Η ιστορική πραγματικότητα για την αλβανική γλώσσα, επειδή ορισμένοι επιμένουν ότι είναι αρχαία γλώσσα 4000 ετών κλπ.
✅το 1284 έχουμε την πρώτη γραπτή αναφορά (στα λατινικά) ότι υπάρχει «αλβανική φωνή στα βουνά» σε κείμενο μαρτυρίας μίας ληστείας στην Κροατία. Το «αλβανική φωνή» παραπέμπει σε ύπαρξη μίας προφορικής γλώσσας. Αυτό γίνεται για πρώτη φορά στην Ιστορία τότε.
✅το 1308 ένας ανώνυμος γράφει (πάλι στα λατινικά) ότι «οι Αλβανοί έχουν διαφορετική γλώσσα από τους Λατίνους, τους Έλληνες και τους Σλάβους».
✅το 1462 έχουμε την πρώτη γραπτή αναφορά στην αλβανική γλώσσα. Είναι γραμμένη πάλι με το λατινικό αλφάβητο. Η φράση είναι «Vnte’ paghesont premenit Atit et birit et spertit senit» και σημαίνει «Σε βαφτίζω στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Την έγραψε ο Καθολικός Επίσκοπος Παύλος Άγγελος σε μία επιστολή. Σε όλο το τυπικό βάπτισης Αλβανών που ήταν στα λατινικά, χρησιμοποίησε αυτή τη φράση. Προσελήφθη από την Καθολική Εκκλησία να γράψει ένα κείμενο στα αλβανικά, αλλά μόνο αυτή τη φράση μπόρεσε να γράψει.
