Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΡΟΣΩΠΑ 1821. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΡΟΣΩΠΑ 1821. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2024

Του Νικηταρά του Τουρκοφάγου αιωνία η μνήμη!

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 1849.

Ο νεκροθάφτης ρίχνει την πρώτη φτυαριά χώμα στο άψυχο κορμί και λιποθυμάει αναλογιζόμενος ποιος είναι ο νεκρός.

Είναι ο πατριδοφύλακας, είναι ο γενναίος των γενναίων, είναι ο Τουρκοφάγος, είναι ο ήρωας Νικήτας Σταματελόπουλος.

Αυτός που εξόντωσε με στρατό 600 παλληκαριών, τους 6000 Τούρκους του Κεχαγιάμπεη, αυτός που έσπασε 7 σπαθιά στην υπεράνθρωπη προσπάθειά του στα Δερβενάκια, αυτός που μέχρι το τέλος του Αγώνα ήταν στην πρώτη γραμμή, δίπλα στον θείο του, τον Γέρο του Μωριά, αυτός ο Νικηταράς τώρα έχει τα μάτια κλειστά. Αυτός ο Νικηταράς σίγησε για πάντα.

Πρότυπο παλληκαριάς και αρετής. Άνδρας απλός, άκακος, ειλικρινής και τίμιος. Ενώ είχε τρόπους να πλουτίσει όπως και άλλοι οπλαρχηγοί, ο Νικηταράς καταφρόνησε τα λάφυρα. Απέκτησε όμως πλούτο και θησαυρό ανεξάντλητο και πολυτιμότερο, την υπόληψη και τον σεβασμό όλου του Πανελληνίου.

Η πατρίδα όμως δεν ξέρει να τιμάει τα παιδιά της.
Τον Δεκέμβριο του 1839 το οθωνικό κράτος φυλάκισε τον Νικηταρά με την κατηγορία της συνομωσίας κατά του θρόνου...
Όταν αποφυλακίστηκε, ένα χρόνο αργότερα, και τον αντίκρυσε η πολυαγαπημένη του κόρη δεν άντεξε και έχασε τα λογικά της.

Το χιλιοταλαιπωρημένο του κορμί, το βασανισμένο του πρόσωπο, τα θολά πλέον, πρώην γερακίσια μάτια του, εκείνη η περήφανη φουστανέλα, η γεμάτη από το πολύτιμο αίμα του, καθώς κι εκείνο το άλλοτε λευκό πουκάμισο, το καταματωμένο τώρα, έκαναν να σαλέψουν τα λογικά της.
Φωνάζοντας σπαραχτικά: «Τι ωραία που σου πάνε τα κόκκινα πατέρα!» πέρασε στο ομιχλώδες βασίλειο της τρέλας.

Πώς να μη σαλέψει ο νους; Η νεαρή τον έβλεπε καβαλάρη αγέρωχο να ορμά στον εχθρό. Ήξερε την απίστευτη τιμιότητά του. Και αντί να υψώσουν σε βάθρο τον ήρωα πατέρα, τον κομμάτιασαν ανελέητα.

Όταν πλησίαζε το τέλος, ο αθάνατος στρατηγός ζήτησε να θαφτεί δίπλα στον τάφο του θείου του, του Κολοκοτρώνη. Και έτσι έγινε.

Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2024

Η Άλωση της Τριπολιτσάς



Από τις κορυφαίες στιγμές της Επανάστασης του '21, κατά την οποία αναδείχθηκε ο στρατηγικός νους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Από τις πρώτες μέρες του εθνικού ξεσηκωμού, ο Κολοκοτρώνης είχε συλλάβει την ιδέα της πολιορκίας και της άλωσης της Τριπολιτσάς (σημερινής Τρίπολης), επειδή κατείχε στρατηγική θέση και ήταν το διοικητικό κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Μοριά. Στην Τριπολιτσά είχε την έδρα του ο Μόρα-Βαλεσί, ο στρατιωτικός διοικητής της Πελοποννήσου, με όλο το χαρέμι και τα πλούτη του, εκεί ζούσε ο μισός τουρκικός πληθυσμός της Πελοποννήσου και την υπερασπιζόταν σημαντικός αριθμός ενόπλων σωμάτων. Με λίγα λόγια ήταν μια επικίνδυνη εχθρική εστία, η οποία εάν δεν εξουδετερωνόταν θα ήταν μια διαρκής απειλή για τις επαναστατημένες επαρχίες της Πελοποννήσου.

Η στρατηγική σύλληψη του Κολοκοτρώνη δεν έγινε αμέσως αποδεκτή, επειδή προϋπέθετε οργανωμένο στρατό, που δεν υπήρχε. Ο Κολοκοτρώνης με επιμονή και πειστικότητα αντέστρεψε το αρνητικό για την άποψή του κλίμα μεταξύ των οπλαρχηγών κι έτσι στα μέσα Απριλίου αποφασίστηκε ο αποκλεισμός της Τριπολιτσάς σε πρώτη φάση, ώστε να διακοπεί κάθε δυνατότητα επικοινωνίας και εφοδιασμού της πόλης. Αρχιστράτηγος της επιχείρησης ορίσθηκε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, αλλά ιθύνων νους της ήταν ο Κολοκοτρώνης, το σχέδιο του οποίου τηρήθηκε κατά γράμμα.

Μέχρι τις αρχές Μαΐου του 1821 οι επαναστάτες είχαν περισώζει την Τριπολιτσά σ' ένα κύκλο που περιλάμβανε τις περιοχές Πάπαρι, Βλαχοκερασιά, Διάσελο, Αλωνίσταινα και Βέρβενα. Τότε έφθασε η πληροφορία ότι ο Μουσταφάμπεης με 3.500 άνδρες προερχόμενος από τα Γιάννινα είχε διασπάσει την πολιορκία από τα ανατολικά και είχε εισέλθει στην πόλη. Η επιχείρηση κινδύνευε, καθώς τις επόμενες μέρες τέθηκε σε καταδίωξη του Κολοκοτρώνη και των άλλων οπλαρχηγών που πολιορκούσαν την Τριπολιτσά. Οι δύο σημαντικές ήττες που υπέστη στο Βαλτέτσι (12 Μαΐου) και στα Δολιανά (18 Μαΐου), όχι μόνο αναπτέρωσαν το ηθικό στο ελληνικό στρατόπεδο, αλλά συνέβαλαν καταλυτικά στην Άλωση της Τριπολιτσάς.

Σωτηράκης Κουγιάς – 1821



Φιλότουρκος πρόκριτος (κοτζάμπασης) της Τριπολιτσάς, που θανατώθηκε με απάνθρωπο τρόπο από τους συμπατριώτες του επαναστάτες την ημέρα της άλωσης της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821).


Ο Σωτηράκης ή Σωτήρος Κουγιάς, καταγόμενος από πλούσια οικογένεια της Τριπολιτσάς, ήταν αντίθετος με τον εθνικό ξεσηκωμό και μάλιστα αρνήθηκε να γίνει μέλος της Φιλικής Εταιρείας, όταν το φθινόπωρο του 1820 τον πλησίασε για τον σκοπό αυτό ο πρόκριτος της Ανδρίτσαινας Παναγιώτης Ζαριφόπουλος. Επίσης, έφτασε στο σημείο να προδώσει στους Τούρκους ένα σπίτι μέσα στο οποίο συσκέπτονταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Για καλή τους τύχη, η καταγγελία του θεωρήθηκε αόριστη από τους κατακτητές, επειδή δεν ανέφερε συγκεκριμένα πρόσωπα, κι έτσι δεν ελήφθησαν μέτρα κατά των Ελλήνων.

Ο φιλοτουρκισμός του συνεχίστηκε καθ’ όλο το διάστημα της πολιορκίας της Τριπολιτσάς από τα ελληνικά στρατεύματα. Απέφυγε να έλθει σε επαφή με τους ευρισκόμενους σε αιχμαλωσία Έλληνες προκρίτους για να μην χάσει την εμπιστοσύνη των Τούρκων. Μόλις τις τελευταίες ημέρες πριν από την άλωση προσφέρθηκε να τους μεταφέρει καθαρά ρούχα στη φυλακή, όταν διαπίστωσε ότι και οι κατακτητές θα έκαναν το ίδιο.

Σάββατο 24 Αυγούστου 2024

Ο Φωτισμός και ο Κοσμάς Αιτωλός

Κοσμάς Αιτωλός [1]
Του Γιώργου Καραμπελιά από την ιστοσελίδα Πεμπτουσία
Ο Κοσμάς [2], του οποίου το κοσμικό όνομα ήταν Κώνστας, είναι άγνωστο που και πότε ακριβώς γεννήθηκε (πιθανότατα το 1714). Αναφέρει ο ίδιος, «Η πατρίδα μου η ψεύτικη, η γήϊνος, η ματαία, είναι από του Αγίου Άρτης την επαρχίαν, από το Απόκουρον» [3], περιοχή της Αιτωλίας, κοντά στο Θέρμο, «από ένα μικρόν χωρίον ονομαζόμενον Μέγαν Δένδρον» [4].
Άρχισε να μαθαίνει γράμματα από την ηλικία των οκτώ ετών, από το 1722 έως το 1732, κοντά στον ιεροδιάκονο Γεράσιμο Λύτσικα, πιθανώς στη Σιγδίτσα της Παρνασσίδας• γύρω στα είκοσι χρόνια του, άρχισε να «διδάσκεται τα γραμματικά υποκάτω εις τον ιεροδιάκονον Ανανίαν τον καλούμενον Δερβισάνον», ενώ δίδασκε και ο ίδιος ως υποδιδάσκαλος στη Λομποτινά της Μεγάλης Ναυπακτίας. Τέλος, γύρω στα 1737 η 1738, πήγε στα Βραγγιανά Ευρυτανίας, στη σχολή που είχε ιδρύσει ο Ευγένιος Γιαννούλης, όπου είχε σαν δάσκαλό του έναν λόγιο, μαθητή του Ευγένιου, τον Θεοφάνη εκ Φουρνά [5], και παρακολούθησε γραμματικά και θεολογικά μαθήματα, αριθμητική και γεωμετρία, ενώ απέκτησε και γνώσεις πρακτικής ιατρικής.
Σε ώριμη ηλικία παρακολούθησε μαθήματα στην Αθωνιάδα, στο Άγιον Όρος, και, σύμφωνα με το «Μαρτυρολόγιον», «ετελείωσε τα γραμματικά υποκάτω εις τον διδάσκαλον Παναγιώτην Παλαμάν• μετά δε ταύτα παρέλαβε και την Λογικήν από τον διδάσκαλον Νικόλαον Τζαρτζούλιον» ενώ παρακολούθησε και τον Ευγένιο Βούλγαρι.
Λίγα γνωρίζουμε σχετικά με το επίπεδο των γνώσεών του: «Και εγώ από το σχολείον έμαθα τα εικοσιτέσσερα γράμματα… έμαθα και πεντέξ ελληνικά…» «και έμαθα πολλών λογιών γράμματα, εβραϊκά, τουρκικά, φράγκικα και από όλα τα έθνη και πολλά τα εδιάβασα» [6]. Όπως φαίνεται από τις διδαχές του, γνώριζε την Παλαιά και Καινή Διαθήκη, τους Πατέρες, τα λειτουργικά βιβλία, καθώς και τα Συναξάρια των Αγίων και την Αμαρτωλών Σωτηρία, του Αγάπιου Λάνδου, την οποία αναφέρει ρητώς [7]. Σε ο,τι αφορά στις λοιπές γνώσεις του, ορισμένες αναφορές στις διδαχές παραπέμπουν στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Έτσι, η φράση «Ούτος ο κόσμος αδελφοί μου είναι ωσάν μία φυλακή. Πότε πρέπει να χαίρεται ο άνθρωπος; Όταν εμβαίνη εις την φυλακήν η όταν ελευθερώνεται από την φυλακήν», παραπέμπει στον Σωκράτη του πλατωνικού Φαίδωνα [8]. Σε μια διδαχή του υποστηρίζει πως ο Θεός έπλασε τον Αδάμ αφού «επήρε από την γην χώμα και νερόν και φωτιά και αέρα», άποψη που παραπέμπει στις θεωρίες των προσωκρατικών. Μετά το πέρας των σπουδών του, και αφού χειροτονήθηκε ιερομόναχος στη Μονή Φιλοθέου, το 1760, μετέβη στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί πήρε μαθήματα ρητορικής από τον αδελφό του Χρύσανθο και έλαβε και την άδεια «του εκ Δελβίνου της Ηπείρου», πατριάρχη Σεραφείμ Β –που είχε συνταχθεί με τους επαναστάτες κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών–, να αρχίσει το κηρυγματικό του έργο: Οι περιοδείες του –τρεις η τέσσερις κατ’ άλλους– συνεχίστηκαν μέχρι το 1779, διέτρεξε δε, σπιθαμή προς σπιθαμή, μεγάλο μέρος της νησιωτικής –Αιγαίο και Ιόνια– και ηπειρωτικής Ελλάδας, με ιδιαίτερη έμφαση στη Νότια και Βόρεια Ήπειρο, όπου τον βρήκε και ο μαρτυρικός θάνατος.

ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΔΙΔΑΞΕ Ο ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑΣ




Ζωντανή μαρτυρία και καταγεγραμμένη παράδοση για την παρουσία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στον τόπο μας, όπου δίδαξε τους προγόνους μας, αποτελεί το έως σήμερα αγέρωχο Ιερό Παρεκκλήσιο που βρίσκεται στις βόρειες παρυφές της κοιλάδας του Ερυθροποτάμου, μεταξύ των χωριών Χελιδόνας και Μικρής Δοξιπάρας.

Κείμενο: Ευάγγελος Σ. Σοβαράς (Καστροπολίτης)

Στις 24 Αυγούστου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Κοσμά του Αιτωλού (1714 – 1779) του “Πατροκοσμά”, του εθνοϊερομάρτυρα και Άγιου της Εκκλησίας μας, που με το κήρυγμά του έδωσε δύναμη στους υπόδουλους Έλληνες στα χρόνια της σκλαβιάς και κράτησε άσβεστη τη φλόγα της Πίστης, της Ελπίδας και της Ελευθερίας.


Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός σε φορητή εικόνα στο παρεκκλήσιο στη Χελιδόνα Έβρου

Πολυσχιδής προσωπικότητα, λόγιος, ιεροκήρυκας, κοινωνικός μεταρρυθμιστής και διαφωτιστής, γνωστός και ως «Πατροκοσμάς».
Όπως μαρτυρεί όμως και το προσωνύμιο «Αιτωλός», ο Άγιος γεννήθηκε στην Αιτωλοακαρνανία (πιθανότατα το 1714) και ως τόπος γέννησής του, αναφέρεται το Μέγα Δένδρο Αιτωλίας. Ο πατέρας του ήταν Ηπειρώτης, κατά πάσα πιθανότητα από τα Ζαγόρια.

Γύρω στο 1750 ο Κοσμάς αποφάσισε να μεταβεί στην Αθωνιάδα Σχολή, στο Άγιο Όρος. Εκεί, είχε δασκάλους τον Ευγένιο Βούλγαρη, τον Παναγιώτη Παλαμά, τον Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη και το Νικόλαο Τζαρτζούλη. Το 1759, ο Κοσμάς πήγε στη Μονή Φιλοθέου του Αγίου Όρους, όπου έγινε Μοναχός και πήρε το όνομα με το οποίο έγινε γνωστός, αλλάζοντας το αρχικό του όνομα, Κώνστας (Κωνσταντίνος).

Κοσμάς ο Αιτωλός. (*)

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Στο εξαιρετικά σημαντικό και διαφωτιστικό βιβλίο «Κοσμάς ο Αιτωλός» του Φάνη Μιχαλόπουλου περιγράφεται διεξοδικά γιατί ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ή Πατροκοσμάς πέρασε στην Ελληνική Ιστορία σαν ο Ελληνορθόδοξος ιερομόναχος, ιερομάρτυρας, ισαπόστολος, θαυματουργός, διαφωτιστής, εθνεγέρτης και «άγιος της Κλεφτουριάς» που στη διάρκεια της τουρκοκρατίας ίδρυσε 250 σχολεία μέσα σε μόλις δεκαέξι χρόνια.

Ένας από τους κυριότερους σκοπούς αυτής της μεγάλης προσωπικότητας του Ελληνισμού υπήρξε «η σπουδή της ελληνικής γλώσσας και η ισχυροποίηση των ασθενών εθνολογικώς και γλωσσικώς διαμερισμάτων της εθνότητας, ιδίως των βορειότερων». Η πίστη του λαού σ΄ αυτόν ήταν τόσο δυνατή που όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση του 1821 ακούγονταν το περίφημο δίστιχο: «Βόηθα μας Άγιε Γιώργη και συ Άγιε Κοσμά / να πάρουμε την Πόλι και την Αγια Σοφιά».

Αυτοί που τον εχθρεύονταν και τον πολεμούσαν δεν ήταν όμως μόνο οι Τούρκοι κατακτητές αλλά και Ενετοί, Εβραίοι, αλλά και κοτζαμπάσηδες της περιοχής όπου έδρασε. Μαζί του είχε όμως χιλιάδες πιστούς Χριστιανούς, ακόμα και Μουσουλμάνους.

Πέμπτη 22 Αυγούστου 2024

"Ψελλίσματα για τον Μακρυγιάννη"



Ι. Ν. Αγίων Πάντων Καλλιθέας - Δευτέρα, 14.11.2022
Συνάντηση του "Κρυφού Σχολειού" με ομιλητή τον π. Ευάγγελο Παπανικολάου με θέμα: "Ψελλίσματα για τον Μακρυγιάννη"

Τρίτη 9 Ιουλίου 2024

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός - Απαγχονίστηκε την 9η Ιουλίου 1821



«Θνήσκε υπέρ πίστεως ☦ και μάχου υπέρ πατρίδος … 


καθότι οι υπέρ πίστεως και πατρίδος αγωνιζόμενοι,

 και υπό Θεού στεφανούνται  🙌, 

και παρά τοις ανθρώποις εγκωμιάζονται. 🌸»

{ γραφέν υπό αυτού του ιδίου ✍του Εθνομάρτυρος 🌹Αρχιεπισκόπου Κυπριανού είς το Ιδρυτικόν Έγγραφον της Ελληνικής Σχολής Λευκωσίας }

🔸Γράφει μεταξύ άλλων ο γεραρός και οτρηρός Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων { επιστολή εκ των αρχείων του με ημερομηνία 21 Αυγούστου 1816 } προς τον μαχαιριώτην Αρχιεπίσκοπον :

" Εγώ δε, Μακαριώτατε Δέσποτα ☦ , όλων τούτων δι όλου πειραθείς εις την μικράν άμα τε και μεγάλην μετά της θεσπεσίας σου ψυχής παροικίαν μου, αναλογίζομαι καθ εκάστην τον πλατύν και ευώδη λειμώνα των αρετών σου 🌸. Και ως μέλιττα μικρά 🐝περιϊπτάμενος με την διάνοιαν , επαινώ και κηρύττω μετ' ευφημίας τα ακήρατα των κατορθωμάτων σου άνθη "


Προέφη - ούτως ειπείν - ο Οικονόμος την μαρτυρικήν ομολογίαν του Ανδρός 🌹 ολίγον τι ύστερον...

Και πράγματι : Μόλις ανεφάνησαν εις το προσκήνιον οι πρώτες βαρβαρότητες { διήγησις του Άγγλου περιηγητού John Carne  περί των τραγικών σκηνών του Ιουλίου 1821 } , τότε αφόβως ο Κυπριανός , με επικείμενο τον κίνδυνον της ιδίας αυτού ζωής και ένδακρυς περί των διαδραματιζομένων σφαγών και δηώσεων , ερωτώμενος διατί δεν εγκαταλείπει τη Μεγαλόνησο ανεκοίνωσε την αμετάθετον του απόφασιν να παραμείνει έως άκρας θυσίας εαυτού 🥀 προς υποστήριξιν του βασανιζομένου ποιμνίου του ...


Σε άλλο σημείο αναφέρει ο αοίδιμος Οικονόμος τα εξής :

" Απεστάλης από τον ουρανόν ποιμήν αγαθός, δια να ποιμαίνης το λογικόν σου ποίμνιον και με λόγον, και με έργον, και με πράξιν, και με διδασκαλίαν, και με αυτήν εάν τύχη την ανεκτίμητόν σου ψυχήν. 

Στέλιος Κούκος: Όταν ο Ιερομάρτυρας Κυπριανός Αρχιεπίσκοπος Κύπρου πήρε στην αγκαλιά του τον Γρηγόρη Αυξεντίου!


Ο Ιερομάρτυρας Κυπριανός, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου (αριστερά) και ο ήρωας Γρηγόρης Αυξεντίου ντυμένος σαν μοναχός της Μονής Μαχαιρά.

Γράφει ο Στέλιος Κούκος


Όλο το βράδυ ψες σε ψέλνανε Μακαριώτατε Ιερομάρτυρα, αγλάισμα της Κύπρου, Κυπριανέ Αρχιεπίσκοπε!

Την ακολουθία σου διαβάζανε και σε γιορτάζανε κι ας μην έχει γίνει ακόμη και τυπικά η κατάταξή σου στον κόσμο που ανήκεις!

Ανάμεσα στους μαρτυρικώς αθλήσαντες. Αν και πάλεψες στην πρώτη γραμμή και μαρτύρησες ενδόξως!

Και ήσουν πρότυπο και υπόδειγμα πίστης έως θανάτου!

Και μαζί σου συμπανηγύρισαν και όλοι οι συμμαρτυρήσαντες το μαύρο θέρος του 1821 που λεύκαναν και δρόσισαν με τα αίματα τους ως δρόσος νέφους τους καύσωνες της Μεγαλονήσου.

Ιεράρχες, αρχιμανδρίτες, ηγούμενοι, κληρικοί, πλήθος λαϊκών! Ένα θερινό νέφος μαρτύρων που ξεδίψασε με τα αίματά του την πάντα άνυδρη και ξερική Μεγαλόνησο. Γιατί στην αβροχιά φελά [ωφελεί] και το αίμα των Μαρτύρων! Μοναδικό λίπασμα για την ευφορία της γης και του αέρα!

Εκτός αν η γη της Αγίας Νήσου, της Νήσου των αγίων, το ’χει σε καλό να ξεδιψά κατά καιρούς και τέτοιες μέρες με αίμα αθώων για να εξαγιάζεται ο τόπος και ο καιρός.

Μια βαθιά πληγή, φρέαρ, άνοιξε στις 9 Ιουλίου του 1821 στην καρδιά της Κύπρου. Ένα βαθύ πηγάδι πίστεως και πατρίδας του οποίου τα αρτεσιανά νερά και αίματα αναβλύζουν μέχρι σήμερα από την πληγή που έγινε πηγή!

Δευτέρα 22 Απριλίου 2024

Η σαρακοστιανή νηστεία του Μπάυρον


Κωνσταντίνος Μπλάθρας


«...κάνω ένα είδος σαρακοστιανής νηστείας, απαραίτητης για να προετοιμαστώ για την ασκητικότερη διατροφή που με περιμένει στον Μοριά, όποτε κληθώ εκεί», απαντάει ο Μπάυρον, στις 18 Σεπτεμβρίου 1823, σε πρόσκληση για γεύμα του πλοιάρχου του Βασιλικού Ναυτικού Κλίφορντ (Clifford), στην Κεφαλλονιά όπου βρίσκεται, αναζητώντας τρόπο να περάσει απέναντι, στην ηπειρωτική, όπως τη λέει ο ίδιος, Ελλάδα.

 Τη σαρακοστιανή αυτή νηστεία, όπως φαίνεται από τις αναμνήσεις του Ιταλού κόμητα Ντα Γκάμπα, που τον συνόδευσε στο Μεσολόγγι, την κράτησε –λόγω και στομαχικών προβλημάτων– μέχρι τον θάνατό του, το Πάσχα, 19 Απριλίου 1824, ανατρέποντας ο ίδιος τον έκλυτο βυρωνικό του μύθο. Στο μεταξύ, συνέτρεχε τους Έλληνες και οικονομικά, μοιράζοντας τα τελευταία απομεινάρια της πατρικής του περιουσίας:

 «ξόδεψα επίσης γύρω στα εκατό τάλιρα για να συντρέξω τους Έλληνες πρόσφυγες στην Ιθάκη» –σε αντίθεση με τους πατριώτες του Σολωμού καλοστεκούμενους Ζακυνθινούς–, όπως γράφει στον κολλητό του Χομπχάουζ (Hobhouse) λίγο πριν (11 Σεπτεμβρίου), αναγγέλοντάς του μαζί με άλλα τον θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη. Ο Μπότσαρης τον περίμενε απέναντι, όπως λέει ο ήρωας στο τελευταίο του γράμμα, προς τον ποιητή, μια μέρα πριν πέσει στο Κεφαλόβρυσο (9 Αυγούστου 1823).

 Ο Μπάυρον πέρασε απέναντι αλλά δεν έφτασε ποτέ στον Μοριά, αν και είχε προσφερθεί στον πασά της Πάτρας να ανταλλαχθεί ως όμηρος με Έλληνες αιχμαλώτους. Διακόσια χρόνια πριν, σαν σήμερα, η καρδιά του, που έμεινε για πάντα στο Μεσολόγγι, σταμάτησε να χτυπά.

Το περιοδικό «Book’s Journal», στο τεύχος Απριλίου, αφιερώνει σελίδες του στον ποιητή και εκ των πραγμάτων πολιτικό, όπου συνεισφέρω μερικούς στίχους από τις «Εβραϊκές μελωδίες», που φανερώνουν την εξοικείωσή του με τη Βίβλο, καθόλου άσχετη με την γενικότερη φιλελεύθερη πολιτική και τη φιλελληνική του στράτευση:

 «το βιβλικά μελαγχολικό κλίμα των ποιημάτων αυτών και η αναμέτρησή του με την παράδοση και την πίστη, ποιητής γαρ, τον συνόδευσε ως το τέλος». Λαμπριάτικο εν τέλει τέλος.

Η εικόνα του Μπάυρον είναι του Γιάννη Ψυχοπαίδη από το έργο του «Ο Βύρωνας στην Κεφαλλονιά» (2014). Τα αποσπάσματα των επιστολών του είναι από τη μετάφραση του Δημοσθένη Κούρτοβικ, στην ωραία έκδοση του «Ιδεογράμματος», «Λόρδου Μπάυρον. Επιστολές από την Ελλάδα».

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/qE8gVMW1BYH64s37/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Πέμπτη 4 Απριλίου 2024

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ


Γεννήθηκα εις τα 1770, Απριλίου 3,…εις ένα βουνό, εις ένα δένδρον αποκάτω, εις την παλαιάν Μεσσηνίαν, ονομαζόμενον Ραμαβούνι

(Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)


Ο Γεώργιος Τερτσέτης (1800-1874), ο απομνημονευματογράφος του Κολοκοτρώνη, μας παραδίδει τον εξής διάλογο μεταξύ του Κολοκοτρώνη και ενός Κυρίου Τ.


(Εις την θανήν του μακαρίτου Α. Ζαΐμη*, ακολουθώντας το λείψανο έκλαιγε απαρηγόρητα. Ο Κύριος Τ. ζηλωτής να ακούση την καρδία του, του λέγει: «Δεν ενθυμείσαι τες διχόνοιές σας;»  Απεκρίθη: «Εσταθήκαμε συχνά εχθροί ανάμεσόν μας, αλλά δεν τον εμίσησα ποτέ». Δείχνοντάς του συγχρόνως άλλο έξοχον αγωνιστή της πατρίδος, του είπε: «Εσταθήκαμε συχνά φίλοι, αλλά δεν τον ηγάπησα ποτέ»)


ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ, Καταγραφή Γ. ΤΕΡΤΣΕΤΗ, εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΣ, σ. 238


* Πρόκειται για τον Ανδρέα Ζαΐμη (1791-1840)

Σαν σήμερα γεννήθηκε Ο ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. 

 "Η Ζαμπία ή Ζαμπέτα, η μητέρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ήταν κόρη του οπλαρχηγού της Αλωνίσταινας Κωτσάκη. Παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Κολοκοτρώνη το 1762, όντας ακόμη σχεδόν σε παιδική ηλικία. Κατά τη διάρκεια του διωγμού και της φυγής στον πόλεμο του 1770, περπατούσε μέσα στη φάλαγγα, όλη τη νύχτα, με τους πόνους της γέννας. Όταν αισθάνθηκε ότι η στιγμή πλησιάζει, ξάπλωσε «κατάλακα» κάτω από ένα δέντρο, ζήτησε τη βοήθεια του Θεού και των γυναικών που βρίσκονταν κοντά της (μεταξύ των οποίων και η πεθερά της Γεωργίτσα) και κατά τα χαράματα της 3ης (κατ’ άλλους της 4ης)  Απριλίου έφερε στον κόσμο τον μέλλοντα αρχιστράτηγο και ελευθερωτή της Ελλάδας.

Σάββατο 23 Μαρτίου 2024

Αγία Δύναμη, το εκκλησάκι που τροφοδοτούσε με μπαρούτι την Επανάσταση του 1821

🇬🇷 Αγία Δύναμη, το εκκλησάκι που τροφοδοτούσε με μπαρούτι την Επανάσταση του 1821





Το πετρόχτιστο εκκλησάκι στη Μητροπόλεως που είναι στριμωγμένο ανάμεσα σε κολώνες, κάποτε μύριζε μπαρούτι και στην υπόγεια κρύπτη του δούλευε ο άνθρωπος-κλειδί για τη στήριξη του Αγώνα στην Αττική.
ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΛΑΔΗΣ 14 ΙΟΥΝ 2023
Μερικά σαββατοκύριακα, θα τύχει η πόρτα του να είναι ανοιχτή, αλλά και πάλι χιλιάδες κόσμου μάλλον θα προσπεράσουν χωρίς να δείξουν ίχνος ενδιαφέροντος: το εκκλησάκι αυτό βρίσκεται λίγα μέτρα μακριά από τον μεγαλοπρεπή ναό της Μητροπόλεως και έτσι που έχει στριμωχτεί ανάμεσα στις κολώνες στήριξης του διπλανού ξενοδοχείου, σαν να το έχει καταβροχθίσει η ασυνείδητη οικοδόμηση, κανείς δεν μπορεί να υποψιαστεί την ιστορικότητα του μνημείου, ούτε τους μύθους που έχει γεννήσει στο πέρασμα των αιώνων για τις υπόγειες στοές που κρύβονται κάτω από το υπέδαφος του ναού.

Στη συμβολή των οδών Μητροπόλεως και Πεντέλης, στη συνοικία Ροδακιό, όπως λέγανε κάποτε, ο ναΐσκος της Αγίας Δύναμης, προστάτιδας των «επίτοκων γυναικών», διαδόθηκε από στόμα σε στόμα στα 90s-00s, όταν «αποκαλυπτικά» και κατά βάση ατεκμηρίωτα βιβλία συμπεριέλαβαν το εκκλησάκι στα σημεία ενδιαφέροντος της υπόγειας Αθήνας, λέγοντας ότι υπόγειοι δρόμοι το συνδέουν με την Πεντέλη και την Καισαριανή.

Τίποτα απ’ αυτά δεν επιβεβαιώθηκε από τους σπηλαιολόγους που κατέβηκαν μεταγενέστερα στην κρύπτη της εκκλησίας για καταγραφή, αλλά –όπως ισχύει σχεδόν σε κάθε κεφάλαιο που αφορά την υπόγεια Αθήνα– ο μύθος περιλαμβάνει και ένα μερίδιο αλήθειας: πράγματι, υπάρχει μεγάλος υπόγειος χώρος κάτω απ’ την Αγία Δύναμη, σε βάθος 15 μέτρων, και μάλιστα χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον την περίοδο της Τουρκοκρατίας, φτιάχνοντας πολεμοφόδια κρυφά για το μέτωπο της Επανάστασης. Και σύνδεση με την Πεντέλη υπάρχει, αλλά όχι γεωγραφική.

Η αλήθεια για το υπόγειο της Αγίας Δύναμης

Κάτω από την Αγία Τράπεζα του ναού, υπάρχει μια σκάλα που κατεβαίνει στα έγκατα του κτιρίου. Όπως αναφέρει το σχετικό λήμμα του αθηναϊκού οδηγού των Θανάση Γιοχάλα και Τόνιας Καφετζάκη, το κτίριο επικοινωνούσε υπόγεια με την παρακείμενη οικία του Ιησουίτη μοναχού Φραγκίσκου και για χρόνια ήταν γνωστό ότι στο υπόγειο αυτό παράγονταν φυσίγγια.

ΑΝΤΙΒΑΡΟ - Φάκελος: Επανάσταση 1821




Φάκελος: Επανάσταση 1821

Περιεχόμενα του αφιερώματος στην Ελληνική Επανάσταση 1821 – 25 Μαρτίου 1821Βίντεο αντίκρουσης με πληθώρα στοιχείων και παραπομπών σε ιστορικές πηγές

Άρθρα στο Αντίβαρο κάτω από το θέμα της Ελληνικής Επανάστασης 1821

Άρθρα από το «παλιό Αντίβαρο»

Άρθρα – απαντήσεις στη σειρά εκπομπών του ΣΚΑΙ «1821»

Πλούσιος κατάλογος με ντοκουμέντα, φωτογραφίες, πίνακες, σημαίες, μνημεία, αρχειακό υλικό από τη βιβλιοθήκη του Αντίβαρου

Δωρεάν βιβλία και απομνημονεύματα Αγωνιστών του 1821 και άλλα σχετικά βιβλία

Ειδικό αφιέρωμα στο Κρυφό Σχολειό (ιστοχώρος, ετικέτα άρθρων)
45 πηγές για την 25η Μαρτίου, την σύνδεση με τον Ευαγγελισμό και τον π.Π. Γερμανό



Δωρεάν βιβλία για την Επανάσταση του 1821


Απομνημονεύματα Αγωνιστών

Πέμπτη 21 Μαρτίου 2024

Η σχέση μας με τη Ρωσία.... Ένας αμ




Ας δώσω πρώτα την είδηση.
Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας μας, Γιώργος Γεραπετρίτης, απαγόρευσε την συμμετοχή της Ρωσικής αντιπροσωπίας, στον  εορτασμό της εθνικής μας ανεξαρτησίας, που έγινε πράξη, μετά την Επανάσταση του 1821.

Βεβαίως, ένας ιστορικά λοβοτομημένος υπουργός δεν μπορεί να εκπροσωπεί ένα έθνος, έναν λαό, μία εθνική συνείδηση. Μπορεί μόνο να εκπροσωπεί τον εαυτό του, τους εξωτερικούς εργοδότες του και τον ξεπουλημένο πρωθυπουργό του με αποφάσεις που γελοιοποιούν τα ιστορικά γεγονότα και την υπόσταση της χώρας μας.

Η Ιστορία δεν ξαναγράφεται, ανάλογα με τις επιθυμίες των ξένων κυρίαρχων, που πολέμησαν και την Ελληνική Επανάσταση και την νεότερη ανεξαρτησία της χώρας μας. Υπάρχουν ντοκουμέντα που φωνάζουν, για τις ενέργειες και της μίας και της άλλης πλευράς.
Προφανώς, Κούλης και Γεραπετρίτης δεν τα έχουν διαβάσει ποτέ.
Αλλιώς θα ντρέπονταν, αν είχαν λίγη τσίπα, να προσβάλουν την ΜΟΝΑΔΙΚΗ παγκόσμια δύναμη, που μας χάρισε την εθνική μας ανεξαρτησία με την Συνθήκη της Ανδριανούπολης.

Ηταν ακριβώς εκεί, που οι Ρώσοι υποχρέωσαν τον Σουλτάνο με το πιστόλι στον κρόταφο να υπογράψει την ανεξαρτησία της Ελλάδας!

Ακόμα και οι φιλότουρκοι Άγγλοι πολιτικοί, που εμπόδισαν τους Ρώσους να φτάσουν, τότε, μέχρι την Κωνσταντινούπολη, παραδέχθηκαν ότι η συνθήκη της Ανδριανούπολης υπήρξε “το διεθνές συμβόλαιο της πολιτικής υπόστασης και αυτοτέλειας του Ελληνικού κράτους”.

Ακόμη και ο Καρλ Μάρξ, που είχε πολλά προηγούμενα με τον τσάρο έγραψε, το 1853, σε άρθρο του στη "New York Tribune": 

“Ποιος έκρινε τελικά τον αγώνα όταν εξεγέρθηκαν οι Έλληνες; Όχι βέβαια οι συνωμοσίες και οι ξεσηκωμοί του Αλή Πασά, ούτε η μάχη στο Ναυαρίνο, ούτε ο Γαλλικός στρατός στο Μωριά, ούτε τα συνέδρια και τα πρωτόκολλα του Λονδίνου. Αλλά ήταν ο Ντίμπιτς που προέλασε μέσω των Βαλκανίων στην πεδιάδα του Έβρου.”
 Ο Ντίμπιτς στον οποίο αναφέρθηκε ο Μαρξ ήταν ο στρατάρχης τότε του ρωσικού στρατού που νίκησε τους Οθωμανούς στην Ανδριανούπολη.

Δεν θα αναφερθώ καν στην ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας, στον ρόλο του ΥΠΕΞ του τσάρου Καποδίστρια, στον ρόλο του υπασπιστή του τσάρου Αλέξανδρου Υψηλάντη και στην Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή.
Μου αρκεί μόνο η Συνθήκη της Ανδριανούπολης, που την έχουν ξωπετάξει και από το μάθημα της Ιστορίας, στα σχολεία.
Όπως ξωπετάνε όλους τους αγωνιστές για την Ελευθερία σ΄ αυτήν την χώρα!

Ντροπή και οργή μόνο!

(Αυτή η σημαία που βλέπετε να σηκώνουν οι Έλληνες επαναστάτες, είναι η σημαία του πολεμικού Ναυτικού της τσαρικής Ρωσίας)

Από Ioanna Ypsilanti

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/ZqW4jK2YsxKgv1SM/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Τετάρτη 1 Νοεμβρίου 2023

Γιώργος Κοντογιώργης:“…τελικά ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν ένας… «δικτάτωρ»;”,




Ομιλία του Ομ. Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης και πρώην Πρύτανη του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργου Κοντογιώργη, με θέμα “…τελικά ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν ένας… «δικτάτωρ»;”, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 28.9.2023 στο Σπίτι της Κύπρου και την οποία διοργάνωσαν Το Σπίτι της Κύπρου και η Εταιρεία Μελέτης Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας – Ιωάννης Καποδίστριας (Ε.ΜΕ.Ν.Σ.Ι.), με αφορμή το μεγάλο αφιέρωμα στον Ιωάννη Καποδίστρια – Ιδρυτή του Ελληνικού Κράτους. Την εκδήλωση συντόνισε ο Νομικός, Ιστορικός, Πρόεδρος Δ.Σ. Ε.ΜΕ.Ν.Σ.Ι., κ. Ανδρέας Κούκος.

Τετάρτη 16 Αυγούστου 2023

Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΑΦΗΝΕΙ ΥΠΟΘΗΚΕΣ ΣΤΟΝ (ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ ΔΟΛΟΦΟΝΟ ΤΟΥ) ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ



Επιμέλεια: Σπύρος Θεοδωρόπουλος


Ένα συγκλονιστικό «απόλογο»

Στον βαθμό που μπόρεσα να το «ψάξω», το κείμενο αυτό, ολόκληρο και σε αυτή τη μορφή, δεν υπάρχει στο διαδίκτυο.

Αξίζει, νομίζω, και με το παραπάνω, τον κόπο να διαβαστεί.




Στο αναρτημένο βίντεο, το απόσπασμα απαγγέλει η Ναταλία Καποδίστρια, τελευταία απόγονος της Οικ. Ι.  Καποδίστρια
 (Από το 38' και μετά)

Εισαγωγικό σημείωμα:


Ο Γεώργιος Τερτσέτης, (1800-1874), το διαλεχτό αυτό τέκνο τού Γένους, ο ένας από τους δύο ακέραιους και γενναίους δικαστές, (ο άλλος ήταν ο Α. Πολυζωίδης), που με την αλύγιστη στάση τους απέτρεψαν την άδικη εκτέλεση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη για εσχάτη προδοσία το 1834, ο άνθρωπος στον οποίον ο Γέρος τού Μοριά υπαγόρευσε τα απομνημονεύματά του, σε ένα κείμενό του με τίτλο «απόλογα* για τον Ιωάννη Καποδίστρια», παραθέτει την παρακάτω συγκλονιστική διήγηση μη κατονομαζομένου «φιλαλήθους διηγητή» προς τον ίδιον (τον Γ. Τερτσέτη).

Η διήγηση αυτή, φέρει τον Ιωάννη Καποδίστρια να απευθύνει εμπνευσμένα λόγια στον Γεώργιο Μαυρομιχάλη, ο οποίος, τρία χρόνια αργότερα (1831) θα γινόταν ένας από τους δολοφόνους του…


(*) Διηγήσεις, ιστορίες, μύθοι

*

Εις τα 1828 εις την Αίγινα επήγε ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης να επισκεφθεί τον Κυβερνήτη [Ιωάννη Καποδίστρια]. 

Εφόρεσε τη λαμπρότερη ενδυμασία του, βουτημένη εις το μάλαμα• εγελούσαν τα φορέματά του, εγελούσε η καρδιά του, διατὶ ο νέος είχε κλίση προς τον Κυβερνήτη• τον εδέχθη αυτὸς ως πατέρας τον υιό, αλλὰ του είπε: 

Δεν σ’ επαινώ διὰ τα φορέματά σου· και πριν πατήσω τα χώματα τα Ελληνικά, και αφού ήλθα και είδα το εβεβαιώθηκα, είναι καιροὶ που πρέπει να φορούμε όλοι ζώνη δερματένια, και να τρώμε ακρίδες και μέλι άγριο.

Είδα πολλὰ εις τη ζωή μου, αλλά σαν το θέαμα όταν έφθασα εδώ εις την Αίγινα, δεν είδα τι παρόμοιο ποτέ, και άλλος να μην το ιδεί• προείδα μεγάλα δυστυχήματα διὰ την πατρίδα, αν εσείς δεν θα είσθε σύμφωνοι μαζί μου και εγὼ με εσάς. «Ζήτω ο Κυβερνήτης, ο σωτήρας μας, ο ελευθερωτής μας», εφώναζαν γυναίκες αναμαλιάρες, άνδρες με λαβωματιές πολέμου, ορφανὰ γδυτά, κατεβασμένα απὸ τες σπηλιές• δεν ήτον το συναπάντημά μου φωνὴ χαράς, αλλὰ θρήνος• η γη εβρέχετοαπὸ δάκρυα· εβρέχετο η μερτιὰ και η δάφνη τού στολισμένου δρόμου απὸ το γιαλὸ εις την Εκκλησία• ανατρίχιαζα, μου έτρεμαν τα γόνατα, η φωνὴ τού λαού έσχιζε την καρδιά μου• μαυροφορεμένες, γέροντες, μου εζητούσαν να αναστήσω τους αποθαμένους τους, μανάδες μού έδειχναν εις το βυζὶ τα παιδιά τους, και μου έλεγαν να τα ζήσω, και ότι δεν τους απέμειναν παρὰ εκείνα και εγώ, και με δίκαιο μου εζητούσαν όλα αυτά, διότι εγώ ήλθα και εσείς με προσκαλέσατε να οικοδομήσω, να θεμελιώσω κυβέρνησιν, και κυβέρνησις καθώς πρέπει, ζει, ευτυχεί τους ζωντανούς, ανασταίνει τους αποθαμένους διατί διορθώνει τη ζημία τού θανάτου και της αδικίας· δεν ζει ο άνθρωπος, ζει το έργο του, καρποφορεί, αν ο διοικητής είναι δίκαιος, αν το κράτος έχει συνείδηση, ευσπλαχνία, μέτρα σοφίας. Δύναμαι να κάμω εγώ όλα αυτά, και να δικαιολογήσω την [α]παντοχή του κόσμου; Δύναμαι να πράξω μηδέν, χωρίς τη σταθερά ομοφροσύνη τών πρώτων τού τόπου; Δεν είναι κίνδυνος, ότι τα αγαθοεργήματά τους εις τον αγώνα έχυσαν πλησμονήν ορέξεων, απαιτήσεων εις τα στήθη τους; Πλησμονήν αφιλίωτη με το γενικό καλό, με το κύρος τής εξουσίας και με την ευτυχία τού λαού· αν ευρεθώμεν εις αντιλογίαν, αντίμαχοι εις το φρόνημα, ποίος θα μονομερήσει; Εγώ ή εκείνοι; – Υιὲ τού Μαυρομιχάλη, διὰ να με τιμήσεις ήλθες ευμορφοστολισμένος, το εννοώ και σε αγαπώ, όθεν και σου ανοίγω την καρδία μου.

Τρίτη 11 Ιουλίου 2023

Νέα στοιχεία για τις σφαγές της 9ης Ιουλίου 1821 στην Κύπρο



του Πέτρου Παπαπολυβίου


Η επέτειος των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης έδωσε την αφορμή για πολλές νέες έρευνες και εκδόσεις. Ένα από τα πιο ισχνά κεφάλαια της σχετικής βιβλιογραφίας και των γνώσεών μας για το 1821 είναι οι οθωμανικές πηγές και σε αυτόν τον τομέα κυκλοφόρησαν μερικά πολύ σημαντικά βιβλία. Ένα από τα πιο πρόσφατα είναι η έκδοση των ιστορικών Ηλία Κολοβού, Σουκρού Ιλιτζάκ και Μοχαμάντ Σχαριάτ Παναχί, με τίτλο «Η οργή του σουλτάνου. Αυτόγραφα διατάγματα του Μαχμούτ Β΄ το 1821», που κυκλοφόρησε πριν από λίγες βδομάδες (2021) από τις εκδόσεις του ΕΑΠ (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο).

Πρόκειται για ένα πολύτιμο «μεγάλο παράθυρο», που φωτίζει τη στάση του Μαχμούτ Β΄ απέναντι στην Επανάσταση και περιλαμβάνει την υποδειγματική έκδοση 62 μεταφρασμένων σουλτανικών εγγράφων που αφορούν την αντιμετώπιση της κατάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, την Πελοπόννησο, τον Άθωνα, τη Θεσσαλονίκη, τις Κυδωνίες, κ.α., αλλά και σε δραματικά γεγονότα όπως τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄. Στην έκδοση προτάσσεται εκτενής καλογραμμένη εισαγωγή των τριών επιμελητών. Όπως τονίζουν, τα έγγραφα προσφέρουν την ευκαιρία να εξεταστούν τα γεγονότα του πρώτου χρόνου της Επανάστασης από την πλευρά του «άλλου», «από τη σκοπιά της οθωμανικής εξουσίας, και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο».

Ο χώρος του παρόντος άρθρου, μας περιορίζει ως προς την περαιτέρω παρουσίαση του βιβλίου, που είναι προϊόν πολύμοχθης έρευνας και κομίζει πλήθος νέων στοιχείων. Θα σταθούμε μόνο στο πολύ σημαντικό έγγραφο που αφορά το κυπριακό 1821. Πρόκειται για αχρονολόγητη εισήγηση του μεγάλου βεζίρη Χατζή Σαλίχ Πασά προς τον σουλτάνο Μαχμούτ Β΄ και τη σύντομη απάντηση του δεύτερου. (Οι συγγραφείς χρονολογούν την επιστολή στα τέλη Ιουνίου 1821, όμως πρόκειται για έγγραφο που γράφτηκε ένα μήνα αργότερα.) 

Ο μεγάλος βεζίρης αναφέρει ότι έλαβε αρκετές επιστολές από τον μουχασσίλη της Κύπρου Κιουτσούκ Μεχμέτ, από άλλους Οθωμανούς αξιωματούχους του νησιού αλλά και τους μουσουλμάνους κατοίκους. Και συνεχίζει: «Ο μουχασσίλης βεβαιώνει ότι εφαρμόστηκαν οι αυτοκρατορικές διαταγές για τον απαγχονισμό του αρχιεπισκόπου Κύπρου [Κυπριανού], ακόμη τριών μητροπολιτών και άλλων πενήντα ατόμων που είχαν αναμειχθεί στη στάση. Οι οικίες τους σφραγίστηκαν. Στη θέση τους διορίστηκε νέος αρχιεπίσκοπος και μητροπολίτες, με την εγγύηση ότι θα διευθετούν τις υποθέσεις των πολυπληθών ραγιάδων στην Κύπρο. Επίσης, ο μουχασσίλης παραθέτει τον κατάλογο με τα ονόματα [των συλληφθέντων και εκτελεσθέντων] και παρακαλεί να του αποσταλούν τα μπεράτια που επικυρώνουν τον διορισμό των αντικαταστατών τους. Ωστόσο, περίπου είκοσι γκιαούρηδες που συμμετείχαν στη στάση και που συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο κατέφυγαν στα προξενεία της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Αυστρίας. 

Κυριακή 9 Ιουλίου 2023

Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου



Του Γιώργου Τασιόπουλου


"...Θεέ, που νάκραν δεν έχεις ποττέ στην καλωσύνην,

λυπήθου μας και δώσε πκιονχαράν στην Ρωμιοσύνην”.

Με αυτά τα λόγια τελειώνει το ποίημα του Κύπριου ποιητή, Βασίλη Μιχαηλίδη «Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου»

Στις 9 Ιουλίου 1821, ημέρα Σάββατο, ο Τούρκος διοικητής της Κύπρου, Κιουτσούκ Μεχμέτ, αποφάσισε κατόπιν εγκρίσεως της Υψηλής Πύλης, να σκοτώσει 486 προεστώτες του τόπου, μητροπολίτες, ηγουμένους, ιερομονάχους, δασκάλους, τους οποίους θεωρούσε επικίνδυνους.

Εκτέλεσε τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό και άλλους 3 μητροπολίτες, τον Πάφου Χρύσανθο, Κιτίου Μελέτιο και Κυρηνείας Λαυρέντιο. Θυσιάστηκαν στο βωμό της ελευθερίας και πότισαν με το αίμα τους τη ελληνική κυπριακή γη, ήταν η δική τους μαρτυρία στον πανεθνικό αγώνα για Ελευθερία του 1821.

Η βάναυσος και άθλια των πράξη έλαβε χώρα εντός των τειχών της Λευκωσίας, κεκλεισμένων των θυρών «η πλατεία η προ του σεραγίου μετετράπη εις αληθές μακελλείον, και το αίμα αφθόνως έρρευσεν εις τας αγυιάς της πρωτευούσης »

Εκτός από κληρικούς εκτέλεσαν και αρκετούς λαϊκούς. Η σφαγή κράτησε όχι πιο λίγο από 30 ημέρες. Τα θύματα συχνά τα έκοβαν σε τεμάχια.

Αναφορές για την 9η Ιουλίου


Ο Άγγλος περιηγητής John Carne γράφει ότι είχε γνωρίσει τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό ο οποίος συμπέραινε από τις εξελίξεις το βίαιο τέλος που επρόκειτο να έχει. Ο Carne σημειώνει τα λόγια του Κυπριανού:

 «Ο θάνατός μου δεν είναι μακριά. Ξέρω πως μόνο ευκαιρία περιμένουν, για να με θανατώσουν». 


Ο Γάλλος πρέσβης Jérôme Méchain γράφει για τις βιότητες των Οθωμανών:

“Η νήσος της Κύπρου…ήσυχος και ειρηνική…εάν την άφηνονανενόχλητον ευρίσκεται σήμερον εις κυκεώνα από της ημέρας της αφίξεως μεγάλου αριθμού στρατευμάτων […] …ο Μουσελίμης καθίσταται μάλλον και μάλλον θηριώδης. Καθ’ εκάστην ημέραν απαγχονίζει, στραγγαλίζει ή κατακρεουργεί εις Λευκωσίαν δυστυχείς ανθρώπους”

Κατά τον Σουηδό Μπέργκρεν, 
«η Παναγία ντύθηκε παντού στα μαύρα, 
πολλά σπίτια ήταν πιτσιλισμένα με αίμα».

___________

"Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου" Βασίλης Μιχαηλίδης (απόσπασμα)


"...Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου,

κανένας δεν εβρέθηκεν για να την ι-ξηλείψη,

κανένας, γιατί σιέπει την που τα ‘ψη ο Θεός μου.

Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψει!

Σφάξε μας ούλους κι ας γενεί το γαίμαν μας αυλάκιν,..."

Όλο το ποίημα:

Τετάρτη 3 Μαΐου 2023

Μαντὼ Μαυρογένους – Ἔκκληση στὶς γυναῖκες τῆς Γαλλίας





«Ἀντὶ νὰ κάνετε νάζια γιὰ νὰ ἀποκτήσετε λαμπρὸ ἁμάξι ποὺ νὰ θαμπώνει τοὺς διαβάτες καὶ νὰ ἐπισκιάζει μὲ τὴ λάμψη τοῦ τὸ ἁμάξι μιᾶς ἀντίζηλης, ἀποσπάσατε ἀπὸ ἕναν πατέρα, ἕναν σύζυγο, ἕναν φίλο μιὰ γενναία γνώμη ποὺ διατρανούμενη μὲ ζέστη στὰ συμβούλια νὰ διαφωτίσει τὴ Συνέλευση καὶ νὰ κάνει τὴ δόξα τῶν ἐθνῶν σας νὰ λάμψει. 

Ζητῆστε του νὰ πάει νὰ ὑποστηρίξει τὴ δόξα τῶν Ἑλλήνων, ἀντὶ νὰ σᾶς συνοδεύει στὴν πωλήτρια τῶν νεωτερισμῶν. Καὶ ἐν ὀνόματι τοῦ ἀνθρωπισμοῦ, ἐνδιαφερθεῖτε περισσότερο νὰ τὸν κάνετε νὰ πάρει μιὰ τίμια ἀπόφαση παρὰ νὰ σᾶς ἀγοράσει ἕνα μεταξωτό.

Οἱ Ἕλληνες γεννημένοι γιὰ τὴν ἐλευθερία, μόνο στοὺς ἴδιους τοὺς ἑαυτούς των μποροῦν νὰ τὴν ὀφείλουν. Ἔτσι δὲν ἐκλιπαρῶ διόλου τὴ συνδρομή σας εἰς τὸ νὰ κάνετε τοὺς συμπατριῶτες σας νὰ μᾶς στείλουν βοήθεια, ἀλλὰ μόνο εἰς τὸ νὰ τοὺς ἀποτρέψετε νὰ βοηθήσουν τοὺς ἐχθρούς μας. Ἡ Ἱερὰ Συμμαχία ἔταζε ὡς σκοπό της τὴν διατήρηση τῶν ἐπικρατειῶν τῶν νομίμων χριστιανῶν βασιλέων. Ὁ σουλτάνος εἶναι ἕνας ἄπιστος ἡγεμὼν καὶ δὲν ὑπῆρξε ποτὲ νόμιμος ἡγεμών. Ἡ Ὀθωμανικὴ Πύλη δὲν ἄσκησε ἀπάνω μας μέχρι τώρα παρὰ τὸ δικαίωμα τοῦ ξίφους. Κατεῖχε τὴν Ἑλλάδα κατακτητικῷ δικαιώματι: Μὲ τὴν κατάκτηση πρέπει νὰ τῆς τῆς ἀποσπάσουμε.