Του Κώστα Μελά
Διάβασα με προσοχή το άρθρο του Δημήτρη Δεληολάνη με τίτλο «Η Λεπέν διαβάζει Αντόνιο Γκράμσι» που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα www.stavroslygeros.gr. Δεν μπορώ να διαφωνήσω ότι απαιτείται υπεράσπιση της σκέψης του μεγάλου Ιταλού μαρξιστή πολιτικού και φιλοσόφου, όπως επιχειρεί ο Δεληολάνης, σε σχέση με την ανάγνωση που επιχειρείται από διάφορους διανοουμένους της νέας ριζοσπαστικής άκρας Δεξιάς.
Οι θεωρητικές κατηγορίες που χρησιμοποιεί ο Ιταλός μαρξιστής για να περιγράψει, ερμηνεύσει και κατανοήσει την πραγματικότητα, πόρρω απέχουν από τις αντίστοιχες που χρησιμοποιούν οι θεωρητικοί της νέας ριζοσπαστικής άκρας Δεξιάς. Όμως, αυτή η προσέγγιση, απλά δείχνει σε θεωρητικό επίπεδο, τις υπάρχουσες διαφορές μεταξύ των δύο σκέψεων.
Επιστημολογικά μιλώντας, θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η ενασχόληση με το πόσο η κάθε άποψη αντιστοιχεί πλησιέστερα στη σημερινή πραγματικότητα της πλανητικής μαζικοδημοκρατίας. Δηλαδή, κατά πόσο κάθε θεωρητική άποψη εμπεριέχει μια αυξανόμενη θετική ευρετική στα περίπλοκα προβλήματα των σημερινών κοινωνιών. Όλα αυτά, όμως, είναι ζητήματα που δεν έχουν θέση στο παρόν άρθρο. Αφορούν στη θεωρία.
Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι στην πολιτική και όχι στη θεωρία, και ειδικά στην εξαγωγή πολιτικών συμπερασμάτων που στοχεύουν στην καθοδήγηση της πολιτικής πρακτικής, τα πράγματα αλλάζουν. Τις περισσότερες φορές, κλεμμένες απόψεις, με αρχικά ελάχιστη θεωρητική επεξεργασία και ελάχιστο θεωρητικό έρεισμα, είναι ικανές να τεθούν στην υπηρεσία πολιτικής στόχευσης. Και στην πορεία, ενδυόμενες θεωρητική στοιχειοθέτηση, να αποκτήσουν το απαραίτητο βάρος στη διαμάχη των ιδεών.
Κατάσταση ηγεμονίας
Ο Αλαίν Ντε Μπενουά (Alain de Benoist) έχει “κλέψει” από την γκραμσιανή προβληματική την άποψη ότι προκειμένου να ηγεμονεύσει ένας ιδεολογικός-πολιτικός χώρος στην κοινωνία απαραιτήτως απαιτείται η πολιτιστική του επικράτηση. Γνωρίζουμε ότι ο Γκράμσι διαχωρίζει την κυριαρχία (dominio), ασκούμενη κυρίως με βίαια μέσα, από τη διεύθυνση-καθοδήγηση (direzione), η οποία ασκείται μέσω των ιδεολογικών μηχανισμών. Η αρμονική σύζευξη των δύο αυτών διαδικασιών εγγυάται την κατάσταση ηγεμονίας του Ηγέτη-Κυρίαρχου.
Η δεκαετία του 1960 και 1970 ήταν πέτρινα χρόνια για τη γαλλική Ακροδεξιά. Την περίοδο εκείνη, η συντηρητική Δεξιά, υπό την ηγεσία του Ντε Γκωλ, του Πομπιντού και του Ντ’ Εσταίν, γνώριζε συνεχείς εκλογικές επιτυχίες επί 23 συναπτά έτη. Κρατούσε έτσι τους πολιτικούς της άκρας Δεξιάς στο περιθώριο.
Παραδόξως, ωστόσο, την ίδια περίοδο η Αριστερά κυριαρχούσε στη Γαλλία πολιτιστικά και πνευματικά. Για να ανατρέψει την πολιτισμική ηγεμονία της Αριστεράς, ο Ντε Μπενουά και οι οπαδοί του (μέσω της οργάνωσης Groupement de Recherches et d’ Etudes pour une Civilisation Europeene-GRECE που ιδρύθηκε το 1968) άρχισαν γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 1970 να διατυπώνουν ένα νέο πρόγραμμα: ένα «γκραμσισμό της Δεξιάς».
Έτσι βάφτισε ο Ντε Μπενουά τη στρατηγική του για την ανατροπή της πολιτισμικής κυριαρχίας της Αριστεράς και την επικράτηση δεξιών ιδεών και θεματικών. Αυτός ο πολιτιστικός και πολιτικός αγώνας θα προετοίμαζε το έδαφος για την πολιτική κυριαρχία της Ακροδεξιάς.