Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 16 Απριλίου 2025

Ανυπαρξία ντροπής...




Τον άκουγα σήμερα το μεσημέρι στις ειδήσεις, στο Προεδρικό Μέγαρο, και δε το πίστευαν τ΄ αυτιά μου. 

Ο άνθρωπος που όταν συναντιέται με ξένους ηγέτες ή ξένες κορυφαίες προσωπικότητες, και στις δημόσιες τουλάχιστον δηλώσεις του απαρνιέται την πιο όμορφη γλώσσα του κόσμου, την ελληνική, την γλώσσα του λαού μας, και σαν ξενολάγνο δουλικό και με περίσσιο καμάρι συνεννοείται εκφραζόμενος είτε στ΄ αγγλικά (κυρίως), είτε στα γαλλικά (π.χ. χθες με το Γάλλο Υπουργό Ενόπλων Δυνάμεων) και ενίοτε στα Γερμανικά, απαξιώνοντάς την, κάνοντας μ΄ αυτόν τον τρόπο φτηνή επίδειξη γλωσσομάθειας (μιλά καλά τα αγγλικά να μην τον αδικούμε, αλλά δεν το βγάζεις απ΄ το μυαλό μου ότι το κάνει για λόγους εντυπωσιασμού), πανηγυρίζει για την απόφαση της Ουνέσκο να καθιερωθεί η 9η Φεβρουαρίου ''Παγκόσμια ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας'' !!!...                                                                 
   ...Πόσο δίκιο είχε ο Νιρβάνας για την ανυπαρξία ντροπής σ΄ αυτό τον τόπο !!!

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2025

Για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας:




«ΟΠΟΥ ΑΓΑΠΑ ΠΑΙΔΕΥΕΙ»

Δηλαδή, όποιος σε αγαπά, σε εκπαιδεύει. Σε μαθαίνει. Σου προσφέρει παιδεία. Κι αυτός ο παιδεμός (η εκπαίδευση) μπορεί να είναι επίπονος, αλλά «κτώνται κόποις τα σπουδαία».

Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας η 9η Φεβρουαρίου και παράλληλα ημέρα μνήμης του εθνικού μας ποιητή Διονυσιου Σολωμού. 

Ενα πάγιο αίτημα της Ομογένειας και του Απόδημου Ελληνισμού, γίνεται πραγματικότητα.

Εμείς εδώ, μακριά από την Ελλάδα αλλά και τόσο κοντά της, φροντίζουμε μαζί με τους δασκάλους των σχολείων μας, η γλώσσα μας να περάσει ζωντανή και ακέραια στα παιδιά μας, κληροδοτώντας τους όχι μόνο έναν τρόπο να εκφράζονται, αλλά πολλούς τρόπους να σκέφτονται, να βρίσκουν λύσεις, να προχωρούν και να πράττουν. 

Τα ελληνικά μας σχολεία, ανά τον κόσμο, μεταλαμπαδεύουν ΦΩΣ και πολιτισμό, οδηγούν στην επιστημοσύνη, στην αγάπη δηλαδή για την έρευνα του επιστητού, εφοδιάζουν τα παιδιά μας με γνώσεις, ιστορική ταυτότητα και το περίφημο ελληνικό δαιμόνιο, αυτό που κάνει τους Ελληνες να ξεχωρίζουν και να διαπρέπουν, με ανοιχτό πνεύμα, δημιουργικότητα και επινοητικότητα μέσα από την εργασία τους. Κι εμείς θα τα διαφυλάξουμε, σαν τα μάτια μας. 

9 Φεβρουαρίου - Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας







ΠΗΓΗ -  Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Παγκόσμια Ἡμέρα Ἑλληνικῆς Γλώσσας! Ἡμέρα Μνήμης Διονυσίου Σολωμοῦ


Πνεῦμα φωτεινὸ καὶ ἐξόχως καλλιεργημένο, ἔζησε σὲ καιροὺς κρίσιμους. Καιροὺς γεμάτους αἱματηρὰ καὶ ἔνδοξα γεγονότα.

Διονύσιος Σολωμός γεννήθηκε στὴν Ζάκυνθο τὴν 8η Ἀπριλίου τοῦ 1798. Ἡ οἰκογένειά του, εὐγενικῆς καταγωγῆς ἀπό τὴν Κρήτη, εἶχε μεταναστεύσει στὴν Νῆσο τὸν 17ο αἰῶνα καὶ τὸ 1785 ὑπό Ἐνετική κατοχή λαμβάνει τὸν τίτλο τοῦ Κόμητος. Σὲ ἡλικία μόλις ἐννέα ἐτῶν, μαζί με τὸν ἀδελφό του Δημήτριο, μένουν ὀρφανοί ἀπὸ πατέρα καὶ κληρονομοῦν μία τεράστια περιουσία. Κατά τὰ ἤθη τῆς ἐποχῆς, ὁ κηδεμόνας του Ν. Μεσσαλᾶς ἀποφασίζει γιὰ τὸ μέλλον καὶ τὴν ἐκπαίδευσή του.
Ὁ φιλομαθής Διονύσιος φεύγει ἀπὸ τὴν Πατρίδα γιὰ τὴν Ἰταλία μαζί μὲ τον διδάσκαλό του, τὸν Ἀββᾶ Σάντο Ρόσσι, μὲ σκοπό νὰ ὁλοκληρώσει ἐκεῖ τὶς γυμνασιακὲς καὶ πανεπιστημιακὲς του σπουδές. Ὡς μαθητὴς διαπρέπει. Βραβεύεται γιὰ τὶς ἐπιδόσεις του στὴν ἰταλικὴ γλῶσσα. Ἡ παιδεία, ἡ εὐφυΐα καὶ ἡ καλαισθησία τοῦ νεαροῦ “Greco” θὰ κερδίσουν ἀπὸ πολὺ νωρὶς τὸν θαυμασμὸ τῶν κορυφαίων τῆς ἰταλικῆς διανόησης. Μὲ ἐκπληκτικὴ εὐκολία αὐτοσχεδιάζει σὲ στίχους ἰταλικούς, ζεῖ καὶ ἀναπτύσσεται μέσα στὸ εὔκρατο κλίμα τῆς ἰταλικῆς λογοτεχνίας.

Καὶ ξαφνικά, λαμβάνει τὴν ἀπόφαση νὰ γράψει ὄχι ἁπλῶς ποίηση, ἀλλὰ Ὑψηλὴ Ποίηση. Μία ποίηση ὅπως ἐκεῖνος ὀνειρεύθηκε, σὲ μιὰ γλῶσσα ποὺ εἶχε πρωτακοῦσει ἀπὸ τὰ χείλη τῆς μητρός του. Σὲ μιὰ γλῶσσα ἄπλαστη καὶ ἀδούλευτη, φαινομενικὰ ἀκόμη ἀνύπαρκτη γιὰ ἐκεῖνον, τόλμησε καὶ διεκδίκησε θέση περίοπτη στὸ Πάνθεον τῆς Ἑλληνικῆς Γραμματείας.

Ποιὰ ἦταν ἄραγε ἡ κινητήριος Δύναμη ποὺ ὤθησε τὸν Διονύσιο Σολωμό νὰ ξεδιπλώσει τὸ Πνευματικὸ του Μεγαλεῖο; Ἦταν ὁ γαλαξίας τῆς μητρικῆς Γλώσσας ἢ μήπως ὁ ἄκρατος θαυμασμὸς ποὺ κατέκλυσε τὴν ψυχὴ του βλέποντας τοὺς συμπατριῶτες του νὰ ἐργάζονται ὑπὲρ τῆς Ἐλευθερίας;

Φοιτητὴς ἀκόμη στὴν Ἰταλία, ὁ Διονύσιος Σολωμὸς ἀποκαλύπτει τὴν ἀδιάλλακτη Ἑλληνική Ψυχὴ πού κρύβει στὸ νεανικὸ του στῆθος. Ἀπευθυνόμενος στοὺς συμφοιτητὲς του, λέει:

-Νέοι Συμμαθητάδες! Μάθετε τὴν Ἐπιστήμη καὶ τὴν Ἀρετή. Δίχως νὰ ὑπερηφανεύεσθε. Καὶ δὲν θὰ ὑπερηφανευθῆτε, ἂν ἀληθινὰ μάθετε τὴν Ἐπιστήμη καὶ τὴν Ἀρετή.

Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2024

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗ



Γεώργιος Μπαμπινιώτης 

Αντιγράφω και προσυπογράφω ένα απόσπασμα από το σημερινό άρθρο στα Νέα τού φίλου Κώστα Γεωργουσόπουλου, ενός Έλληνα διανοούμενου που γνωρίζει την γλώσσα μας όσον ολίγοι.

 Φιλόλογος, δάσκαλος, θεατρικός κριτικός, συγγραφέας, μελετητής τής γλώσσας και τής ελληνικής παράδοσης και τού πολιτισμού γενικότερα ο Κώστας Γεωργουσόπουλος μάς μιλάει για την ελληνική γλώσσα και ιδιαίτερα για το ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ τής Ελληνικής με τρόπο και περιεχόμενο που αξίζει να διαβαστεί ευρύτερα.

«Εδώ ο έλληνας μαθητής κυκλοφορεί στα ίδια τοπία, αντικρίζει τον ίδιο ορίζοντα. Μιλάει την ίδια γλώσσα. Αν όχι ως συντακτική δομή, αλλά ως λεξιλόγιο:

 Αρετή, Αμαρτία, Αγάπη, Μίσος, Ειρήνη, Πόλεμος, Ηθος, Εθος, Εθνος, Εθισμός, Αιθέρας, Αίθριο, Αιθρία.

Φανταστήκατε ποτέ, το συνειδητοποιήσατε πόσες λέξεις λέμε κάθε μέρα που έλεγε και ο Σωκράτης, ο Κολοκοτρώνης και ο Τζιμ Λόντος στην Αμερική; 

Το «Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή, σε γνωρίζω από την όψη που με βια μετράει τη γη», στίχοι του Διονύσιου Σολωμού του 1800 περίπου με λέξεις που θα τις βρείτε όλες και στον Ομηρο! 

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης έγραψε το υφολογικά εξοχότερο Ευαγγέλιο στα ελληνικά και από τον Ομηρο στον Αισχύλο και από τον «Ερωτόκριτο» στον Μακρυγιάννη και από τον Παράσχο στον Παλαμά και στον Τερζάκη, ένα λεξικό ελληνικής γλώσσας θα είχε λέξεις που υπάρχουν σε όλες τις γενιές ελληνικής γλωσσικής περιπέτειας λογοτεχνικής και καθημερινότητας. 

Αν θεωρείτε πως όσα γράφω είναι αυτονόητα, συνήθη, θα ισχυριστούν κάποιοι πως οι λέξεις βέβαια είναι οι ίδιες, αλλά η λειτουργία και το σημερινό νόημά τους άλλαξαν. Αλλάξω; 

Η ποινή, η τιμωρία, το έγκλημα, η αθωότητα, το πνεύμα, το νόημα, η ποίηση, το έπος, ο λυρισμός, το δίκαιο, η αδικία, η αρχή και το τέλος, η πορεία και η στάση, ο έρωτας και ο θάνατος, ο άνθρωπος και ο θεός, η γη και ο ουρανός, ο κεραυνός και η αιθρία, το πεπρωμένο και το μέλλον, το μυστήριο και το αίνιγμα, ο μύθος, ο θρύλος, ο όλεθρος, το θράσος, το κύρος, η απάτη, η λέξη και η σκέψη, το νέφος και το έρεβος, η Κόλαση και ο Παράδεισος κυκλοφορούν στον αέρα αιώνες αιώνων. 

Είναι η προίκα μας που δεν ξοδεύεται ποτέ, αφού ακόμη και στα όνειρά μας με λέξεις του Ομήρου και του Μακρυγιάννη ταξιδεύουμε.»

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/HuypigmMo8e2rU2p/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Δευτέρα 26 Αυγούστου 2024

Η αξία των διαλέκτων και ιδιωμάτων της Νεοελληνικής Γλώσσας



Ἡ νεοελληνικὴ γλώσσα, ἡ ὁποία συνεχίζει τὴν ἀπρόσκοπτη τρισχιλιετῆ καὶ πλέον πορεία (τουλάχιστον σὲ γραπτὴ μορφὴ) τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, δὲν πρέπει νὰ θεωρεῖται ὡς ἑνιαία καὶ ὁμοιόμορφη.

Τζαβάρα Ξενοφῶντος,

 Δρ. Γλωσσολογίας, Ἐκπαιδευτικοῦ – 18/-8/2024 – ΤΟ ΡΩΜΑΙΙΚΟ

Κάτι τέτοιο θὰ ἦταν οὐτοπικὸ καθὼς θὰ παραγνώριζε τὶς ἐπιμέρους τοπικὲς (καὶ ὄχι μόνο) διαφοροποιήσεις ἐνῶ παράλληλα θὰ ἐνεῖχε τὸν κίνδυνο νὰ ταυτιστεῖ αὐτὴ μὲ τὴν ἐπίσημή της μορφή, τὴν Νεοελληνικὴ Κοινή, ἡ ὁποία καὶ ἀποτελεῖ τὸ ἐπίσημο ὄργανο προφορικῆς καὶ γραπτῆς ἐπικοινωνίας τῶν ὁμιλούντων τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ ὡς ἐκ τούτου ἔχει ἑνιαία μορφή. Ἔτσι, ἡ νεοελληνικὴ γλῶσσα δὲν ἀποτελεῖ μία μεμονωμένη γλωσσικὴ μορφὴ ἀλλὰ μπορεῖ νὰ παραλληλιστεῖ μᾶλλον μὲ ἕνα μεγάλο καὶ πολύχρωμο ψηφιδωτό, καθεμιὰ ἀπὸ τὶς ψηφίδες τοῦ ὁποίου κατέχει–ἀναλόγως τοῦ χρώματος, τοῦ σχήματος καὶ τῆς θέσεώς της–ἰδιαίτερη θέση σὲ αὐτὸ συντελώντας τὰ μέγιστα στὴν τελείωση καὶ τὴν ἁρμονία τῆς μορφῆς του. Κατ’ ἀντιστοιχία καὶ ἡ νεοελληνικὴ γλῶσσα ἀποτελεῖται ἀπὸ 6 διαλέκτους (Κυπριακή, Κρητική, Τσακωνική, Ποντιακή, Καππαδοκική, Κατωιταλικὴ) καὶ ἑκατοντάδες μικρότερα ἰδιώματα (π.χ.: Ζακύνθου, Λέσβου, Ἴμβρου, Σίφνου, Καστοριᾶς, κ.λπ.-κ.λπ.) τὰ ὁποία μὲ τὴν σειρὰ τους μποροῦν νὰ ἐνταχθοῦν σὲ δεκάδες εὐρύτερες κατηγορίες (π.χ.: Ἑπτανησιακά, Κυκλαδικά, Δωδεκανησιακά, Πελοποννησιακά, Θρακικά, Θεσσαλικά, Ἠπειρώτικα, Μακεδονικά, Βόρεια, Νότια, Μικρασιατικά, κ.λπ.).

Ὡστόσο, οἱ τοπικὲς αὐτὲς παραλλαγὲς τῆς νεοελληνικῆς γλώσσας, μία ἀπὸ τὶς ὁποῖες μάλιστα ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι εἶναι καὶ ἡ ἴδια ἡ ἐπίσημη Νεοελληνικὴ Κοινή, ἀντιμετωπίζονται συνήθως ὑποτιμητικά, ὡς ὑποδεέστερες ἐνῶ οἱ φορεῖς αὐτῶν συχνὰ γίνονται ἀποδέκτες ἄμεσου ἢ ἔμμεσου γλωσσικοῦ ρατσισμοῦ καὶ κοινωνικοῦ στιγματισμοῦ. Παρόλα αὐτά, ἡ ὕπαρξη καὶ διατήρησή τους, ὅπως θὰ δοῦμε, ἔχει πολλαπλὴ καὶ σημαντικὴ ἀξία.

Δευτέρα 12 Αυγούστου 2024

Ο κύριος Ντίνος μας της Θεσσαλονίκης...


Της Ανδρονίκης Παντελεμίδου


* Στην πρώτη φωτογραφία, η τελευταία του κατοικία στα νεκροταφεία της Αναστάσεως του Κυρίου στην Θέρμη Θεσσαλονίκης  Η επιτάφια πλάκα γράφει τον γνωστό του στίχο: 
"Και τί δεν κάνατε για να με θάψετε ΄Ομως ξέχασατε ότι ήμουν σπόρος"

** Στην δεύτερη, η κατοικία του Ντίνου Χριστιανόπουλου στο νοικιασμένο σπίτι στην Δημητρίου Πολιορκητού στην ΄Ανω Πόλη της Θεσσαλονίκης που έζησε πολλά χρόνια... 

Στην ανημπόρια της ηλικίας του αλλά και δυσκολίας της τσέπης του έφυγε από δω και πήγε στις Σαράντα Εκκλησιές...   
Αυτό του στοίχισε  πολύ.

Ο Ντίνος Χριστανιόπουλος "εμμονικός" με την γλώσσα μας και τον πλούτο της, επέμενε:

"Ο Σολωμός πήγαινε στις ταβέρνες της Κέρκυρας για ν’ ακούσει πρόσφυγες από την Κρήτη που τραγουδούσαν μαντινάδες. 
Ο Καβάφης πήγαινε στα καφενεία και τα φαρμακεία της ελληνικής παροικίας της Αλεξάνδρειας κι έστηνε αυτί για να τσακώσει καμιά ζωντανή ελληνική φράση.....

Παρασκευή 12 Ιουλίου 2024

Η θάλασσα στην αρχαία Ελλάδα



Η θάλασσα στην αρχαία Ελλάδα: 

Με άνεμο 0 μποφόρ, λεγόταν "Γαλήνη"...

Με άνεμο 1 μποφόρ, λεγόταν "Αλσάλος"... 

Με άνεμο 2 μποφόρ, λεγόταν "Θάλαττα ή Θάλασσα"...

Με άνεμο 3 μποφόρ, λεγόταν "Μύρα" έτσι γεννιούνται οι λέξεις 
Λατ. Ιταλ: Mare, Γαλ: Mer, Ισπ. Πορτ.: Mar, Γερ: Meer, Ρωσ.: Mope, Φινλ.: Meri, Σλοβάκ.: Mora, Σλοβέν.: Morje, αλλά και Marin, Marina, Miror.... αλλά και Μαίρα (Νηρηίδα), από αυτή και το εβραϊκό Μυριάμ = κυρα τής θάλασσας... 

Με άνεμο 4 μποφόρ, λεγόταν "Πέλαγος" έτσι έχουμε τις ονομασίες "Πελασγός" = πελαγίσιος, ταξιδευτής, Πελαγονία, Πελαγονική Χερσόνησος .......

Με άνεμο 5 μποφόρ, λεγόταν "Πόρος", από το αρχ. Ελλ. ρήμα "Πείρω" = διαπερνώ, μεταβαίνω απέναντι, περνώ θάλασσα... Αλλά με τι περνώ την θάλασσα; Με πλωτό "Μέσον” Ναῦς... Από το αρχ. Ελλ. ρήμα "Πείρω" έχουμε και τις "Πειρατής" "Πειρατεία"... Πόροι Αλός" λέγονται οι θαλάσσιοι δρόμοι... Όποιος ήταν μέσα στον "Πόρο" (στο πέρασμα, στον θαλασσινό δρόμο) και η πρόθεση που το δηλώνει αυτό είναι το "εν" (εντός) ήταν "έν-πορος" "έμπορος"... Από εκεί ξεκινά το εμπόριο... Γινόταν "Εύ-Πορος" πλούσιος δηλαδή ή αν δεν μπορούσε να ασχοληθεί με την θάλασσα ήταν "Ά-πορος" δηλ. χωρίς τα πλούτη που προσφέρει η θάλασσα... 

Με άνεμο 6 μποφόρ, λεγόταν "Πόντος" έτσι έχουμε το "Ποντο-Πόρο" πλοίο, Πόντιους....

Με άνεμο 7 μποφόρ, λεγόταν "Κλύδων" έτσι έχουμε τον κλυδωνισμό.....

Με άνεμο 8 μποφόρ, λεγόταν "Άχα". Το Χάος (>χάfος), κατά τους Στωικούς εκ του Χέω = χύνω, άχα... Έτσι λοιπόν ταξιδεύει η λέξη και γίνεται Σουηδ. Δαν.: hav, Λατιν.: Aqua..

Με άνεμο 9 μποφόρ, λεγόταν "Ρόθιον"..

Με άνεμο 10 μποφόρ, λεγόταν "Δόν - Δάν". Δόν -Δάν = Δόνησις... Ταξιδεύει και αυτή η λέξη και έχουμε την Τούρκ.: deniz , αλλά και εκ της "Σείσεως" συνώνυμο της "Δονήσεως" έχουμε Αγγλ.: "Sea", Ολλανδ.: "Zee", Νορβ.: Sjø

Με άνεμο 11 μποφόρ, λεγόταν "Βρύξ"..

Με άνεμο 12 μποφόρ, λεγόταν "Βρύχα" αυτός που ήταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ήταν "Υπό Βρύχα" έτσι έχουμε το υποβρύχιο κλπ...

Ο ΕΝ ΤΗ ΛΕΞΕΙ ΛΟΓΟΣ, ΕΛΛΗΝ ΛΟΓΟΣ Άννας Τζιροπούλου Ευσταθίου, και λεξικό LIDELL SCOTT
από ανάρτηση Αλεξάνδρας Γκανά

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/Dw5Wb6YuPX9xAyeM/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Τετάρτη 12 Ιουνίου 2024

Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ



Ιστορικά η ελληνική γλώσσα κατέχει καίρια θέση στην σκέψη και την γλωσσική έκφραση τής Ευρώπης σε όλες τις μορφές τής λεγόμενης απαιτητικής επικοινωνίας. 

Δεν είναι μόνο το ίδιο το όνομα Ευρώπη (πιθανότατα από το θηλυκό τού επιθέτου εὐρωπός, που σήμαινε «με ευρείς οφθαλμούς», άρα «ανοιχτομάτης») που είναι ελληνικό. Αλλά η όλη οργάνωση και έκφραση τής ευρωπαϊκής νόησης και γνώσης είναι αδύνατον να μη στηριχθεί σε λέξεις-έννοιες, όπως λ.χ. η θεωρία (theοry) και η εμπειρική (empirical) ή πρακτική (practical) γνώση, το σύστημα (system) και η μέθοδος (methοd), η λογική (lοgics) και η οργάνωση (οrganisatiοn), η υπόθεση (hypοthesis), τα κριτήρια (criteria), η ιεραρχία (hierarchy), οι κατηγορίες (categοry) και η ταξινόμηση (taxοnοmy), η ανάλυση (analysis) και η σύνθεση (synthesis), οι ιδέες (idea), οι θέσεις (thesis) και τα θέματα (theme), η κρίση (crisis) και τα προβλήματα (prοblem), η τεχνολογία (technοlοgy) και η μηχανή (machine), ο τύπος (type) και η αναλογία (analοgy), η φάση (phase) και το πρόγραμμα (prοgramme), η σφαίρα (sphere) και η ατμόσφαιρα (atmοsphere), η διάγνωση (diagnοsis), τα συμπτώματα (symptοm) και η θεραπεία (therapy), ο ενθουσιασμός (enthusiasm), το μυστήριο (mystery) και η μαγεία (magic), η συμμετρία (symmetry), ο ρυθμός (rythm), η περίοδος (periοd) και η εποχή (epοch), ο τόνος (tοne) και η μελωδία (melοdy), η δημοκρατία (demοcracy), η πολιτική (pοlicy), ο διάλογος (dialοgue) και ο μονόλογος (mοnοlοgue), η ενέργεια (energy) και το πάθος (pathοs), η ποίηση (pοetry), το θέατρο (theatre) και το δράμα (drama), η οικονομία (ecοnοmy), τα μαθηματικά (mathematics) και η αριθμητική (arithmetics), η συμφωνία (symphοny), η μουσική (music), η ορχήστρα (οrchestra), το σχολείο (schοοl), ο μύθος (myth) και η ιστορία (histοry), οι αυτόματοι (autοmatic), ηλεκτρονικοί (electrοnic), ατομικοί (atοmic) μηχανισμοί (mechanisms) κ.λπ.

Οι έννοιες-λέξεις αυτές λειτουργούν, τρόπον τινά, από σημειολογικής πλευράς ως πρώτες έννοιες ή ριζικές έννοιες με υψηλή δηλωτικότητα, αυτήν που έχει κάθε λέξη-έννοια στο ξεκίνημά της. Έτσι καταλαβαίνουμε τα λόγια τού ΒΕΡΝΕΡ ΧΑΪΖΕΝΜΠΕΡΓΚ (Werner Heisenberg), τού μεγάλου φυσικού, που δήλωνε ότι «η θητεία μου στην αρχαία ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση· στη γλώσσα αυτήν υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στη λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο» (εννοώντας την ετυμολογική διαφάνεια).

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/KGMoE248Qz1MFNCr/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Πέμπτη 6 Ιουνίου 2024

Τι σημαίνει η ελληνική γλώσσα λίγοι από μας το γνωρίζουν



Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις. είναι από την Ελληνική γλώσσα.. (βιβλίο Γκίνες)

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ’ αυτήν δεν υπάρχουν όρια.

(Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)


Η Ελληνική και η Κινέζικη. είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και…..στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική.
(Francisco Adrados, γλωσσολόγος).

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο. Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.

Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει.

Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.

Κυριακή 5 Μαΐου 2024

ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ:Η γλώσσα είναι φως, όταν πρόκειται γιά την Ελληνική είναι το φως της οικουμένης

ΔΥΟ ΣΥΝΑΘΛΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΛΑΒΡΙΑ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΟΥΝ ΤΟΝ ΜΙΧΑΛΗ



ΜΝΗΜΗ ΜΙΧΑΛΗ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ


Τρίτη 9 Απριλίου 2024

Sono profondamente shoccata ed addolorata, non ci sono parole per poter descrivere la grande perdita per noi tutti in termini umani ed intellettuale.

Michalis un uomo senza tempo e senza confini che ha combattuto per la Libertà di noi tutti.

Rimango legata a Voi ed il mio pensiero va a quella distesa di viti da uva della Agrofilia di Michalis, ed immagino che lui sia lì in mezzo a quel campo con il suo cappello in paglia a sorriderci ed invogliarci alla vita ed soprattutto alla conoscenza.

Antonella Ranieri


Είμαι βαθιά συγκλονισμένη και λυπημένη, δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψω τη μεγάλη απώλεια για όλους εμάς σε ανθρώπινο και πνευματικό επίπεδο.

Ο Μιχάλης ένας άνθρωπος χωρίς χρόνο και χωρίς σύνορα που πάλεψε για την Ελευθερία όλων μας.

Ενώνομαι μαζί σας και η σκέψη μου πάει σε εκείνο τον τόπο με αμπέλια του Αγροφιλία του Μιχάλη, και φαντάζομαι ότι είναι εκεί στη μέση του αγρού με το ψάθινο καπέλο του να μας χαμογελά και να μας ενθαρρύνει στη ζωή και πάνω από όλα στη γνώση.

Αντονέλλα Ρανιέρι





Ο Πόντιος Μιχάλης Καραλαμπίδης μας άφηκε για πάντα. 

Το Σεπτέμβρη ήρτε στο σχολείο μας, έμεινε χαραπημένο και είπε: 
"μπράβο συνεχίστε ".
Έγρατσε: " Η γλώσσα είναι φως, όταν πρόκειται γιά την Ελληνική είναι το φως της οικουμένης. Η δολοφονίας της είναι έγκλημα ενάντια στην Ανθρωπότητα " 

Να έχειτε τόσσους αγγέλους αγαπημένο φήλο.

<< το σχολείο τη γλώσσα γραίκα Γ. Αντρεα Κρούπι >>.

 Το σχολείο που , σε ένα σπίτι εδώ στον Βούα, κάθα Σάβατο, μια μικρή ομάδα μαθθέννει το γραίκο τη Καλαβρία.

Bruno Traclò

Παρασκευή 8 Μαρτίου 2024

Η αρμονία της ελληνικής γλώσσας



Ευλόγως λοιπόν ο Αντισθένης μας υπενθυμίζει «Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις»

Η Ελληνική γλώσσα δεν είναι τυχαία. Χτίστηκε πάνω στα μαθηματικά, και αυτό που ελάχιστοι ακόμα ξέρουν είναι ότι κάθε λέξη στην Ελληνική έχει μαθηματικό υπόβαθρο.

Τα γράμματα στην Ελληνική γλώσσα δεν είναι στείρα σύμβολα. Όρθια, ανάποδα με ειδικό τονισμό, αποτελούσαν το σύνολο των 1620 συμβόλων που χρησιμοποιούνταν

στην Αρμονία (Μουσική στα νεοελληνικά). Η πιο σημαντική τους ιδιότητα είναι ότι το κάθε γράμμα έχει μια αριθμητική τιμή/αξία, κάθε γράμμα είναι ένας αριθμός, οπότε κατ επέκταση και κάθε λέξη είναι ένας αριθμός.Μια τεράστια γνώση κλειδωμένη-κωδικοποιημένη μέσα λέξεις λόγω της μαθηματικών τιμών που έχουν. Ένας από τους Πρωτοπόρους επί του θέματος ήταν ο μέγιστος Πυθαγόρας. Οι αριθμοί, τα σχήματα, η αρμονία και τα άστρα έχουν κάτι κοινό, έτσι αντίστοιχα τα μαθηματικά (αριθμοί) η γεωμετρία (σχήματα) η αρμονία(μουσική) και η αστρο-νομία (αστήρ=α-χωρίς- στήριγμα + φυσικοί νόμοι που τα διέπουν) ήταν αδελφές επιστήμες κατά τον Πυθαγόρα, που με την συγκεκριμένη σειρά που αναφέραμε ήταν η σκάλα για την εξέλιξη (=εκ -του- έλικος, DNA) του νου-ψυχής προς τον Δημιουργό. Έναν Δημιουργό που δημιούργησε βάσει αυτών των τεσσάρων επιστημών. 27 σύμβολα-αριθμοί με αριθμητική αξία συνθέτουν το Ελληνικό Αλφάβητο, 3 ομάδες από 9 σύμβολα-αριθμούς η κάθε ομάδα, με άθροισμα κάθε ομάδας 45, 450, 4.500.

ΑΛΦΑ = 1+30+500+1= 532 =>5+3+2= 10 => 1+0= 1

ΕΝ = 5+50 = 55 => 5+5 = 10 => 1+0= 1

ΟΜΙΚΡΟΝ = 70+40+10+20+100+70+50= 360, όσες και οι μοίρες του κύκλου

Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 2023

Τὸ σκάνδαλο τοῦ μονοτονικοῦ



Αντιγράφω απο το έντυπο «Φύλλα μάχης» Σεπτέμβριος του 1991.
~Τὸ σκάνδαλο τοῦ μονοτονικοῦ

[Ἔνθετο ἔντυπο τοῦ περιοδικοῦ Εὐθύνη, συλλογὴ «Φύλλα μάχης» ἀρ. 1.]

1.
Τὸ μονοτονικὸ ἐπιβλήθηκε στὸν ἑλληνικὸ Λαὸ ἀπὸ τὴν Κυβέρνηση τοῦ ΠΑΣΟΚ —Ὑπουργὸς Παιδείας κ. ᾽Ελευθ. Βερυβάκης— μὲ τροπολογία ποὺ αἰφνίδια προτάθηκε, κοντὰ στὰ μεσάνυχτα, ὅταν ἡ Βουλή τῶν Ἑλλήνων (συνεδρίαση τῆς 11.1.1982) εἶχε περατώσει τὴν συζήτηση καὶ εἶχε ψηφίσει τὸ ἕνα καὶ μόνο ἄρθρο τοῦ Νόμου 1228 ποὺ ἀποτελοῦσε «Κύρωση τῆς ἀπὸ 11.11.1981 πράξης τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας περ ὶ ἐγγραφῆς μαθητῶν στὰ Λύκεια τῆς Γενικῆς καὶ Τεχνικῆς καὶ ᾽Επαγγελματικῆς ᾽Εκπαιδεύσεως» καὶ μὲ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν τίτλο δημοσιεύτηκε στὸ Αʹ Τεῦχος τοῦ φύλλου 15/11.2.82 τῆς Ἐφημερίδος τῆς Κυβερνήσεως.

Ἕνα κεφαλαιῶδες, λοιπόν, ἐθνικὸ θέμα, τὸ θέμα τοῦ τρόπου γραφῆς τῶν λέξεων μιᾶς πανάρχαιας γλώσσας -τρόπου καθιερωμένου μὲ ἐφαρμογὴ πολλῶν αἰώνων,- ἀντιμετωπίστηκε μὲ ἀσύγνωστη, ἀνατριχιαστικὴ ἐπιπολαιότητα. Διότι: α) εἰσάγεται πρὸς συζήτηση μὲ ἄρθρο τῆς προσκολλήσεως σὲ θέμα νόμου ἄσχετο, β) εἰσάγεται μεσάνυχτα, ὅταν ἡ πλειονότητα τῶν βουλευτῶν ἀπουσιάζει, γ) εἰσάγεται αἰφνίδια (κι αὐτό, θὰ ἰδοῦμε γιατί) δ) εἰσάγεται ἀντισυνταγματικὰ (προσκολλημένο σὲ νόμο ἄσχετο) καὶ ε) εἰσάγεται χωρὶς νὰ ἐρωτηθεῖ, οὔτε ὁ Λαὸς —ἐνῶ τότε ἀκριβῶς ὑποστηριζόταν πὼς γιὰ δυὸ στρατιωτικὲς βάσεις ἔπρεπε νὰ γίνει... δημοψήφισμα,— οὔτε ἡ ᾽Ακαδημία ᾽Αθηνῶν, οὔτε τὰ Πανεπιστήμια τῆς χώρας καὶ ἰδίως οἱ Φιλοσοφικές τους Σχολές, οὔτε οἱ Ἑταιρίες τῶν Συγγραφέων-Λογοτεχνῶν —παρὰ τὴν βαρυσήμαντη ἀπόφανση τοῦ σοφοῦ καθηγητῆ καὶ τότε Γεν. Γραμματέα τῆς ᾽Ακαδημίας Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλου πὼς «Τὴν γλώσσα τὴν ἀναπτύσσουν μόνον ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἔχουν νὰ εἰποῦν κάτι, δηλαδὴ οἱ πνευματικοὶ ἄνθρωποι, καὶ ὄχι οἱ ἀπνευμάτιστοι γλωσσοπλάστες καὶ νομοθέτες... Οἱ γλωσσικοὶ νομοθέτες δὲν ἔχουν καμμιὰ ἁρμοδιότητα καὶ ἀνακόπτουν ἁπλῶς τὴν ἐξέλιξη τοῦ γλωσσικοῦ μας πολιτισμοῦ».

2.
Ὑπῆρξε, βέβαια, πολὺ πρὶν ἀπὸ τὴν ἡμερομηνία αὐτή, ἐξαγγελία κύκλων τοῦ ΠΑΣΟΚ ὄχι μόνο γιὰ τὴν ἐπιβολὴ τοῦ μονοτονικοῦ ἀλλὰ γιὰ ἔσχατη ἁπλοποίηση τῆς γλώσσας μας (ὡσὰν νὰ εἴμαστε οἱ ἄξεστοι Τοῦρκοι τοῦ Κεμὰλ ᾽Ατατοὺρκ καὶ ὄχι οἱ φορεῖς τῆς ἀρχαιότερης ζωντανῆς γλώσσας τοῦ κόσμου...). Στὸ «Δελτίο Συνδέσμου Ἑλληνίδων ᾽Επιστημόνων (᾽Οκτώβριος 1979) προαναγγέλλεται πὼς «τὸ μονοτονικὸ εἶναι ἕνα βῆμα» πρὸς τὴν ταύτιση τῆς γραπτῆς μὲ τὴν προφορικὴ λαλιὰ (δὲν μᾶς μιμήθηκαν οἱ Ἄγγλοι καὶ οἱ Γάλλοι...), δηλαδή: τὴν κατάργηση τῶν διφθόγγων, τῶν πολλῶν ι, τῶν δύο ε καὶ ο, —καὶ «σ' αὐτὴ τὴν ἐπίμονη», λέει τὸ κείμενο, «διεργασία πρωτοστατοῦν οἱ δημοσιογράφοι, οἱ προκηρυξιογράφοι-τοιχοκολλητές, οἱ μπροσουροποιοί, μανιφεστογράφοι... ποὺ θὰ λυτρώσουν τὴν γλώσσα μας ἀπὸ τὴν σκουριὰ αἰώνων». Μόνο αὐτοὶ εἶναι ἁρμόδιοι...

Τρίτη 19 Δεκεμβρίου 2023

" Η γνώση της Ελληνικής είναι απαραίτητο θεμέλιο υψηλής πολιτισμικής καλλιέργειας. "



- Μαριάννα Μακ Ντόναλτ, καθηγήτρια Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, ιστορικός των κλασικών

Δώρισε ενα εκατομμύριο δολάρια στο Πανεπιστήμιό της, για να ιδρυθεί ένα ερευνητικό κέντρο με σκοπό την καταχώρηση σε Η/Υ όλης της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, έτσι ώστε ο οποιοσδήποτε ερευνητής στο μέλλον να μπορεί να αναδιφήσει ταχύτατα μέσα σε οποιοδήποτε κείμενο η συνδυασμό Αρχαίων κειμένων. Έτσι ξεκίνησε το διάσημο προγραμμα TLG, που σημαίνει «Thesaurus Linguae Graecae» δηλαδή ο «Θησαυρος της Ελληνικης Γλωσσας», το 1972 στο Πανεπιστημιο της Καλιφορνια στο Irvine.

Το TLG έχει ουσιαστικά αποθηκευμένη σχεδόν ολόκληρη την Ελληνική Γραμματεία απο το 800 π.χ.ε. (προ χριστιανικής εποχής) μέχρι το 1453 μ.χ.ε. και επίσης συνεχίζει με την μετα-Βυζαντινή περίοδο. Το όλο corpus περιλαμβάνει περί τα 90.000.000 λέξεων, λεκτικών τύπων και λημμάτων.

Σήμερα (86 ετών παρακαλώ) είναι επίτιμη καθηγήτρια (Emeritus Faculty of UC San Diego) Κλασσικής Φιλολογίας και Θεάτρου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο και διεθνούς φήμης αυθεντία στο χώρο της Αρχαίας Τραγωδίας, ιδιαίτερα όσον αφορά στις σύγχρονες παραστάσεις του Αρχαίου Θεάτρου. Το 1972 η Marianne MacDonald ολοκλήρωσε την διδακτορική της διατριβή με θέμα την έννοια της ευτυχίας στον Ευριπίδη. Τελευταία της επίσημη συμμετοχή/εργασία δημοσιεύτηκε στη OUP (Oxford University Press) το 2015 με τίτλο "Dancing Drama: Ancient Greek Theatre in Modern Shoes and Shows book chapter for Oxford Handbook on Dance and Theatre, edited by Nadine George"

Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023

Τι σχέση έχουμε εμείς με τους αρχαίους;


Όμηρος 

Πέρασαν 3.000 χρόνια το λιγότερο (και 4 μη σου πω) και ακόμα ομιλείται η ίδια γλώσσα χωρίς να το ξέρετε. Δεν συμβαίνει σε καμία άλλη γλώσσα αυτό παγκοσμίως.

Στην καθημερινότητα σου λες :

1. Ένα χελιδόνι (ή ένας κούκος) δεν φέρνει την άνοιξη.
Μία χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεἶ - Ειπώθηκε απο τον Αίσωπο και έμεινε ως παροιμία που χρησιμοποιούσαν συχνά ο Αριστοτέλης, ο Στοβαίος και ο Αριστοφάνης. Επικράτησε η εκδοχή με τον κούκο.

2. Το ένα χέρι νίβει το άλλο
ἁ δὲ χεὶρ τὰν χεῖρα νίζει - στίχος του Πυθαγόρειου φιλόσοφου και ποιητή Επίχαρμου

3. Ό,τι σπείρεις θα θερίσεις
Εί κακά τις σπείραι κακά κέρδια αμήσειν - Ησίοδος

4. Κάλλιο να σε ζηλεύουνε παρά να σε λυπούνται
κρέσσον γὰρ οἰκτιρμοῦ φθόνος- Πίνδαρος

5. Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει
Ἡ γλῶττα ἀνόστεος μὲν ὀστέα θραύει- Σόλων

6. Έπαθε και έμαθε
τὸν πάθει μάθος- Αισχύλος, Αγαμέμνων

7. Σηκώθηκαν οι τρίχες μου
τριχὸς δ᾽ ὀρθίας πλόκαμος ἵσταται - Αισχύλος, Επτά επί Θήβας

8. Ο άνδρας είναι η κολώνα του σπιτιού
Ανήρ, στέγης στῦλον - Αισχύλος, Αγαμέμνων

9. Χτύπα ξύλο
Ἅπτεσθαι ξύλου - Αριστοφάνης

Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2023

ONASSIS KAVAFY ARCHIVE!

Του Ηρακλή Λογοθέτη 

Ώστε ανελλήνιστοι δεν είμεθα, θαρρώ.



Έχοντας την ίδια πεποίθηση με τον ποιητή, παρακολουθώ με κομμένη ανάσα τις σφοδρές αντιδράσεις που πυροδότησε η θρασύτατη και γελοία μετονομασία του Αρχείου Καβάφη σε ONASSIS KAVAFY ARCHIVE!

Ευτυχώς αυτά συμβαίνουν μόνο εν μικρά αγγλοφρενή αποικία, διότι όχι μόνο η ασχημία δεν πέρασε απαρατήρητη αλλά σύσσωμο το έθνος εξεγέρθηκε απέναντι σε τούτη την ιδιωτική πρωτοβλακεία.

 Οι πολιτικοί όλων ανεξαιρέτως των κομμάτων και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι δημοσιογράφοι των καναλιών, οι εκδότες των εφημερίδων και τα λογοτεχνικά σωματεία, εκδήλωσαν ομοθυμαδόν την αγανάκτησή τους και κατέβηκαν επικεφαλής μυριάδων λαού στις τεράστιες συγκεντρώσεις που τελώντας υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αθηνών συγκλόνισαν ολόκληρη τη χώρα.

 Έτσι οι Έλληνες απέδειξαν περίτρανα ότι γνωρίζουν πως επιτρέποντας την άλωση της γλώσσας τους θα χαθούν και οι ίδιοι. Ξέρουν πως πέρασαν από τους ολύμπιους θεούς στον χριστιανισμό και επιβίωσαν σε ποικίλες καθεστωτικές μεταβολές. Από την πόλη-κράτος στα ελληνιστικά βασίλεια, από τη ρωμαιοκρατία στο Βυζάντιο, από την Οθωμανική κυριαρχία στη νεότερη ελληνική Πολιτεία. Η γλώσσα τους όμως έμεινε ελληνική και χάρη σ’ αυτήν στάθηκαν όρθιοι στις αλλαξοτιμονιές της ιστορίας. Γι’ αυτό, φιλί-κλειδί με τον Διονύσιο Σολωμό, δεν έχουν τίποτ’ άλλο στο νου τους πάρεξ ελευθερία και γλώσσα!

Υ.Γ. Οι αλγεινές εντυπώσεις επιτείνονται γιατί στην είσοδο του κτηρίου που στεγάζει το εν λόγω ...archive δεν αξιώθηκαν οι άθλιοι ιθύνοντές του να προσθέσουν, έστω δίπλα στην αγγλική, και μιά επιγραφή στα ελληνικά.

Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2023

Οι 18 μοναδικές ιδιότητες της Ελληνικής γλώσσας!

Ἀντώνη Ἀντωνάκου, φιλολόγου – ἱστορικοῦ





Οι ιδιότητες αυτές, πολύ περιληπτικά, είναι οι εξής:


1. Ἡ μόνη γλῶσσα στὸν κόσμο ποὺ ὁμιλεῖται συνεχῶς ἐπὶ 4000 ἔτη. Ὅλες οἱ ὁμηρικὲς λέξεις ἔχουν διασωθεῖ στὴν παραγωγὴ τῶν λέξεων καὶ κυρίως στὰ σύνθετα. Π.χ. μπορεῖ σήμερα νὰ λέμε νερό (ἐκ τοῦ νηρόν, ἐξ οὗ καὶ Νηρηίδες, Νηρεὺς κ.λπ.), ἀλλὰ τὰ σύνθετα καὶ τὰ παράγωγα θὰ εἶναι μὲ τὸ ὕδωρ (ὑδραυλικός, ὑδραγωγεῖο, ὕδρευση, ἐνυδρεῖο, ἀφυδάτωση, κ.λπ.) Ἢ τὸ ρῆμα δέρκομαι βλέπω, ποὺ ἔχει διασωθεῖ στὸ ὀξυδερκής.

2. Ἔξυπνοι τόνοι καὶ ἔξυπνα γράμματα. Οἱ τόνοι καὶ τὰ πνεύματα ἀλλὰ καὶ τὰ φωνήεντα εἶναι πολὺ σημαντικοὶ παράγοντες στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, γιατί, ἂν ἀλλάξει ἕνα πνεῦμα ἢ ἕνας τόνος ἢ ἕνα φωνῆεν, αὐτομάτως ἔχουμε διαφορετικὴ σημασία. Π.χ. τὸ ρῆμα εἴργω (μὲ ψιλὴ) σημαίνει ἐμποδίζω τὴν εἴσοδο, ἐνῷ μὲ δασεῖα (εἱργνύω) σημαίνει ἐμποδίζω τὴν ἔξοδο (κάθειρξις). Σῦρος (μὲ περισπωμένη) εἶναι τὸ νησί, ἐνῷ Σύρος (μὲ ὀξεῖα), εἶναι ὁ κάτοικος τῆς Συρίας. Ἡ λέξη φορὰ (μὲ ὄμικρον) σημαίνει τὴν κατεύθυνση ἑνὸς πράγματος, ἡ λέξη φωρά (μὲ ὠμέγα καὶ ὀξεῖα) σημαίνει τὴν κλοπή, ἐνῷ φωρᾷ (μὲ ὠμέγα, περισπωμένη καὶ ὑπογεγραμμένη) σημαίνει ζητεῖ.

3. Ὁ τονισμὸς δημιουργεῖ θετικὴ ἢ ἀρνητικὴ ἔννοια. Παράδειγμα, ἡ λέξη ἔργον συντιθέμενη μὲ ἕνα συνθετικὸ ἀποδίδει ἰδιότητα δημιουργώντας τὴν κατάληξη -ουργός. Καὶ ἐδῶ ἔρχεται τὸ μεγαλεῖο τῆς Ἑλληνικῆς ἡ ὁποία προστάζει: Ἐὰν τὸ ἔργο εἶναι γιὰ τὸ καλὸ τῶν ἀνθρώπων, τότε τονίζεται ἡ λήγουσα, ὅπως μελισσουργός, δημιουργός, σιδηρουργός. Ὅταν ὅμως εἶναι πρὸς…βλάβην τῶν ἀνθρώπων, ὁ τονισμὸς ἀνεβαίνει στὴν παραλήγουσα π.χ. κακοῦργος, πανοῦργος, ραδιοῦργος.

4. Ἡ σοφία. Ἡ γλῶσσα μας ἔχει λέξεις ποὺ περικλείουν, πραγματικά, ὁλόκληρη φιλοσοφία. Π.χ. ἡ λέξη βίος ἀναφέρεται στοὺς ἀνθρώπους ἐνῷ ἡ λέξη ζωὴ στὰ ζῶα, ἡ λέξη φθόνος ἐκ τοῦ φθίνω ποὺ σημαίνει, σβήνω, χάνομαι, ὁπότε ἐπισημαίνεται ἡ ἠθικὴ διδασκαλία τῆς λέξεως αὐτῆς ποὺ μᾶς προστάζει νὰ μὴν φθονοῦμε τοὺς ἄλλους, διότι ὅποιος φθονεῖ τότε φθίνει συνεχῶς, σβήνει καὶ στὸ τέλος χάνεται.

Τετάρτη 2 Αυγούστου 2023

Η ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΡΙΖΑΣ ΛΕΞΕΩΝ




Στο παρακάτω κείμενο (παρμένο από το "Έλλην Λόγος" της Άννας Τζιροπούλου) γίνεται  προσπάθεια να μελετηθούν περιπτώσεις λέξεων που δείχνουν σε ποια έκταση και ποιο βάθος η γλώσσα, ως κύριος εκφραστής του ήθους του ελληνικού πολιτισμού, μπόρεσε να διαμορφώσει δίαυλους παιδείας και επικοινωνίας με τους λαούς της Δυτικής Ευρώπης.

1. Η λέξη #Βρετανία [αγγλικά Britain, λατινικά Britannia] ετυμολογείται από την ελληνική λέξη πρυτανεία [πρώτη στην ιεραρχία] που προέρχεται από τα συνθετικά πρώτος + άνω [=η πρώτη χώρα που βρίσκεται πάνω από την ηπειρωτική Ευρώπη].  Η λέξη #αναφέρεται για #πρώτηφορά από τον Έλληνα εξερευνητή και θαλασσοπόρο #ΠυθέατονΜασσαλιώτη, που επισκέφθηκε την Αγγλία περί το 330 π.Χ. Σημειωτέον ότι αρχικά οι Βρετανικές Νήσοι ονομάζονταν «Κασσιτερίδες  Νήσοι» (εξαιτίας των κοιτασμάτων κασσιτέρου που υπήρχαν στην Κορνουάλη), ενώ για  την  Βρετανία  υπήρχε  στην  αρχαιότητα  και  το  όνομα  «Αλβιών». Και οι δύο αυτές λέξεις είναι ελληνικής προέλευσης: Η λέξη Κασσίτερος ετυμολογείται από τα συνθετικά κατά + σίδηρος [>κατασίδηρος >κατσίδερος >κασσίτερος], ενώ η λέξη #Αλβιών ετυμολογείται από το #αλφός [=υπόλευκος, λευκός], ενώ ως προσδιορισμός της Αγγλίας αναφέρεται στο υπόλευκο χρώμα των βράχων της (που περιέχουν κιμωλία) όπως φαίνονται από την ακτογραμμή του Dover. Περαιτέρω η λέξη σίδηρος προέρχεται από τα συνθετικά σίζω [=σφυρίζω] + δηρός [=ανθεκτικός], που σημαίνουν ότι το μέταλλο σιρίζει όταν ψύχεται με νερό και γίνεται σκληρό. Εξάλλου η λέξη αλφός προέρχεται από τα συνθετικά α [στερητικό] + φλοιός [=φλούδα] >αφλοιός >αλφειός, που δηλώνουν ότι το ξεφλουδισμένο κλαδί αφήνει να φαίνεται η λευκωπή εσωτερική επιφάνειά του. Από τη λέξη αλφός, εκτός από  Αλβιών, προέκυψαν ονόματα όπως #ΑλφειόςΆλπειςΑλβανία. (Και η αρχαία και νυν Αλφά Μυλοποτάμου και οι υπόλευκες πέτρες Αλφάς στην Κρήτη)    

2. Η λέξη #Αγγλία [αγγλικά Anglia, λατινικά Anglia] είναι ελληνικής προέλευσης και ετυμολογείται από τα συνθετικά #Άνω + #Γαλλία [>Ανγαλία >Αγγλία = χώρα πάνω από τη Γαλλία].  Η λέξη #Γαλλία είναι επίσης Ελληνική, προέρχεται από τη λέξη #Γαλάτης (>Γαλατία >Γαλτία >Γαλλία), η οποία αποτελεί μετεξέλιξη της λέξης #Κελέτης (>#Καλάτης >Γαλάτης), από την οποία προήλθε και το όνομα #Κέλτης.  Η λέξη Κελέτης έτυμολογείται από τα συνθετικά #κέλης [=#ίππος] + #έχω [>εχεύς, έτωρ, έτης] και σημαίνει "άνθρωπος που χρησιμοποιεί άλογα".  

3. Η λέξη Σκοτία [αγγλικά #Scotland] είναι ελληνική, σχετίζεται με τη λέξη "#σκότος" και σημαίνει "χώρα του σκοταδιού", εξαιτίας της μεγαλύτερης διάρκειας της νύχτας σε εκείνο το γεωγραφικό πλάτος. Σημειωτέον ότι αρχαιότερο όνομα της Σκοτίας ήταν το #Καλυδονία, που είναι επίσης ελληνικής προέλευσης, ετυμολογούμενο από τα συστατικά #καλός + #υδνέω [=τρέφω, αυξάνω {<δαίνυμι}] που σημαίνουν "αυτός που φέρνει πολλή τροφή". Το όνομα εξάλλου #Ουαλία [αγγλικά #Wales] της τρίτης βρετανικής χώρας είναι επίσης ελληνικό, σχετίζεται με το ρήμα "#βάλλω" [="πλήττω καταβάλλω"], το οποίο στην εκλατινισμένη Δυτική Ευρώπη προφερόταν και ως "ουάλλω", και επομένως σημαίνει "χώρα ανθρώπων που μπορούν να καταβάλλουν" [=να νικάνε].  

Παρασκευή 21 Απριλίου 2023

Ελληνική γλώσσα: Η τελειότητα ενός άλυτου γρίφου




Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ’ αυτήν δεν υπάρχουν όρια. (Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)



Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις είναι από την Ελληνική γλώσσα.. (βιβλίο Γκίνες)

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ” αυτήν δεν υπάρχουν όρια. (Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)

Η Ελληνική και η Κινέζικη, είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και…..στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική.

(Francisco Adrados, γλωσσολόγος).

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει.

Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.

Τρίτη 7 Μαρτίου 2023

Η αποδόμηση της εθνικής ταυτότητας στο πλαίσιο της εκπαίδευσης (Κώστας Θεολόγου, επίκουρος καθηγητής ΕΜΠ και σύμβουλος- καθηγητής στο ΕΑΠ)

Ψηλαφώντας την των πραγμάτων αλήθεια...

 





Το επιχείρημά μου διατυπώνεται ως εξής: στο εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει επιλεγεί η μονοκαλλιέργεια των μαθημάτων με εργαλειακό χαρακτήρα. Ενώ τα μαθήματα με εγγενή αξία (μη μετρήσιμη, άρα μη εργαλειακή) συρρικνώνονται έως πλήρους εξαφάνισης από το πρόγραμμα σπουδών, προάγονται τα χρηστικά μαθήματα. Τα πρώτα συνέβαλαν σε μια κοινή ιστορική και πολιτισμική αφήγηση, επειδή αντλούσαν από την δεξαμενή μιας κοινής συλλογικής μνήμης, και συνεπώς συντηρούσαν μια κοινή κουλτούρα και μια κοινή εθνική ταυτότητα (βλ. σχήμα). Η δεύτερη επιλογή δεν συντηρεί καμία κοινή συλλογική μνήμη, τα χρηστικά και εξειδικευμένα μαθήματα θρυμματίζουν τη μνήμη και τον ίδιο τον εαυτό, οδηγώντας σε μια κατακερματισμένη, οιονεί ανυπόστατη εθνική ταυτότητα, εύκολα διαχειρίσιμη και χειραγωγήσιμη.


Στην ομιλία μου προσπαθώ να αποκριθώ εξίσου και στην απορία μου-ή στην διερώτηση- γιατί οι πολύ καλοί φοιτητές μου στο ΕΜΠ κάνουν τόσα λάθη στον γραπτό λόγο τους, γιατί η λεξιπενία και ο σολοικισμός βασιλεύουν στο δεσποτάτο μιας οιονεί ημιμάθειας που έχουν εδραιώσει; Έλεγα φταίει το δημόσιο σχολειό, πως τάχα από τα ιδιωτικά σχολειά μας έρχονται ως φοιτητές τα παιδιά καλύτερα εξοπλισμένα στο γλωσσικό εργαλείο τους, αλλά και πάλι διαψεύστηκα… είχα, λόγου χάρη, φοιτήτρια από την Κάλυμνο που είχε οξύνει τα εκφραστικά μέσα της με τρόπο πιο αξιόμαχο από έναν απόφοιτο της Λεοντείου ή της Σχολής Μωραΐτη. Μετά είπα πως είναι το εκπαιδευτικό σύστημα: συνέκρινα φοιτητές από τη Κύπρο με δικούς μας, ελλαδίτες… και πάλι άκαρπη απέβη η σύγκριση- χάλια αμφότεροι!

Μετά έβαλα στην ίδια εξίσωση και τους δασκάλους της Πρωτοβάθμιας και τους Καθηγητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης… Σκέφτηκα ότι σε διάφορα συνέδρια με θέμα την εκπαίδευση και τα παιδαγωγικά διέκρινα και στους ίδιους μιαν επιπολαιότητα στην χρήση της προφορικής και γραπτής ελληνικής γλώσσας, αλλά και στην αξιοποίηση των βασικών εργαλείων της γραμματικής και του συντακτικού, που σίγουρα λαμβάνουν ως θεμελιώδη γνώση στις σπουδές τους. Γιατί τόση αμέλεια; Γιατί τόση παραμέληση και υποτίμηση στο βασικό και υπέροχο επικοινωνιακό εργαλείο που έχουμε εμείς οι άνθρωποι, και μάλιστα εμείς οι ολίγον περιούσιοι που έχουμε το προνόμιο της ελληνικής γλώσσας, μιας γλώσσας εννοιολογικής, πλούσιας, ακριβούς, ποιητικής, ερωτικής…