Ήρθε ο καιρός να τιμηθούν οι ήρωες...

Του Ανδρέα Μοράτου

Τις μέρες αυτές ολοκληρώσαμε μια εκτεταμένη σειρά εκπομπών στον Ραδιοφωνικό Σταθμό τής Ι.Μ. Μονεμβασίας και Σπάρτης με την ανάγνωση αποσπασμάτων από το (ογκώδες, άνω των 500 σελίδων!) βιβλίο τής Γεωργίας Παλληκαρίδου-Ποσπορή, "Αναφορά. Ο αδελφός μου Ευαγόρας". 

Συγγραφέας, όπως καταλάβατε, είναι η αδελφή του μάρτυρα του Κυπριακού Αγώνα για την Ένωση με την Ελλάδα, Ευαγόρα Παλληκαρίδη, από τον μαρτυρικό θάνατο του οποίου κλείνουν σήμερα 66 χρόνια...

Ο απαγχονισμός του 19χρονου "Βαγορή" (έτσι ήταν το χαϊδευτικό του) σήμανε και το τέλος των εκτελέσεων από τους Άγγλους, μετά το διεθνές κύμα διαμαρτυρίας που ξεσηκώθηκε τότε για να αποτραπεί η εκτέλεση του Παλληκαρίδη. Είχε προηγηθεί, λίγες μέρες νωρίτερα (3 Μαρτίου 1957), ο άλλος ηρωικός θάνατος, εκείνος του Γρηγόρη Αυξεντίου, που μόνος του ξευτέλισε ολόκληρη Αυτοκρατορία...

Νομίζουμε ότι έχει πια ωριμάσει ο καιρός (για να μην πούμε ότι.. παραωρίμασε, σχεδόν κακοφόρμισε...) να τιμήσουν από κοινού Ελλάδα και Κύπρος τους δύο ήρωες (και στα πρόσωπά τους όλους τους εθνομάρτυρες του Κυπριακού Αγώνα). Δεν μπορεί άλλο το ελλαδικό κράτος να σφυρίζει αδιάφορα... Πρέπει με επίσημο τρόπο να αναδειχθούν και να προβληθούν αυτές οι δύο επέτειοι (3 Μαρτ[υρ]ίου και 14 Μαρτ[υρ]ίου), όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΕΜΦΑΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ. 

Φρονούμε, επίσης, ότι ήρθε η ώρα, μετά και την "αναχώρηση" της Ελισάβετ (η οποία, παρά την έντονη διεθνή πίεση, είχε αρνηθεί να δώσει χάρη στον Παλληκαρίδη), ο Κάρολος να πράξει το αυτονόητο, που δεν έπραξε η μητέρα του: να αναγνωρίσει τα ολέθρια ημαρτημένα του βρετανικού κράτους και του θρόνου, και να ζητήσει την οφειλόμενη συγγνώμη. Τυπική, θα μου πείτε, και πιθανότατα υποκριτική. Μπορεί, αλλά πολιτικά έχει μεγάλη αξία. Το πόση αξία έχει θα το καταλάβουμε όταν ζητηθεί...

(Στην πρώτη φωτογραφία, το χειρόγραφο του πασίγνωστου ποιήματος του Παλληκαρίδη "Θα πάρω μιαν ανηφοριά", 

και στην άλλη η επικήρυξη κατά του Γρηγόρη Αυξεντίου, με αμοιβή 5.000 λίρες!)

Ο εορτασμός της Γέννησης του Χριστού την 25η Δεκεμβρίου

Από Μοράτος Αντρέας 

Αν ρίξουμε μια προσεκτική ματιά στο γνωστό απολυτίκιο της εορτής των Χριστουγέννων (“Ἡ Γέννησίς σου, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως• ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν• Κύριε, δόξα σοι”), θα παρατηρήσουμε ότι δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε γνωστά πρόσωπα ή πράγματα της Θείας Γέννησης (σπήλαιο, φάτνη, ποιμένες, αγγέλους, ούτε καν σ’ αυτή την ίδια την Παρθένο!). Αναφέρονται μόνο οι Μάγοι, αλλά κι αυτοί όχι με το μονολεκτικό αυτό όνομα αλλά περιφραστικά ως “οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες”.

Αντίθετα, όλο το απολυτίκιο “γυρνάει” γύρω από ουράνια σώματα και φαινόμενα (“ἄστροις”, “ἀστέρος”, “ἀνέτειλε”, “ἀνατολήν”), ενώ και ο Χριστός αναφέρεται ως Ήλιος (“τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης”). Εντυπωσιακό ασφαλώς το γεγονός, αλλά έχει την εξήγησή του.

Η καθιέρωση της εορτής των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου έγινε για να διαστείλει η Εκκλησία τον δικό της Ήλιο, τον Χριστό, από ένα σωρό άλλους “ήλιους” που κυκλοφορούσαν στη θρησκευτική “αγορά” και προσπαθούσαν μέσω του Γνωστικισμού (ενός κράματος, μιας ανάμειξης, ενός “αχταρμά” θρησκευτικών και φιλοσοφικών αντιλήψεων) να πουν, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι και ο Χριστός είναι  ένας “ήλιος” ανάμεσα στους άλλους, τους πολλούς, εκείνους που φέρουν ημερομηνία λήξεως… (Έμμεσα, έχουμε στο απολυτίκιο και αναφορά στον Γνωστικισμό με τις φράσεις “τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως” [γνώσεως γνήσιας, κάθετα διαφορετικής από τη “γνώση” που επεδίωκε ή κόμιζε ο Γνωστικισμός] και “σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν”). Αξίζει να σημειωθεί, στη συνάφεια αυτή, ότι η καθιέρωση της Γέννησης του Χριστού την 25η Δεκεμβρίου οδήγησε ανάλογα και στην καθιέρωση της εορτής του Ευαγγελισμού στις 25 Μαρτίου (δηλ. 9 ακριβώς μήνες πριν, όσο διαρκεί η κυοφορία της γυναίκας). 

Όσο για τη φράση “Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης”, αυτή έρχεται από την Παλαιά Διαθήκη (συγκεκριμένα, από τον προφήτη Μαλαχία: “καὶ ἀνατελεῖ ὑμῖν τοῖς φοβουμένοις τὸ ὄνομά μου ἥλιος δικαιοσύνης”, δηλ. “θα ανατείλει για σας, που ευλαβείσθε / που τιμάτε με θείο φόβο το όνομά μου, ήλιος δικαιοσύνης” [4:2]), και, διατρέχοντας την υμνογραφία της Εκκλησίας, φτάνει στη σύγχρονη εποχή με τη γνωστή φράση του Οδυσσέα Ελύτη “Tης δικαιοσύνης ήλιε νοητέ”, η οποία, μέσω της βράβευσης του Ελύτη με Νόμπελ, παράλληλα με τη μελοποίησή της από τον Μίκη Θεοδωράκη, έγινε παγκόσμια γνωστή στις μέρες μας.

ΕΙΛΙΚΡΙΝΗΣ συγγνώμη... ΚΑΙ φιλότιμο...

Του Ανδρέα Μοράτου

Όταν ζητάει κανείς ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ συγγνώμη, τότε σημαίνει ότι μέχρι τώρα ζητούσε συγγνώμη (ΑΝ ζητούσε) εντελώς υποκριτικά (πήγα να πω "σαν του φαρισαίου", αλλά ως προς αυτό ο φαρισαίος ήταν ειλικρινής: δεν ζητούσε ποτέ συγγνώμη!).

Η άλλη περίπτωση αυτού που λέει ότι ζητάει ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ συγγνώμη είναι να είναι εντελώς αναξιόπιστος, οπότε, τη μία (και μοναδική, συνήθως) φορά που αισθάνεται την ανάγκη (ή πιέζεται από τα πράγματα) να μιλήσει --τυπικά έστω-- ειλικρινά, πρέπει να το διευκρινίσει, μπας και γίνει πιστευτός (από τον εαυτό του πρωτίστως, καθώς η αλήθεια είναι γι' αυτόν terra incognita ["άγνωστη χώρα"])... 

Υπάρχει και η περίπτωση να (λέει κανείς ότι) ζητάει ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ συγγνώμη γιατί είναι ολέθριες οι συνέπειες των ημαρτημένων του (πράξεων ή παραλείψεων), οπότε, μπροστά στο μέγεθος των ευθυνών του, η κατά δήλωσή του ειλικρινής συγγνώμη καθίσταται μονόδρομος... 

Είτε έτσι είτε αλλιώς είτε παραλλιώς, όταν κανείς ζητάει ειλικρινά συγγνώμη, ΤΟΥ ΚΟΣΤΙΖΕΙ -- και, φυσικά, κοστίζει στη δική του τσέπη, όχι των αλλωνών... Μνημόσυνο με ξένα κόλλυβα δεν γίνεται. Γι' αυτό και ο Ζακχαίος είπε ότι θα αποζημιώσει τετραπλά όποιον αδίκησε, ενώ ο φαρισαίος, του οποίου τα... χαΐρια θα (ξαν)ακούσουμε τη μεθεπόμενη Κυριακή, μετά βίας έδινε το ένα δέκατο των αποκτημάτων του... Κιμπάρικη και απλόχερη πάντα η ΕΙΛΙΚΡΙΝΗΣ μετάνοια (να τη πάλι η διευκρίνιση!), τσιφούτικη και σφιχτοχέρα η υποκρισία....

Α, για να μην το ξεχάσουμε: Η ειλικρινής συγγνώμη συνεπάγεται και επίγνωση της πραγματικής σου κατάστασης, οπότε κόβεις τον βήχα σε θυμιάματα και ζητωκραυγές προς το πρόσωπό σου...  Όσο δε για το περιβόητο... νεοελληνέζικο ρητό (άλλοθι της κάθε ανομίας μας) "Από τότε που βρέθηκε η συγγνώμη χάθηκε το φιλότιμο", πρέπει να πούμε το αυτονόητο: Συγγνώμη και φιλότιμο συγκατοικούν στο ίδιο (χρυσό) νόμισμα. Όταν λείπει το ένα από τα δύο, το νόμισμα είναι κάλπικο...

Αλλά τι κάθομαι και μιλάω για συγγνώμη και φιλότιμο; Για τους περισσότερους αυτή η διπλή terra incognita θέλει χάρτη και ξεναγό -- και, πρωτίστως, λεξικό...

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ…

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ…

Του Ανδρέα Μoράτου

Κάποτε συναντήθηκαν ο Αη-Βασίλης με τον Άγιο Βασίλειο. Χρειάστηκε να συστηθούν, γιατί ο ένας δεν αναγνώρισε τον άλλον…

«Με συγχωρείς, αγαπητέ μου», είπε ο Αη-Βασίλης, «αλλά δεν έχω καθόλου χρόνο. Πάντα τρέχω να προλάβω – έχω καταντήσει κάτι σα ντελιβεράς. Δυσκολεύομαι πια να μπω στα σπίτια, αφού καταργήθηκαν οι καμινάδες, κι ούτε μου ανοίγουν την πόρτα, γιατί φοβούνται. Μα έχω βρει τη λύση: μπαίνω από τις τηλεοράσεις, που είναι πάντα ανοιχτές!».

«Εγώ έχω πάντα χρόνο», έκανε ο Άγιος Βασίλειος, «και, παρότι πεζός, προλαβαίνω να πηγαίνω όπου με καλούν. Συνήθως με ζητούν άνθρωποι πεινασμένοι, πονεμένοι, παγωμένοι, απελπισμένοι. Γίνομαι γι’ αυτούς ψωμί, κουβέρτα, βάλσαμο, παρηγοριά».

«Δεν τους έχω δει ποτέ στον δρόμο μου», είπε απορημένος ο άλλος.

«Δεν είναι στο δρομολόγιό σου, γι’ αυτό», απάντησε ήρεμα ο Άγιος Βασίλειος.

«Πάντως, τα παιδιά χαίρονται με τα δώρα μου», απάντησε ο πρώτος.

«Είναι γιατί κάποιος τα πρόσεξε. Αλλά και πάλι χαίρονται μόνο για τον εαυτό τους και μόνο για λίγο! Το δικό μου δώρο, η βασιλόπιτα, είναι για πολλούς και είναι για να μοιράζεται. Δώρο που δεν μοιράζεται είναι δώρο άδωρο…».

Διάλεξε τον Ευαγγελισμό που φέρει η μέθη της Αμπέλου του Νικητή. Ποια ΜΕΘ είναι ικανή να κόψει τον ομφάλιο λώρο που σε διασωληνώνει με αυτή τη μέθη;

Από Andreas Moratos:

Και ξαφνικά έρχεται για μία ακόμη φορά στη ζωή του στην Αθήνα, την πόλη στην οποία γεννήθηκε, μεγάλωσε, έκανε τις πρώτες του σπουδές, πήρε τις μεγάλες αποφάσεις, έγινε κληρικός, καθηγητής και κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής της, επίσκοπος και άλλα πολλά, στο πανεπιστήμιο της οποίας ανάστησε πνευματικά αμέτρητους φοιτητές (ανάμεσά τους και τον γράφοντα). 

Ο λόγος, για τον Αλβανίας Αναστάσιο, που αυτή τη φορά ήρθε για να γίνει (προσωρινά, ευχόμαστε) ένοικος μιας ΜΕΘ, εκείνης του «Ευαγγελισμού»… Αν δεν ήταν τα ΜΜΕ να το(ν) προβάλουν, κανείς ίσως δεν θα το μάθαινε. Δεν ξέρω αν, όπως συνηθίζουν βαρύγδουπα αυτά τα τελευταία να λένε σε ανάλογες περιπτώσεις, «παλεύει για τη ζωή του» (αυτό ο Θεός το ξέρει, ο Θεός που θα δώσει και την έκβαση)• συνήθως, πάντως, πάλευε στη ζωή του για τη ζωή των άλλων, όπως π.χ. τον Νοέμβριο του 1973, όταν, ως επίσκοπος Ανδρούσης τότε, προσπάθησε να αποτρέψει, με όποιες δυνάμεις είχε, την επίθεση αδελφού σε αδελφό – να αποτρέψει την άχαρη, χιλιοπαιγμένη από αρχαιοτάτων χρόνων, τραγωδία του ελληνικού αλληλοσπαραγμού… Δεν τα κατάφερε, γιατί άλλες άλογες “λογικές” πρυτάνευσαν τότε…

Η σχέση του Αναστάσιου με την υγεία ήταν ανέκαθεν μια σχέση… διαζυγίου! Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 κόντεψε να πεθάνει από ελονοσία, που “εισέπραξε” στην αγαπημένη του ιεραποστολή στην Ουγκάντα. Φιλάσθενη η ακροβατούσα σε τεντωμένο νήμα φύση του, τον έχει ήδη οδηγήσει σήμερα αισίως στην ηλικία των 91 ετών! Να ’ταν έτσι όλοι οι φιλάσθενοι!...

 Ουσιαστικά, όλη του η ζωή είναι ένα θαύμα από άποψη υγείας (θα έπρεπε να έχει πεθάνει ήδη αρκετές φορές…), αλλά και το ότι βρέθηκε στη ζωή είναι κι αυτό ένα θαύμα, ένα θαύμα πίστης – ακλόνητης πίστης, μιας πίστης που μόνο μια γυναίκα που αγαπάει βαθιά τον Χριστό, το παιδί της, τη ζωή, μπορεί να έχει… Όπως είχε πει με το μειλίχιο στόμα του ο ίδιος σε ομιλία στην οποία είχα την ευλογία να είμαι παρών:

 «Κάποτε ήταν μια γυναίκα που έμεινε έγκυος σε προχωρημένη ηλικία. Οι γιατροί τής είπαν ότι πρέπει να διακόψει την κύηση, γιατί το παιδί θα βγει καθυστερημένο. Εκείνη δεν τους άκουσε και έκανε προσευχή. Το θαύμα έγινε: Το καθυστερημένο παιδί το έχετε μπροστά σας…».

Όταν λοιπόν όλη σου η ζωή είναι ένα θαύμα, όταν είσαι πλημμυρισμένος από φως προτού καν ανοίξεις τα φιλάσθενα μάτια σου, όταν ο ομφάλιος λώρος σου τρέφεται με αιωνιότητα, τι να φοβηθείς μετά; Ποια ασθένεια θα έχει το σθένος να σε κοιτάξει κατάματα, με κίνδυνο να τυφλωθεί η ίδια; Το πολύ-πολύ να σου αφήσει ύπουλα το σκωροφαγωμένο “επισκεπτήριό” της – αλλά μέχρι εκεί, και πολύ τής είναι... 

Ας το θυμόμαστε αυτό και σήμερα, που η Επιστήμη (με το Ε κεφαλαίο, όπως ο Θεός) μάς έχει ξεγράψει, έχοντας υπογράψει φαρδιά-πλατιά το χαιρέκακο πιστοποιητικό θανάτου ανθρώπων και κοινωνιών. Αν αυτό το καυχησιάρικο πιστοποιητικό δεν επικυρωθεί από τον Νικητή του θανάτου, δεν είναι τίποτε άλλο από μαραζιασμένο φύλλο ξηρανθείσης συκής που άγεται και φέρεται από τα καπρίτσια του ανέμου, ένας πτωχευμένος τίτλος σε χρηματιστήριο που κατεβάζει ρολλά… 

Ο Αναστάσιος, όπως πολλοί άλλοι μέχρι τώρα, έκανε στη ζωή του τη γλυκύτερη επιλογή: 

Διάλεξε τον Ευαγγελισμό που φέρει η μέθη της Αμπέλου του Νικητή. Ποια ΜΕΘ είναι ικανή να κόψει τον ομφάλιο λώρο που σε διασωληνώνει με αυτή τη μέθη;

ΠΗΓΗ:Andreas Moratos

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

18 Σεπτεμβρίου 1996: Η πριγκίπισσας Νταϊάνα σε κηδεία στη Λίμνη Ευβοίας

Του Ανδρέα Μοράτου

Η χθεσινή λακωνικότατη (άλλος ζει στη Λακωνία, άλλος έχει τη χάρη!) αναφορά του εκλεκτού (και παλαιού) φίλου "Μικρού Απατεώνα", χάρη στον οποίο γνώρισα το καλοκαίρι του "μακρινού" 1982 τον τότε αρχιμανδρίτη Παύλο (Ιωάννου), αργότερα μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης (αναφορά η οποία έγινε με αφορμή την ονομαστική εορτή του μακαριστού Παύλου), αποτέλεσε το ερέθισμα για να γράψω το σημείωμα αυτό (ήθελα να βγει σύντομο αλλά δεν το πέτυχα, καλύτερα όμως!).

Η λακωνικότατη αναφορά του "Μικρού Απατεώνα" συνοδευόταν και από μια φωτογραφία της... πριγκίπισσας Νταϊάνα (!) με κάποιον ορθόδοξο ιερέα, ο οποίος φυσικά δεν ήταν άλλος από τον αγαπητότατο σε όλη τη νεανική παλιοπαρέα της Βόρειας Εύβοιας "παπα-Παύλο" μας (κατά κόσμον... "παπα-πύραυλο", καθώς ο μακαριστός ήταν πάντα μ' ένα τιμόνι στο χέρι, ώστε να τα προλάβει όλα ─ και... γκάζωνε άγρια, δεν αστειευόταν!...).

18 Σεπτεμβρίου 1996. Η ιστορική και πανέμορφη Λίμνη Ευβοίας (μια γραφική παραθαλάσσια κωμόπολη του Βόρειου Ευβοϊκού, την οποία ερωτεύτηκαν από την πρώτη στιγμή που πήγαν εκεί οι γονείς μου το 1965 και από τότε δεν ξαναπήγαν πουθενά αλλού καλοκαιρινές διακοπές...) έχει μόλις πριν από 10 μέρες (8 Σεπτεμβρίου, του "Γενεσίου της Θεοτόκου") πανηγυρίσει την εφέστιο εικόνα της "Παναγίας της Λιμνιάς". 

Κάτι ο υπέροχος καιρός, κάτι ο απόηχος του πανηγυρικού κλίματος της Λίμνης, κάτι το ότι δεν είχα κάποια υποχρέωση τη συγκεκριμένη περίοδο στην Αθήνα, είχαν συμβάλει ώστε να βρίσκομαι τότε στη (θεωρητικά φθινοπωρινή αλλά στην πραγματικότητα ακόμα καλοκαιρινή) Λίμνη. Από το πρωί εκείνης της μέρας ακουγόταν στη γειτονιά αλλά και στο κέντρο της Λίμνης ότι θα έρθει η... Νταϊάνα στη Λίμνη! "Όρεξη άλλη δεν έχουν", σκέφτηκα, "από το να κάνουν φθινοπωρινά αστειάκια". Καθώς πέρναγε όμως η μέρα καταλάβαινα ότι πράγματι "κάτι παίζεται" και μάλλον δεν πρόκειται για πλακίτσα, διότι μέσα στη μέρα έμαθα ότι είχε πεθάνει ο φίλος μας, μέλος κι αυτός της νεανικής συντροφιάς του παπα-Παύλου, Γιάννης (σπάνιος άνθρωπος, πάντα με το χαμόγελο στο στόμα, ο οποίος, παρά τη σοβαρή αρρώστια που τον κυνηγούσε κατά πόδας επί πολλά χρόνια και η οποία τελικά τον κατέβαλε, συμμετείχε ενεργά στην πνευματική-πολιτιστική κίνηση της Λίμνης και, επιπλέον, όχι μόνο είχε καταφέρει να πάρει το πτυχίο της Νομικής, αλλά είχε γίνει και δικηγόρος στον Δικηγορικό Σύλλογο Χαλκίδας).