του Δημήτρη Παυλόπουλου –
‘Ενας χρόνος συμπληρώνεται φέτος από την έκδοση «Νίκος Βέλμος (1890-1930) – Ο γυιός της απωλείας». Πρόκειται για μονογραφία του αφιερωμένου από το 1996 μελετητή του, ρέκτη συνταξιούχου μικροβιολόγου Νίκου Λογοθέτη (1933), έκδοση του Φαρφουλά, εκδοτικού οίκου του ενημερωμένου Διαμαντή Καράβολα. Παράλληλα, εκδόθηκε, σε τριπλό τεύχος (19-20-21) του περιοδικού Ο Φαρφουλάς, και ο πρώτος τόμος του περιοδικού του Βέλμου Φραγκέλιο, με επίμετρο τρία ειδικά κείμενα για τον Βέλμο, αυτή την αποκλίνουσα σε πολλά προσωπικότητα της μεσοπολεμικής Αθήνας.
Ποιος ήταν ο Νίκος Βέλμος (1890-1930); Βογιατζάκης το πραγματικό επώνυμό του, Πλακιώτης, ηθοποιός, θιασάρχης, διασκευαστής θεατρικών έργων, εκδότης, σκιτσογράφος (πληθώρα σκίτσων του έχει περιέλθει πλέον στο Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδος), τεχνοκρίτης, από τους πρώτους ιδιοκτήτες αίθουσας τέχνης στην Αθήνα, μεταγλωττιστής κειμένων από την καθαρεύουσα στη δημοτική, κι ας μην είχε ολοκληρώσει εγκύκλιες σπουδές.
Ομοφυλόφιλος, ναρκομανής, αλκοολικός, ζει στο επίκεντρο των πνευματικών γεγονότων, κοντά στα πρόσωπα που πρωτοστάτησαν στην αθηναϊκή ζωή κατά τις δεκαετίες του 1910 και του 1920. Από το 1906 παίζει δίπλα στην Μαρίκα Κοτοπούλη (1887-1954) και τον ίδιο χρόνο γίνεται μαθητής του σπουδαίου ηθοποιού και ενός από τους πρώτους πολύ αξιόλογους Έλληνες σκηνοθέτες, Θωμά Οικονόμου (1864-1927). Τον θαυμάζει ανεπιφύλακτα, συμμετέχει με τις δύο αδελφές του, την Αριάδνη (1886-1974) και την Τατιανή (1892-1973), σε έργα μαζί του, φτάνοντας στο σημείο —αυτός, ο μονίμως περιδεής…— το 1912 και να τον ενισχύσει!
Φραγκέλιο
Την περίπτωση Βέλμου μπορεί να την αντιληφθεί κανείς με το απλό φυλλομέτρημα του περιοδικού του Φραγκέλιο, γραμμένου ανορθόγραφα, με «γκ». Κίνητρο για την έκδοσή του στάθηκε η άρνηση εφημερίδων να δημοσιεύσουν τα ζωηρά, επιτιμητικά, ασυγκράτητα άρθρα του.
