Το ανθρώπινο είδος στην Αντιγόνη του Σοφοκλή

Του Αντώνη Καραμπάτσου

Ο Σοφοκλής, ένας από τους τρεις μεγαλύτερους τραγικούς  ποιητές, της Ελλάδας στο έργο του  Αντιγόνη, έγραψε έναν περίφημο κείμενο για τον άνθρωπο.

 Δεινό είναι λέει το ανθρώπινο είδος. Ένα χαρμάνι αξιοθαύμαστων και αξιοχλεύαστων πολιτών!!!

 Στους   μεν πρώτους ανήκει κάθε   πολιτισμένος και εκλεκτός πολίτης στους  δε δεύτερους  κάθε απολίτιστος και   κακοποιός πολίτης.

Θαυμάστε, αγαπητοί φίλοι, τις λέξεις που χρησιμοποιεί ακριβώς  ο Σοφικλης!!!

Λέει:  Στους  μεν  ανήκει κάθε  Υψίπολις , στους δε ανήκει κάθε  άπολις!!! (λέξεις που σημαίνουν ο μεν είναι πολίτης που εξυψώνει την πόλη του (Εύκοσµος,  αξιόλογος πολίτης), στους δε είναι πολίτης  που απαξιώνει την πόλη  του (απολίτιστος,   απόκοσμος) 

Ο Σοφοκλής, για τον άνθρωπο...

 

Ύµνος στο ΜΠΟΡΩ

(Ελεύθερη απόδοση από το χορικό της Αντιγόνης από Α. Καραμπάτσο)

Από όλα όσα οι άνθρωποι στο κόσµο αυτό θαυµάζουν

Ασύγκριτα είναι ανώτερη τ’ ανθρώπου η σοφία.

Μ’ αυτή λαλιά αυτός έφτιαξε κι έµαθε να τη γράφει.

Μ΄ αυτή ονόµατα πολλά σε όλα έχει δώσει. 

Οιδίποδας Τύραννος του Σοφοκλή

Κώστας Γεωργουσόπουλος

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος μας αφηγείται το ιστορικο-κοινωνικό πλαίσιο για τον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή το εμβληματικότερο, ίσως, δράμα της αρχαίας γραμματείας που ανήκει στο Θηβαϊκό κύκλο και σύμφωνα με τις πηγές διδάχθηκε  για πρώτη φορά το 425 π.Χ. εν μέσω του Πελοποννησιακού πολέμου και του λοιμού που είχε αποδεκατίσει το λαό της Αθήνας

Μας αποκωδικοποιεί τον μύθο του, την υπόθεση του έργου και αναλύει με τρόπο απλό και μεστό τις μοναδικές και πανανθρώπινες διαστάσεις του ήρωα και των συμπρωταγωνιστών του τονίζοντας ότι  στο επίκεντρο της προβληματικής του έργου τίθεται το άτομο σε σχέση με την προσωπική του ελευθερία, την εξουσία, την κοινωνία και τη θεϊκή βούληση.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο  εικαστικό εργαστήρι της ARTe τον Ιούνιο του 2019.

Οιδίποδας Τύραννος του Σοφοκλή

από

 Κώστας Γεωργουσόπουλος

 

499

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος μας αφηγείται το ιστορικο-κοινωνικό πλαίσιο για τον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή το εμβληματικότερο, ίσως, δράμα της αρχαίας γραμματείας που ανήκει στο Θηβαϊκό κύκλο και σύμφωνα με τις πηγές διδάχθηκε  για πρώτη φορά το 425 π.Χ. εν μέσω του Πελοποννησιακού πολέμου και του λοιμού που είχε αποδεκατίσει το λαό της Αθήνας

Μας αποκωδικοποιεί τον μύθο του, την υπόθεση του έργου και αναλύει με τρόπο απλό και μεστό τις μοναδικές και πανανθρώπινες διαστάσεις του ήρωα και των συμπρωταγωνιστών του τονίζοντας ότι  στο επίκεντρο της προβληματικής του έργου τίθεται το άτομο σε σχέση με την προσωπική του ελευθερία, την εξουσία, την κοινωνία και τη θεϊκή βούληση.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο  εικαστικό εργαστήρι της ARTe τον Ιούνιο του 2019.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ- Ο μύθος εκρίθη ακατάλληλος για τους μαθητές...

ΑΥΣΤΗΡΩΣ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 2016

Η Αντιγόνη είναι το δεύτερο από τα σωζόμενα έργα του Σοφοκλή. Το δίδαξε, το 442 π.Χ., κερδίζοντας την πρώτη νίκη. Στη νεότερη εποχή από τον μύθο της Αντιγόνης εμπνεύστηκαν αρκετοί ξένοι συγγραφείς. Ενδεικτικά αναφέρονται οι σύγχρονοι Ζ. Ανούιγ και Μ. Μπρεχτ.  

Ο Καστοριάδης έγραψε για το πολιτικό βάθος της Αντιγόνης: ΕΔΩ

Λιαντίνης - Αναρχία και Αντιγόνη του Σοφοκλή

Απόσπασμα από μάθημα του Λιαντίνη στο Μαράσλειο διδασκαλείο, κατά το διδακτικό έτος 1994-95.

Αντιγόνη --(ταινία) 

H Αντιγόνη είναι βραβευμένη ταινία του Γ. Τζαβέλλα παραγωγής 1961, βασισμένη στο ομώνυμο αρχαίο δράμα του Σοφοκλή με πρωταγωνίστρια την Ειρήνη Παππά.

Καστοριάδης: το πολιτικό βάθος της Αντιγόνης

Κορνήλιος Καστοριάδης – 1922–1997: Ὕβρις και πολιτική

§1

Η Αντιγόνη του Σοφοκλή συγκέντρωσε και εξακολουθεί να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον πολλών και σημαντικών διανοητών. Ανάμεσα σε αυτούς είναι ο Χέγκελ, ο Χάιντεγκερ και ο Καστοριάδης. Πρόκειται στ’ αλήθεια για μια τραγωδία που φέρει τον άνθρωπο στο κέντρο του ιστορικού του πεπρωμένου και τον καθιστά πρωταγωνιστή αυτού του πεπρωμένου. Ακριβώς επειδή πρόκειται περί ενός πολυσήμαντου έργου, οι εκάστοτε φιλοσοφικές περί αυτό ερμηνείες δεν μπορεί να είναι ταυτές μεταξύ τους, αλλά ούτε και οριστικές. Στο παράδειγμα έτσι των τριών προαναφερθέντων φιλοσόφων έχουμε τρεις διαφορετικές ερμηνείες, σχετικές με τον καιρό τους και με τις αντίστοιχες λογικές συνάφειες που θέλουν να αναδείξουν οι συγκεκριμένοι φιλόσοφοι. Εάν λάβουμε υπόψη ότι ο Σοφοκλής επιχειρούσε να παραστήσει τους ανθρώπους, όπως όφειλαν να είναι, τότε οι τραγωδίες του, στον ένα ή στον άλλο βαθμό, περιέχουν δέσμες ιδεών, ιδεωδών, ρήσεων και λόγων που η σημασία τους υπερβαίνει τα καθορισμένα έργα και διαχέεται μέσα στην ιστορία ως στοχαστική δυνατότητα του ανθρώπου να αντιμάχεται τους περιορισμούς της εξωτερικής-άμεσης ύπαρξής του και να έρχεται προς εαυτόν. Ο Καστοριάδης, με τις ερμηνείες του, αξιοποιεί αυτή την πνευματική δυναμική της τραγωδίας για να σκεφτεί τον άνθρωπο, τον ανθρώπινο κόσμο ως ένα δημιουργικό και αυτο-δημιουργούμενο Είναι εντός ενός εκάστοτε συγκεκριμένου ιστορικο-κοινωνικού χώρου.

§2

Όπως παρατηρεί ο ίδιος, η Αντιγόνη του Σοφοκλή είναι «η τραγωδία με το μεγαλύτερο πολιτικό βάθος». Τι εννοεί με τη φράση αυτή;

Αντιγόνη --(ταινία)

H Αντιγόνη είναι βραβευμένη ταινία του Γ. Τζαβέλλα παραγωγής 1961, βασισμένη στο ομώνυμο αρχαίο δράμα του Σοφοκλή με πρωταγωνίστρια την Ειρήνη Παππά.

Η Αντιγόνη ζητάει από την αδελφή της Ισμήνη να θάψουν τον ετεροθαλή αδελφό τους Πολυνείκη. Η Ισμήνη αρνείται να παραβεί την απόφαση του νέου ηγεμόνα των Θηβών και θείου τους Κρέοντα, όμως η Αντιγόνη έχει πάρει την απόφαση της. Μερικές ώρες αργότερα ένας από τους φύλακες που φρουρούσαν το άταφο πτώμα, ανακοινώνει με τρεμάμενη φωνή στον Κρέοντα, ότι κάποιος έκανε σπονδές στον νεκρό και τον κάλυψε με σκόνη. Ο Βασιλιάς οργισμένος τον διώχνει. Ο φύλακας επιστρέφει μετά από μερικές ώρες έχοντας μαζί του την Αντιγόνη. 

ΠΑΙΖΟΥΝ: ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ, ΜΑΡΩ ΚΟΝΤΟΥ, ΙΛΥΑ ΛΙΒΥΚΟΥ, ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΗΣ

ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ (1974) Μ.Κατράκης Α.Κατσέλη

Μια μεγάλη παράσταση του Εθνικού Θεάτρου που έκανε παγκόσμια περιοδεία και είχε παντού αποθεωτική υποδοχή. Η μαγνητοσκόπησή της έγινε το 1974 στην Ιαπωνία.

Παίζουν: Μάνος Κατράκης, Αλέκα Κατσέλη

Σκηνοθέτης: Τάκης Μουζενίδης

Σκηνικά -- Κοστούμια: Διονύσης Φωτόπουλος

Χορογραφία: Μαρία Χορς

Μουσική: Στέφανος Βασιλειάδης

Ποιητής : Σοφοκλής

Χορός : Θηβαίοι γέροντες

Πρόσωπα : Οιδίποδας,Τειρεσίας,Κρέων,Ιοκάστη,Άγγελος.Δούλος,Εξάγγελος.

Χώρος : Έξω από το παλάτι.

Η τραγωδία «Οἰδίπους Τύραννος» είναι έργο του Σοφοκλή. Η χρονολογία συγγραφής του έργου θεωρείται άγνωστη. Εικάζεται ότι παρουσιάστηκε τελικά για πρώτη φόρα το 428 π.Χ. 

Πολλοί κριτικοί, συμπεριλαμβανομένου και του Αριστοτέλη, θεωρούν τον Οιδίποδα Τύραννο ως την κορυφαία τραγωδία που έχει γραφτεί ποτέ. 

Βασίζεται στο Θηβαϊκό δραματικό κύκλο, ή κύκλο των Λαβδακιδών. Κεντρική ιδέα είναι η θέση πως ο άνθρωπος δεν μπορεί ποτέ να ξεφύγει από το πεπρωμένο του.