Γράφει ο Ορφέας Μπέτσης
Δεκάδες είναι οι επιστολές, γεμάτες πόνο, ανθρωπιά και εθνική υπερηφάνεια, που όλα αυτά τα 30 και πλέον χρόνια στην Αλβανία λαμβάνει ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος από όλες σχεδόν τις γωνιές της Ελλάδας.
Αφορούν το απολύτως ευαίσθητο ζήτημα των όσων ηρωικός έπεσαν στα μέρη της σημερινής επικράτειας της Αλβανίας πολεμώντας με το μοναδικά σπάνιο αίσθημα αυτοθυσίας – χαρακτηριστικό διαχρονικό και ιστορικό των Ελλήνων – τον Ιταλικό φασισμό. Για τόσα πολλά χρόνια, από το 1940 και καθώς στην Αλβανία είχε επιβληθεί καθεστώς απομονωτισμού και επί το πλείστον αθεϊστικό και καταπιεστικό για την Ελληνική γηγενή ομογένεια, το ζήτημα των ηρώων Ελλήνων στρατιωτικών δεν ήταν απλά ταμπού και αδύνατο να αντιμετωπιστεί. Έτεινε να ξεχαστεί.
Μέχρι που οι συνθήκες άλλαξαν και κυρίως που με σκοπό την ανασύσταση της ρημαγμένης εκ βάθρων Ορθοδόξου Εκκλησίας εισήλθε στην χώρα ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος. Με τον ευαίσθητο τρόπο που εκείνος γνωρίζει και με πολύ σεβασμό στις εύθραυστες ισορροπίες ασχολήθηκε και με το ζήτημα αυτών. Πιστεύοντας βαθιά αλλά και εφαρμόζοντας πρακτικά ότι η Εκκλησία μας είναι ζώντων και κεκοιμημένων χώρα.
Απ’ την πρώτη κιόλας περιοδεία του το καλοκαίρι εκείνο του 1991 σε κάθε πιθανό σημείο μαχών άρα και πεσόντων διέκοπτε το ταξίδι του για να προσευχηθεί. Μάλιστα τελώντας πολλές φορές όχι απλό Τρισάγιο ή Μνημόσυνο αλλά και όλη την Νεκρώσιμο Ακολουθία, διότι έλεγε πολλοί εξ αυτών σίγουρα δεν είχαν την τιμή παρουσίας ιερέα και κηδεύτηκαν όπως – όπως στο Μέτωπο.
Ήταν ένας τρόπος μεταξύ άλλων για να δημιουργήσει και την απαραίτητη και μάλιστα διαιωνίζουσα ευαισθησία συνεργατών και στην ευρύτερη κοινότητα των Ορθοδόξων για συνδρομή στο ζήτημα αυτό.
Και οι ιερείς του είχαν την ειδική αυτή παραγγελία να προσέχουν τους Ορθόδοξους αδελφούς, αυτούς που έπεσαν και δεν έχουν αξιοπρεπή τάφο, αλλά και των συγγενών τους που τους θυμούνται ώστε να βοηθούνται στις προσπάθειες να έρθουν κοντά στα μέρη της ηρωικής πτώσης…
Και τα χρόνια πέρασαν. Ηγήθηκε προσπαθειών για τη συγκρότηση των Στρατιωτικών Κοιμητηρίων. «Πλήρωσε» μάλιστα καθώς σημαντικό μέρος της εχθρότητας συγκεκριμένων κέντρων στο πρόσωπο του έγκειται και στην υπόθεση αυτή.