Λαϊκισμός και ρεαλισμός

του Κώστα Νάκου

Ορισμένοι στην Ευρώπη θεωρούν ότι ο λαϊκισμός αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό πολιτικό γνώρισμα στην εποχής μας. Ο λαϊκισμός βέβαια υπάρχει από τότε που υπάρχουν οι λάσπες, αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία. Σήμερα είναι που τον ανακάλυψε η Ευρώπη.

Όπως έλεγε και ο Βενιζέλος «ο λαϊκισμός βρίσκεται στο επίκεντρο των αναλύσεων για τη σημερινή κατάσταση των δυτικών κοινωνιών». Στην Ευρώπη λοιπόν δεν έχουμε άνοδο του εθνικισμού και του φασισμού. Όχι. Έχουμε άνοδο του λαϊκισμού. Γιατί τα μισάνθρωπα αισθήματα προς κάθε τι το διαφορετικό από την πλευρά του Αυστριακού Στράχε, του  Ολλανδού Βίλντερς, της Γαλλίδας Μαρί Λεπέν, του Ούγγρου Όρμπαν και άλλων, δεν είναι εθνικιστικός ρατσισμός, δεν είναι φασισμός, είναι λαϊκισμός.

Η επίκληση του λαϊκισμού όμως είναι η εύκολη υπεκφυγή. Γιατί πώς θα μπορούσαν διαφορετικά οι άλλοτε θιασώτες της παγκοσμιοποίησης να μην ταυτιστούν με αυτούς που σήμερα μιλάνε και εφαρμόζουν τα κλειστά εθνικά σύνορα. Πώς θα μπορούσαν να κρυφτούν οι άλλοτε υπερασπιστές της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων και εμπορευμάτων, όταν αντιμετωπίζουν μαζί με τους εθνοκάπηλους τους χιλιάδες πνιγμένους της Μεσογείου ως απλούς αριθμούς. Αυτοί, που ήθελαν γκρεμισμένα τείχη  και τώρα έγιναν οι καλύτεροι χτίστες στην δημιουργία νέων και πιο σύγχρονων τειχών.

Ο χωρίς κοινωνικό προσδιορισμό χαρακτηρισμός του λαϊκιστή, είναι η εύκολη επιλογή στην προσπάθειά τους να μην ταυτιστούν με τον ακροδεξιό εθνικισμό. Βολεύει λοιπόν η επίκληση του λαϊκισμού, γιατί αυτός προσδιορίζει μια μορφή επικοινωνίας και όχι πρόγραμμα κόμματος. Ζούμε εξάλλου στην εποχή της επικοινωνίας, όπου όλες οι καθεστωτικές δυνάμεις επιστρατεύουν τους επικοινωνιακούς τους στρατούς για να κερδίσουν τέτοιου είδους ανούσιες εντυπώσεις.

Είναι πολιτική επιλογή η κριτική στο φίδι της ακροδεξιάς να μην ασκείται επί του πρακτέου, επί του εφαρμοζόμενου, αλλά επί του επικοινωνιακού. Η κριτική όμως στην επικοινωνιακή πολιτική ουσιαστικά προσδιορίζει τη συμφωνία στην ασκούμενη πολιτική. Έτσι ο «λαϊκισμός» έρχεται να καλύψει τις όποιες αντιπολιτευτικές αδυναμίες. Και βέβαια η απλοϊκή και επιδερμική κριτική που περιορίζεται στο δίλημμα του ψέματος και της αλήθειας, του λαϊκισμού και του ρεαλισμού, ακούγεται με ιδιαίτερη ευχαρίστηση στα αυτιά του επικρινόμενου.

Εθνολαϊκισμός: η ιδεολογική ρομφαία της ολιγαρχίας

Γιώργος Κοντογιώργης

---

Είναι κοινός τόπος πλέον πως οι παραδοσιακές ιδεολογίες έχουν εκπληρώσει τον προορισμό τους και έχουν περιέλθει στα αζήτητα της ιστορίας. Το έχω δείξει αυτό εδώ και πάρα πολλά χρόνια και εξηγώ το γιατί στο τελευταίο μου βιβλίο που σκιαγράφησε σε ανύποπτη στιγμή την πολιτική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία (Η Συριζαία Αριστερά ως Νέα Δεξιά). Αυτό έχει ως συνέπεια τα κόμματα να έχουν μεταβληθεί άρδην σε «ιδιωτικές εταιρίες», ή για να είμαι πιο επιεικής «σε εταιρίες ιδιοποίησης του δημοσίου χώρου».

Ειδικότερα στην Ελλάδα, από την πρώτη στιγμή της Βαυαροκρατίας το κομματικό σύστημα από φορέας διαμεσολάβησης συμφερόντων και τροφοδότης με πολιτικό προσωπικό της εξουσίας μεταβλήθηκε σε πολιτικό σύστημα.

Ίππευσε στο πολιτικό σύστημα, το ιδιοποιήθηκε και δι’ αυτού λειτούργησε ως επικαρπωτής του κράτους και δυνάστης της κοινωνίας. Γι’ αυτό και έχω ορίσει το ελληνικό πολιτικό σύστημα ως δυναστική κομματοκρατία.

Ο νέος «λαϊκισμός»

Σε ό,τι αφορά στο «λαϊκισμό» και στις νεότερες χρήσεις του, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να μην γίνουμε παίγνιο στα χέρια των ιδεολόγων της ολιγαρχίας. Άλλοτε, η έννοια του λαϊκισμού όριζε την συμπεριφορά εκείνου του πολιτικού προσωπικού που επιδίωκε την εξαπάτηση του λαού, την καταδολίευση των συμφερόντων του, με σκοπό να αποσπάσει την εμπιστοσύνη του και να ηγεμονεύσει.

Γκλομπαλιστές εναντίον «Λαϊκιστών» - Η σύγκρουση που θα κρίνει ο μέλλον της Δύσης

Του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη

Τα τεκτονικά οικονομικά ρήγματα που ενεργοποιήθηκαν με την οικονομική κρίση του 2008 αποκάλυψαν, εκτός των άλλων, ότι βρισκόμαστε σ' ένα στάδιο θεμελιώδους ιστορικής μετάβασης όπου μαίνεται ένας υπόγειος πόλεμος για τον έλεγχο του πλανήτη.

Η Δύση βρίσκεται σε βαθειά παρακμή, εγκλωβισμένη σε λάθος πολιτικές και στρατιωτικές επιλογές -τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η Ε.Ε.- για τρεις, τουλάχιστον, δεκαετίες. Οι προνομιούχες χώρες του δυτικού κόσμου, μέσα στο ρηχό, ωφελιμιστικό, πρότυπο που πρότειναν ως τρόπο ζωής, με την οικονομική διάσταση να επικρατεί της πολιτικής, έχασαν τα, για αιώνες, αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματά τους στην παραγωγή, την τεχνολογία και την δημοκρατική οργάνωση της κοινωνίας.

Η βίαιη οικονομικο-κοινωνική παρακμή, που τραντάζει συθέμελα την πάλαι ποτέ βιομηχανική Δύση, είχε ως φυσική συνέπεια την μετατόπιση του άξονα ισχύος υπέρ των ανατολικών και αναδυόμενων χωρών.

Όμως, οι ασιατικές κοινωνίες, αν και αρχικά κέρδισαν πολλά από την παγκοσμιοποίηση, δεν είναι διατεθειμένες να παραδώσουν την εθνική τους κυριαρχία και τις πολιτισμικές παραδόσεις τους σ' ένα μονοπολικό σχήμα παγκόσμιας διακυβέρνησης κυριαρχούμενο από τις δυτικές ελίτ. Έτσι, η ασιατική εμπειρία δείχνει ότι η οικονομική παγκοσμιοποίηση αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό και δεν θεωρείται πανάκεια.

Τώρα και η Δύση νοιώθει πλέον διαφορετικά από την εποχή που η παγκοσμιοποίηση με τις ανοικτές αγορές, το ελεύθερο εμπόριο, το λιγότερο κράτος και τα ανοιχτά σύνορα θεωρήθηκε τρόπος οικοδόμησης ενός καλύτερου κόσμου.