Του Κώστα Χατζηαντωνίου
Για την σημερινή επέτειο του κυπριακού απελευθερωτικού αγώνα, ανατρέχω στα άρθρα της εφημερίδας “Ελευθερία” (της ισχυρότερης μεταπολεμικής φωνής ενάντια στην ψευδεπίγραφη εθνικοφροσύνη), τις ημέρες που υπεγράφοντο οι επονείδιστες συμφωνίες Ζυρίχης/ Λονδίνου.
Γιατί ωραίο είναι να θυμόμαστε πώς ξεκίνησε ο αγώνας μα χρήσιμο και πώς κατέληξε, με το πιστόλι στον κρόταφο της κυπριακής ηγεσίας αφού (όχι για πρώτη και δυστυχώς όχι για τελευταία φορά) «δεν ελύγισεν η Κύπρος αλλά η επίσημος Ελλάς [η οποία] κατέστη από συμπαραστάτης ο κραυγαλέος και πρωταγωνιστών δήμιος της κυπριακής ελευθερίας»: Παλάτι, Καραμανλής και Αβέρωφ (ναι, το τρίπτυχο στο οποίο ορκίζονταν οι εθνικόφρονες) οδήγησαν έναν ηρωικό αγώνα στην τριπλή κυριαρχική προστασία Αγγλίας, Τουρκίας και Ελλάδας, με συνέπεια «η Ένωσις, πόθος και ιδανικό αιώνων, δεν αποκλείεται απλώς αλλά αποτελεί πλέον διεθνώς αξιόποινον πράξιν, νομιμοποιούσαν προκαταβολικώς την ένοπλον επέμβασιν της Τουρκίας και της Αγγλίας», ενώ στο εσωτερικό δημιουργείτο ένα κράτος καταδικασμένο να μη λειτουργεί και από τροχοπέδη σε τροχοπέδη να επέφερε, όπως πολλοί προειδοποιούσαν, στην καταστροφή.
«Διά πρώτην φοράν εις την ιστορίαν της –σημειώνει ο αρθρογράφος– η Ελλάς, με την δοθείσαν εις το κυπριακόν επονείδιστον “λύσιν”, παραιτείται της θεμιτής διεκδικήσεως της ελευθερίας ενός τμήματος του έθνους και επιπλέον αναγκάζει το τμήμα αυτό να εγκαταλείψη διά παντός τους εθνικούς πόθους του. Δραματικές φάσεις έχει πολλάς το ελληνικό παρελθόν. Και επανειλημμένως υπεχρεώθημεν ν' αφήσωμεν εις την μέσην αγώνας, που δεν ημπορούσαν να έχουν την επιθυμητήν έκβασιν ή και να εγκαταλείψωμεν ακόμη απροστατεύτους ελληνικούς πληθυσμούς τους οποίους δεν ήμεθα εις θέσιν να βοηθήσωμεν. Ποτέ άλλοτε όμως δεν εφθάσαμεν εις το σημείον της σημερινής εθνικής καταπτώσεως – και μάλιστα χωρίς ήτταν η στρατιωτικήν καταστροφήν».
