EΜ. TODD[i]: Η θρησκεία διαμορφώνει προσωπικότητες και ενώνει την κοινωνία

Συνέντευξη στην Eugénie Bastié                     Le Figaro

Εμ. Τοντ: «Οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι η απουσία θρησκείας τους μειώνει. Και είναι ένας άθεος που σας το λέει αυτό… Με λύπη ανακαλύπτουμε ότι το μεμονωμένο άτομο συρρικνώνεται, παρόλο που αφοσιώνεται στην «προσωπική του ανάπτυξη».

LE FIGARO. – Μόλις τον Ιανουάριο μας αιφνιδιάσαμε με ένα δοκίμιο 350 σελίδων για την Ήττα της Δύσης και σας βρίσκουμε μαζί με τον Γραφικό Τρόμο[ii] σε ένα κόμικ[iii] που παρουσιάζει τη δουλειά σας για τα οικογενειακά συστήματα. Μπορείτε να μας συνοψίσετε τα συμπεράσματά σας;

ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ ΤΟΝΤ. – Ας πούμε για να απλοποιήσω ότι έχω ορίσει τέσσερα μεγάλα οικογενειακά συστήματα, τα οποία αντιστοιχούν στις τέσσερις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία και, βέβαια, Ρωσία.

Πρώτα η Γαλλία. Πάρτε μια αγροτική οικογένεια στο Λεκανοπέδιο του Παρισιού τον 18ο αιώνα: τα παιδιά, όταν ενηλικιωθούν, φεύγουν για να ιδρύσουν ένα ανεξάρτητο νοικοκυριό. Δεν υπάρχουν ποτέ δύο ενήλικες γενιές μαζί κάτω από την ίδια στέγη. Είναι η πυρηνική οικογένεια[iv] που έχει όλες τις εμφανίσεις της σύγχρονης οικογένειας. Σε αυτό προστίθεται η ισότητα των παιδιών ως προς την κληρονομικότητα μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, που κληρονομήθηκε από τη Ρώμη. Αυτή είναι η παράδοση του Λεκανοπεδίου του Παρισιού, που επικρατεί από πριν την Επανάσταση. Οι θεμελιώδεις αξίες του είναι η ελευθερία (των παιδιών) και η ισότητα (των αδελφών ανεξαρτήτως φύλου).

Το αγγλικό σύστημα είναι το ίδιο πράγμα, αλλά χωρίς ισότητα όσον αφορά την κληρονομιά: οι γονείς είναι ελεύθεροι να διανείμουν ή να δοκιμάσουν όπως τους βολεύει. Είναι το γαλλικό σύστημα αλλά πιο πρωτόγονο.

Το τρίτο σύστημα αφορά περιοχές της Ευρώπης που δεν έχουν ξεχωρίσει για τον φιλελευθερισμό τους: η βασική γερμανική οικογένεια, την οποία βρίσκουμε επίσης στη νοτιοδυτική Γαλλία, στην Καταλονία και σε μια περιοχή των Πυρηναίων (Béarn). Υπάρχει μόνο ένας κληρονόμος, γενικά, το πρωτότοκο αγόρι, οι άλλοι εκδιώκονται. Δημιουργείται μια γενεαλογία και βλέπουμε να εμφανίζονται νοικοκυριά με τρεις γενιές. Οι θεμελιώδεις αξίες αυτού του συστήματος είναι η εξουσία και η ανισότητα.

Το τέταρτο σύστημα είναι η κοινοτική οικογένεια. Ένα ζευγάρι έχει παιδιά. Η αρχική οικογένεια κρατά τα αγόρια, διώχνει τα κορίτσια, ενσωματώνει νύφες. Έχουμε κάθετη και οριζόντια επέκταση του νοικοκυριού. Αυτή έδωσε τους αδελφούς και τους θείους στα ρωσικά μυθιστορήματα[v]. Οι αξίες του είναι ο αυταρχισμός και η ισότητα: αυτές θα είναι και οι αξίες του κομμουνισμού.

Υπήρξε κάποια στιγμή «εύρηκα» στη ζωή σας;

Ναι, αλλά πρωτοάρχιζα την έρευνα. Έκανα τη διατριβή μου στο Cambridge σχετικά με τις οικογενειακές δομές και τη γεωγραφική κινητικότητα σε κοινότητες στο Aρτουά, στη Βρετάνη, στη νότια Σουηδία και στην κεντρική Ιταλία. Έγραψα το πρώτο μου βιβλίο για την επερχόμενη κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ήμουν κριτικός βιβλίων στην εβδομαδιαία Le Monde des livres, αλλά ενστικτωδώς επέστρεψα στην έρευνα. Είχα καλή γνώση του οικογενειακού συστήματος της κεντρικής, κοινοτικής Ιταλίας και ήξερα πολύ καλά ότι η κεντρική Ιταλία ψήφιζε ΚΚΙ.

Θρησκεία, βία και γεωπολιτική

του Δημήτρη Μπελαντή

 Α

πό τα μέσα Οκτωβρίου και μέχρι σήμερα εκδηλώθηκαν μια σειρά από αιματηρές τρομοκρατικές επιθέσεις σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, αρχικά στο Παρίσι και τη Λυών και μετά στη Βιέννη. Κατά του Samuel Paty για τα σκίτσα του Charlie Hebdo, μετά στην εκκλησία στη Νίκαια και τέλος στη Βιέννη. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι επιτιθέμενοι είχαν σχέση με την φονταμενταλιστική και τζιχαντιστική εκδοχή του σουνιτικού ισλαμισμού. Εδώ , επίσης, πρέπει να προσμετρηθεί και η επίθεση Τούρκων κατά Αρμενίων στη Λυών, την προηγούμενη εβδομάδα, που οδηγεί τη Γαλλία προς την κατεύθυνση απαγόρευσης των «Γκρίζων Λύκων» ως φιλοτρομοκρατικής οργάνωσης. Η επιλογή του προέδρου Μακρόν να ανεβάσει σε ορισμένα δημόσια κτίρια τα σκίτσα του Charlie Hebdo ενδεχομένως όξυνε τη δυναμική του «ιερού πολέμου», όμως δεν τη δημιούργησε. Αυτή έχει σαφώς εγγενή χαρακτήρα. Διεθνή και γεωπολιτικό, σε μεγάλο βαθμό. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο 18χρονος Τσετσένος που δολοφόνησε τον καθηγητή δεν ήταν μουσουλμάνος της Γαλλίας ούτε μετανάστης, αλλά είχε φτάσει στη Γαλλία πολύ λίγο πριν από τη δολοφονία.

«Το όνειρό μου είναι ο ιερός πόλεμος» - slpress.gr

«Το όνειρό μου είναι ο ιερός πόλεμος» - slpress.gr: «Δέν θά ἀναφερθῶ μέ λεπτομέρειες σέ αὐτά πού ὀνειρεύομαι, ὅμως κατά βάση το ὄνειρό μου εἶναι ὁ ἱερός πόλεμος» είπε ο φοιτητής τρομοκράτης Ἀμπντούλμουταλάμπα

Ο Γάλλος Samuel Paty είναι δάσκαλός, είναι ένας από εμάς...

του Γιώργου Τασιόπουλου (πρώτη δημοσίευση στο fb στις 18.10.2020)

Ο Γάλλος Samuel Paty είναι δάσκαλός, είναι ένας από εμάς...

Πλήρωσε με τη ζωή του γιατί δίδασκε ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!

Το θλιβερό είναι ότι θύτης ήταν ένας 18χρονος.

Θα μπορούσε να συμβεί, θα μπορεί να συμβεί σε καθένα από εμάς.

Δεν φτάνει να δακρύζουμε ή να αναθεματίζουμε για το αποτρόπαιο, τραγικό συμβάν.

Οι δάσκαλοι, τα προγράμματα διδασκαλίας των θρησκευτικών, τα σχολικά εγχειρίδια, τα θρησκευτικά σύμβολα στα σχολικά εγχειρίδια δεν πρέπει να αποτελούν αντικείμενα διαμάχης αλλά διαφώτισης, αλληλοσεβασμού, προσέγγισης και κατανόησης της θρησκευτικής ιδιαιτερότητας.

Ο θρησκευτικός σχολικός γραμματισμός είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει τη συνύπαρξη, πέρα από την αυλή του σχολείου.

Η θρησκευτική μισαλλοδοξία δεν θεραπεύεται με το ξερίζωμα ή το διωγμό της θρησκείας. 

Θρησκευτικούς πολέμους είχαμε στο παρελθόν με σταυροφόρους ή μουσουλμάνους, όλες οι θρησκείες έγιναν κάποια στιγμή θρησκείες του μίσους. Εμείς γνωρίσαμε και το 1204 και το 1453.

Όμως, όλες οι θρησκείες γέννησαν και πολιτισμό! 

Μόνο η γνώση και η προσέγγιση των θρησκειών θα αποτρέψει αποτρόπαιες πράξεις σαν τον αποκεφαλισμό του δασκάλου ή το βανδαλισμό των λατρευτικών χώρων.

Κάποιοι θέλουν το μάθημα των θρησκευτικών ομολογιακό, μόνο για τους πιστούς και τους πολλούς ν' απέχουν.

Όμως, ακριβώς το αντίθετο πρέπει να συμβεί.

Το μάθημα πρέπει να κάνει γνωστή την κουλτούρα της θρησκείας μας αλλά και των άλλων θρησκειών. Να προσεγγίσει τους μαθητές που δεν γνωρίζουν και είναι πολλοί στις ημέρες μας. Υπάρχουν θρησκευτικά αναλφάβητοι μαθητές, ανάμεσά τους ακόμη και αυτοί που δηλώνουν τυπικά, χριστιανοί ορθόδοξοι. 

Ας μάθουν οι μαθητές μας ότι η θρησκεία ήταν το πρώτο λίκνο της τέχνης!

Ας γνωρίσουν τη θρησκεία μέσα από τον Ελύτη και το Ρωμανό το Μελωδό, το Κόντογλου και το Τσαρούχη, το Παπαδιαμάντη και το Καβάφη, τον Παπατσώνη και το Λειβαδίτη με το πνεύμα του Ρεζίζ Ντεμπρέ!

Ο Ρεζίς Ντεμπρέ, σύντροφος του Τσε Γκεβάρα, επαναστάτης κατά τη νεότητά του, σύμβουλος αργότερα του Φρανσουά Μιττεράν, ασχολήθηκε για χρόνια εντατικά με το θρησκευτικό φαινόμενο. Το ερώτημα ωστόσο που συνέχει τη διανοητική πορεία του σε όλες τις φάσεις της είναι κοινό: τι κρατάει τους ανθρώπους μαζί, τι κυρίως τους συγκροτεί σε πολιτική κοινότητα;

Αν αρχικά αναζήτησε την απάντηση στην αδελφότητα της Επανάστασης και, αργότερα, στο νόμο του Δημοκρατικού Κράτους, στη συνέχεια τον ανίχνευσε στην πίστη. Καρπός της ενασχόλησης του Ρ. Ντεμπρέ με το θρησκευτικό φαινόμενο είναι και το Υπόμνημα που υπέβαλε στο γαλλικό Υπουργείο Παιδείας, κατόπιν παραγγελίας του υπουργού πολιτισμού της Γαλλίας,Ζακ Λάνγκ, για την επιτακτική ανάγκη διδασκαλίας των θρησκειών στα γαλλικά σχολεία. Η διδασκαλία αυτή, κατά τον Ντεμπρέ, όχι μόνο δεν έρχεται σε αντίθεση με τον ουδετερόθρησκο χαρακτήρα της γαλλικής εκπαίδευσης, αλλά, απεναντίας, τον επιβεβαιώνει και τον ενισχύει.

ΠΗΓΗ:ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ

Η Αγία Σοφία, ο θρησκευτικός σωβινισμός και το μάθημα της Ιερουσαλήμ

Του David Gardner

Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν όρισε την περασμένη εβδομάδα με διάταγμα πως η ηλικίας 1.500 ετών Αγία Σοφία, ο Βυζαντινός καθεδρικός ναός που μετατράπηκε σε τζαμί, που μετατράπηκε σε μουσείο, θα μετατραπεί και πάλι σε τζαμί! Αυτό το "πετράδι του στέμματος" στον μαγευτικό ορίζοντα της Κωνσταντινούπολης, γίνεται "όπλο μαζικού αποπροσανατολισμού".

Ο Ερντογάν, η ανυπέρβλητη προσωπικότητα της Τουρκίας αυτόν τον αιώνα, κέρδισε περισσότερες από δώδεκα εκλογικές νίκες, για να αντικαταστήσει ένα κοινοβουλευτικό σύστημα με μια αυταρχική προεδρία που του επιτρέπει να κυβερνά σαν νεοσουλτάνος. Ωστόσο, βρίσκεται υπό πολιτική πίεση.

Πέρυσι, οι θρίαμβοι της αντιπολίτευσης στην Κωνσταντινούπολη (την πόλη που είναι ουσιώδους σημασίας για το "μυστήριο" Ερντογάν καθώς από εκεί ξεκίνησε η πολιτική του καριέρα ως δημάρχου), στην πρωτεύουσα Άγκυρα και σε μια σειρά άλλων σημαντικών αστικών κέντρων, έβαλαν φρένο στο "σερί" νικών του, αποδεικνύοντας πως είναι πολιτικά θνητός.

Φέτος, η πανδημία του κορoνοϊού αύξησε τις πιέσεις στην καταρρέουσα οικονομία. Η επιτυχία του Ερντογάν έχει περισσότερο να κάνει με το ιστορικό του να φέρνει ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, παρά με την ισλαμιστική παλιγγενεσία. Η ικανότητα του να "παρέχει", υπερνικά την πολιτική της "ταυτότητας". Αυτό ισχύει διπλά τώρα, που οι αρχές των πόλεων που διοικούνται από τους εχθρούς του έχουν υπεραποδώσει της εθνικής κυβέρνησης στην αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης της Covid-19.

Το διάταγμα για την Αγία Σοφία δεν έχει να κάνει μόνο με τον θρησκευτικό σωβινισμό. Είναι βαθμονομημένο ώστε να συσπειρώσει τους ακροδεξιούς εθνικιστές από τους οποίους εξαρτάται όλο και περισσότερο ο κ. Ερντογάν. Αναμένοντας την κατακραυγή από το εξωτερικό, από τον Πάπα Φραγκίσκο μέχρι τον Πατριάρχη της Ρωσίας Κύριλλο, από την UNESCO μέχρι την ΕΕ, από τον Λευκό Οίκο μέχρι το Κρεμλίνο, ο κ. Ερντογάν είχε έτοιμη την απάντηση: «Εσείς κυβερνάτε την Τουρκία ή εμείς;»

Ωστόσο, αυτό το κήρυγμα πιθανότατα έχει περιορισμένη αξία για το εσωτερικό της Τουρκίας. Ούτε θα κάνει αγαπητό τον κ. Ερντογάν στους ισχυρούς του φίλους: τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν της Ρωσίας, ο οποίος έχει αναλάβει τον ρόλο του υπέρμαχου της Ορθόδοξης Εκκλησίας παγκοσμίως, ή τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, ο οποίος θα βασιστεί στους ευαγγελιστές χριστιανούς ψηφοφόρους για την επανεκλογή του τον Νοέμβριο. Στην Ευρώπη, εάν η προσπάθεια της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ ήταν ήδη ετοιμοθάνατη, το διάταγμα για την Αγία Σοφία πιθανότατα είναι το πιστοποιητικό θανάτου.

Η ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΚΛΙΚ στην εικόνα...

π. Ευάγγελος Γκανάς, O χριστιανισμός ως έσχατο εξιλαστήριο θύμα

[Εισήγηση του π. Ευαγγέλου Γκανά κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Ρενέ Ζιράρ, Βία και Θρησκεία: Αιτία ή αποτέλεσμα; μετάφραση Αντώνιος Καλατζής, εκδόσεις Νήσος, Αθήνα 2017, Άγιος Παύλος (Αγγλικανική Εκκλησία Αθηνών) 30/11/2018]

Ένα παράθεμα, κάπως εκτενές, το οποίο δεν προέρχεται από τον Ζιράρ, θα μας βάλει στο θέμα:

«Επιτρέψτε μου… να επαναλάβω πως ο Θεός, ενώ πάντα υπήρξε ένα πρόβλημα, τώρα είναι το πρόβλημα… Όταν μιλάμε για συμμαχία πολιτισμών, σκεφτόμαστε ειδικά τους χριστιανούς και τους μουσουλμάνους, αυτούς τους εχθρούς αδελφούς που εναλλάσσονται, στη διάρκεια της Ιστορίας, μια ο ένας, μια ο άλλος, στους τραγικούς και κατά τα φαινόμενα ατέρμονους ρόλους του δήμιου και του θύματος. Επομένως, είτε το θέλουμε είτε όχι, ο Θεός ως πρόβλημα, ο Θεός ως εμπόδιο στη μέση του δρόμου, ο Θεός ως πρόσχημα για το μίσος, ο Θεός ως φορέας διχόνοιας… Αυτό το Θεό δεν μπορούμε να τον ξεριζώσουμε απ’ τα κεφάλια μας, δεν το μπορούν καν οι άθεοι, μεταξύ των οποίων με συγκαταλέγω. Τουλάχιστον όμως ας τον αμφισβητήσουμε... Ας αμφισβητήσουμε αυτή την επινόηση, ας λύσουμε αυτό το πρόβλημα, ας αναγνωρίσουμε έστω πως υπάρχει. Προτού τρελαθούμε όλοι. Κι έπειτα — ποιος ξέρει; — ίσως υπάρξει τρόπος ώστε να μη συνεχίσουμε να σκοτωνόμαστε μεταξύ μας». 

Και λίγο παρακάτω ο ίδιος συγγραφέας θα δει τον Θεό της Βίβλου ως τον αποχρώντα λόγο της απάνθρωπης πολιτικής του σύγχρονου κράτους του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστινίους: «Καταλαβαίνουμε καλύτερα τον βιβλικό θεό όταν γνωρίζουμε τους οπαδούς του. Ο Ιεχωβάς, ή Γιαχβέ, ή όπως τον λένε, είναι ένας θεός μνησίκακος κα άγριος που οι Ισραηλινοί κρατούν διαρκώς επίκαιρο».