Καλό ταξείδι στο ΦΩΣ Δάσκαλε! Καλή Ανάσταση!

Κλικ στην εικόνα ή ΕΔΩ

" Περιμένοντας την Ανάσταση" - Εισαγωγή στο Θείο Δράμα.

Ο Χρήστος Γιανναράς αναφέρεται στη Μεγάλη Εβδομάδα.
από εκπομπή της ΕΡΤ, δεκαετίας '80

Θ. Ι Ζιάκας, Ελλήνων Πάσχα: μεταξύ δύο Κόσμων

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος «Η Ανάσταση»

Του Θεόδωρου Ι. Ζιάκα

Το βιβλίο αυτό (Ιλιάδα ο κόσμος μας) διαπιστώνει ότι το σύστημα κοσμοθεωρητικού προσανατολισμού, που προσφέρει το κείμενο της Ιλιάδας για τον κόσμο της Ιωνίας του 8ου π.Χ. αιώνα, παραμένει αξιόπιστο και για τον σύγχρονο δικό μας κόσμο. Το ίδιο διαπιστώνει και για το Ευαγγελικό κείμενο, ένα κείμενο τον 1ου και του 2ου αιώνα μ.Χ., όπως τουλάχιστον το προσέλαβαν οι Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας.
Αλλά πώς μπορούν οι κόσμοι των κειμένων αυτών να είναι και δικός μας κόσμος; Αυτό είναι το προκλητικό ερώτημα του βιβλίου.
Οι «κόσμοι» των δύο κειμένων είναι κοσμο-εικόνες, αντιλήψεις για τον κόσμο. Όχι ο ίδιος ο κόσμος. Οπότε, ή ο κόσμος είναι δεδομένος και ανεξάρτητος από τα κείμενα, ή είναι δημιούργημά τους.

Με άλλα λόγια: Ή υπάρχει μια στατική, αναλλοίωτη ανθρώπινη «φύση» και τα μεγάλα πολιτισμικά κείμενα μας λένε απλώς «τι είναι και πώς λειτουργεί», ή η εν λόγω «φύση μας» δεν είναι και τόσο «δεδομένη και αναλλοίωτη». Δηλαδή είναι κάτι που διαπλάθεται, με βάση ενυπάρχουσες ίσως δυνατότητες, οι οποίες όμως δεν ενεργοποιούνται από μόνες τους, αυτόματα, αλλά χρειάζονται ειδικές πολιτισμικές επεξεργασίες, κατευθυνόμενες από τη γνώση των δυνατοτήτων αυτών, δηλαδή από κάποια «μεγάλα κείμενα».

Αν υπάρχει ανθρώπινη φύση, που επιδέχεται «καλή αλλοίωση», τότε ο ρόλος των μεγάλων κειμένων εμφανίζεται πράγματι ουσιαστικός: Εφόσον αυτά μας «έφτιαξαν» είναι όντως ο «κόσμος μας». Περιέχουν τα «πρότυπα», τους «ελκυστές», τα «κέντρα έλξης», του κόσμου μας.

Εδώ μεσολαβεί όμως ένα δεύτερο παράδοξο: Πώς μπορεί το ιλιαδικό κείμενο να είναι «ο κόσμος μας» και το ευαγγελικό κείμενο να είναι επίσης «ο κόσμος μας», αφού τα πρότυπά τους είναι εντελώς διαφορετικά και εν πολλοίς ασυμβίβαστα; Αν ο κόσμος μας είναι «και των δύο», τότε πρέπει να βρισκόμαστε κάπου «ανάμεσα», σαν σε κάποιου είδους ελλειπτική τροχιά γύρω από δύο εστιακά κέντρα. Θα πρέπει να μιλάμε τότε για μια «ένταξη» στους διαφορετικούς κόσμους τους και συνάμα για «απόκλιση» απ’ αυτούς.

Μ’ αυτή την ελλειπτική έννοια -και με τα δύο νοήματα του όρου- η Ιλιάδα είναι όντως ο κόσμος μας. Θα διευκρινίσω την ιδιότυπη αυτή ιδέα του βιβλίου με δύο παραδείγματα, το ένα χριστιανικό και το άλλο ομηρικό.

α. Χριστιανικό παράδειγμα: «Χριστός ανέστη και χρόνια πολλά!»
Μια φορά (πρόκειται για αληθινή ιστορία) επιστρέφοντας από τη λειτουργία της Αναστάσεως, ο «προοδευτικός» (τότε) Τάσιος (Αναστάσιος), εύχεται στον πατέρα του «χρόνια πολλά».

– «Τον κακό σου τον καιρό», του αποκρίνεται ο γέρος!

Πέρασαν «χρόνια πολλά», για να κατανοήσει ο Τάσιος το νόημα της απάντησης: Εφόσον ο Χριστός αναστήθηκε, είναι φανερό ότι ο θάνατος πατήθηκε, ότι το κράτος του καταλύθηκε. Το να ζητάμε το λίγο, όταν έχουμε το παν, είναι τουλάχιστον ηλιθιότητα. Τον κακό μας τον καιρό λοιπόν.

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΒΑΠΤΙΣΤΙΚΗ

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΝ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟΝ ΔΙΗΓΗΜΑ

Ἂν ἄλλη τις χρηστὴ γυνὴ εἶδέ ποτε καλὰ νοικοκυριὰ εἰς τὰς ἡμέρας της, ἀναντιρρήτως εἶδε τοιαῦτα καὶ ἡ θεια-Σοφούλα Κωνσταντινιά, σεβασμία οἰκοδέσποινα ἑβδομηκονταετής, κάτοικος παραθαλασσίου κώμης εἰς μίαν τῶν νήσων τοῦ Αἰγαίου.

Τὴν ἐκάλουν κοινῶς Σαραντανού, καὶ πολλοὶ ὑπέθετον ὅτι τὸ ἐπίθετον τοῦτο τῇ ἀπεδόθη, διότι δῆθεν εἶχεν ἴσον μὲ σαράντα γυναικῶν νοῦν, ὅπερ δὲν ἐνομίζετο ὑπερβολή. Ἄλλοι ὅμως ἔλεγον ὅτι ἡ λέξις ἐσχηματίσθη κατὰ συγκοπὴν ἐκ τοῦ Σαραντανοννού, ἤτοι νοννὰ μὲ σαράντα βαπτιστικούς.

Τὸ βέβαιον εἶναι ὅτι, ἂν δὲν εἶχε φθάσει εἰς τὸν ἀριθμὸν τοῦτον, δύο ἢ τρεῖς μονάδες τῆς ἔλειπον, καὶ ἤλπιζε προσεχῶς νὰ συμπληρώσῃ τὴν τεσσαρακοντάδα. Ὁμολογητέον δὲ ὅτι αὐτὴ κατ᾽ ἀρχὰς εἶχε βαπτίσει οἰκειοθελῶς μόνον πέντε ἢ ἓξ νήπια τῶν γειτόνων της, ὅσα καὶ πᾶσα ἄλλη καλὴ οἰκοκυρὰ συνήθως βαπτίζει. Ἀλλ᾽ ὅταν ἅπαξ ἐγνώσθη καὶ ἀπεδείχθη ὅτι εἶχε καλὸ χέρι, τότε ὅλαι αἱ γειτόνισσαι, συγγενεῖς, παρασυγγενεῖς, κολλήγισσαι, ἤρχισαν νὰ τὴν πολιορκοῦν.

Εἶχε πάρει καλὸ ὄνομα, ὅτι τῆς ἐζοῦσαν τὰ παιδιά, ὅσα ἀνεδέχετο ἐκ τῆς κολυμβήθρας. Εἶναι δὲ τόσον σπουδαῖον νὰ εὑρεθῇ νοννὰ «νὰ τῆς ζοῦν τὰ παιδιά», ὅσον καὶ ἱερεὺς «νὰ πιάνῃ τὸ διάβασμά του».

Ἡ θεια-Σοφούλα ὅμως ὑπέφερε μετὰ χάριτος τὴν ἀγγαρείαν ταύτην. Εἶναι ἀληθές, ὅτι τὰ φωτίκια* εἰς τὴν ἐποχὴν ἐκείνην, χιτὼν καὶ κουκούλιον μετὰ σταυροῦ, καθὼς καὶ τὰ μαρτυριάτικα*, ἐαρινὴ βροχὴ λεπτῶν καὶ διλέπτων διὰ τοὺς ἀγυιόπαιδας, ἐκόστιζαν ἐν ὅλῳ δέκα γρόσια.

Ἡ θεια-Σοφούλα ὡμοίαζε μὲ τὴν ἐπιμελῆ ἀνθοκόμον, ἥτις δὲν ἀρκεῖται νὰ φυτεύῃ μόνον τὰ ἄνθη της, ἀλλὰ τὰ περιθάλπει καὶ τὰ καταρδεύει. Ἠγάπα τὰ πνευματικά της τέκνα ὡς τέκνα της ἐγκαρδιακά, τὰ ἐθώπευε, τὰ ἐφίλευε, καὶ τὰ ἐπαιδαγώγει.

Ὁ μπαρμπα-Κωνσταντής, ὁ πρῶτος γρινιάρης τοῦ χωρίου, δὲν συνεμερίζετο τὴν ἀδυναμίαν ταύτην τῆς συζύγου του.

― Ἄ, μπράβο! φίλευέ τα τ᾽ ἀναδεξίμια σου, μουρή!… ἐγόγγυζεν ἑκάστοτε, ὁσάκις τὴν ἔβλεπε μεριμνῶσαν περὶ τῶν ἀναδεκτῶν της· ηὗρες κι ἁλωνίζεις, μουρή!…

Ἡ θεια-Σοφούλα ὀλίγον ἀνησύχει περὶ τῆς ἰδιοτροπίας ταύτης τοῦ συζύγου της, ὅστις ἦτο ἀγαθὸς ἄνθρωπος εἰς τὰς καλάς του ὥρας. Ἔπειτα ὁ μπαρμπα-Κωνσταντὴς σπανίως ἐφαίνετο ἐν τῇ πολίχνῃ. Ἀφότου ἔπαυσε τὰ θαλάσσια ταξίδια, ἠσχολεῖτο ἀποκλειστικῶς εἰς τὴν καλλιέργειαν τῶν κτημάτων του. Κατὰ πᾶσαν πρωίαν ἵππευεν ἐπὶ τοῦ εὐρώστου ἡμιόνου του, ἐτρέπετο εἰς τοὺς ἀγρούς, καὶ ἐπανήρχετο μετὰ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου.

Κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν χρόνον, περὶ τὰ 184…, ἡ θεια-Σοφούλα εἶχε φθάσει εἰς τὸ τριακοστὸν ἔνατον βαπτιστικόν. Ἓν μόνον τῇ ἔλειπε διὰ νὰ τὰ κάμῃ σαράντα, πρὸς ἀνάπαυσιν τῆς συνειδήσεώς της. Ἐβάπτιζεν ἀδιακρίτως ἄρρενα καὶ θήλεα, ἀλλ᾽ ἐφρόντιζε νὰ δίδῃ ἀκριβεῖς σημειώσεις εἰς τοὺς ἱερεῖς καὶ πνευματικούς, διὰ νὰ μὴ τυχὸν γίνῃ κανὲν συνοικέσιον εἰς τὸ μέλλον μεταξὺ δύο ἑτεροφύλων ἀναδεκτῶν, καὶ κολασθῇ ἡ ψυχή της.

Στέλ. Κούκος: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Ο χαριτωμένος προ – κρούστης και λαλητής της λαμπριάτικης ευωχίας!

Έργο του Στέλιου Κούκου

Γράφει ο Στέλιος Κούκος

Ανάσταση έρχεται και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πάλι μας κυνηγά! Εγώ λέω να τον αποφύγω, προσπαθώ, αλλά σαν να βρίσκομαι πάντα μέσα σε ένα γνωστό επεισόδιο, το οποίο επαναλαμβάνεται!

Ό,τι και να κάνω με ακολουθεί, με προλαβαίνει, με προφταίνει! Ναι! και από τον φεγγίτη παρεισφρέει και από την καμινάδα!

Ίδιος ένα δώρο! Ο ίδιος δώρο!

Ακόμη, και αν του φωνάζεις πως δεν θες τα δώρα του! Και πως πάει τελείωσε, σώθηκε η δική του παραμυθία τα Χριστούγεννα, ο Άι Βασίλης, τα Φώτα, το Πάσχα, ο Ρεμβασμός του!

Δεν νοιάζεται! Δεν τον κόφτει!

«Τελείωσες», του λέω, «Μπάρμπα μου», και εκείνος είναι περίχαρης που τέλειωσε και μένει ατελείωτος!

«Δεν είναι πολλά και ας είναι μερικά του λέω! Δεν καταξοδεύτηκες κιόλας»!

Και δεν είναι λίγα… Εννοώ τα πασχαλινά του διηγήματα. Αλλά τι να του πω για να με απαρατήσει;

Και ως επωδό, ρεφρέν δηλαδή, αναφωνούμε και οι δυο ταυτοχρόνως:

Δεύτε Λάβετε Φώς, Χριστός Ανέστη, Χρόνια Πολλά!

Τάκης Βαρβιτσιώτης

Φως υπερούσιο

Απρόσιτο φως

Από ποια ύψη κατεβαίνεις

Σ' αυτή την καταματωμένη γη

Όπου σέρνονται ακόμα οι άνθρωποι

Ανάμεσα στον τρόμο και την ελπίδα

Άσπιλο φως

Που δεν έχεις ούτε αρχή ούτε τέλος

Και που η μέρα παρατείνει την ηγεμονία της

Για να σε διαφυλάξει

Πότε λοιπόν θα κατορθώσεις

Ν' αποδιώξεις το βαθύ

Βαθύ σκοτάδι αυτού του κόσμου. 

🎨Χρήστος Μπόκορος 

Πασχάλια Σύναξη π. Βασίλειος Γοντικάκης

Ομιλία του Γέροντα, π. Βασιλείου, Προηγουμένου της Ιεράς Μονής Ιβήρων Αγίου Όρους, μετά την αναστάσιμη Θεία Λειτουργία στην τράπεζα της Μονής (2016).

https://antifono.gr/paschalia-synaxi/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Τάσος Λειβαδίτης, "Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας"

Κάτωχρος κι εξαντλημένος ο Ιησούς στάθηκε κοντά στον τάφο.

«Λάζαρε, βγες έξω», φώναξε. Όλοι περίμεναν.

Κι ο φτωχός νεκρός, που ένιωσε ότι εδώ στον τάφο του

παίζεται η τύχη του κόσμου, τι να ’κανε;

Η γη είχε χαθεί, πώς θ’ άφηνε χωρίς ανάσταση 

έναν ολάκερο ουρανό..

Τάσος Λειβαδίτης, 

"Ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας"

________________________________________
photo: Rediscovery of Antinous • Delphi | 1893.

Φεϊρούζ: Μια εκπληκτική ερμηνεία σε Ελληνικά και Αράβικα τη «Ζωή εν Τάφω» και το Χριστός Ανέστη! (video)

Φεϊρούζ: Μια εκπληκτική ερμηνεία σε Ελληνικά και Αράβικα

 «Ζωή εν Τάφω»

Χριστός Ανέστη!

ΚΛΙΚ στην εικόνα ή ΕΔΩ για να διαβάσετε μια παλιότερη συνέντευξή της στο Στάθη Τσαγκαρουσιάνο

Fairuz

H Fairuz θεωρείται η μεγαλύτερη φωνή του αραβόφωνου κόσμου και όχι μόνο.

ΤΟ ΚΟΙΝΌ ΜΑΣ ΒΊΩΜΑ

Του Γιάννη Παναγιωτακόπουλου

Ὅσα βιώνουμε ὅλοι μαζί εἶναι κοινές μνῆμες πού μᾶς δένουν. Δέν εἶναι ἡ ἰδεολογία αὐτή πού συγκροτεῖ κοινότητα. Εἶναι τό κοινό μας βίωμα. Πού ὅσο πιό βαθύ εἶναι, τόσο πιό ἄρρηκτος εἶναι ὁ δεσμός μας.

Τά ὅσα ζοῦμε κάθε χρόνο τό Πάσχα, τόν δεκαπευνταύγουστο, τά Χριστούγεννα, περισσότερο ἤ λιγότερο βαθιά, μᾶς συγκροτοῦν ὥς κοινότητα. Αὐτές τίς μέρες θά πᾶμε ὅλοι μαζί στήν ἐκκλησία, θά νηστέψουμε, θά ψάλουμε, θά συντριβοῦμε ἀκούγοντας τά πάθη τοῦ Θεανθρώπου, θάά ἀκολουθήσουμε τόν ἐπιτάφιο ψέλνοντας σάν νά 'μαστε ὅλοι ἡ Παναγιά τό "ὦ γλυκύ μου ἔαρ", θά βάψουμε τά αὐγά μας, θά ἑτοιμάσουμε τό ἀρνί μας, θά λάβουμε τό ἅγιο φῶς, θά φωνάξουμε τή νίκη τῆς ζωῆς ἐπί τοῦ θανάτου: "Χριστός Ἀνέστη"! Θά ἀγκαλιαστοῦμε, θά φιληθοῦμε μέ γνωστούς καί ἀγνώστους, θά μεταλάβουμε ἀπό τήν ἴδια λαβίδα! Θά ξεκινήσουμε τό γλέντι πού θὰ κρατήσει ὅλη τήν ἑπόμενη μέρα...

Αὐτό περίπου ἔκαναν οἱ παπποῦδες μας γιά αἰώνες, αὐτό περίπου ἐλπίζουμε νά κάνουν καί τά ἐγγόνια μας. Εἶναι φυσικά σεβαστή κάθε ἄλλη ἀτομική ἐπιλογή. Ὅμως οἱ ἀτομικές ἐπιλογές ποτέ δέν συγκρότησαν κοινότητα πολιτισμού...

Π.Νέλλα :Ο Θάνατος του Θεού και η Ανάσταση του ανθρώπου ( Κείμενα για την Ανάσταση από τον ΓΕΡΟΜΟΡΙΑ)

Ο Π.Νέλλας υπήρξε ένας σπουδαίος θεολόγος και ιδρυτής του περιοδικού "Σύναξη".Ακριβώς επειδή τα κείμενα του όπως αυτό , που αναπαράγουμε από την ιστοσελίδα "Αντίφωνο", είναι σημαντικά και μαρτυρούν μια σημαντική θεολογική και θύραθεν παιδεία , αφορούν καίρια καθένα που στοχάζεται για την μοίρα του ανθρώπου.

Παναγιώτης Νέλλας

Ὁ θάνατος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἕνα ἀπό τά κεντρικά θέματα ὄχι μόνο τῆς σύγχρονης δυτικῆς φιλοσοφίας καί λογοτεχνίας, ἀλλά καί τῆς ἴδιας τῆς θεολογίας. Τά τελευταῖα χρόνια γράφτηκαν χιλιάδες σελίδες σχετικές μ᾽ αὐτό, ἀνέβηκαν ἔργα στό θέατρο, γυρίσθηκαν ταινίες, τό θέμα ξέφυγε ἀπό τά μελετητήρια τῶν εἰδικῶν καί ἀπασχολεῖ τό εὐρύτερο κοινό. Τό σύντομο αὐτό δοκίμιο ἔχει σκοπό νά δώσει, στήν ἀρχή μιά γενική ἐνημέρωση καί μιά ἑρμηνεία γιά τό φαινόμενο, καί νά προσπαθήσει στή συνέχεια, ἀφοῦ τό τοποθετήσει μέ βάση τά ὀρθόδοξα κριτήρια, νά σκιαγραφήσει τή συμβολή, πού θά μποροῦσε νά προσφέρει ἡ Ὀρθοδοξία συμμετέχοντας στή σχετική συζήτηση.

Στό χῶρο τῆς φιλοσοφίας τό θέμα ἀρχίζει μέ τό Nietzsche, γιά τόν ὁποῖο, ὅπως εἶναι γνωστό, ὁ θάνατος τοῦ Θεοῦ ἀποκαλύπτεται καί ταυτόχρονα εἶναι ταυτόσημος μέ τήν ἀνατροπή ὅλων τῶν ἀξιῶν, ὁλόκληρης τῆς ὑπεραισθητῆς περιοχῆς σύμπαντος τοῦ κόσμου τῶν ἰδεῶν καί τῶν ἰδανικῶν. Μοναδική καί ὕψιστη ἀξία μένει γιά τό Nietzsche ὁ ἄνθρωπος, ὁ ″ὑπεράνθρωπος″: «Ποῦ εἶναι ὁ Θεός;» Γράφει ἤδη στά 1882. «Θά σᾶς τό πῶ ἐγώ. Τόν σκοτώσαμε. Ἐμεῖς ὅλοι εἴμαστε οἱ φονιάδες του... ὁ Θεός εἶναι νεκρός... ὁ Θεός θά μείνει νεκρός. Τί ἄλλο εἶναι οἱ ἐκκλησίες παρά οἱ τάφοι καί τά μνήματα τοῦ Θεοῦ;»

Ὁ Nietzsche στήν ἐποχή του ἀναγκάζεται νά βάλει τά λόγια αὐτά στό στόμα ἑνός τρελοῦ ἀνθρώπου. Ἀλλά ὁ Sartre ἐπαναλαμβάνει μέ πλήρη ἄνεση τό ἴδιο κήρυγμα κατά τήν ἔναρξη τοῦ Β’ παγκοσμίου πολέμου, μιλώντας σέ μιά δημόσια συγκέντρωση στή Γενεύη: «Κύριοι, ὁ Θεός πέθανε. Σᾶς ἀναγγέλλω, κύριοι, τό θάνατο τοῦ Θεοῦ.»

Τό τί σημαίνει γιά τήν ἄθεη ὑπαρξιακή φιλοσοφία ὁ θάνατος τοῦ Θεοῦ, μᾶς τό ἀποκαλύπτει μέ ἐνάργεια ἡ ἀντίστοιχη λογοτεχνία. Ἀφοῦ δέν ὑπάρχει Θεός, ἄρα δέν ὑπάρχει παρά ἡ βιολογική ζωή. Μέ διονυσιακή ἀγαλλίαση ὁ Camus ὑμνεῖ στά πρῶτα του ἔργα τό μεγαλεῖο καί τή χαρά αὐτῆς τῆς ζωῆς.τήν ὁμορφιά πού κλείνει μέσα της μιά ζεστή μέρα στήν ἀκροθαλασσιά, μιά χειμωνιάτικη νύχτα, πού ἡ οἰκογένεια εἶναι μαζεμένη γύρω στή φωτιά. Ἀλλά ἡ βιολογική ζωή εἶναι ἡ ″ἐν φθορᾷ ζωή″ καί ὁ ἴδιος ὁ Camus ὅσο προχωρεῖ, ἀνακαλύπτει μέσα στή ζωή τό σαράκι αὐτό τῆς φθορᾶς, πού κλέβει τή χαρά, πού ἀπομυζᾶ τήν οὐσία καί ἀφήνει ἀνούσια καί ἀνόητη τή ζωή, πού δημιουργεῖ μέσα στόν ἄνθρωπο τήν αἴσθηση τοῦ χάους καί τοῦ κενοῦ, πράγμα πού τόσο ἔντονα περιγράφεται στόν «Ξένο», καί πού ὁ Sartre μέ τόση ἐπιτυχία ὀνομάζει στό ὁμόνυμο ἔργο του «Ναυτία».

π. Ν. Λουδοβίκος: Πένθος και Ελευθερία (ΣΩΣΤΟΣ ήχο)

Ο Κώστας Παππάς συζητά με τον π. Νικόλαο Λουδοβίκο για το Πένθος και την Ελευθερία από τον κήπο της Εδέμ στα έσχατα. ...

Η Απώθηση του Θανάτου στην Νεωτερικότητα χωρίς την ελπίδα της Αναστάσεως και την ελυθερία του πένθους οδηγεί στην Κατάθλιψη. ...Είμαστε αιχμάλωτοι στην αναζήτηση του Απολύτου. ...

Η Εκλλησία των αιώνιο είναι μας. ...

Η μετάνοια είναι ερωτική κατάσταση. 

H συζήτηση μεταδόθηκε το Μέγα Σάββατο 15 Απριλίου 2023 στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Ας αγωνιστούμε να μη μετατραπεί η αγάπη σε εμπόρευμα. Μπορούμε

Αγάπη του Σταυρού, Αγάπη της Ανάστασης

Του Αλέξανδρου Σταθακιού*

«Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι. καὶ ἐὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυθήσομαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι».
(Α’ Κορ 13, 1-4)

Στον «‘Ύμνο της Αγάπης» του Αποστόλου Παύλου που διαβάζεται την Μεγάλη Τετάρτη στην Εκκλησία, αφού συγκαταλέγεται στους 7 «Αποστόλους» και τα 7 Ευαγγέλια που υπάρχουν στην ακολουθία του «Ευχελαίου», η τελείται τέτοια μέρα για όλους τους πιστούς. Δεν είναι τυχαία εκεί όλες αυτές οι «Γραφές». Όλες μαζί πιστοποιούν ότι η όποια δύναμη μπορεί να δώσει η Χριστιανική Εκκλησία δεν είναι ένα «μαγικό» πράγμα, αλλά μια υπαρξιακή και κοινωνική διαδικασία με κορυφαία την πρόσκτηση αυτής της μυστηριώδους ενοποιητικής δύναμης, της Αγάπης.

Ανθίζει Ανάσταση!

Γράφει ο Στέλιος Κούκος

Ανθίζει Ανάσταση!
Σκάνε τα ανοιξιάτικα μπουμπούκια, ως εκ τάφου, και ανθίζουν Ανάσταση!
Πολλές Αναστάσεις!
Κάθε μπουμπούκι μια Ανάσταση!

Κάθε άνθρωπος Ανάσταση!
Ένας μαρτυρικός Γολγοθάς, μία τριήμερος ταφή!

Εν τέλει το μήνυμα του αγγέλου διαβεβαιώνει: 

«Μη φοβάστε»!
«Ουκ έστιν ώδε, ηγέρθη γαρ καθώς είπε»!

Αναστήθηκε, λοιπόν, από την τάξη των νεκρών!
Ή ακόμη από την αταξία του θανάτου και των νεκρών!

Και επέβαλε Ανάσταση! Εσαεί! Ζωή!

Αναστημένη ζωή εκ του τάφου! Η εκρηκτική διαλεκτική της ύπαρξης!
Γι’ αυτό και έαρ μυρίζει σήμερα και καινούργια κτίση χορεύει!
Δεν αντέχει άλλο πόνο, άλλο θάνατο, άλλα ψοφοδεή καμώματα!
(Ιδιαίτερα τα τελευταία)!

Ναι! Ανάσταση ανθίζει! Μυρίζει υπέρκοσμα και χορεύει!

Η σημερινή μέρα μοιάζει να λέει:
«Να αλλάξω θέλω τον σκοπό, να αλλάξω τα τραγούδια»!
Τέρμα τα τραγικά, τα θλιμμένα, της απελπισίας, έστω οι ευσυμπάθητοι θρήνοι!
Συγχώρεση καθολική εκ τάφου ένεκα Αναστάσεως!
Ανέτειλε σήμερα!

Τα μοιρολόγια έληξαν και με μυριο-λόγια τραγουδάμε και χορεύουμε!
Χριστός Ανέστη!

Την άνοιξη, την Ανάσταση ετούτη, που έσκασε από το μπουμπούκι του ανοιξιάτικου τάφου και γέμισε με ευωδίες τον κόσμο γευόμαστε!

Τώρα είναι πράγματι κόσμος!
Μια ομορφιά, μια καλοσύνη αλλιώτικη που αλλοιώνει τις αισθήσεις!

Οι εικόνες της Αναστάσεως στην Ορθόδοξη Εκκλησία

Αρχικά, η λέξη Ανάσταση (στην αρχαία ελληνική ἀνάστασις) ετυμολογικά προέρχεται από το ἀνίστημι < ἀνά + ἵστημι που σημαίνει έγερση από τον τάφο. Τo γεγονός της Ανάστασης, είναι συνέχεια του γεγονότος του Σταυρού.

Στην Ορθοδοξία και σε όλο τον χριστιανικό κόσμο, σύμφωνα με τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, η Ανάσταση του Χριστού, αποτελεί το μεγαλύτερο γεγονός μέσα στην ιστορία και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται «εορτή εορτών» και «πανήγυρις πανηγύρεων».

Η Ανάσταση θεωρείται ως στάση, εξέγερση, έξοδος και παρουσιάζεται ως η δια του Σταυρού νίκη της ζωής επί του θανάτου. Ο μακαριστός σπουδαίος Ρώσος Θεολόγος Παύλος Ευδοκίμωφ σημειώνει επιγραμματικά: «Η Ανάσταση του Χριστού είναι η νίκη που καταργεί τον θάνατο»[1]. Στο γεγονός αυτό, ο Θεός δίνει στην ψυχή του Χριστού τη δύναμη να ξυπνήσει το σώμα Του από τον ύπνο και να ενωθεί με αυτήν «οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι αὐτὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ»[2][3]. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Ιωάννης Καραβιδόπουλος: «Η Ανάσταση του Χριστού δεν υπάγεται στη νομοτέλεια αυτού του κόσμου και συνεπώς δεν είναι απλώς ένα γεγονός τεράστιας ιστορικής σημασίας, αλλά βρίσκεται πάνω από την ιστορία, της δίνει νόημα και την προσανατολίζει προς νέους ορίζοντες, προς ένα καινούργιο κόσμο που είναι τελείως διαφορετικός από τον γνωστό μας κόσμο της φθοράς, του πόνου και του θανάτου.

Η Ανάσταση του Χριστού δηλώνει την αρχή της νέας δημιουργίας, του καινούργιου κόσμου που προσφέρει ο Θεός στην ανθρωπότητα. Κι ο καινούργιος αυτός κόσμος δεν έχει καμιά σχέση με την οσμή της φθοράς, τον τρόμο του θανάτου και τις εχθρικές εκδηλώσεις του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο, αλλ’ είναι ζωή αγάπης, ζεστασιάς και ελπίδας. Η Ανάστασή του Χριστού είναι μήνυμα ελπίδας και ζωής. Το μήνυμα αυτό με το κήρυγμα της Εκκλησίας απευθύνεται στον άνθρωπο κάθε εποχής και μαρτυρεί την ανεξάντλητη αγάπη του Θεού, ο οποίος, παρά τις θανατηφόρες ενέργειες των ανθρώπων, τους καλεί συνεχώς στη ζωή και στον κόσμο της Αναστάσεως»[4].

Η εικόνα της Αναστάσεως στην Ορθόδοξη Εκκλησία έχει δύο τύπους: Ο ένας είναι η κάθοδος του Χριστού στον Άδη, η «Άδου Κάθοδος» όπως λέει ο αρχιμανδρίτης Συμεών, ηγούμενος της Μονής Μαυροβουνίου στους Τρούλους της Λάρνακας, αγιογράφος και μελετητής της βυζαντινής τέχνης[5]. Ο δεύτερος εικονογραφικός τύπος είναι εκείνος που εικονίζει άλλοτε τον Πέτρο και τον Ιωάννη στο κενό Μνημείο και άλλοτε τον άγγελο που «επί τον λίθο καθήμενος» εμφανίστηκε στις Μυροφόρες[6]. Αργότερα η εικόνα της Αναστάσεως του τύπου αυτού πλουτίστηκε με τις σκηνές της εμφάνισης του Χριστού στη Μαρία Μαγδαληνή (το «Μη μου άπτου») και στις δύο Μαρίες (το «Χαίρε των Μυροφόρων»)[7], οι οποίες γονατιστές προσκύνησαν τον Αναστηθέντα Χριστό[8].

Περιγραφή της εικόνας  

Οι πόνοι της Παναγιάς – Κ. Βάρναλης (εκπληκτική απόδοση από το Νίκο Ξυλούρη – βίντεο)

Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί;
Σε ποιο νησί του Ωκεανού, σε ποια κορφήν ερημική;
Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ’ άδικο φωνάξεις
Ξέρω πως θάχεις την καρδιά τόσο καλή, τόσο γλυκή,
που με τα βρόχια της οργής ταχιά θενά σπαράξεις.

Συ θα ‘χεις μάτια γαλανά, θα ‘χεις κορμάκι τρυφερό,
θα σε φυλάω από ματιά κακή και από κακό καιρό,
από το πρώτο ξάφνιασμα της ξυπνημένης νιότης.
Δεν είσαι συ για μάχητες, δεν είσαι συ για το σταυρό.
Εσύ νοικοκερόπουλο, όχι σκλάβος, όχι σκλάβος ή προδότης

Τη νύχτα θα σηκώνομαι κι αγάλια θα νυχοπατώ,
να σκύβω την ανάσα σου ν’ ακώ, πουλάκι μου ζεστό
να σου τοιμάζω στη φωτιά γάλα και χαμομήλι,
κ’ υστέρα απ’ το παράθυρο με καρδιοχτύπι να κοιτώ
που θα πηγαίνεις στο σκολιό με πλάκα και κοντύλι…

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ (2)

από το μπλογκάκι της τάξης μας

Η Μεγάλη Πέμπτη είναι ημέρα όπου κρεμάται επί ξύλου ο Ιησούς Ναζωραίος, ο βασιλεύς των Ιουδαίων, οι σταγόνες από το αίμα του φωτίζουν τη γη και τα λουλούδια της αγάπης, της θυσίας και της ειρήνης φυτρώνουν! 

Μα αυτή εξάλλου είναι η βασιλεία του Θεού!

ΚΑΘΕ ΜΕΓΑΛΗ ΠΈΜΠΤΗ ξημερώνει μία πολύ σημαντική μέρα για ολόκληρη τη χριστιανοσύνη, δύο βασικά γεγονότα χαρακτηρίζουν τις ιερές ακολουθίες της Αγίας και Μεγάλης Πέμπτης: Ο Μυστικός Δείπνος του Κυρίου με τους μαθητές Του και η προδοσία του Ιούδα.

Ο Χριστός, όταν βρισκόταν στη Βηθανία με τους μαθητές Του θέλησε να φάνε και γιορτάσουν για τελευταίο βράδυ όλοι μαζί.

Πραγματικά συγκεντρώθηκαν οι δώδεκα μαθητές. Τότε ο Ιησούς γύρισε και τους είπε: «Ένας από σας σήμερα θα με προδώσει» Οι μαθητές ανησύχησαν και άρχισαν με αγωνία να τον ρωτούν. Τότε ο Ιησούς τους ανακοίνωσε ότι ο Υιός του ανθρώπου προχωρεί προς το λυτρωτικό θάνατο, σύμφωνα με τις προφητείες που έχουν γραφτεί γι΄ Αυτόν. Οι μαθητές αναρωτιόνταν τι να συνέβαινε.

Ο Διδάσκαλος πήρε στα χέρια του τον άρτο, δοξολόγησε τον Ουράνιο Πατέρα, έκοψε τον άρτο σε κομμάτια και τον μοίρασε στους μαθητές λέγοντας: 

«Λάβετε φάγετε, αυτό είναι το σώμα μου». 

 Πήρε μετά το ποτήρι με το κρασί, ευχαρίστησε τον Πατέρα, έδωσε πάλι στους μαθητές λέγοντάς τους: 

«Τούτο είναι το αίμα μου, με το οποίο επικυρώνεται η νέα διαθήκη και το οποίο χύνεται για τη Σωτηρία πολλών»

Λένη Ζάχαρη, Οδοιπορικό στη Μεγάλη Εβδομάδα, Μεγάλη Πέμπτη

Μεγάλη Πέμπτη, “Ο Χριστός ευρέθη”

Τα γεγονότα της Μεγάλης Πέμπτης τα έχουμε πληροφορηθεί από τον Όρθρο της ημέρας που ψάλλεται την Μ. Τετάρτη το βράδυ στις εκκλησίες μας. Ο Μυστικός Δείπνος, δηλαδή το ιερό δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά. Ο Ιερός Νιπτήρας, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Ιησού Χριστό, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Λουκά και του Ιωάννη. Η Υπερφυής Προσευχή, δηλαδή η προσευχή του Ιησού προς τον Πατέρα του μετά τον Μυστικό Δείπνο και λίγο πριν τη σύλληψή του, όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη και η προδοσία του Ιούδα η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη του Ιησού, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη.

Αξίζει να σταθούμε στο “δάκρυ” του Χριστού κατά την προσευχή του στο Όρος των Ελαιών. «Ο Χριστός σαρκώθηκε και η Ενσάρκωση είναι μια πράξη ταύτισης και μετοχής. Ο Θεός μας σώζει καθώς ταυτίζεται μαζί μας εκ των ένδον. Ο Σταυρός συμβολίζει με τον πιο τέλειο και απόλυτο τρόπο, ότι αυτή η πράξη της μετοχής φτάνει ως τα έσχατα όρια. Ο ενσαρκωμένος Θεός εισχωρεί σ’ όλες μας τις εμπειρίες. Ο Ιησούς Χριστός, ο σύντροφός μας, δεν μετέχει μόνο σ’ ολόκληρη την ανθρώπινη ζωή αλλά και σ’ ολόκληρο τον ανθρώπινο θάνατο: “Ούτος τας αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών οδυνάται” (Ησ. 53,4).

Το αληθινό νόημα του Πάθους πρέπει να βρεθεί όχι μόνο μέσα στα βασανιστήρια, στους εξευτελισμούς, στο μαστίγωμα ή στη Σταύρωση. Πρέπει πιο πολύ να ιδωθεί μέσα στην πνευματική οδύνη, στο συναίσθημα της αποτυχίας, της απομόνωσης και της έσχατης μοναξιάς, στον πόνο της αγάπης που προσφέρθηκε και αποκρούστηκε.

Όταν λέει “Περίλυπος έστιν η ψυχή μου έως θανάτου” (Ματθ. 26, 38) σημαίνει ότι αποκτά ολοκληρωτική εμπειρία του πνευματικού θανάτου. Αυτή τη στιγμή ταυτίζεται μ’ ολόκληρη την απόγνωση και την πνευματική οδύνη της ανθρωπότητας, γεγονός πολύ πιο σημαντικό για μας από τη συμμετοχή του στον φυσικό μας πόνο.» (Κάλλιστου Γουέαρ, επισκόπου Διοκλείας)

Από απόψε, Μεγάλη Πέμπτη οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε όλη τη χώρα, σε κάθε ορθόδοξη εκκλησία.

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ (Μητροπολίτης πρώην Κισσάμου & Σελίνου Ειρηναίος)

Στο 2ο επεισόδιο της σειράς «ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ» (ΕΤ 1) παραγωγής 1987 με σκηνοθέτη τον Γιώργο Ζερβουλάκο ο Μητροπολίτης πρώην Κισσάμου & Σελίνου Ειρηναίος αναφέρεται στο νόημα των Παθών της Μεγάλης Εβδομάδας και στο περιεχόμενο της Μεγάλης Τρίτης (την αμαρτία ως αστοχία, την μετάνοια την εξομολόγηση. 

Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται πλάνα από την ύπαιθρο της Μάνης και ακούγονται ύμνοι της Μεγάλης Παρασκευής. Ψάλλει η βυζαντινή χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου.

Με μεγάλο ενδιαφέρον πραγματοποιήθηκε η ομιλία και συζήτηση με θέμα: «Ανάσταση: Ψευδαίσθηση ή Επανάσταση»

Αν δεν πρόκειται να καταργηθεί ο θάνατος, κι αν ο θάνατος είναι κυριολεκτικά και απόλυτα η αυλαία, κι αν το "Χριστός Ανέστη" είναι ένα γλυκό ψεύδος, τότε κανένα από τα ωραία του ανθρώπου (η αγάπη, η ομορφιά, η αλληλεγγύη) δεν πρόκειται να νικήσει. Κανένα δεν πρόκειται να ανοιχτεί στην ελευθερία. Θα σβήσουν όλα μέσα στο τελικό τίποτα. Θα έχουν υπάρξει ως φλόγες υπέροχες μα φευγαλέες, που δεν μπόρεσαν να μεταμορφωθούν σε φωτιά άσβεστη. 

Αναρτώ στη συνέχεια την σύντομη αποτύπωση της ομιλίας μου ("Ανάσταση: Ψευδαίσθηση ή Επανάσταση;") και της συζήτησης που έγινε στον αγαπημένο τόπο μου, τον Βύρωνα, την Κυριακή των Βαΐων 2023, όπως την δημοσιεύει η μαχητική ιστοσελίδα "Ρωγμή στην Ενημέρωση και τα δρώμενα του Βύρωνα". Όλους τους ευχαριστώ, άθεους και ένθεους στοχαζόμενους φίλους, που ανταμώσαμε εκεί. 

Και (πράγμα που ένιωθα έντονα την ώρα την εκδήλωσης) χάρηκα που έγινε αυτή η κουβέντα ανήμερα των Βαΐων, ημέρα του εκτελεσμένου από τους Ναζί θείου μου, του οποίου και φέρω το όνομα. Επί 79 χρόνια ο Βάιος Παπαθανασίου είναι... τι; Νεκρός! Ήτοι, ανύπαρκτος; Η καρδιά μου, πίνοντας απ' το κρασί της πίστης, λέει πως ο θείος Βάγιας (που έφυγε πριν γεννηθώ) ζει ήδη 79 δικά μας χρόνια στη "χώρα των ζώντων", με άλλον τρόπο ύπαρξης. Καλή Ανάσταση, καλή λαχτάρα για την Ανάσταση με πράξη και λόγο και ψυχή.

Θανάσης - Βάϊος Ν. Παπαθανασίου / Μ. Δευτέρα, 10-4-2023

___________________

Με μεγάλο ενδιαφέρον πραγματοποιήθηκε η ομιλία και συζήτηση με θέμα: «Ανάσταση: Ψευδαίσθηση ή Επανάσταση»

Στον περιοδικό Τύπο και στη βιβλιογραφία εμφανίζεται πληθώρα άρθρων, σχετικά με την ιστορική, θεολογική και πολιτιστική προσέγγιση για το Πάσχα και την Ανάσταση.

Την Κυριακή 9 Απριλίου πραγματοποιήθηκε μια διαφορετική εκδήλωση για την Ανάσταση στο Βύρωνα.

Προσκαλεσμένος του μικρασιατικού συλλόγου ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ ΣΤΕΓΗ, ο θεολόγος Θανάσης Ν. Παπαθανασίου μίλησε με θέμα:

«Ανάσταση: Ψευδαίσθηση ή Επανάσταση;»

Ο Θανάσης Παπαθανασίου με το ζεστό, μεστό του λόγο «καθήλωσε» τους παραβρισκόμενους και τις παρευρισκόμενες που είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την εξαίρετη του ομιλία του, έδωσε μια ιδιαίτερη προσέγγιση στο νόημα της Ανάστασης.

Την εκδήλωση προλόγισε ο Πρόεδρος του συλλόγου Δημήτρης Σάρολας ο οποίος καλωσόρισε όλες και όλους που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του συλλόγου, ευχαρίστησε και έδωσε το λόγο στον Απόστολο Κοκκόλια, υπεύθυνο πολιτισμού της Πανιωνίου Στέγης για να παρουσιάσει τον ομιλητή, ο οποίος είναι Αναπλ. Καθηγητής στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας (δημόσια πανεπιστημιακή σχολή) και διευθυντής του Περιοδικού ΣΥΝΑΞΗ. Ο κ. Παπαθανασίου διετέλεσε και δημοτικός σύμβουλος το 2014-15 για σύντομο διάστημα, με την δημοτική αρχή Κατωπόδη. Όπως ανέφερε ο κ. Κοκόλιας, πρόκειται για έναν θεολόγο που διαφοροποιείται από την σκοταδιστική αντίληψη περί θρησκείας.

Η ζωή διασώζεται, όταν χαρίζεται

Του Παναγιώτη Μπουρδέλα

Καλημέρα και χρόνια πολλά στην Αριάδνη.

Κυριακή μετά του Σταυρού,

με πολλά και πρακτικά μηνύματα...

Ευαγγελική περικοπή Μαρκ. Ή, 34-38,

εωθινό Γ', ήχος πλ. δ'.

*****

Δύο σημεία θα επισημάνω:

1. Ανοίγεται το ζήτημα της ψυχής ως ζωής.

Η ζωή διασώζεται, όταν χαρίζεται.

Τουτέστιν, όταν ο ατομικός άνθρωπος μεταμορφώνεται σε συλλογικό.

2. Ο Ιησούς διαβεβαίωσε τους παρόντες,

ότι οι πλείστοι εξ αυτών,

θα ζήσουν την εν δυνάμει

κάθοδο του Πνεύματος.

Η πράξη αυτή αποτελεί τη συνέχεια

της προηγούμενης μεταμόρφωσης.

Ο φωτισμός και η θέωση δηλαδή 

είναι επακόλουθο

της εξαφάνισης του ατομικού,

δηλαδή βιολογικού ανθρώπου

(όστις απωλέσει την ψυχήν αυτού, σώσει αυτήν).