Κίνα, αυτή η άγνωστη;

*

του ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΤΣΟΓΙΑΝΝΗ

Ο κινηματογράφος έχει το προνόμιο να μας εξοικειώνει με το «πραγματικό». Μέσα από τα αναπαραστατικά του μέσα μπορούμε να συναντηθούμε με την πραγματικότητα όπως τη συλλαμβάνουμε διά γυμνού οφθαλμού και να αναγνωρίσουμε στις εικόνες του το αντιληπτικό υλικό της καθημερινού βιώματος τόσο όσον αφορά στην οικεία μας κοινωνική κατάσταση όσο και στην αλλότρια και την πλέον απομακρυσμένη. Τότε χαιρόμαστε για το θαύμα εκείνο όπου η βιωματική μας εμπειρία ταυτίζεται με την κινηματογραφική έκφραση. Είναι ένα «θαύμα» που μας χαροποιεί μιας και βλέπουμε τη ζωή να εκβάλει στην τέχνη ή, αν θέλει κανείς, το αντίστροφο.

Ο κινηματογράφος βέβαια υπακούει στους δικούς του νόμους, αποτελεί ένα αυτόνομο επίπεδο· η δραματοποίηση με τις συμπυκνώσεις της και τις μεταθέσεις της, με τις υπερβολές, με τις αφαιρέσεις της αλλοιώνει συνήθως αυτό το αυθεντικό «πραγματικό», το υποβάλλει στη δική του σκοπιμότητα, όχι μόνο αισθητική. Παρά ταύτα, διατηρεί μια πραγματολογική αλήθεια, μας υποβάλλει ένα γνωστικό αντικείμενο από το οποίο κάτι έχουμε να μάθουμε.

Κι αυτό συμβαίνει, βέβαια, όταν η εν λόγω σκοπούμενη πραγματικότητα μας είναι απόμακρη, μας είναι ξένη. Ξένη ήταν, και εξακολουθεί να είναι, για παράδειγμα, η πραγματικότητα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Πέρα από τις επιστρώσεις οριενταλιστικών ψευδαισθητικών φακών του παρελθόντος, πέρα από τις ιδεολογικές και πολιτικές επιχρίσεις τής εν λόγω πραγματικότητας, η Κίνα παραμένει μια άγνωστη. Ο κινηματογράφος της βέβαια, και όχι μόνο, έχει κάνει τελευταία γενναία εξωστρεφή ανοίγματα, το στίγμα της καθημερινής ζωής αυτής της χώρας, η θερμοκρασία του «νεορεαλισμού» της όμως παραμένουν ακόμη για μας πράγματα ανεύρετα, πράγματα που είτε θέλουμε να τα κρίνουμε ή να τα επαινέσουμε (;) θα πρέπει πρώτα να τα γνωρίσουμε πέρα από τους οποιουσδήποτε παραμορφωτικούς φακούς, αν κάτι τέτοιο είναι εφικτό.

Η ταινία του πρωτοεμφανιζόμενου Λιν Ζιανζέ Σύντομη ιστορία μιας οικογένειας, που προβλήθηκε στο φεστιβάλ Νύχτες Πρεμιέρας, και τώρα παίζεται στους κινηματογράφους, μάς δίνει την ευκαιρία για μια τέτοια δοκιμή και δοκιμασία, όπου δηλαδή μπορούμε να ανακαλύψουμε τη «χαρά» του πραγματικού παραμερίζοντας (όμως αυτό είναι μόνο σχήμα λόγου) τα πέπλα της κινηματογραφικής αισθητικής. Πράγμα δύσκολο εξάλλου. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια «γης απέραντη, αθάνατη και πρώτη», που έλεγε και ο ποιητής μας, με έναν αχανή χάρτη όπου πρέπει να κατατοπιστούμε και όπου η πολυμορφία (για να μην πούμε η αντίφαση) αποτελεί τον κανόνα. Έχουμε να κάνουμε όμως και με ένα συγκεντρωτικό, ολοκληρωτικό καθεστώς που ευνοεί την ανετότερη κωδικοποίηση κάποιων στοιχείων, ενώ, παράλληλα, με τη λογοκρισία του, αφαιρεί από το βάθος πεδίου εκείνα που δεν ευθυγραμμίζονται με τα συμφέροντά του (δεν λέμε την ιδεολογία του σκοπίμως).

To Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον του Παζολίνι (ανάλυση και video με ελλ. υπότιτλους - 1964 film Pier Paolo Pasolini - The Gospel According to St. Matthew)

της Σοφίας Ντρέκου (Sophia Drekou)

Ο Παζολίνι ακολουθεί τον Ευαγγελιστή και Απόστολο Ματθαίο και απλοποιεί εξαιρετικά την αναπαράσταση. Τι μπορεί να είναι σήμερα πιο κοντά στο τότε; 

Το γυμνό τοπίο, τα φτωχά σπίτια των χωρικών και τα τυραννισμένα τους πρόσωπα. Τα κινηματογραφεί με θαυμαστή δύναμη και ομορφιά ακολουθώντας πρότυπα «κυρίως αρχαϊκοβυζαντινά», και με «ευνόητη αναφορά στον El Greco» Δείτε στο τέλος ολόκληρη την ταινία με ελληνικούς υπότιτλους.

Μακράν η καλύτερη κινηματογράφηση του θείου δράματος από έναν άθεο σκηνοθέτη, η ταινία, απροσδόκητα πιστή στη δομή και το γράμμα του Ευαγγελίου, ακολουθεί την πορεία ενός ανατρεπτικού Χριστού, που ενσαρκώνεται από έναν Καταλανό φοιτητή με την ειλικρίνεια του ερασιτέχνη.

Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι για την ταινία του, Il Vangelo secondo Matteo

Ο Πιέρ Παόλο Παζολίνι με τον πρωταγωνιστή στα γυρίσματα της ταινίας

Μπορεί να είμαι άπιστος, αλλά είμαι ένας άπιστος που νοσταλγεί την πίστη. Μου είπαν ότι έχω τρία είδωλα: τον Χριστό, τον Μαρξ και τον Φρόυντ. Αυτά είναι φόρμουλες. Το μόνο μου είδωλο είναι η πραγματικότητα. Το «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» είναι ένα κομμάτι της ύπαρξής μου. Έβαλα σ’ αυτήν την ταινία το έργο μου και τη ζωή μου.

Το Ευαγγέλιο μου έβαζε το εξής πρόβλημα: δεν μπορούσα να το εξιστορήσω σαν ένα κλασικό αφήγημα, γιατί δεν είμαι πιστός, αλλά άθεος. Από την άλλη, ήθελα να διηγηθώ την ιστορία του Χριστού, Υιού του Θεού. Έπρεπε λοιπόν να διηγηθώ μια ιστορία στην οποία δεν πίστευα. Δεν μπορούσε λοιπόν να είμαι εγώ εκείνος που εξιστορεί. Έτσι, χωρίς να το θέλω, οδηγήθηκα στην ανατροπή όλης μου της κινηματογραφικής τεχνικής και γεννήθηκε αυτό το μάγμα ύφους, που είναι χαρακτηριστικό του κινηματογράφου της ποίησης. Γιατί για να μπορέσω να εξιστορήσω το Ευαγγέλιο, έπρεπε να βυθιστώ στην ψυχή ενός που πιστεύει. Εδώ έγκειται ο έμμεσος ελεύθερος λόγος: απ’ τη μια μεριά η αφήγηση βλέπεται με τα δικά μου μάτια και απ’ την άλλη, με τα μάτια ενός πιστού και είναι αυτό που προκαλεί το συμφυρμό του ύφους, αυτό το μάγμα που προανέφερα.

Αναρωτιέται κανείς αν ενδιαφέρει το σημερινό κοινό ο Αντρέι Ταρκόφσκι;

Γιατί τόσος νέος κόσμος ενδιαφέρεται για το σινεμά του Αντρέι Ταρκόφσκι;

Η επιτυχία του πρόσφατου αφιερώματος στην εξαρχιώτικη Ριβιέρα και τι μας δίδαξε.

Άκης Καπράνος

 

ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΜΑΣ τα πρώτα χρόνια του διαδικτύου ήταν η αισιοδοξία μας για την άνθιση της διαλεκτικής: Δεν μπορεί, τώρα που είμαστε όλοι συνδεδεμένοι, θα μεταβολίζουμε πιο ουσιαστικά την κάθε πληροφορία, θα πηγαίνουμε παρακάτω όλοι μαζί. Αντ’ αυτού, ο κυρίαρχος ιντερνετικός λόγος σήμερα περισσότερο φράζει παρά ανοίγει έναν τέτοιο δρόμο στον δημόσιο διάλογο, όπου το εκάστοτε «γεγονός» (κοινωνικό, πολιτικό, καλλιτεχνικό) κρίνεται στη στιγμή, σε δυο λέξεις ή ένα meme. Από αυτή την πρακτική δεν γλίτωσαν ούτε οι μεγάλοι των τεχνών, ούτε προφανώς και ο Αντρέι Ταρκόφσκι.

Οι κριτικοί τείνουν να χρησιμοποιούν συχνά τον όρο «ταρκοφσκικό» σινεμά, όταν μια ταινία μοιάζει να στοχεύει σε κάτι υπερβατικό, όταν τα πλάνα είναι μεγάλα και ο πραγματικός χρόνος μπερδεύεται κάπου ανάμεσα στο όνειρο και την ανάμνηση. Μοιάζει επιπόλαιη αυτή η χρήση, ομολογουμένως, αλλά με τη σειρά της υποδεικνύει ένα ευρύτερο αισθητικό πεδίο που ορίζεται πέραν της θρησκευτικής πίστης – ένα σινεμά που διακατέχεται από ένα, θα έλεγε κανείς, αγνωστικιστικό μεγαλείο.

Το να πας λοιπόν από την καρέκλα σου στην ουρά της Ριβιέρας και να στηθείς για να δεις Ταρκόφσκι δεν υποδηλώνει απλώς μια καλλιτεχνική προτίμηση αλλά και μια θέση: Έρχομαι για να διεκδικήσω τον χρόνο μου, τον χρόνο που μου ανήκει, να τον κουμαντάρω όπως θέλω εγώ, για ένα βαθύτερο όφελος που δεν γίνεται να βρεθεί κάπου αλλού, γιατί η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα.

ΣΥΝΟΙΚΙΑ το ΟΝΕΙΡΟ

Εγώ και ο Αλέκος Αλεξανδράκης

διαβάσαμε το σενάριο της ''Συνοικίας''

στον εργοστασιάρχη Νικ Αχλαντέφ.

Του άρεσε. 

Θα έδινε τα χρήματα, να γυριστεί το 

φιλμ. 1.472.000 κόστισε. Τότε, το 1960.

Σχεδόν τα διπλά λεφτά απ' όσο

κόστιζαν οι ταινίες της Βουγιουκλάκη.

Εγώ θα ήμουν η υπεύθυνη 

και η διαχειρίστρια. 

Ο Κοτζιάς έβαλε υποθήκη το σπίτι του

και τσόνταρε κι αυτός σαν μέτοχος. 

Μόνο 

ώσπου να πάρει πίσω τα λεφτά του, 

θα ήταν ποσοστούχος.

Μετά θα έπρεπε να αρκεστεί 

στα συγγραφικά.

- Αφού τόσο πολύ πιστεύετε, 

πρέπει κι εσείς να ρισκάρετε μαζί μου, 

έλεγε. Και είχε δίκιο.

Δουλέψαμε γι' αυτή την ταινία

δύο μήνες προετοιμασία,

πενήντα πέντε μέρες ''γύρισμα''

και ένα μήνα μοντάζ.

Δουλέψαμε όλοι με τόση ζέστη,

με τόση συμπόνοια!

Κάναμε την επανάστασή μας.

Πριν ακόμα προβληθεί η ταινία

έγινε σαματάς.  Απαγορεύτηκε. 

''Δείχνει πολλή φτώχεια.'' 

Έτσι είπανε.

Την προηγούμενη μέρα 

της προγραμματισμένης προβολής,

οργανώσαμε στο Ράδιο Σίτυ 

μία επίσημη avant premiere.

Καλεσμένοι κόσμος και κοσμάκης.

Ηθοποιοί διάσημοι, σκηνοθέτες,

λογοτέχνες, ποιητές, κριτικοί, 

μουσικοί, κοσμικοί,  πρεσβευτές.

Γεμάτο το Ράδιο Σίτυ. Σε όλον αυτόν 

τον κόσμο, την ψυχή μας θα δείχναμε 

σε λίγα λεπτά. 

Είχαμε μείνει κυριολεκτικά στον άσσο. 

Αμάν! Να παιχτεί η ταινία να πάρουμε

κανένα ψιλό... 

Σε λίγα λεπτά θα έσβηναν τα φώτα.

Θα άρχιζε η προβολή.

Ενθουσιασμένοι όλοι οι παράγοντες.

Ο Κώστας Κοτζιάς γελούσε αδιάκοπα,

εγώ να λέω ''είδες, όλοι ήρθανε!

Και οι πρεσβευτές της Ιταλίας και

της Γαλλίας... και η Ειρήνη η Παπά!''

Ηρεμήστε! έλεγε κάθε λίγο ο Αλέκος.

Ο σκηνοθέτης.

Ο Λειβαδίτης σιωπηλός. Σοβαρός.

Κι όμως λίγο ανήσυχος.

Τόσο ωραία όλα; 

Περίεργα πράγματα αυτά 

για τη δύσκολη ζωή μας!

Βιμ Βέντερς, «Υπέροχες Μέρες», 2023.

από Δήμητρα Σταύρου

Οι άνθρωποι, που έχουν μάθει να μιλούν με τη σιωπή, ονειρεύονται. Τα όνειρά τους, όμως, δεν τους οδηγούν πάντα κάπου με έναν τρόπο προαναγγελίας, όπως είθισται να απαιτείται στις μέρες μας. Τα όνειρα μεταφράζουν όσα ζήσαμε. Τα μεταφράζουν με έναν αξιακό τρόπο ιδιόμορφο, όχι ασπρόμαυρο, όπως επίσης στις μέρες μας διατυμπανίζεται. Τα όνειρα δι-ερμηνεύουν όσα ζήσαμε, αποκαλύπτοντας κάτω από τη λεπτή επικάλυψη του
ασπρόμαυρου μία τέλεια συν-ύπαρξη: μια συν-κίνηση των αποχρώσεων του φωτός. Η σκιά και το φως. Από την πρώτη στιγμή οι λέξεις αυτές διατρέχουν την ταινία που θα ήθελα να σας περιγράψω. 

Λυπάμαι τόσο που δεν έχω γνώσεις κινηματογράφου. Γνώσεις που θα με βοηθούσαν να καταλάβω λίγο παραπάνω την τελευταία ταινία του Βιμ Βέντερς με τίτλο «Υπέροχες Μέρες». Για αυτήν την ταινία θα σας πω, φορώντας τα δικά μου ματογυάλια και, παρακαλώ, μη διαβάσετε το κείμενό μου ως μία ανάλυση –δεν θα μπορούσα άλλωστε να κάνω κάτι τέτοιο–, διαβάστε το ως πρόταση ανάγνωσης και κυρίως ως εγκάρδια πρόσκληση για άλλες αναγνώσεις, με άλλα γυαλιά, με έμφαση σε άλλα σημεία, σίγουρα με πληρέστερες γνώσεις.

Ο Χιραγιάμα, ένας μεσήλικας Ιάπωνας, εν τη ακτημοσύνη του βιοπορίζεται ως καθαριστής
δημοσίων αποχωρητηρίων στο Τόκυο. Παρατηρούμε την καθημερινότητά του κοντά σε
ανθρώπους παρομοίως ταπεινούς. Ξυπνά ξημερώματα, μαζεύει το φούτον, το στρώμα του,
από το πάτωμα του μικροσκοπικού του σπιτιού, ποτίζει στοργικά (χαϊδεύοντας σχεδόν) τα
μπονζάι-φυτά του, νίβεται και ξυρίζεται και ξεκινά για τη δουλειά. Λεπτομέρειες πολύτιμες,
αν και εξίσου ταπεινές, συντροφεύουν την αρχή της μέρας του: για παράδειγμα, η γυναίκα
που καθημερινά μαζεύει τα ξερά φύλλα του σοκακιού · το ρολόι χειρός που ο Χιραγιάμα
αφήνει σπίτι φεύγοντας για τη δουλειά και περιμένει να το φορέσει μία φορά την
εβδομάδα, στο ρεπό του· το καθημερινό του κοίταγμα ψηλά στον ουρανό, βγαίνοντας από
την πόρτα· η εργατική γειτονιά του, παλαιάς εποχής, «ταπεινή και καταφρονεμένη». Οι
επαναλήψεις δεν μας οδηγούν σε μονοτονία, αλλά σε λεπτομερέστερη παρατήρηση, σε
ενεργοποίηση των αισθήσεών μας.

Οι 100 ταινίες που πρέπει να δω πριν κλείσω τα μάτια μου…

από  

ΓΑΝΩΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ

Με αφορμή την απονομή των Όσκαρ, μία παράθεση των 100 ταινιών, οσκαρικών και μη, που πρέπει να δει κάθε φίλος του κινηματογράφου, οι οποίες απευθύνονται στο ευρύ κοινό.


Πέφτω συνέχεια πάνω σε λίστες ταινιών με ευφάνταστους τίτλους, όπως “οι καλύτερες όλων των εποχών” ή “οι αγαπημένες μου ταινίες”. Ακόμα κι αν αυτές προέρχονται από δυνατά ονόματα του χώρου, φοβάμαι πως δεν έχουν απόλυτη αξία, γιατί συνήθως δεν αφορούν άμεσα το ευρύ κοινό, αλλά μια ελίτ σινεφίλ.



Ως επαγγελματίας κριτικός, δεν είναι μεν σκοπός μου να αποστερήσω τον εαυτό μου από αυτή την “ελίτ”, αλλά δεν θα επιβαρύνω το κοινό με ακόμα μία λίστα γεμάτη ταινίες που δεν θα κάτσει να δει ποτέ του, ή ταινίες που άρεσαν σε εμένα ειδικά. Έτσι, κατέληξα, αφού δεν ήθελα να αντισταθώ στον πειρασμό να παρουσιάσω κι εγώ μια ευφάνταστη λίστα ταινιών, να κάνω ένα κοσκίνισμα στην ιστορία του σινεμά, και να καταλήξω σε εκατό επιλογές που ένας απλός, οποιασδήποτε σινεφίλ, δεν πρέπει να χάσει ποτέ και για τίποτα.

Η λίστα γίνεται με κριτήρια απλά: το ενδιαφέρον που μπορεί να έχει μια ταινία για ένα μαζικό κοινό, και τη σημαντικότητα ενός έργου που άντεξε ή φαίνεται ότι θα αντέξει στον χρόνο (για αυτό και είναι δύσκολο να συναντήσετε πολύ πρόσφατες παραγωγές). Έχετε υπόψιν ότι μέσα σε μια αφαιρετική λογική δεν υπάρχουν σίκουελ (οι σειρές εκφράζονται από το πρώτο τους μέρος), δύσκολα – αλλά όχι απαγορευτικά – μπαίνει ένας σκηνοθέτης δεύτερη φορά (ειδικά αν το σύνολο της δουλειάς του εκφράζεται μέσα από μία χαρακτηριστική ταινία), και να επιμείνω ότι δεν είναι η λίστα των προσωπικών μου αγαπημένων (πού είναι, π.χ., ο Eisenstein;)

Ένα δεύτερο υπόψιν είναι ότι η λίστα αυτή έχει αναθεωρηθεί από την πρώτη φορά που τη δημοσιοποίησα το 2009 στην προηγούμενη μου δουλειά, και ότι τα μίνι κείμενα που συνόδευαν τότε τις ταινίες, μπορείτε να τα δείτε κι εδώ απλά τοποθετώντας τον κέρσορα σας πάνω από τους τίτλους.

Αν θεωρήσουμε ως “έξοδο από τον λαβύρινθο” την πιο σημαντική ταινία όλων των εποχών – δηλαδή το νούμερο ένα της λίστας μας που αν το δεν έχετε δει καθυστερήστε την ύστατη στιγμή σας (…) – ας τραβήξουμε μαζί τον μίτο της Αριάδνης αντίστροφα… ώσπου να δούμε φως!

Poor Things: Εύπεπτο woke μανιφέστο

του Γιάννη Ξένου από το Άρδην τ. 128

Για τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου θα διαβάσετε στο τεύχος 128 του Άρδην αναλυτική κριτική του Κ. Μπλάθρα, δεν μπορούμε όμως να μην εστιάσουμε στους λόγους για τους οποίους η ταινία τυγχάνει, από ένα κομμάτι των κριτικών και του κοινού, αποθεωτικής αποδοχής και θεωρείται από τα φαβορί των Όσκαρ. Ο Λάνθιμος έφτιαξε μια εύπεπτη ταινία σε σχέση με τις βαριές, κλειστοφοβικές, προηγούμενες ταινίες του, που ήταν για περιορισμένο κοινό. Στη νέα του ταινία φτιάχνει ένα μαζικό μανιφέστο του woke κινήματος με όλα τα βασικά υλικά: οι λευκοί άνδρες είναι ηλίθιοι, τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τον «αφυπνιστικό» αγώνα της ηρωίδας που στο τέλος θριαμβεύει. Η ταινία, επειδή έχει και χάπι έντ, ενθουσιάζει ένα συγκεκριμένο κοινό, καθώς, και ως προς τα τεχνικά της χαρακτηριστικά (π.χ. φωτογραφία), είναι καλή, ενώ οι «κριτικοί» μπορούν να προσθέσουν όση σάλτσα θέλουν για να πείσουν για τον χειραφετιτικό αγώνα της Μπέλας.

Παρόλα αυτά, όσο ντόρο και να κάνουν, δεν ξεφεύγει ότι η ταινία είναι επιφανειακή. Υποτίθεται ότι η συνείδηση της ηρωίδας περνά σε άλλο επίπεδο όταν, στο ταξίδι ενηλικίωσης στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, βλέπει για πρώτη φορά λιμοκτονούντες πρόσφυγες.

 Τι κάνει; Υπεξαιρεί ένα σημαντικό ποσό από τον φίλο της και το δίνει σε κάτι μούτρα ναύτες που την πείθουν (δεν είναι και δύσκολο) ότι θα τα διαθέσουν στους πρόσφυγες και φυσικά τα κρατούν για τον εαυτό τους.

Κριτική στην ταινία "Φόνισσα" σε σκηνοθεσία Ευας Νάθενα και σενάριο Κατερίνας Μπέη

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια να παίρνουν κλασικά βιβλία και να τα μεταφέρουν στην τηλεόραση ή στον κινηματογράφο, αλλάζοντάς τους κυριολεκτικά τα φώτα για να ταιριάζουν στην εποχή της πολιτικής ορθότητας και της woke παράνοιας. Αυτή η μόδα φαίνεται πως ήρθε και στην Ελλάδα και πρώτο θύμα της είναι ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς που έβγαλε η χώρα μας, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. 

Στην ταινία "Φόνισσα" σε σκηνοθεσία Ευας Νάθενα και σενάριο Κατερίνας Μπέη, η σύνθετη χριστιανική προβληματική του Παπαδιαμάντη πάνω στην φύση του Κακού καταντάει ένα απλοϊκό, μίσανδρο, καταγγελτικό παραμυθάκι, ένα woke σπλάτερ ιδανικό για να ενθουσιάσει τις  υστερικές φεμινίστριες του twitter. Οι δημιουργοί της ταινίας έχουν κάνει κοπτοραπτική στο βιβλίο, προσθέτοντας και αφαιρώντας στοιχεία κατά το δοκούν, ώστε να εξυπηρετήσει το ορθοπολιτικό ιδεολογικό μήνυμα που θέλουν να περάσουν. Έτσι, το χωριό όπου ζει η Φόνισσα είναι μια... Ντίσνεϋλαντ γυναικείας καταπίεσης και κακοποίησης!

 Όλοι οι άνδρες είναι βίαιοι σατράπηδες που βασανίζουν, χτυπούν και δολοφονούν τις γυναίκες τους, οι γυναίκες κυκλοφορούν στο δρόμο μελανιασμένες από το ξύλο, οι νύφες πηγαίνουν στο γάμο τους σαν να πηγαίνουν σε κηδεία, ακόμη και τα παιδιά τραγουδούν μισογυνικά τραγουδάκια με στίχους για τις ..."κακές τσούπρες".

 Φυσικά όλα αυτά δεν υπάρχουν πουθενά στο βιβλίο του Παπαδιαμάντη, όπου επικρατεί μια ιδιότυπη μητριαρχία. Οι άντρες είναι άβουλοι και παθητικοί, σχεδόν αόρατοι  σε αντίθεση με τις γυναίκες που είναι δυναμικές,  αποφασιστικές και ξέρουν να παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους.  (χαρακτηριστικά παραδείγματα η μάνα της Φραγκογιαννούς αλλά και η ίδια η Φραγκογιαννού που διαχειρίζεται τα οικονομικά του σπιτιού και δίνει στον άντρα της ...χαρτζιλίκι). 

Τώρα εκτεθήκαμε. Πέθανε

Χθές τους απολαύσαμε στην tv και ο Ντίνος Ηλιόπουλος αφηγείται για τη σκηνή του άλματος....

Στο φιλμ 

''Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες''

ο Κώστας Χατζηχρήστος κι εγώ, 

σε μια σκηνή της ταινίας πρέπει 

να πηδήξουμε από το παράθυρο

για να το σκάσουμε 

από έναν υποτιθέμενο φονιά.

Σκηνοθετεί ο Αλέκος Σακελλάριος

και μας δείχνει στην οδό Ζαίμη

ένα παράθυρο στον πρώτο όροφο.

''Από εκεί'', μας λέει. ''Είστε;''

Βέβαια, οι πυροσβέστες θα ήταν

από κάτω με τεντωμένο πανί.

''Εντάξει'', του λέμε. ''Είμαστε.''

Ανεβαίνουμε.

Ένας πυροσβέστης μάς λέει:

''Δεν είναι τίποτα. Να έτσι...''

Και μας κάνει επίδειξη 

πώς θα πέσουμε τεχνικά. 

Πηδάει 

και ακούμε ένα Μπαμ κι ένα Ωχ, 

αφού δεν κράταγαν τεντωμένο

αρκετά το πανί οι συνάδελφοί του. 

''Ποιος θα πηδήσει πρώτος;''

φωνάζει από κάτω ο Σακελλάριος.

''Εγώ!'' του φωνάζω,

για να πάρω γρήγορα την κρυάδα.

Ανεβαίνω στο περβάζι.

''Έτοιμος;'' φωνάζει ο οπερατέρ μας,

ο άσσος Αριστείδης Καρύδης - Φούκς.

Βλέπω το χάος. 

Τα πόδια μου τρέμουν.

Γυρίζω στον Χατζηχρήστο.

''Μωρέ Κώστα, φοβάμαι..!'' του λέω.

Ο Χατζηχρήστος κοιτάζει κάτω,

βλέπει που όλο το Πολυτεχνείο

είχε μαζευτεί για να δει, και μου λέει:

''Τώρα εκτεθήκαμε. Πέθανε.''

Πηδάω κι ακολουθεί εκείνος.

Η σκηνή είχε πετύχει. 

Ντίνος Ηλιόπουλος

..............................................................

Απόσπασμα από το βιβλίο:

ΕΝΑΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΟΝΟΜΑΤΙ ΝΤΙΝΟΣ

ΠΗΓΗ: https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid0HBGgEMjxiAc55USDhWE35SPxpQnTrP56P3NwsBeaQfxXHkLE9q5YSzKg9d44isrUl&id=100064855962050

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Ο Κώστας Μπλάθρας συζητά με τον σκηνοθέτη Kώστα

🎥 Ο Κώστας Μπλάθρας συζητά με τον σκηνοθέτη Kώστα Φέρρη   για τον κινηματογράφο και όχι μόνο με αφορμή το βιβλίο του H Aλχημεία του σινεμά.

https://youtu.be/sGIQ5QyMg8g

ΠΗΓΗ:https://youtu.be/sGIQ5QyMg8g?si=TdpYKN2dcwaQI6eC

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Εμίρ Κουστουρίτσα: «Είμαι πολύ θυμωμένος με την εξουσία των λίγων»

Ο μεγάλος κινηματογραφιστής ήρθε στην Αθήνα με αφορμή την ρετροσπεκτίβα στο έργο του που διοργανώνεται από τις 23 μέχρι και τις 29 Νοεμβρίου στο Studio New Star Art Cinema.

Επίσημος καλεσμένος του φετινού Ευρωπαϊκού Πανοράματος και του καλλιτεχνικού του διευθυντή Νίνου Φένεκ Μικελίδη είναι ο πολυβραβευμένος σκηνοθέτης Εμίρ Κουστουρίτσα. Ο Σερβοβόσνιος δημιουργός είναι βραβευμένος δύο φορές με τον «Χρυσό Φοίνικα» στις Κάννες (για τις ταινίες του «Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές» και «Underground») καθώς και με μεγάλα βραβεία στην Μπερλινάλε, στo Φεστιβάλ Βενετίας και αλλού.

Ο πολιτικοποιημένος σκηνοθέτης στάθηκε στο γεγονός πως ζούμε ένα νέο είδος σκλαβιάς σήμερα, με την εξουσία των ολίγων να «μας μετατρέπουν σε άβουλα άτομα που χαιρόμαστε επειδή δεν έχουμε τίποτα». Στη συζήτηση που πηγαινοερχόταν διαρκώς μεταξύ πολιτικής και σινεμά, κάποια στιγμή αναφέρθηκε στο φιλμ «Underground» που θα προβληθεί στο πλαίσιο του αφιερώματος σε όλα τα έργα του.

Η ιστορία του φιλμ είναι η ιστορία της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ο Κουστουρίτσα στάθηκε στο κομμουνιστικό παρελθόν της βαλκανικής χώρας αλλά και τον ιστορικό ρόλο της Σερβίας στη διεθνή πολιτική σκηνή καθώς όπως είπε «είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης που τόλμησε να πει όχι στους αμερικανούς και όλοι είδαμε πως το πλήρωσε: την ισοπέδωσαν τα αμερικανικά βομβαρδιστικά σε συνεργασία με εκείνα των χωρών του ΝΑΤΟ».

“ΑΔΕΛΦΟΙ ΚΑΡΑΜΑΖΟΦ”- ΒΊΝΤΕΟ

H ομορφιά σώζει τον κόσμο

από Αντίφωνο

Δραματική οικογενειακή σειρά σε 12 επεισόδια. Βασισμένη στην κλασσική ρωσική νουβέλα του Ντοστογιέφσκι.

Τέσσερις αδελφοί Καραμαζόφ. Ο κάθε ένας με τη μοναδική του προσωπικότητα και τις διαφορετικές του επιθυμίες. Καθοδηγούμενοι από έντονα, ανεξέλεγκτα συναισθήματα οργής και εκδίκησης, θα εμπλακούν όλοι στη βάναυση δολοφονία του απεχθούς πατέρα τους. Η σειρά ξεδιπλώνει ένα μεγάλο έπος που επιχειρεί να εμπλακεί στην πιο σκοτεινή καρδιά του ανθρώπινου είδους, και να κατανοήσει το αληθινό νόημα της ύπαρξής τους.

Η ζωή, η θυσία, η αγιότητα

από π. Μιλτιάδης Ζέρβας

Ἡ τέχνη τοῦ κινηματογράφου εἶναι κοινὰ ἀποδεκτὸ πὼς ἔχει ἐπιτύχει νὰ περιγράψει καίριες πτυχὲς τοῦ ἀνθρωπίνου βίου μὲ τρόπο συναρπαστικὸ καὶ πρωτότυπο. Ἡ καλοσύνη, ἡ ὀμορφιά, ὁ ἔρωτας, τὸ δίκαιο, ἡ ἐλευθερία ἔχουν κινηματογραφηθεῖ σὲ πλήθος ταινιῶν μὲ εὐαισθησία καὶ λεπτότητα.

Παρὰ ταῦτα ἔχουμε τὴν αἴσθηση πὼς μεταξὺ τῶν χριστιανῶν ὑπάρχει μιὰ ἔντονη ἀμφισβήτηση γιὰ τὸ κατὰ πόσον ὁ κινηματογράφος θὰ ἦταν ἱκανὸς νὰ παρουσιάσει μὲ ἀκρίβεια καὶ γνησιότητα ὄψεις τῆς πνευματικότητας, ἔτσι ὅπως βιώνεται ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἄποψη αὐτὴ μοιάζει νὰ δικαιώνεται κατὰ τὴν παρακολούθηση πολλῶν «χριστιανικῶν ταινιῶν» οἱ ὁποῖες δὲν καταφέρνουν νὰ ξεφύγουν ἀπὸ τὴν ὑπερβολὴ ἢ τὴν ἠθικολογία. Ὑπάρχουν ὅμως μόνο αὐτὲς οἱ ταινίες;

Τὸ 2019 λίγο πρὶν οἱ κινηματογραφικὲς αἴθουσες κλείσουν τὶς πόρτες τους στὸ κοινὸ ἐξαιτίας τῆς πανδημίας, βρέθηκα μὲ μερικοὺς φίλους σ’ ἕνα μικρὸ σινεμὰ γιὰ νὰ δοῦμε μία ταινία ποὺ μᾶς εἶχε ἔνθερμα προταθεῖ. Ὅταν ἡ προβολὴ τελείωσε περασμένα μεσάνυχτα, μᾶς θυμάμαι νὰ βγαίνουμε ἀπὸ τὸν κινηματογράφο στὸν κρύο ἀέρα τῆς πόλης σιωπηλοὶ μὰ γεμάτοι. Κάποιοι εἶχαν τὰ μάτια ὑγρά, κάποιοι κουνούσαν τὸ κεφάλι, ἕνας φίλος εἶχε φωτίσει τὸ πρόσωπό του μ’ ἕνα χαμόγελο. Κι ἐκεῖ ἔξω ἀπὸ τὸν κινηματογράφο κυκλώσαμε, ἀρχίζοντας νὰ ἀρθρώνουμε λέξεις στὴν ἀρχὴ διστακτικά, μὰ μετέπειτα μὲ τρόπο χειμαρρώδη. Τότε ἄρχισαν νὰ προβάλλουν εἰκόνες, πρόσωπα, ἐντυπώσεις, ἐρμηνεῖες. Πόση ἀλήθεια χώρεσαν τὰ μάτια μας; Πόση ζωή; Πόση χαρά; Πόση ταπείνωση; Πόσο φιλότιμο; Πόση γενναιότητα; Πόσο πόνο; Πόση ἁγιότητα; Πόσο Πνεῦμα Θεοῦ πλήρωσε τὴν ψυχή μας;

Εἴχαμε παρακολουθήσει τὴν ταινία τοῦ Τέρενς Μάλικ «Μιὰ κρυφὴ ζωή».

Φραντς Γέγκερστετερ: 80 χρόνια από τον αποκεφαλισμό του

Σήμερα 9 Αυγούστου, κλείνουν τα 80 χρόνια από τον αποκεφαλισμό του Φραντς Γέγκερστέτερ, του Αυστριακού αντιναζιστή που αρνήθηκε να υπηρετήσει στον γερμανικό στρατό όταν κλήθηκε να στρατευθεί, επειδή πίστευε ότι να υπηρετήσει το ναζιστικό κράτος ήταν ασυμβίβαστο με τη χριστιανική πίστη. Η πατρίδα του είχε προσαρτηθεί στη ναζιστική Γερμανία με το “Ἀνσλους” από το 1938. Απλός αγρότης, φιλομαθής με στοιχειώδη μόρφωση, αντιστάθηκε μέχρι το τέλος, εκεί που υπέκυψαν άνθρωποι του πνεύματος.

Γεννήθηκε το 1907 και έζησε στο μικρό χωριό Σακτ Ράντεγκουντ κοντά στο Σάλτσμπουργκ της Άνω Αυστρίας. Χαρακτήρας ατίθασος και δυναμικός στα νιάτα του, ήταν πάντοτε πιστός αλλά τίποτα δεν έδειχνε ότι θα αφοσιωνόταν τόσο πολύ στη χριστιανική πίστη. Πράγμα που αποδόθηκε στην επιρροή της βαθιά πιστής συζύγου του Φραντσέσκα Σβάνινγκερ, με την οποία παντρεύτηκαν στις 9 Απριλίου 1936 (ΦΩΤΟ).

 Όμως, πιο αξιόπιστες είναι μαρτυρίες που αποδέχεται ο βιογράφος του Γκόρντον Τσαν, ότι η μεταστροφή του ανάγεται σε προγενέστερο διάστημα, όταν είχε φύγει κάποια χρόνια από το χωριό του για να εργαστεί σε μεταλλεία σιδήρου στο Άιζενερτζ. Η μεταστροφή αυτή οδήγησε και στο γάμο του, από τον οποίο απέκτησε τρεις κόρες: Τη Ροζαλία (1937), τη Μαρία (1938) και την Αλοϊσία (1940).

Ο οπτικός πολιτισμός του Αντρέι Ταρκόφσκυ

από Κώστας Καμαριάρης

O Kώστας Καμαριάρης μας μυεί στην φιλμογραφία του Ρώσσου δημιουργού μέσα από τις ιστορικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες. Εξετάζει το έργο του Ταρκόφσκυ με βάση την οπτική κουλτούρα που περιβάλλει τον ίδιο και τις ταινίες του. Αναλύει τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται στις σκηνές του σκηνοθέτη και εξηγεί για το πώς λειτουργούν ως κάτι περισσότερο από απλές εικόνες, αλλά μάλλον ως μεταφορές βαθύτερου νοήματος.

Θόδωρος Αγγελόπουλος

Έχω γεννηθεί το 1935. Όταν 

τελείωσα το στρατιωτικό, το 1961,

αποφάσισα να φύγω για το Παρίσι.

Η μάνα μου προσπαθούσε ακόμα και 

την τελευταία στιγμή να με κρατήσει. 

Όμως, το όνειρό μου, ήταν η Γαλλία.

Όταν γύρισα στην Ελλάδα, 

το πρώτο πράγμα που μου είπε 

η μάνα μου ήταν αν θα ξαναφύγω.

Τότε ήταν που χτύπησε το τηλέφωνο.

Ήταν η σκηνοθέτις Τώνια Μαρκετάκη.

Μου λέει:

''Θόδωρε δουλεύω στη Δημοκρατική 

Αλλαγή. Θα ήθελες να συνεργαστείς;''

Της είπα ''Ναι''. Έγινα κριτικός 

κινηματογράφου στην εφημερίδα.

Ξεκίνησα με μια ταινία μέσα στη 

δικτατορία. Την ''Αναπαράσταση''.

Το στόρι 

ήταν παρμένο από μια πραγματική 

ιστορία του αστυνομικού δελτίου.

Μια δικτατορία προετοιμάζεται.

Ποτέ δεν είναι φορετή.

Έτσι, στις ''Μέρες του '36'', 

την επόμενη ταινία μου, γύρισα 

σε μια προαίσθηση δικτατορίας.

Το πώς φτάσαμε συνοψίζεται στο 

''Θίασο'' και μετά στους ''Κυνηγούς''.

Με τον ''Μεγαλέξανδρο'', 

τα πράγματα μπήκαν σε μιαν άλλη, 

παγκόσμια διάσταση.

Ασχολήθηκα 

με το σοσιαλιστικό πείραμα,

την αποτυχία, τη μεταβολή τής

απελευθερώτριας ιδέας σε τυρρανίδα,

τον απελευθερωτή 

που γίνεται δυνάστης 

και μιλάει μόνο με τον εαυτό του.

Όλα αυτά δεν ήταν πράγματα

που ενδιέφεραν μόνο εμένα. 

Αποτελούσαν καίρια ερωτήματα τότε.

Με το ''Ταξίδι στα Κύθηρα''

άλλαξα πλεύση.

Το (άγνωστο ) ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης το 1821 στην κινηματογραφική οθόνη

Θεοφάνης Μαλκίδης

Το (άγνωστο ) ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης το 1821 στην κινηματογραφική οθόνη

Είναι γεγονός ότι η συμβολή της Θράκης στην Εθνική Παλιγγενεσία αποτελεί ένα ακόμη μέρος της αποσιωπημένης ελληνικής ιστορίας. Μάλιστα η Θράκη έχει και αυτή ολοκαυτώματα και εξόδους ανάλογα της Χίου, των Ψαρών και του Μεσολογγίου. Ειδικότερα, στο νησί της Σαμοθράκης, η κήρυξη της Επανάστασης από τα τοπικά μυημένα μέλη στη Φιλική Εταιρεία, ακολούθησε ο γενικός ξεσηκωμός των Ελλήνων, παρά το γεγονός της εγγύτητας προς την πρωτεύουσα του οθωμανικού κράτους.

Σύμφωνα με αναφορά του 1809 των δημογερόντων της Σαμοθράκης, η πρωτεύουσα Χώρα είχε 350 οικογένειες και άλλες 400-450 οικογένειες κατοικούσαν στο υπόλοιπο νησί. Ο Άγγλος αξιωματικός Grenville Temple, αναφέρει ότι κατοικούσαν 3.200 άνθρωποι και ο Παπαθανασίου, εκτιμά τον προεπαναστατικό πληθυσμό του νησιού στις 4.000-4.500.

Η Σαμοθράκη βρισκόταν στα χέρια των Οθωμανών από το 1479 και παραμονές της Επανάστασης οι προεστοί μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία.

Στις 19 Απριλίου 1821, οι κάτοικοι της Σαμοθράκης δήλωσαν στον διοικητή του νησιού ότι «του λοιπού είναι Έλληνες ελεύθεροι και κατά συνέπειαν, δεν έχουσι πλέον να πληρώσι φόρους εις τον Σουλτάνον». Παράλληλα, οι δημογέροντες Αλέξιος Αινείτης, Γεωργούδης Πεζούλας, Γεώργιος και Σάββας Χατζηγιαννάκης και Χατζηγιώργης, υποσχέθηκαν στους συντοπίτες τους ότι σύντομα θα έρθει ο ελληνικός στόλος. Αντ΄ αυτού όμως την 1η Σεπτεμβρίου 1821, έφτασαν στη Σαμοθράκη 1.000-2000 Οθωμανοί με το στόλο του σφαγέα της Χίου Καρ Αλή. Για να πεισθούν οι Σαμοθρακίτες να παραδοθούν, στάλθηκε ως μεσολαβητής στον οποίον ο Χατζηγιώργης είπε τα εξής: «Δοσίματα δεν έχουμε παρά μονάχα μολύβι και μπαρούτι. Είμαστε Έλληνες και προτιμούμε να πεθάνουμε παρά να είμαστε σκλάβοι».

Ο οθωμανικός στρατός συγκρούστηκε με τους εξεγερμένους στη Χώρα, στις θέσεις Μύλοι και Σταυρί και στα υψώματα «Κούκου» και «Βριχού». Σύντομα, όμως, οι Έλληνες κατάλαβαν ότι οποιαδήποτε αντίδραση ήταν μάταιη και κρύφτηκαν σε δύσβατες τοποθεσίες του νησιού, ενώ περίπου πεντακόσιοι κατάφεραν να διαφύγουν. Οι Οθωμανοί, διαδίδοντας ότι θα παραχωρούσαν αμνηστία, απέκλεισαν στη Χώρα τους Έλληνες και αφού επέλεξαν 700 εξ αυτών, τους δολοφόνησαν. Τη σφαγή ακολούθησαν και άλλες, ενώ αναφέρονται συγκλονιστικές ιστορίες γυναικών που για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων ρίχνονταν με τα παιδιά τους σε γκρεμούς.

Έφυγε ο Λάκης Παπαστάθης...

Έφυγε ο Λάκης Παπαστάθης...

Η τέχνη έγινε πιο φτωχή...

Δημιούργησε ταινίες, ντοκιμαντέρ που απέδειξαν ότι μπορεί η τηλεόραση να έχει ποιότητα, λογοτεχνία!

Η σειρά ντοκιμαντέρ "Παρασκήνιο",  στη δημόσια τηλεόραση, αναμφίβολα αποτελεί τη κιβωτό του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.

Ήταν ο σκηνοθέτης των ταινιών "Καιρός των Ελλήνων" και  "Θεόφιλος" , ο σκαπανέας του ελληνικού παρελθόντος. 

 Ο ίδιος δεν τις θεωρούσε  ιστορικές ταινίες αλλά για τα φαντάσματα του παρελθόντος που συναντούνται με τη σύγχρονη εμπειρία. 

Έλεγε για τον εαυτό του:

"...Νομίζω ότι ανήκω περισσότερο Στην ελληνική λογοτεχνική παράδοση. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου κινηματογραφιστή. Δεν έχω “πατέρες” κινηματογραφιστές και μπορώ να πώ ότι, παρά το έντονο βίωμα του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, δεν έχω σχέση με τους δημιουργούς του.

 Νιώθω πιο κοντά στον Βιζυηνό, τον Παπαδιαμάντη, τον Μητσάκη και τους 'Έλληνες ποιητές. 'Ίσως έγινα κινηματογραφιστής επειδή δεν μπόρεσα να γίνω ποιητής η πεζογράφος. 

'Άλλωστε δεν μου αρέσουν καθόλου οι κινηματογραφικές τέχνες. Μ’ ενδιαφέρει το σινεμά που επηρεάζεται από άλλες τέχνες. Νομίζω πώς οι ταινίες μου έχουν μνήμες από τη ζωγραφική, το θέατρο, τη λογοτεχνία που αγάπησα".

Η προσωπική του ηλεκτρονική σελίδα με το έργο του:

https://lakispapastathis.gr/

ΠΗΓΗ-Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ - ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΠΛΑΝΙΔΗ

Ἡ πλήρης πραγματικότητα τῆς πνευματικότητας «ΑΝΤΡΕΪ ΡΟΥΜΠΛΙΩΦ»

από France Farago

Στὸ φεστιβὰλ τῶν Καννῶν τοῦ 1983, σὲ μιὰ τηλεοπτικὴ συζήτηση ποὺ ὀργάνωσε ἡ Ἀντέννα 2, ὁ Ταρκόφσκυ, ἐξομολογούμενος τὴ δυσφορία του μπροστὰ σ’ αὐτὴν τὴν πληθωρικὴ καὶ θορυβώδη ἐκδήλωση, ἐντόπιζε τὸ σύγχρονο κακό: τὸ χάος ἀνάμεσα στὴν ὑλικὴ πρόοδο καὶ στὴν ἀπουσία ἢ τὴ φτώχεια πνευματικῆς ζωῆς στὸ σύγχρονο ἄνθρωπο. Σ’ αὐτὴ τὴν ἔλλειψη ἔρχεται νὰ ἐγγραφεῖ ἡ χρήση ποὺ κάνει τῆς ἕβδομης τέχνης σὰν τῆς μυστικῆς ματιᾶς ποὺ ἐξευρενεῖ τὸ ἀόρατο. Προορισμένη νὰ μαντεύει καὶ νὰ αἰσθάνεται, νὰ προϋποθέτει τὴν ὑπεραισθητὴ παρουσία τοῦ Εἶναι, τοῦ Θεοῦ: αὐτὸ εἶναι τὸ ἔργο ποὺ ἀποδίδει στὴν τέχνη του, αὐτὸν τὸν προορισμὸ ἐπικαλεῖται. Ἔτσι δὲν ξαφνιαζόμαστε ποὺ τὸν βλέπουμε νὰ ἐφαρμόζει μὲσα στὴν ἀπουσία σύγχρονων εἰδώλων μιὰ τέχνη εἰκονικὴ μὲ σκοπὸ νὰ ἀποκαταστήσει τὴν ἀληθινὴ Εἰκόνα, γλώσσα ἀνυπόφορη στὸν ἐπίσημο ὑλισμὸ τῆς χώρας του ποὺ ἐξηγεῖ εὔκολα τὴ λογοκρισία ποὺ ἔπληξε τὸν Ἀντρέι Ρουμπλιώφ. Ἔτσι πρέπει νὰ διαβάσουμε τὰ ἔργα του –και ὁ «Stalker» δὲν εἶναι τὸ λιγότερο σπουδαῖο– σὰν μεσολαβήσεις, δρόμους ποὺ προσφέρονται σὰν ἐλπίδα.

Πορεία μέσα στὸ διάστημα καὶ πορεία μέσα στὸ χρόνο: ἔτσι μοιάζουν οἱ δυναμικὲς συντεταγμένες μιᾶς ἐσωτερικῆς πορείας, ὅπου μέσα ἀπὸ ὀκτὼ πίνακες ποὺ χρονολογοῦνται μὲ αὐξανόμενη πρόοδο, παρακολουθοῦμε τὶς περιπλανήσεις ἑνὸς μοναχοῦ ζωγράφου εἰκόνων, τοῦ Ἀντρέι Ρουμπλιώφ, στὴ μέση ἑνὸς ὑστερομεσαιωνικοῦ κόσμου ὅπου τὸ κακὸ καὶ ἡ κόλαση θυμίζουν τὴν κάθαρση τῆς σιωπῆς γιὰ νὰ ξαναβροῦμε, πέρα ἀπ’ τὸ πνεῦμα τῆς μετάνοιας, τὸν Λόγο ποὺ πάλι ἐνσαρκώνεται, ζωὴ ποὺ ἀποκαθίσταται στὴ δημιουργική της δύναμη. Φορέας μιᾶς ἀληθινῆς ὀντολογίας τοῦ φωτός, ποὺ ἀναλύεται στοὺς διαλόγους πάνω στὴ ζωγραφική, χῶρος τῆς ὁρατῆς ἐκδήλωσης τοῦ φωτὸς καὶ τῆς ἀόρατης οὐσίας τῶν πραγμάτων, πιὸ ἀρχαϊκὸς ἀκόμα ἀπὸ τὸν προφανῆ χριστιανισμὸ τοῦ ὁποίου εἶναι ὁ κήρυκας (ἴσως μὲ τὸ τέχνασμα τῆς στενῆς συγγένειας ἀνάμεσα στὴν αἰσθητικὴ τοῦ Ρουμπλιὼφ καὶ ἐκείνη τοῦ Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτη, ἂν καὶ ἤδη τὰ λόγια τοῦ Θεοφάνη τοῦ Ἕλληνα εἶναι διαποτισμένα ἀπὸ πλατωνικὲς ἀναμνήσεις), ὁ «Ἀντρέι Ρουμπλιὼφ» μοῦ φαίνεται ὅτι εἶναι στὴν πιὸ πλήρη ἔννοια τοῦ ὅρου ἔργο ἀποκατάστασης: ὀντολογικῆς ἀποκατάστασης ἑνὸς ἔκπτωτου κόσμου, ἀποκατάστασης τῶν δυνάμεων τῆς ἁρμονίας, τῆς ὁμόνοιας καὶ τῆς καλωσύνης ποὺ σταθερὰ ἐμπαίζονται ἀπ’ τὶς δυνάμεις τῆς καταστροφῆς, τοῦ κακοῦ καὶ τοῦ θανάτου.