Συζητώντας για τον ιστορική, κοινωνική και ιδεολογική σημασία του έργου των Τριών Ιεραρχών

Βλάσης Αγτζίδης

Η ανάδειξη της σημασίας των Τριών Ιεραρχών και των πατερικών κειμένων στη σχολική αίθουσα συνιστά μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση


Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει με αφορμή την κατάργηση της σχολικής αργίας την ημέρα των Τριών Ιεραρχών (30 Ιανουαρίου) και τη μετατροπή της σε μέρα εκδηλώσεων μέσα στο σχολείο. Είναι αυτό τόσο αρνητικό όπως προβάλλεται;

Βεβαίως και όχι! Γιατί η κοινωνική σημασία του έργου των 3 αυτών θεολογων (Ιωάννης Χρυσόστομος, Βασίλειος ο Μέγας και Γρηγόριος Ναζιανζηνός) υπήρξε αντιπλουτοκρατική - και με βάση τη σύγχρονη ορολογία αντικαπιταλιστικη- και αντιεξουσιαστική. Στα πατερικά κείμενα ενυπάρχει η ριζοσπαστική κριτική του πλούτου και της ιδιοκτησίας, η αντίθεση στην κοινωνική αδικία και εκμετάλλευση, και συνυπάρχει με το πνεύμα της φιλανθρωπίας και της ελεημοσύνης και της έμπρακτης αλληλεγγύης προς τους αδυνάτους μέσα από την κοινωνική στράτευση.

Ουσιαστικά οι Πατέρες υποστήριξαν το πρωτοχριστιανικό εξισωτικό πνεύμα και αγωνίστηκαν για ένα από τα χριστιανικά αξιώματα, που ήταν η άρνηση των κοινωνικών και φυλετικών διακρίσεων μεταξύ των ανθρώπων. Επανέφεραν τον ορισμό της ελευθερίας ως κανόνα των ανθρώπινων σχέσεων, έτσι όπως διατυπώθηκε στην Επί του Όρους Ομιλία: «καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Αυτά τα πρωταρχικά αξιώματα ελευθερίας και ισότητας αποτυπώθηκαν εξαιρετικά στην εξής πρόταση: «Οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.» (Προς Γαλάτας επιστολή γ΄23–δ΄5) Το πνεύμα αυτό περιθωριοποιήθηκε από τη στιγμή που η κοσμική εξουσία -μετά την καταστολή του επαναστατικού χριστιανικού = κινήματος όπως υποστηρίζει ο Κάουτσκι- ενσωμάτωσε τον χριστιανισμό και τον μετέτρεψε σε κρατική ιδεολογία.

Πρέπει να ξαναδιαβάσουμε τι έγραφαν η Λούξεμπουργκ και ο Γληνός για την Οθωμανική Αυτοκρατορία

ΑΓΤΖΙΔΗΣ ΒΛΑΣΗΣ

Ο πατέρας της Νεοελληνικής κοινωνιολογίας και ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διανοούμενους που εισήγαγε την ελληνική σκέψη στα πλέον προχωρημένα ρεύματα επιστημονικής σκέψης της Ευρώπης, υπήρξε ο Τραπεζούντιος Γεώργιος Κωνσταντινίδης, που έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο “Σκληρός”. Το 2019, με αφορμή τα 100 χρόνια από τον θάνατο του, η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών είχε διοργανώσει ένα επιστημονικό συνέδριο για την αποτίμηση της μνήμης του.

Στο συνέδριο αυτό έχουν κατατεθεί πολύ σημαντικές αναλύσεις επιφανών επιστημόνων. Η δική μου εισήγηση είχε επικεντρωθεί στην θεώρηση του Σκληρού για το χαρακτήρα του Νεοτουρκικού κινήματος του 1908. Ο τίτλος της ήταν: “Το Νεοτουρκικό Κίνημα του 1908 και η ανάλυση της φυσιογνωμίας του με τη χρήση των νέων αναλυτικών εργαλείων από τον Γεώργιο Σκληρό”.

Ο Γεώργιος Σκληρός είναι αυτός που εισήγαγε την κοινωνιολογία στην Ελλάδα και χρησιμοποίησε τη μαρξιστική θεώρηση για να αναλύσει την ελληνική κοινωνία. Πέθανε στο Κάιρο της Αιγύπτου σε ηλικία μόλις 41 χρόνων, λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1919 (22 Δεκεμβρίου 1919 με το παλαιό ημερολόγιο-4 Ιανουαρίου 1920 με το νέο). Υπήρξε ένας κορυφαίος διανοούμενος, που ακόμα δεν έχει βρει τη θέση του στο πάνθεον των σύγχρονων Ελλήνων διανοητών. Όμως η σημασία του έργου του ήταν γνωστή στους διανοούμενους της εποχής του.

Ο ίδιος επέλεξε το ψευδώνυμο “Σκληρός”. Όπως τον αναπλάθει η Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, η οποία μελέτησε σε βάθος την ψυχοσύνθεσή του, στη μυθιστορία της με τίτλο “Ένας τρυφερός σύντροφος” τον παρουσιάζει να τεκμηριώνει ως εξής την απόφασή του: «Το αποφάσισα, το Σκληρός, ως ψευδώνυμο μου ταιριάζει, εκφράζει όσα πιστεύω και όσα αισθάνομαι. Τη φοβερή μου απέχθεια για τις αισθηματολογίες, τη μαλθακότητα, τις ρομάντζες, τους ψευτοαισθηματισμούς και όλα τα συναφή που ωραιοποιούν και συσκοτίζουν τα πράγματα. Πάει, τελείωσε, η πραγματικότητα πρέπει να είναι η αρχή των πάντων κι όχι τα αισθήματα και η διάθεσή μας, που βασανίζουν και ταλαιπωρούν την ψυχή, πολύ συχνά, το ίδιο οδυνηρά με τις αντικειμενικές δυσκολίες. Χίλιες φορές πεζός και ανούσιος ρεαλιστής που δεν υπερτιμά ούτε υποτιμά τις δυνάμεις του, παρά ιδεαλιστής φαντασμένος ή δονκιχώτης ουτοπιστής».

Ο Σκληρός για τους Νεότουρκους

Με το κείμενό του “Το Ζήτημα της Ανατολής”, που έγραψε 1909, υποστήριξε για το κίνημα των Νεότουρκων πως πρόκειται για ένα απειλητικό εθνικιστικό κίνημα μιας στρατιωτικής γραφειοκρατίας, η οποία απειλούσε τα ζωτικά συμφέροντα των υπόδουλων λαών. Ένα κίνημα του οποίου τον “αντεπαναστατικό χαρακτήρα” είχε εντοπίσει η Ρόζα Λούξεμπουργκ, θεωρώντας ότι λειτουργούσε εξυπηρετικά προς τον γερμανικό ιμπεριαλισμό.

Να σημειώσουμε ότι τον ίδιο καιρό στην Ελλάδα, το Κίνημα των Νεότουρκων είχε αντιμετωπιστεί με εξαιρετικά θετικό τρόπο, ενώ επιβιώνουν ακόμα και στις μέρες τέτοιες θεωρήσεις. Ήταν τόσο θετική αυτή η αίσθηση, ώστε οι συντηρητικοί διανοούμενοι είχαν αντιταχθεί στη συμμετοχή της Ελλάδας στη Βαλκανική Συμμαχία και στον Βαλκανικό Πόλεμο γιατί τάχα έθετε εμπόδια στον στόχο της αντισλαβικής ελληνοτουρκικής συμμαχίας, που θα μπορούσε να φτάσει ακόμα και σε Ομοσπονδία!

«Εάν η Ελλάδα είχε στοιχειώδη κοινωνική μόρφωση – έγραφε ο Γεώργιος Σκληρός – θα καταλάβαινε αμέσως, αναφορικά με την Τουρκική Επανάσταση (ότι ) αναπόφευκτο αποτέλεσμα θα έχη την πολιτική αναγέννηση και το δυνάμωμα της Τουρκίας από τη μια, και το άνθισμα του αστικού σωβινιστικού πατριωτισμού των Τούρκων από την άλλη, αναγκαστικά θ’ αλλάξη και όλη η υπόσταση της Τουρκίας, όλη της η στάση απέναντι της Ευρώπης, των γειτόνων κρατών και των υποτελών ξένων φυλών. Ο ασθενής της χτες, όχι μόνο θα λείψει πλέον, αλλά στον τόπο του θα μπη ένας νέος, γερός και γιομάτος σφρίγος παράγοντας, που θα υπερτερή κατά πολύ στη δύναμη όλους τους άλλους παράγοντες της Ανατολής.

Πρέπει να ξαναδιαβάσουμε τι έγραφαν η Λούξεμπουργκ και ο Γληνός για την Οθωμανική Αυτοκρατορία

Αγτζίδης Βλάσης

Ο πατέρας της Νεοελληνικής κοινωνιολογίας και ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διανοούμενους που εισήγαγε την ελληνική σκέψη στα πλέον προχωρημένα ρεύματα επιστημονικής σκέψης της Ευρώπης, υπήρξε ο Τραπεζούντιος Γεώργιος Κωνσταντινίδης, που έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο “Σκληρός”. Το 2019, με αφορμή τα 100 χρόνια από τον θάνατο του, η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών είχε διοργανώσει ένα επιστημονικό συνέδριο για την αποτίμηση της μνήμης του.

Στο συνέδριο αυτό έχουν κατατεθεί πολύ σημαντικές αναλύσεις επιφανών επιστημόνων. Η δική μου εισήγηση είχε επικεντρωθεί στην θεώρηση του Σκληρού για το χαρακτήρα του Νεοτουρκικού κινήματος του 1908. Ο τίτλος της ήταν: “Το Νεοτουρκικό Κίνημα του 1908 και η ανάλυση της φυσιογνωμίας του με τη χρήση των νέων αναλυτικών εργαλείων από τον Γεώργιο Σκληρό”.


Ο Γεώργιος Σκληρός είναι αυτός που εισήγαγε την κοινωνιολογία στην Ελλάδα και χρησιμοποίησε τη μαρξιστική θεώρηση για να αναλύσει την ελληνική κοινωνία. Πέθανε στο Κάιρο της Αιγύπτου σε ηλικία μόλις 41 χρόνων, λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1919 (22 Δεκεμβρίου 1919 με το παλαιό ημερολόγιο-4 Ιανουαρίου 1920 με το νέο). Υπήρξε ένας κορυφαίος διανοούμενος, που ακόμα δεν έχει βρει τη θέση του στο πάνθεον των σύγχρονων Ελλήνων διανοητών. Όμως η σημασία του έργου του ήταν γνωστή στους διανοούμενους της εποχής του.

Ο ίδιος επέλεξε το ψευδώνυμο “Σκληρός”. Όπως τον αναπλάθει η Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, η οποία μελέτησε σε βάθος την ψυχοσύνθεσή του, στη μυθιστορία της με τίτλο “Ένας τρυφερός σύντροφος” τον παρουσιάζει να τεκμηριώνει ως εξής την απόφασή του: «Το αποφάσισα, το Σκληρός, ως ψευδώνυμο μου ταιριάζει, εκφράζει όσα πιστεύω και όσα αισθάνομαι. Τη φοβερή μου απέχθεια για τις αισθηματολογίες, τη μαλθακότητα, τις ρομάντζες, τους ψευτοαισθηματισμούς και όλα τα συναφή που ωραιοποιούν και συσκοτίζουν τα πράγματα. Πάει, τελείωσε, η πραγματικότητα πρέπει να είναι η αρχή των πάντων κι όχι τα αισθήματα και η διάθεσή μας, που βασανίζουν και ταλαιπωρούν την ψυχή, πολύ συχνά, το ίδιο οδυνηρά με τις αντικειμενικές δυσκολίες. Χίλιες φορές πεζός και ανούσιος ρεαλιστής που δεν υπερτιμά ούτε υποτιμά τις δυνάμεις του, παρά ιδεαλιστής φαντασμένος ή δονκιχώτης ουτοπιστής».

Ο Σκληρός για τους Νεότουρκους

Με το κείμενό του “Το Ζήτημα της Ανατολής”, που έγραψε 1909, υποστήριξε για το κίνημα των Νεότουρκων πως πρόκειται για ένα απειλητικό εθνικιστικό κίνημα μιας στρατιωτικής γραφειοκρατίας, η οποία απειλούσε τα ζωτικά συμφέροντα των υπόδουλων λαών. Ένα κίνημα του οποίου τον “αντεπαναστατικό χαρακτήρα” είχε εντοπίσει η Ρόζα Λούξεμπουργκ, θεωρώντας ότι λειτουργούσε εξυπηρετικά προς τον γερμανικό ιμπεριαλισμό.

Η ΡΟΖΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΆΣΤΑΣΗΣ

Του Γιάννη Κιουλέκα

Μία σπουδαία ιστορική επαναστατική προσωπικότη- τα. Οι χριστιανικοί λαοί τής Μικράς Ασίας τής οφείλουν πολλά γιατί τούς υπερασπίστηκε γράφοντας την αλήθεια... 

Τα κείμενα της πού οφείλουν να διαβάσουν όλοι οι Μικρασιάτες  μεταφράστηκαν στα ελληνικά το 1985. Σχεδόν 70 χρόνια μετά πού γράφτηκαν! Για πρώτη φορά δημοσιεύθηκαν από το περιοδικό : "ΛΑΟΙ" ! (δεξιά φωτ.)

 

«Μια μέρα την είχα δει σε μια μικρή γερμανική πολιτεία, πάνου σε ένα τραπέζι, να μιλάει σε χιλιάδες εργάτες και πεινασμένους. Ήταν αδύναμη, σα ραχητική, φορούσε ένα παλιό σάλι, έτρεμε από το κρύο κι έβηχε. Μα ποτέ δεν θα ξεχάσω την κραυγή που τινάχτηκε από το ανεμικό της στόμα και ανέβηκε στον ουρανό: «Ελευθερία, φως, δικαιοσύνη. Να χαθούμε όλοι αδέλφια, για να σώσουμε της γης.»

Νίκος Καζαντζάκης για Ρόζα Λούξεμπουργκ.

Η κόκκινη Ρόζα δολοφονήθηκε σαν σήμερα. Να χαθούμε όλοι, αδέλφια, για να σώσουμε τη γη! Τα πιστεύω, τις ελευθερίες. Και τις αξίες μας

■

Ένα από τα ζητήματα που απασχόλησαν τη Λούξεμπουργκ ήταν το εθνικό ζήτημα που εκείνα τα χρόνια αναδεικνυόταν ως ένα από τα κεντρικά ζητήματα στην Ευρώπη και την Εγγύς Ανατολή. Το ερώτημα που είχαν κληθεί να αντιμετωπίσουν οι μαρξιστές διανοούμενοι ήταν έως ποιο σημείο θα μπορούσε να συμπορευτεί το εθνικό ζήτημα με το κοινωνικό και ποια θα έπρεπε να είναι η στάση του εργατικού κινήματος. Η Λούξεμπουργκ φαίνεται να έχει ξεκάθαρη άποψη για το θέμα αυτό και να ορίζει τους κανόνες λαμβάνοντας πάντα υπόψη τα συγκεκριμένα περιβάλλοντα, αλλά και το ρόλο που θα είχε το εθνικό κίνημα στο κάθε περιβάλλον:

Τι έλεγε η Λούξεμπουργκ για την ουκρανική εθνική ταυτότητα

Στοϊλόπουλος Βασίλης

Στις 21 Φεβρουαρίου συμπληρώνεται ένας χρόνος από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Στο τότε διάγγελμά του ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν, προκειμένου να τεκμηριώσει την παράνομη εισβολή, είχε αναφερθεί εκτενώς και στα επαναστατικά γεγονότα του 1917/18 και στον ρόλο που αυτά διαδραμάτισαν για την ουκρανική εθνική ταυτότητα. Γεγονότα, τα οποία, ως γνωστόν, οδήγησαν στην κατάρρευση του πολυεθνικού τσαρικού καθεστώτος και στην οικοδόμηση της Σοβιετικής Ένωσης, στο πλαίσιο των λενινιστικών αρχών για την αυτοδιάθεση των εθνών.

Σε αντίθεση με τον Στάλιν, που επιδίωκε την οικοδόμηση της Σοβιετικής Ένωσης με βάση την εθνική αυτονομία μέσα στο ισχυρό ενιαίο κράτος, ο Λένιν κατάφερε τελικά να επιβάλλει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των εθνών της τσαρικής Ρωσίας. Λίγο μετά το θάνατό του, το 1924, η λύση της εθνικής αυτοδιάθεσης κατοχυρώθηκε και στο Σύνταγμα της ΕΣΣΔ, με τη δημιουργία 15 Σοβιετικών Δημοκρατιών, μεταξύ των οποίων και η Ουκρανία.


Αυτή ακριβώς η πολιτική των Μπολσεβίκων, που σημειωτέον για αρκετό διάστημα δεν ήταν και τόσο σαφής, θεωρείται από τον Πούτιν «όχι μόνο λάθος, αλλά πολύ χειρότερο από λάθος». Συνοπτικά, η θέση του Πούτιν, όπως είχε στο διάγγελμά του και σε άλλες δημόσιες ομιλίες του, είναι πως «η σημερινή Ουκρανία δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου και χωρίς κανέναν περιορισμό από τη Ρωσία, πιο συγκεκριμένα: από τη Μπολσεβίκικη, κομμουνιστική Ρωσία. Αυτή η διαδικασία ξεκίνησε ουσιαστικά αμέσως μετά την επανάσταση του 1917. Ο Λένιν και οι συμπολεμιστές του έδρασαν εξαιρετικά ανελέητα εναντίον της ίδιας της Ρωσίας».

Στη συνέχεια, αμέσως πριν και μετά τον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο, ο Στάλιν προσάρτησε ορισμένες περιοχές που προηγουμένως ανήκαν στην Πολωνία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία στη Σοβιετική Ένωση και τις παρέδωσε στην Ουκρανία. Ως ένα είδος αποζημίωσης, η Πολωνία έλαβε μέρος των παραδοσιακά γερμανικών εδαφών. Και τότε το 1954, για κάποιο λόγο, ο Χρουστσόφ πήρε την Κριμαία από τη Ρωσία και την παρέδωσε και στην Ουκρανία. Έτσι προέκυψε, το έδαφος της Σοβιετικής Ουκρανίας και μάλιστα με δομές εθνικού κράτους (1).

Οι αναγωγές στο παρελθόν της ΕΣΣΔ

 Η συνέχεια ΕΔΩ:....

ΠΗΓΗ:https://slpress.gr/idees/ti-elege-i-loyxempoyrgk-gia-tin-oykraniki-ethniki-taytotita/
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Πρέπει να ξαναδιαβάσουμε τι έγραφαν η Λούξεμπουργκ και ο Γληνός για την Οθωμανική Αυτοκρατορία

Ο Γεώργιος Σκληρός και η Ρόζα Λούξεμπουργκ είχαν προβεί σε ορισμένεις διαπιστώσεις για την Τουρκία που παραμένουν επίκαιρες ακόμα και σήμερα.

Αγτζίδης Βλάσης


Ο πατέρας της Νεοελληνικής κοινωνιολογίας και ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες διανοούμενους που εισήγαγε την ελληνική σκέψη στα πλέον προχωρημένα ρεύματα επιστημονικής σκέψης της Ευρώπης, υπήρξε ο Τραπεζούντιος Γεώργιος Κωνσταντινίδης, που έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο “Σκληρός”. Το 2019, με αφορμή τα 100 χρόνια από τον θάνατο του, η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών είχε διοργανώσει ένα επιστημονικό συνέδριο για την αποτίμηση της μνήμης του.

Στο συνέδριο αυτό έχουν κατατεθεί πολύ σημαντικές αναλύσεις επιφανών επιστημόνων. Η δική μου εισήγηση είχε επικεντρωθεί στην θεώρηση του Σκληρού για το χαρακτήρα του Νεοτουρκικού κινήματος του 1908. Ο τίτλος της ήταν: “Το Νεοτουρκικό Κίνημα του 1908 και η ανάλυση της φυσιογνωμίας του με τη χρήση των νέων αναλυτικών εργαλείων από τον Γεώργιο Σκληρό”.

Ο Γεώργιος Σκληρός είναι αυτός που εισήγαγε την κοινωνιολογία στην Ελλάδα και χρησιμοποίησε τη μαρξιστική θεώρηση για να αναλύσει την ελληνική κοινωνία. Πέθανε στο Κάιρο της Αιγύπτου σε ηλικία μόλις 41 χρόνων, λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1919 (22 Δεκεμβρίου 1919 με το παλαιό ημερολόγιο-4 Ιανουαρίου 1920 με το νέο). Υπήρξε ένας κορυφαίος διανοούμενος, που ακόμα δεν έχει βρει τη θέση του στο πάνθεον των σύγχρονων Ελλήνων διανοητών. Όμως η σημασία του έργου του ήταν γνωστή στους διανοούμενους της εποχής του.

Ρόζα Λούξεμπουργκ: η κριτική στον λενινιστικό συγκεντρωτισμό

του Σπύρου Κουτρούλη από το το προσωπικό του ιστολόγιο

Το 1904 η Ρόζα Λούξεμπουργκ δημοσίευσε δύο άρθρα με τον τίτλο “Λενινισμός ή μαρξισμός” ως απάντηση στο έργο του Λένιν “Τι να κάνουμε”. Η σημασία της έγκειται στο γεγονός ότι επισημαίνει τα βασικά χαρακτηριστικά της πορείας που θα οδηγήσει στον ολοκληρωτισμό. Πλέον η εργατική τάξη ως πολιτικό σύνολο αντικαθίσταται από τους επαγγελματίες επαναστάτες, ενώ στην ίδια την εργατική τάξη εισάγεται η επαναστατική ιδεολογία από έξω, από αστούς διανοούμενους. Οι επισημάνσεις της ενέπνευσαν και αξιοποιήθηκαν από άλλους σημαντικούς στοχαστές όπως η Χάνα Άρεντ και ο Κώστας Παπαϊωάννου. Το άρθρο της Ρ.Λ. περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Χέλμουτ Γκρούμπερ “Επανάσταση στην Ευρώπη (1917-1923)” (Εκδόσεις Κομμούνα, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 1985).

Η κραυγή της Ρόζας απαιτεί Δικαιοσύνη!

Αριστομένης Συγγελάκης

«Μια μέρα την είχα δει σε μια μικρή γερμανική πολιτεία, πάνου σε ένα τραπέζι, να μιλάει σε χιλιάδες εργάτες και πεινασμένους. Ήταν αδύναμη, σα ραχητική, φορούσε ένα παλιό σάλι, έτρεμε από το κρύο κι έβηχε. Μα ποτέ δεν θα ξεχάσω την κραυγή που τινάχτηκε από το ανεμικό της στόμα κι ανέβηκε στον ουρανό: "Ελευτερία, φως, δικαιοσύνη. Να χαθούμε, όλοι αδέλφια, για να σώσουμε τη γης!"». Νίκος Καζαντζάκης (Η Κραυγή της Ρόζας Λούξενμπουργκ)

Εκατό χρόνια συμπληρώθηκαν σήμερα από τη δολοφονία του Καρλ Λίμπκνεχτ και της Ρόζας Λούξενμπουργκ. Στις 15 Γενάρη του 1919 οι ηγέτες του κινήματος του «Σπάρτακου» συνελήφθησαν και, λίγο πριν οδηγηθούν στη φυλακή, δολοφονήθηκαν άνανδρα, βάρβαρα και παράνομα από τα Freikorps, που λειτούργησαν ως πολιορκητικός κριός και προλείαναν το έδαφος για την επικράτηση των ναζί. Είχε μεσολαβήσει η αποτυχημένη εξέγερση του Γενάρη του 1919, παρά τις οδηγίες της Ρόζας. Η Ρόζα, σπουδαία διανοούμενη και αγωνίστρια, απετέλεσε εμβληματική φυσιογνωμία του πολιτικού και κοινωνικού αγώνα για μία άλλη, σοσιαλιστική, κοινωνία με ελευθερία, δημοκρατία και ισότητα. Όπως η ίδια έγραφε: «ελευθερία χωρίς ισότητα είναι εκμετάλλευση. Ισότητα χωρίς ελευθερία είναι καταπίεση. Η αλληλεγγύη είναι η κοινή ρίζα της ελευθερίας και της ισότητας».

Από μια άποψη η Ρόζα ήταν τυχερή: αυτός ο γλυκός άνθρωπος, η σπάνιας ποιότητας διανοούμενη, η ασυμβίβαστη υπέρμαχος του σοσιαλισμού με δημοκρατία και η ανιδιοτελής μαχήτρια των πανανθρώπινων αξιών δεν πρόλαβε να ζήσει την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και, μαζί του, την επικράτηση των πιο σκοταδιστικών, βίαιων, απάνθρωπων και  εφιαλτικών ιδεών και πρακτικών που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Ίσως, βέβαια, αν ζούσε, τα πράγματα να είχαν πάρει άλλη τροπή (τόσο σπουδαία ήταν!) αλλά σε κάθε περίπτωση ο θάνατός της ήταν ένας προάγγελος της κατεύθυνσης που είχε ήδη πάρει η Γερμανία: όπως γράφει ο Σεμπάστιαν Χάφνερ[1], όσο μεγάλωνε η επιρροή των ναζί ο αέρας γινόταν όλο και πιο αποπνικτικός, η χαρά της ζωής, η κατανόηση, η καλή προαίρεση, η γενναιοψυχία, ο διάλογος, έδιναν τη θέση τους στην προπαγάνδα, την αντισημιτική και αντικομουνιστική υστερία, το διάχυτο φόβο, την αδίστακτη βία, την απειλητική μυρωδιά του αίματος.

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΡΟΖΑ ΣΗΜΕΡΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΑ

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΡΟΖΑ ΣΗΜΕΡΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΑ

ΑΡΜΕΝΙΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ

ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ

Συγκινητική η παρουσία Αρμενίων και Ελλήνων στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας και συμπαράστασης στον αρμένικο λαό. 

Αίσθηση μου προκάλεσε η απουσία των αριστερών κομμάτων και διανοούμενων με εξαίρεση της Νίνας Κασιμάτη και του Γιάννη Αμανατίδη από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και του Γιώργου Καραμπελιά από το ΆΡΔΗΝ.

Μετά τη στάση του Πόντιου Πιλάτου από μέρους της κυβέρνησης, με ιδιαίτερη λύπη διαβάσαμε την χλιαρή αντίδραση των αριστερών κομμάτων.

Στις μέρες μας πολυφοριέται ο αντιφασισμός, αλλά όταν η έλλειψη γνώσης και η λήθη συσκοτίζουν τις απαρχές της γέννησης του ναζιστικού φαινομένου πρέπει να ανησυχούμε.

Θα ήταν ένα κεράκι στη μνήμη του Παύλου Φύσσα η παρουσία όλων μας.

Σήμερα στο Σύνταγμα δεν ήταν η σκέψη μας μόνο στους νέους της Αρμενίας, συμμετείχαμε σε ένα οφειλόμενο μνημόσυνο για όλα τα αθώα θύματα της ανθρώπινης θηριωδίας που συνδέεται με την αποκατάσταση της ιστορικής δικαιοσύνης. Ήταν η παρουσία μας ζήτημα πολιτικής ηθικής.

Για να βοηθήσουμε τη μνήμη όλων όσων αυτοχαρακτηρίζονται προοδευτικοί, αντιεθνικιστές, αντιφασίστες καταθέτουμε δύο κείμενα που ίσως να βοηθήσουν να επαναπροσανατολίσουμε ορθότερα τις ιδεολογικές μας σταθερές.

Να θυμήσω ότι οι Αρμένιοι είναι ο κατ' εξοχήν λαός της προσφυγιάς μετά τον Εβραϊκό λαό. 

Μία από τις σημαντικότερες μελέτες για την κατανόηση του ναζιστικού φαινομένου είναι αυτή του STEFAN IHRIG.

Διαβάζουμε απο τον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου του: 

Η μήτρα της σημερινής Τουρκίας – Η τριανδρία της Θεσσαλονίκης και ο ρόλος της Γερμανίας

Αγτζίδης Βλάσης

Το 1908 είναι το σημείο, κατά το οποίο το πνεύμα του ακραίου φυλετισμού, που κόμιζε η τριανδρία της Θεσσαλονίκης (Τζεμάλ, Εμβέρ και Ταλαάτ πασάς) υπερίσχυσε του ευρύτατου μεταρρυθμιστικού κινήματος που είχε αναφανεί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από τα τέλη του 19ου αιώνα. Το 1891 είχε δημιουργήσει το Κομιτάτο Ένωση και Πρόοδος και  προσδοκούσε στη μετεξέλιξη της Αυτοκρατορίας σε Κράτος Δικαίου.

Η φιλελεύθερη πτέρυγα, που ηττήθηκε από τους στρατιωτικούς, εξέφραζε τις νεωτερικές απόψεις. Εκπρόσωπός της ήταν ο πρίγκηπας Σαμπαχαεντίν και είχε την αποδοχή και των προοδευτικών στοιχείων από την ελληνική και αρμενική κοινότητα. Ο πρίγκηπας Σαμπαχαεντίν εξέφρασε τις πιο προωθημένες οθωμανικές δυνάμεις που εμφορούνταν από το πνεύμα του Διαφωτισμού και επεδίωκαν τη διαμόρφωση ενός Κράτους Δικαίου.

Ο Ahmet Oral γράφει γι αυτή την τεράστια διαφορά των δύο απόψεων: «Εγκαινίασε (ο Σαμπαχαεντίν) ένα πρόγραμμα μετεξέλιξης της Αυτοκρατορίας σε μια "πολυπολιτισμική" κοινωνία, που θα φιλοξενούσε μέσα στο οθωμανικό μωσαϊκό τους διάφορους συμβατούς μεταξύ τους πολιτισμούς. Με την αντίληψη αυτή ιδρύθηκε το Κομιτάτο Ένωση και Πρόοδος.

»Στην οργάνωση αυτή, σε αντίθεση με τις απόψεις του πρίγκιπα Σαμπαχαεντίν για αποκέντρωση (αντεμί μερκετζί), εμφανίστηκε η ομάδα του Αχμέτ Ριζά, που υποστήριζε τον συγκεντρωτικό έλεγχο (κατί μερκετζί) και εισήλθε δυναμικά στην πολιτική με την υποστήριξη των Γερμανών. Το αποτέλεσμα ήταν η διάσπαση της οργάνωσης… Η γραμμή του Σαμπαχαεντίν είχε τη μεγαλύτερη μαζική αποδοχή. Παρ’ όλη τη  συμμετοχή του στην κυβέρνηση για κάποια περίοδο, δεν κατάφερε να διαμορφώσει την τελική γραμμή και βαθμιαία απομακρύνθηκε από την εξουσία.

»Η ομάδα που πίστευε στο σκληρό κεντρικό έλεγχο, στις βίαιες επεμβάσεις και στη σκληρή καταστολή, ανάπτυξε συμπεριφορά ταύρου εν υαλοπωλείω, εφαρμόζοντας κατά γράμμα τις εντολές της Γερμανίας. Πίστευε απόλυτα ότι τα πάντα πρέπει να εκτελούνται από το κράτος και τις ομάδες εξουσίας. Βάλθηκε με βιασύνη να διαμορφώσει το κράτος, οργανώνοντας τον εαυτό του νόμιμα ή παράνομα.

»Αποφάσισε να αρπάξει την κρατική εξουσία και να ισοσταθμίσει την απώλεια στη Δύση με τα κέρδη στην Ασία, ή τουλάχιστον να μη χάσει άλλα εδάφη. Η ομάδα αυτή του Κομιτάτου Ένωση και Πρόοδος, που δεν είχε φυλετική τουρκική προέλευση, ενστερνίστηκε την πολιτική της άκρατης βίας. Οι Ενωτικοί, όταν πραγματοποίησαν το πραξικόπημα το 1908 προσανατολιζόταν από τον οθωμανισμό προς τον τουρκισμό-τουρανισμό. Στην κατεύθυνση αυτή ονειρεύονταν να εθνικοποιηθούν ως "Τούρκοι". Το Κομιτάτο δεν διέθετε τα εφόδια, ώστε να εκπληρώσει το σκοπό της εθνικοποίησης των Τούρκων ως μια ιστορική εξελικτική διαδικασία.…» (Ahmet Oral, "Για το Αρμενικό, Ελληνικό, Κουρδικό και Αλεβίτικο Ζήτημα", Δρόμος της Αριστεράς, 30 Μαΐου 2011).

Η Λούξεμπουργκ για τους Νεότουρκους

Οι νέες εθνικιστικές απόψεις που εμφανίζονται καθορίζουν ως εθνικό χώρο των Τούρκων μια εκτεταμένη περιοχή από το Αιγαίο έως τη θάλασσα της Κίνας. Το παντουρκιστικό κίνημα στοχεύει ακριβώς στη δημιουργία αυτής της νέας τουρκικής αυτοκρατορίας, όπου δεν θα υπάρχει θέση για κανένα άλλο έθνος, εκτός από αυτό των Τούρκων. Κύριοι υποστηρικτές των τάσεων αυτών θα είναι οι Γερμανοί.

Με μια προνομιακή συμμαχία με το τουρκικό εθνικιστικό κίνημα, θα επιδιώξουν αφενός το ξαναμοίρασμα του παλιού κόσμου των αγορών και των αποικιών, αφετέρου την οικονομική τους κυριαρχία στην Εγγύς Ανατολή με την εξαφάνιση των μόνων ανταγωνιστών τους, των Ελλήνων και των Αρμενίων. (Για τη γερμανική στάση βλέπε: Γ. Μικρασιανός, "Πώς η Γερμανία κατέστρεψε τον ελληνισμόν της Τουρκίας", εκδ. Πετράκου, Αθήνα, 1916, Μιχαήλ Ροδά, "Πώς η Γερμανία κατέστρεψε τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας", επανέκδοση, Παρουσία, Αθήνα, 1995).

Ο γερμανικός καπιταλισμός εισδύει στη μικρασιατική ενδοχώρα, επιχειρώντας να εξαρτήσει την αγροτική οικονομία μέσω της Deutsche Bank. Παράλληλα, αναλαμβάνει τον έλεγχο του νεοτουρκικού στρατεύματος. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ που είχε καταγγείλει «την εσωτερική κοινωνική ανωριμότητα της νεοτουρκικής κυβέρνησης και τον αντεπαναστατικό της χαρακτήρα» αναφέρει: «Ο τουρκικός μιλιταρισμός γίνεται εξάρτημα του πρωσσικού-γερμανικού μιλιταρισμού… η αναλαμβανόμενη από τη Γερμανία προσπάθεια αναγέννησης της Τουρκίας, ήταν μια καθαρή τεχνική προσπάθεια γαλβανισμού ενός πτώματος…» (Ρόζα Λούξεμπουργκ, "Η δραστηριότητα των Γερμανών ιμπεριαλιστών στην Τουρκία", περιοδικό "Οι Λαοί", τεύχος 1, Μάιος 1987, σελ. 56-62).

Οι απόψεις των μπολσεβίκων ηγετών για τους Νεότουρκους και τον κεμαλισμό ήταν διφορούμενες. Περιείχαν στοιχεία αποδοχής, αλλά και επιφύλαξης. Ο Λένιν και ο Τρότσκι σε κείμενά τους στα 1910-1912 υποστήριζαν πως οι Νεότουρκοι αποτελούσαν ένα επαναστατικό αστικό κίνημα, που όμως έτεινε προς συμβιβασμό με την παλιά φεουδαρχική δομή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Ενδεικτικές είναι οι εκτιμήσεις του Ζινόβιεφ για τον Κεμάλ τον Σεπτέμβριο του 1920 στο συνέδριο των λαών της Ανατολής στο Μπακού. Όμως, αργότερα η επίσημη σοβιετική άποψη θα είναι απορριπτική των Νεότουρκων. Στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια θα αναφερθούν, μερικές δεκαετίες αργότερα από την παραδοχή του Λένιν, ως «πλαστογράφοι της ιστορίας» και εμπνευστές του «σωβινιστικού δόγματος» του παντουρκισμού. (Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ, Παγκόσμια Ιστορία, τομ. Η1Η2, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, σελ 637-650).

Οι Νεότουρκοι και ο Λαός

Η ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Γιώργος Κρανιδιώτης

Η ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

«Οι Πατέρες της Εκκλησίας [ο Μέγας Βασίλειος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος], όμως, πάλεψαν επί μακρόν, με πύρινους λόγους, εναντίον αυτής της διείσδυσης της κοινωνικής ανισότητας μέσα στη χριστιανική κοινότητα, επιπλήττοντας τους πλουσίους και προτρέποντάς τους να επιστρέψουν στον κομμουνισμό των πρώτων Αποστόλων…

Ήταν ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος … που κήρυξε με τον περισσότερο ζήλο στους χριστιανούς την επιστροφή στον πρώτο κομμουνισμό των Αποστόλων».

[«Ο Σοσιαλισμός και οι Εκκλησίες» (1905)].

Συζητώντας για τον ιστορική, κοινωνική και ιδεολογική σημασία του έργου των Τριών Ιεραρχών;

Βλάσης Αγτζίδης

Η ανάδειξη της σημασίας των Τριών Ιεραρχών και των πατερικών κειμένων στη σχολική αίθουσα συνιστά μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση

Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει με αφορμή την κατάργηση της σχολικής αργίας την ημέρα των Τριών Ιεραρχών (30 Ιανουαρίου) και τη μετατροπή της σε μέρα εκδηλώσεων μέσα στο σχολείο. Είναι αυτό τόσο αρνητικό όπως προβάλλεται;

Βεβαίως και όχι! Γιατί η κοινωνική σημασία του έργου των 3 αυτών θεολογων (Ιωάννης Χρυσόστομος, Βασίλειος ο Μέγας και Γρηγόριος Ναζιανζηνός) υπήρξε αντιπλουτοκρατική - και με βάση τη σύγχρονη ορολογία αντικαπιταλιστικη- και αντιεξουσιαστική. Στα πατερικά κείμενα ενυπάρχει η ριζοσπαστική κριτική του πλούτου και της ιδιοκτησίας, η αντίθεση στην κοινωνική αδικία και εκμετάλλευση, και συνυπάρχει με το πνεύμα της φιλανθρωπίας και της ελεημοσύνης και της έμπρακτης αλληλεγγύης προς τους αδυνάτους μέσα από την κοινωνική στράτευση. 

Ουσιαστικά οι Πατέρες υποστήριξαν το πρωτοχριστιανικό εξισωτικό πνεύμα και αγωνίστηκαν για ένα από τα χριστιανικά αξιώματα, που ήταν η άρνηση των κοινωνικών και φυλετικών διακρίσεων μεταξύ των ανθρώπων. Επανέφεραν τον ορισμό της ελευθερίας ως κανόνα των ανθρώπινων σχέσεων, έτσι όπως διατυπώθηκε στην Επί του Όρους Ομιλία:

 «καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Αυτά τα πρωταρχικά αξιώματα ελευθερίας και ισότητας αποτυπώθηκαν εξαιρετικά στην εξής πρόταση: «Οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.» (Προς Γαλάτας επιστολή γ΄23–δ΄5) 

Το πνεύμα αυτό περιθωριοποιήθηκε από τη στιγμή που η κοσμική εξουσία -μετά την καταστολή του επαναστατικού χριστιανικού = κινήματος όπως υποστηρίζει ο Κάουτσκι- ενσωμάτωσε τον χριστιανισμό και τον μετέτρεψε σε κρατική ιδεολογία. 

Από τη Ρόζα Λούξεμπουργκ στον Κάουτσκι

Ακριβώς αυτή τη κοινωνική σημασία του έργου των Πατέρων της Εκκλησίας περιγράφει η Ρόζα Λούξεμπουργκ στο κείμενό της «Socialism and The Churches» (Ο Σοσιαλισμός και οι Εκκλησίες-1905). Γράφει: “The Fathers of the Church struggled for a long time, yet, with burning words, against this penetration of social inequality into the Christian community, scourging the rich and exhorting them to return to the communism of the early Apostles. Saint Basil, in the fourth century after Christ, preached thus against the rich: “Wretches, how will you justify yourselves before the Heavenly Judge? You say to me, ‘What is our fault, when we keep what belongs to us?’ I ask you, ‘How did you get that which you called your property? How do the possessors become rich, if not by taking possession of things belong to all? If everyone took only what he strictly needed leaving the rest to others, there would be neither rich nor poor’.”

It was St. John Chrysostom, patriarch of Constantinople, (born at Antioch in 347, died in exile in Armenia in 407), who preached most ardently to the Christians the return to the first communism of the Apostles….”

Δηλαδή: 

«Οι Πατέρες της Εκκλησίας όμως, πάλεψαν επί μακρόν, με πύρινους λόγους, εναντίον αυτής της διείσδυσης της κοινωνικής ανισότητας μέσα στη χριστιανική κοινότητα, επιπλήττοντας τους πλουσίους και προτρέποντάς τους να επιστρέψουν στον κοινοκτημονισμό (κομμουνισμό) των πρώτων Αποστόλων. Ο Άγιος Βασίλειος, τον τέταρτο αιώνα μετά τον Χριστό, κήρυξε έτσι εναντίον των πλουσίων: "Κακοί, πώς θα δικαιολογήσετε τον εαυτό σου ενώπιον του Ουράνιου Δικαστή; Μου λέτε: «Ποιο είναι το λάθος μας, όταν κρατάμε αυτό που μας ανήκει;» Σας ρωτώ: «Πώς πήρατε αυτό που κάνατε ως ιδιοκτησία σας; Πώς οι πλούσιοι γίνονται πλούσιοι, αν όχι με την κατοχή των πραγμάτων ανήκουν σε όλους; Αν όλοι πήραν μόνο αυτό που μόνο είχαν ανάγκη, αφήνοντας τα υπόλοιπα στους άλλους, δεν θα υπήρχαν ούτε πλούσιοι ούτε φτωχοί».

Ρόζα Λούξεμπουργκ: η εξ αριστερών συνηγορία της επανάστασης των εθνών κατά της Τουρκοκρατίας

ΡΗΞΗ Φ.102

Του Σπύρου Κουτρούλη

Μαρξιστική σκέψη, τριμηνιαίο περιοδικό, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2013, τόμος 11

Αν εξαιρέσουμε την λανθασμένη ερμηνεία των γεγονότων στην Συρία, που δεν μπορεί να κατανοήσει ούτε την αντοχή του καθεστώτος Άσαντ, ούτε τους λόγους για τους οποίους συμπορεύτηκαν μαζί του, μετριοπαθείς ισλαμιστές όπως η Χεζμπολάχ, το τεύχος περιέχει ορισμένα ενδιαφέροντα κείμενα.

Κατ’ αρχήν, παρά τις επιμέρους ενστάσεις που  μπορεί να υπάρχουν, δημοσιεύεται μέρος από το κλασσικό  έργο του Γκέοργκ Λούκατς, Η καταστροφή του λογικού, που αναφέρεται στον Ο.Σπένγκλερ, στον Κ.Σμίτ, στον Χ.Σ.Τσάμπερλεν και στους εκπροσώπους του κοινωνικού δαρβινισμού.

Σημαντικό είναι το άρθρο της Ρόζας Λούξεμπουργκ με τον  τίτλο «η σοσιαλδημοκρατία και οι εθνικοί αγώνες στην Τουρκία», που θα πρέπει να προβληματίσει έντονα όσους επιμένουν να εξιδανικεύουν την τουρκοκρατία και να θεωρούν τα εθνικά κινήματα ή ως αντιδραστικά ή όργανα του ιμπεριαλισμού. Το άρθρο ξεκινά με την κριτική όσων θέλουν να αποδώσουν τις εξεγέρσεις στην οθωμανική αυτοκρατορία σε εξωγενείς παράγοντες: «για ένα καιρό, μπορούσε ακόμη και να συναντήσεις φωνές στον Τύπο, που υποστήριζαν ότι οι τουρκικές βιαιοπραγίες ήταν κυρίως μια επινόηση, ότι οι Βασιβουζούκοι ήταν αληθινά χριστιανικά υποδείγματα, και ότι οι εξεγέρσεις των Αρμενίων ήταν το έργο πρακτόρων που πληρώνονταν με ρώσικα ρούβλια»(σελ.231).

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ υπέρ της ανεξαρτησίας των Ελλήνων

του Σπύρου Κουτρούλη

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ υπέρ της ανεξαρτησίας των Ελλήνων και των υπόλοιπων χριστιανικών πληθυσμών από τους Οθωμανούς- Μια απάντηση στον εθνομηδενισμό

Σημαντικό είναι το άρθρο της Ρόζας Λούξεμπουργκ, που μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε στην "Μαρξιστική σκέψη", τριμηνιαίο περιοδικό, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2013, τόμος 11, με τον τίτλο «η σοσιαλδημοκρατία και οι εθνικοί αγώνες στην Τουρκία», που θα πρέπει να προβληματίσει έντονα όσους επιμένουν να εξιδανικεύουν την τουρκοκρατία και να θεωρούν τα εθνικά κινήματα ή ως αντιδραστικά ή όργανα του ιμπεριαλισμού. Το άρθρο ξεκινά με την κριτική όσων θέλουν να αποδώσουν τις εξεγέρσεις στην οθωμανική αυτοκρατορία σε εξωγενείς παράγοντες:

 «για ένα καιρό, μπορούσε ακόμη και να συναντήσεις φωνές στον Τύπο, που υποστήριζαν ότι οι τουρκικές βιαιοπραγίες ήταν κυρίως μια επινόηση, ότι οι Βασιβουζούκοι ήταν αληθινά χριστιανικά υποδείγματα, και ότι οι εξεγέρσεις των Αρμενίων ήταν το έργο πρακτόρων που πληρώνονταν με ρώσικα ρούβλια»(σελ.231). 

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ αναλύει με εξαιρετικά διεισδυτικό τρόπο την υφή της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Επισημαίνει ότι πριν την έναρξη της παρακμής της, κάθε εθνικότητα 

«ζούσε τη δική της διακριτή ύπαρξη, υπέφερε υπομονετικά τα μαρτύρια στα οποία είχε συνηθίσει και αποτελούσε την πραγματική βάση για έναν ανατολίτικο δεσποτισμό »(σελ.232). 

Ρoζα Λουξεμπουργκ, τι σου ’χω φυλαγμενα...

Άι, Ρόζα Λούξεμπουργκ, τι σου ’χω φυλαγμένα,

πάνω στο κάρρο σ’ είδα στα εννιακόσια εφτά.

Εγώ τότε κοιμόμουνα στο φως τού εικοσιένα

κι εξήντα χρόνια αργότερα σε βρήκα στα χαρτιά

Καμιά φορά θα έπρεπε, ίσως, να γίνεται πιο ξεκάθαρο, πως οποιαδήποτε πολιτική συζήτηση σήμερα πραγματοποιείται σε μια εποχή που αλλάζει τον χαρακτήρα της κοινωνίας ραγδαία και οριστικά. Αν μετά τη δεκαετία του ’90 οι γκουρού της οικονομίας κήρυξαν το τέλος της ιστορίας, ήρθε σήμερα η εποχή που καλούνται να απαντήσουν σε μία κρίση που επανορίζει όλες τις κοινωνικές σχέσεις ως ιστορικές παγιώσεις.

Δεν έχει περάσει πολύ παραπάνω από ένα έτος, όταν τα κράτη προειδοποιήθηκαν πως το τεράστιο εξωτερικό χρέος τους είναι συγκρίσιμο με τις παραμονές του Β’ Παγκόσμιου. Έχουμε, λοιπόν, όλοι επιδοθεί σε ένα αιματηρό αγώνα, όμως τι ακριβώς είναι αυτό που προσπαθούμε να διασωθεί; Ο πραγματισμός όλων των «υπεύθυνων πολιτικών δυνάμεων» έγκειται στην αποδοχή της ύπαρξης μίας συνεχούς διογκούμενης σφαίρας πλασματικού χρήματος (λέγε με ανάπτυξη), ενάντια στην κάλυψη των αναγκών, όπως αυτές διαμορφώνονται έξω από την ανελευθερία της ετερόνομης εργασίας, χωρίς ανταγωνισμό, χωρίς κέρδη, χωρίς παγκόσμιο πόλεμο.Η αναγνώριση του παραλόγου και αδύνατου της συνεχούς ομαλής συσσώρευσης πλούτου αντιφάσκει με αυτούς που προοιωνίζουν έναν υψηλά ανεπτυγμένο καπιταλισμό άνευ ιμπεριαλιστικών υπερβολών, μια ρυθμισμένη παραγωγή χωρίς διαταραχές πολέμου. Συνεχής διόγκωση δηλαδή, σ’ έναν πεπερασμένο κόσμο, χωρίς καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων. Οι σοσιαλδημοκράτες συνθηκολόγησαν μπροστά στον καπιταλισμό, τόσο οικονομικά, όσο και ιδεολογικά. Έτσι, προκύπτει η πίστη τους στην αιώνια διάρκεια, στη φυσική ρύθμιση, σε ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο του ίδιου συστήματος της ετερόνομης εργασίας. Ταυτόχρονα, θέτουν εαυτόν απέναντι στον καπιταλισμό, σε μια ηθική αντίθεση. Αυτή είναι η γνήσια αντίφαση του μικροαστού.