Του Νίκου Παππά, Πολιτικού Επιστήμονος
Ένα βασικό ερώτημα για την τεχνολογία και την εποχή που ζούμε, είναι το κατά πόσο θα μπορούσε να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά την ατομική, την κοινωνικo-οικονομική και την πολιτική δομή των κρατών. Η απάντηση είναι διττή, καθώς τα θετικά και τα αρνητικά αλληλοσυγκρούονται, πολλές φορές συνυπάρχοντας. Για την ατομική και την οικονομική βλέπουμε ήδη τα αποτελέσματα της. Για την κοινωνικο-πολιτική της όψη, όμως, δεν θα λέγαμε ότι έχουμε δει ακόμη και πολλά.
Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Το πρώτο κομμάτι στο οποίο η τεχνολογία έχει οδηγήσει σε κολοσσιαίες αλλαγές είναι η οικονομία. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα, η δυνατότητα να μεταφερθούν τεράστια κεφάλαια σε ένα δευτερόλεπτο από μία χώρα σε μια άλλη, η δυνατότητα γενικότερα των εταιριών να εγκαθιστούν θυγατρικές εταιρίες σε όποια χώρα επιθυμούν, έχει οδηγήσει σε μια αλλαγή η οποία βρίσκεται πάνω από τις δυνάμεις των κρατών. Η οικονομία κινείται υπεράνω των κυβερνήσεων, με αποτέλεσμα τα κράτη να αδυνατούν να ελέγξουν τις διεθνείς αγορές.
Όμως ακόμη και σε αυτόν τον τομέα, η τεχνολογία δεν έχει αλλάξει τόσο την ζωή μας όσο θα την αλλάξει στο μέλλον. Το μέλλον αναπτύσεται ήδη σε ορισμένες περιοχές στην Ασία. Ήδη στην Ιαπωνία λειτουργούν εργοστάσια τα οποία λειτουργούν χωρίς ανθρώπινο δυναμικό στο εσωτερικό τους. Η τεχνολογία λοιπόν σε μερικές δεκαετίες θα έχει σχεδόν αντικαταστήσει το εργατικό δυναμικό. Μια τέτοια εξέλιξη θα συνέφερε πολύ τους ανθρώπους των αγορών, καθώς θα τους γλίτωνε από τα συνδικάτα και τα όρια που πιθανών θα τους έβαζαν οι κυβερνήσεις. Ταυτόχρονα η παραγωγή θα αυξανόταν, οι μηχανές θα λειτουργούσαν επί 24ώρου βάσεως, και τα κέρδη θα ήταν πολλαπλάσια. Όσο αυτή η εξέλιξη θα προχωράει, η κοινωνία θα βυθίζεται όλο και περισσότερο στην απόγνωση και στην φτώχεια.
Εδώ όμως μπαίνει και ο κοινωνικο-πολιτικός τομέας, για τον οποίο είπαμε ότι η τεχνολογία δεν έχει ακόμη οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές. Το βασικό ερώτημα είναι το πώς θα μπορέσει η κοινωνία να αντιδράσει στην παντοδυναμία των αγορών και στην μελλοντική αντικατάστασή της ως εργατικό δυναμικό από τις μηχανές. Στο πρώτο ερώτημα, η απάντηση είναι η είσοδος της κοινωνίας στο πολιτικό σύστημα. Όπως υποστηρίζει ο καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης, το ζήτημα της παντοδυναμίας των αγορών έναντι των κρατών είναι πρωτίστως πολιτικό. Η πολιτική αδυναμία της κοινωνίας, είναι ο λόγος για τον οποίο οι αγορές μπορούν και την εκμεταλεύονται χωρίς να λογοδοτούν σε κανέναν. Η είσοδος της κοινωνίας στο πολιτικό σύστημα, θα ανάγκαζε τις αγορές να εναρμονιστούν με τις πολιτικές που αυτή θα επέβαλλε, κι έτσι θα ερχόταν η ισορροπία δυνάμεων. Το υπάρχον πολιτικό σύστημα είναι δέσμιο της διεθνούς των αγορών και ως εκ τούτου πολιτικά αδύναμη.
