Φυγή προς τα εμπρός ή απαρχή της διάλυσης;
Του Σπύρου Παναγιώτου
«Η ενότητα δεν σημαίνει ομοιομορφία…. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τάσσομαι υπέρ της ύπαρξης νέων μορφών συνεργασίας, υπέρ αυτού που αποκαλούμε “διαφοροποιημένες συνεργασίες”»
Φρανσουά Ολάντ
«Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει “να έχουν το θάρρος να αποδεχτούν ότι ορισμένες χώρες προχωρούν πιο γρήγορα από τις άλλες” χωρίς ωστόσο να κλείνει ο δρόμος “για εκείνες που έχουν καθυστερήσει”»
Άνγκελα Μέρκελ
Μερικές ημέρες πριν γιορταστούν στη Ρώμη τα 60 χρόνια από την ίδρυσή της, η Ε.Ε «ανακαλύπτει» επίσημα την επιλογή των πολλαπλών ταχυτήτων μέσω των διαφοροποιημένων συνεργασιών.
Στην πραγματικότητα οι πολλαπλές ταχύτητες είναι τόσο παλιές όσο και η ίδια η Ε.Ε. Πίσω από τη φαντασμαγορία των πολιτικών της «σύγκλισης» και των μέτρων «κοινωνικής συνοχής», ξεδιπλώνονταν πολιτικές που επέτρεπαν στις χώρες της πρώτης ταχύτητας, και κυρίως στην ίδια τη Γερμανία, να καρπώνονται τεράστια κέρδη από τις χώρες της περιφέρειας, τις χώρες των χαμηλών ταχυτήτων. Όλα όσα φανερώθηκαν με τον πιο απροκάλυπτο τρόπο στα χρόνια της τελευταίας κρίσης, αύξηση χρέους, αποβιομηχάνιση και αποδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού, πλεονάσματα των χωρών του Βορρά έναντι εκείνων του Νότου, σχεδιάστηκαν και εφαρμόστηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα.
Αλλά και στα χρόνια της κρίσης οι καταναγκασμοί των ισχυρών κρατών σε βάρος των ήδη «διαφοροποιημένων ταχυτήτων» της ευρωζώνης ήταν παρούσες. Το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, η Συνθήκη του ESM, το Σύμφωνο για το Ευρώ, αποτελούσαν προϊόντα καταναγκασμών επικυρωμένα με διακρατικές συμφωνίες έξω από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη. Και ακόμα η Συνθήκη Σέγκεν αφορούσαν αποκλειστικά τις χώρες του Νότου την ώρα που σε ολόκληρη την Ευρώπη ορθώνονταν τείχη για τον έλεγχο των προσφυγικών ροών. Η δημοσιονομική πειθαρχία, που ανατίναζε τις πιο φτωχές χώρες, γινόταν πιο χαλαρή στις περιπτώσεις Γαλλίας και Ιταλίας, τα σύνορα της Ευρώπης μετακινούνταν ανάλογα με την προθυμία των κυβερνήσεων να προστατέψουν την κεντρική Ευρώπη από τα κύματα μετανάστευσης κ.λπ.
Στον απόηχο μεγάλων αναταράξεων
