτική. Διότι ο πρέσβης δεν μίλησε με κανέναν εξωγήινο, είναι αρμόδιος του υπουργείου, που τον απέτρεψε.

Μια και το έφερε η κουβέντα, όμως, μπορεί κανείς να μας εξηγήσει γιατί δεν βλέπουμε ποτέ ξένους πρέσβεις να επισκέπτονται τα Φυλακισμένα Μνήματα; Ούτε την 1η Απριλίου στο τρισάγιο, ούτε και στις επίσημες εκδηλώσεις για την επέτειο, που γίνονται σαν να είναι καμιά κλειστή οικογενειακή τελετή! Κι όταν δίνουν οι πρέσβεις τα διαπιστευτήρια τους γιατί καταθέτουν στεφάνι στον ανδριάντα του Μακαρίου και όχι στα Φυλακισμένα Μνήματα; Όλα τα κράτη έχουν μνημεία για να τιμούν τους αγώνες και τους ήρωες τους οι ξένοι επισκέπτες. Ποιο είναι το δικό μας μνημείο αν δεν είναι τα Φυλακισμένα Μνήματα;

Ο ΙΕΡΕΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΩΝ ΜΝΗΜΑΤΩΝ

Ο ΙΕΡΕΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΩΝ ΜΝΗΜΑΤΩΝ

του Λάζαρου Μαύρου

Ο αείμνηστος ιερέας Παπάντωνης Ερωτοκρίτου (αναπαύθηκε 15 Απρ. 2005) επί δεκαετίες εφημέριος στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωάννη, ήταν, κατά τη διάρκεια του Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. ιερέας και των Κεντρικών Φυλακών.


Εκεί μέσα τον μετέφεραν οι Εγγλέζοι σε κάθε Απαγχονισμό Αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α.
Στα κελιά των μελλοθανάτων Κοινώνησε έναν προς έναν τους Εννέα Απαγχονισθέντες Ήρωες.
Και στο προαύλιο των Φυλακισμένων Μνημάτων τέλεσε ΜΟΝΟΣ και φρουρούμενος από ένοπλους Άγγλους στρατιώτες τις νεκρώσιμες ακολουθίες και των Απαγχονισθέντων και των Τεσσάρων Πεσόντων Ανταρτών:

(α) των Μιχαλάκη Καραολή και Ανδρέα Δημητρίου 10.5.1956,
(β) των Ανδρέα Ζάκου, Ιάκωβου Πατάτσου και Χαρίλαου Μιχαήλ 9.8.1956,
(γ) των Ανδρέα Παναγίδη, Μιχάλη Κουτσόφτα και Στέλιου Μαυρομμάτη 21.9.1956
(δ) του Μάρκου Δράκου 19.1.1957
(ε) του Γρηγόρη Αυξεντίου 4.3.1957
(στ) του Ευαγόρα Παλληκαρίδη 14.3.1957
(ε) του Στυλιανού Λένα 29.3.1957 και
(ζ) του Κυριάκου Μάτση 20.11.1958.

Φυλακισμένα Μνήματα

ΚΥΠΡΟΣ, ΤΩΝ ΑΝΤΡΕΙΩΜΕΝΩΝ ΤΟ ΝΗΣΙ. Επίσκεψη στα Φυλακισμένα Μνήματα, όπου αναπαύονται οι ήρωες της ΕΟΚΑ 1955-59.