Η φιλοσοφία του WOKE – Με αφορμή το ομώνυμο βιβλίο

Kυκλοφορεί από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις, επιμέλεια: Γιώργος Καραμπελιάς, Αθήνα 2024.

Του Σπύρου Α. Γεωργίου από το Άρδην τ. 132

Αντιγράφουμε από το κείμενο με τίτλο BELLUM OMNIUM CONTRA OMNES που περιλαμβάνεται Αντί εισαγωγής στο εν λόγω βιβλίο: «Τα πέντε, λιγότερο ή περισσότερο εκτενή κείμενα που περιλαμβάνονται σε αυτόν τον τόμο, υπό τον γενικό τίτλο Η φιλοσοφία του Woke, προσπαθούν να φωτίσουν ακριβώς τη μετάβαση από την “εκπαιδευτική” αυταπάτη του μαρξισμού και του διαφωτιστικού φιλελευθερισμού σε αυτήν τη νέα μεταμοντέρνα, φιλοσοφικά και επιστημονικά, κατάσταση της απόλυτης ρευστοποίησης εννοιών και επιστημονικών αντικειμένων. Στο πρώτο από αυτά, ο Γάλλος φιλόσοφος Danny Robert Dufour διερευνά τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η French Theory στη διαμόρφωση του νέου φιλοσοφικού και ιδεολογικού τοπίου της Δύσης. Στο επόμενο, οι Helen Pluckrose και James Lindsay, στη μελέτη τους “Η Queer θεωρία ως Απελευθέρωση από τη Κανονικότητα”, μας εισάγουν σε μια περιεκτική παρουσίαση της queer θεωρίας. Το τρίτο κείμενο της συλλογής, “Το γυναικείο φύλο μεταξύ επιστήμης και “άγραφου χαρτιού”” του Στήβεν Πίνκερ, είναι απόσπασμα από το βιβλίο του The Blank State: The Modern Denial of Human Nature (Το άγραφο χαρτί: η σύγχρονη άρνηση της ανθρώπινης Φύσης). Το τέταρτο κείμενο αποτελεί τη συλλογική παρέμβαση ενός σημαντικού αριθμού ακαδημαϊκών και επιστημόνων που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Journal of Controversial Ideas, 2023, υπό τον τίτλο “Για την υπεράσπιση της αξιοκρατίας στην επιστήμη”. Τέλος, οι Jerry Coyne και Luana Maroja, στη μελέτη τους “Η ιδεολογική υπονόμευση της Βιολογίας”, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Skeptical Inquirer, τον Ιούλιο-Αύγουστο 2023, υποβάλλουν σε μια εμπεριστατωμένη επιστημονική κριτική τις κυρίαρχες woke απόψεις στο πεδίο της βιολογίας».
Χωρίς αμφιβολία, όλα τα κείμενα με τα οποία αρθρώνεται το εξαιρετικό τούτο βιβλίο συντείνουν στο να γίνουν κατανοητά, με διαυγή τρόπο, τα φιλοσοφικά ερείσματα και οι ποικίλες απολήξεις του λεγόμενου woke.

Το δεύτερο όμως κείμενο (που υπογράφουν οι Helen Pluckrose & James Lindsay) είναι ιδιαιτέρως σημαντικό. και τούτο επειδή συμβάλλει στην αποσαφήνιση της queer θεωρίας, η οποία συνιστά το βασικό πλαίσιο αναφοράς, τρόπον τινά, του woke.

Αντιγράφουμε: «Η λέξη queer αναφέρεται σε οτιδήποτε ξεφεύγει από τα δυαδικά συστήματα (όπως άνδρας/γυναίκα, αρσενικό/θηλυκό, και ετερόφυλοι/ομοφυλόφιλοι) και σε έναν τρόπο αμφισβήτησης των δεσμών που υπάρχουν ανάμεσα στο φύλο, το γένος και τη σεξουαλικότητα. […]Το να είναι κάποιος queer επιτρέπει σε κάποιον να είναι ταυτόχρονα άνδρας, γυναίκα ή κανένα από τα δύο, να παρουσιάζεται ως αρσενικό, θηλυκό ή ουδέτερο ή οποιοδήποτε μείγμα των τριών και να υιοθετεί οποιαδήποτε σεξουαλικότητα – να μεταβάλλει οποιαδήποτε από αυτές τις ταυτότητες ανά πάσα στιγμή ή να αρνηθεί ό,τι σημαίνει εξαρχής».
Στο ίδιο κείμενο προσεγγίζεται και η θεώρηση της Αμερικανίδας Τζούντιθ Μπάτλερ της οποίας: «Η κύρια συμβολή ήταν η αμφισβήτηση των δεσμών μεταξύ του φύλου –των βιολογικών κατηγοριών του αρσενικού και του θηλυκού– και του γένους –τις συμπεριφορές και χαρακτηριστικά που συνήθως συνδέονται με το ένα ή το άλλο φύλο– και της σεξουαλικότητας – δηλαδή της φύσης της σεξουαλικής επιθυμίας. Και το έκανε αυτό χρησιμοποιώντας κατά κόρον, την πιο γνωστή έννοιά της: την επιτελεστικότητα του φύλου. Η έννοια της επιτελεστικότητας του φύλου (γένους) προέρχεται από έναν κλάδο της γλωσσολογίας –και η Μπάτλερ υποστηρίζει ότι οι ρόλοι των φύλων διδάσκονται και μαθαίνονται από τους ανθρώπους– συχνά άθελά τους – μέσω της κοινωνικοποίησης ως σύνολα ενεργειών, τρόπων και προσδοκιών και οι άνθρωποι επιτελούν αυτούς τους ρόλους αντίστοιχα. Η κοινωνία επιβάλλει αυτές τις ενέργειες και τις συνδέει με γλωσσικά κατηγορήματα. Με την ανάληψη αυτών των ρόλων και την «επιτέλεσή» τους σύμφωνα με αυτές τις προσδοκίες, οι άνθρωποι δημιουργούν την καταπιεστική ψευδαίσθηση ότι οι ίδιοι ρόλοι είναι πραγματικοί, σταθεροί και με εμμενές νόημα. (Επειδή λοιπόν) μέσω της δια-λεκτικής κατασκευής δημιουργούνται και διαιωνίζονται αυτοί οι ρόλοι και οι αντίστοιχες προσδοκίες, αυτή η «ρυθμιστική μυθοπλασία πρέπει να αποκαλυφθεί».

Με αφορμή αυτό ακριβώς το σπουδαίο κείμενο του παρόντος βιβλίου, που αναδεικνύει την έννοια της επιτελεστικότητας, είναι μάλλον χρήσιμη μια παρέκβαση∙ μια ευσύνοπτη παρέκβαση προκειμένου να εξηγηθεί ακόμη περισσότερο η συγκεκριμένη έννοια (επιτελεστικότητα) η οποία συνιστά, ορισμένως, τον πυρήνα της queer θεωρίας και κατ’ επέκταση του woke.

Κυριάκος Μητσοτάκης:Η woke κουλτούρα είναι κακό πράγμα αλλά ευτυχώς δεν υπάρχει στην Ελλάδα

Του  Τηλέμαχου Χορμοβίτη

ΠΗΓΗ 

"Η woke κουλτούρα είναι κακό πράγμα αλλά ευτυχώς δεν υπάρχει στην Ελλάδα", μας είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Είναι όμως πράγματι έτσι; Είναι η woke κουλτούρα μια ιδιαιτερότητα των αγγλοσαξωνικών χωρών που δεν έχει φτάσει στην χώρα μας; Aς δούμε μερικά παραδείγματα από τα τελευταία χρόνια... 

- Η Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια έχει έναν απαράδεκτο και λογοκριτικό αντιρατσιστικό νόμο που με πρόσχημα την προστασία των μειονοτήτων ποινικοποιεί κάθε άποψη που επιτίθεται στην woke ατζέντα. Το ότι οι καταδίκες είναι λίγες δεν έχει καμιά σημασία αφού ο νόμος λειτουργεί σαν φόβητρο και δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο για την ελευθερία του λόγου. 

- Στην Ελλάδα ισχύει η αλλαγή ταυτότητας φύλου από την ηλικία των 15 ετών και επιτρέπεται να δοθούν αναστολείς εφηβείας ακόμη και σε παιδιά 14 ετών (μπορεί και σε μικρότερα) . (https://www.facebook.com/photo/?fbid=10161906412111757&set=a.10150839929646757 ). 

Την ίδια ώρα που σε όλη την Ευρώπη η μια χώρα μετά την άλλη απαγορεύουν ιατρικές επεμβάσεις "αλλαγής φύλου" σε ανήλικους, η "κεντροδεξιά" κυβέρνηση Μητσοτάκη σφυρίζει αδιάφορα. 

- Με απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη φυλακισμένοι άνδρες που δηλώνουν γυναίκες μπορούν να εκτίσουν την ποινή τους σε γυναικείες φυλακές. 

( https://avmag.gr/thetiki-exelixi-i-metagogi-ton-trans-gynaikon-kratoymenon-stis-gynaikeies-fylakes/ ). 

Σε ολόκληρη τη Δύση έχει ξεσπάσει κατακραυγή εναντίον τέτοιων πρακτικών που έχουν καταλήξει ακόμη και σε βιασμούς γυναικών κρατουμένων 

(  https://www.facebook.com/photo/?fbid=10156777414121757&set=a.10150839929646757 ) 

αλλά η αντι-woke κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν κολλάει σε τέτοιες λεπτομέρειες. 

Οι τέσσερις μύθοι του φιλελευθερισμού

από Ευάγγελος Κοροβίνης

Ο φιλελευθερισμός περιβάλλεται από μια μακρόβια μυθολογία που μόνον τις τελευταίες δεκαετίες άρχισε να αποδομείται. 

 Σύμφωνα με τον πρώτο μύθο η ελευθερία, όπως την αντιλαμβάνεται ο φιλελευθερισμός, δεν συμβιβάζεται παρά μόνον με ένα μικρό κράτος, ένα κράτος-νυχτοφύλακα.

 Ο δεύτερος μύθος κάνει λόγο για την ουδετερότητα του φιλελεύθερου κράτους απέναντι στις αξίες και τις πεποιθήσεις και κατά συνέπεια για τον πλουραλισμό του. 

Ο τρίτος μύθος σχετίζεται με το υποτιθέμενο ελευθεριακό δυναμικό της τεχνολογίας και ιδιαίτερα του επικοινωνιακού τεχνοσυστήματος. 

 Ο τέταρτος και τελευταίος φιλελεύθερος μύθος θεωρεί τους πολέμους ως επαναλαμβανόμενα ατυχήματα και λάθη που μπορούν να αντιμετωπιστούν με την διάδοση του κοινοβουλευτισμού και την αύξηση της αλληλεξάρτησης μεταξύ των κρατών.

Το κράτος - νυχτοφύλακας

Ο φιλελευθερισμός καθηλώνει την ατομική ελευθερία στον ιδιωτικό χώρο και μόνον και την περιτειχίζει με διάφορα δικαιώματα για να την προστατεύσει. Δεν διανοείται την μετεξέλιξη της ατομικής ελευθερίας σε κοινωνική και πολιτική. Την αντιλαμβάνεται αποκλειστικά ως ελευθερία της ιδιωτικής απόλαυσης, ως διεύρυνση των καταναλωτικών δυνατοτήτων, για παράδειγμα.

Η περιτείχιση της ατομικής ελευθερίας με δικαιώματα νοείται είτε-αρνητικά-ως απουσία εμποδίων και καταναγκασμών (απουσία, για παράδειγμα, διακρίσεων φύλου ή φυλής), είτε-θετικά-ως ικανότητα και όχι απλώς ως δυνατότητα να προωθεί και να επιτυγχάνει κανείς τους στόχους του. Η πρόσβαση στις παροχές του κοινωνικού κράτους είναι ένα παράδειγμα δικαιώματος αυτού του δεύτερου, θετικού, είδους. Η διασφάλιση όμως και η διεύρυνση των δικαιωμάτων προϋποθέτει την αυξανομένη ανάμειξη του κράτους στις ζωές των πολιτών. Η διόγκωση του κράτους, κατά συνέπεια, κάθε άλλο παρά αντιτίθεται στην ελευθερία όπως την αντιλαμβάνεται ο φιλελευθερισμός.

Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ: Ένας «γλυκός» παγκόσμιος δυνάστης

*

του ΑΓΓΕΛΟΥ ΧΡΥΣΟΓΕΛΟΥ

Το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ μπορεί να θεωρηθεί το αρχαιότερο εν ενεργεία κόμμα της σύγχρονης πολιτικής εποχής. Αν και έχει ιδρυθεί επίσημα το 1828, έλκει την καταγωγή του από το κόμμα του Τόμας Τζέφφερσον (που κατά καιρούς ονομαζόταν και «Ρεπουμπλικανικό», περιπλέκοντας λίγο την ιστορία), το οποίο κυβερνούσε τις ΗΠΑ από το 1800.

Μέχρι την δημιουργία του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος του Αβραάμ Λίνκολν και τον εμφύλιο πόλεμο το 1861, το Δημοκρατικό Κόμμα ήταν το κυρίαρχο κόμμα των ΗΠΑ, ταυτισμένο με τα αιτήματα κυρίως των γεωργών και ιδιοκτητών γης σε μια αγροτική χώρα που επεκτεινόταν επιθετικά στην βορειοαμερικανική ήπειρο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρώτος ήρωας και ουσιαστικός ιδρυτής του ήταν ο στρατηγός και πρόεδρος Άντριου Τζάκσον, ο πρωτοτυπικός λαϊκιστής πολιτικός και σφαγέας των αυτοχθόνων κατοίκων («Ινδιάνων») της Αμερικής.

Η ιδεολογία του Δημοκρατικού Κόμματος είναι δύσκολο να αποτυπωθεί. Συμβατικά μιλάμε για ένα «κεντροαριστερό» κόμμα, liberal με την αμερικανική ορολογία, το οποίο έχει το παράδοξο παρελθόν ότι ήταν κάποτε το κόμμα του Αμερικανικού Νότου και του ρατσισμού σε βάρος των Αφροαμερικανών, μέχρι που αυτή η «ανωμαλία» διορθώθηκε την δεκαετία του ’60 όταν οι ελίτ του Δημοκρατικού Κόμματος αποφάσισαν να στοιχηθούν πίσω από τα κινήματα των μαύρων. Χωρίς να είναι λανθασμένη αυτή η αφήγηση, δεν εξηγεί πλήρως το γιατί το Δημοκρατικό Κόμμα είναι τόσο δημοφιλές εκτός των ΗΠΑ σήμερα, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Ειδικά από την δεκαετία του ’90 και μετά, το Δημοκρατικό Κόμμα είναι στο μυαλό μας το «ευρωπαϊκό» κόμμα των ΗΠΑ, αντιτιθέμενο στην σπηλαιώδη βαρβαρότητα των Ρεπουμπλικάνων.

Για να γίνει κατανοητή αυτή η γοητεία του Δημοκρατικού Κόμματος πρέπει να κατανοηθεί καλύτερα τόσο η ιδεολογία του όσο και ο ρόλος που αυτό το κόμμα παίζει στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα. Οι απαρχές της ιδεολογίας των Δημοκρατικών βρίσκονται στις φιλοσοφικές συζητήσεις των αμερικανικών ελίτ των τελών του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα, που με την σειρά τους ήταν προέκταση των συζητήσεων και πολιτικών διαμαχών των αντιτιθέμενων αριστοκρατικών πολιτικών μερίδων στην Αγγλία του 17ου και 18ου αιώνα.

Ελληνική Αριστερά: Ηθική του σκοπού και ηθική της ευθύνης

ΜΕΛΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Με την επίκληση της «ηθικής του σκοπού», πολιτικά κόμματα αναρριχώνται στην εξουσία κι ευθύς σπεύδουν να υιοθετήσουν την «ηθική της ευθύνης», δηλαδή την ανημποριά να έλθουν σε ρήξη με την πραγματικότητα που την προηγούμενη περίοδο κατάγγειλαν ότι θα την διαλύσουν με ένα νόμο και σε μια μέρα . Ασκούν στην πράξη μια πολιτική διάσωσης της καθεστηκυίας κατάστασης – τη λεγόμενη «ηθική του καθήκοντος- ταυτιζόμενα πλήρως με αυτή, και εγκαταλείπουν την όποια δική τους βούληση.

Η σύγχρονη εμπειρία δείχνει ότι και τα λεγόμενα κόμματα της «ριζοσπαστικής αριστεράς» (βλέπε ΣΥΡΙΖΑ, ΑΚΕΛ), όταν ανέλαβαν κυβερνητικές θέσεις, όχι μόνο ενσωματώθηκαν στην «ηθική της ευθύνης» αλλά υπερακόντισαν στα κελεύσματά της αποδεχόμενα πλήρως τη λογική της. Τα χιλιάδες «επιχειρήματα και οι μυριάδες δικαιολογίες αυτής της πολιτικής συμπεριφοράς αποτελούν απλά… εκλογικεύσεις και μάλιστα του εσχάτου επιπέδου. Απλά διότι η αδήριτη πραγματικότητα είναι αψευδής μάρτυρας της συμπεριφοράς τους.

Η κυβερνητική θητεία και των δύο κομμάτων έδειξε με απόλυτη σαφήνεια την απουσία οποιασδήποτε θεωρητικής προσέγγισης στο επίπεδο της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής πρότασης που να εκφράζει «αριστερό ριζοσπαστισμό». Αλλά δεν είναι μόνο η ιστορική περίοδος της κυβερνητικής πρακτικής η οποία αποτελεί καθρέπτη της συμπεριφοράς τους. Υπάρχει κάτι πολύ βαθύτερο και πολύ πιο σοβαρό που θέτει ερωτήματα που αγγίζουν την ίδια την ύπαρξη αυτών των μορφωμάτων που αυτοαποκαλούνται «ριζοσπαστική αριστερά». Πρόκειται για την παντελή θεωρητική ένδεια που είναι παρούσα σε όλες τις επιμέρους εκφάνσεις μιας βαθύτερης συζήτησης για τα σύγχρονα (και συγχρόνως διαχρονικά) ζητήματα που τίθενται στο τραπέζι των θεωρητικών προβληματισμών.


Απουσιάζει παντελώς, κάτι που να λειτουργεί ως θεωρητικό πλαίσιο με βάση το οποίο να προσανατολίζονται τα επιδιωκόμενα βήματα των πράξεων τους. Ανυπόφορες ρητορείες χωρίς καμία θεωρητική προσέγγιση. Καμία θεωρητική βάση. Τσαλαβούτημα σε θολά νερά που επιτηδευμένα λαμβάνουν μορφή μιας ενδελεχούς αναζήτησης αλλά που στη ουσία δεν είναι τίποτε περισσότερο από προσπάθεια κάλυψης μια όλο και μεγαλύτερης άγνοιας. Μια άγνοια, που από τη στιγμή δεν αναγνωρίζεται ως τέτοια, καθίσταται άκρως επικίνδυνη καθόσον αυτοεξαπατά εαυτούς και στη συνέχεια εξαπατά τους άλλους.

Η ηθική ψάχνει το νόημα των λέξεων

Η ιστορία των ιδεών αποτελεί ένα συνεχές πεδίο μάχης (από τα πολλά) όπου οι στοχαστές αντιπροσωπεύοντας τον εαυτό τους είτε μια ομάδα ανθρώπων στη βάση κοινών συμφερόντων και επιδιώξεων , αναμετρούνται με άλλους στοχαστές που εκπροσωπούν αντίθετες δεσμευτικές αξιώσεις ισχύος. Οι ιδέες είναι τα όπλα που χρησιμοποιούν σε αυτή τη διαμάχη, γι’ αυτό και από μόνες τους δεν σημαίνουν τίποτε. Μόνο εφ’ όσον τις εγκολπωθεί μια παράταξη και τις αντιπαραθέσει σε εκείνες της αντίπαλης αποκτούν λειτουργία και εκτόπισμα στην Ιστορία.

Ανατομία της woke ιδεολογίας (Β΄ μέρος)

Πηγή φωτογραφίας

2. Τα τρία στάδια της μεταμοντέρνας φιλοσοφίας

του Pierre Valentin* από τον νέο Λόγιο Ερμή τ. 27

Οι Πλάκροουζ και Λίντσεϊ συνοψίζουν την εξέλιξη της μεταμοντέρνας σκέψης σε τρία στάδια. Το πρώτο, κατά τις δεκαετίες 1960-1970, είναι το στάδιο του περιγραφικού μεταμοντερνισμού ο οποίος απορρίπτει τις μετα-αφηγήσεις, όπως τον μαρξισμό ή τον χριστιανισμό, και αρκείται στο να αποδομεί τις ρητορικές που κρύβονται μέσα στις δομές της εξουσίας, αποφεύγοντας να εκφέρει έναν λόγο ρητά κανονιστικό. Στα μέσα της δεκαετίας 1980, αυτή η μεγάλη φάση αποδόμησης εξαντλείται και πολλοί είναι εκείνοι που βλέπουν σε αυτό, ακόμα και σήμερα, το τέλος του πρώτου μεταμοντερνισμού. Αυτή ακριβώς είναι η στιγμή που ο μεταμοντερνισμός μεταλλάσσεται, καθώς η πρωτότυπη μορφή του ήταν καταδικασμένη να αυτοκαταστραφεί.

Σε ένα δεύτερο στάδιο, από τα τέλη της δεκαετίας 1980 μέχρι το 2010, τα κείμενα γίνονται κανονιστικά, και η αποδόμηση μεταβάλλεται σε ένα σύστημα ηθικών επιταγών. Επάνω στα ερείπια που είχαν αφήσει οι προηγούμενοι αποδομητές, οι νέοι μεταμοντέρνοι θεωρούν τον εαυτό τους υποχρεωμένο να οικοδομήσει έναν θεωρητικά καλύτερο κόσμο, παραμένοντας πάντα πιστοί στις αρχές και στο αντικείμενό τους. Και ακριβώς, μέσα από την εγκατάλειψη του ριζικού σκεπτικισμού, θα μεταβληθεί και ο καταγωγικός μεταμοντερνισμός. Το ζήτημα πλέον είναι να περιοριστεί η διανοητική απήχησή του ώστε να αυξηθεί η πολιτική δυναμική του. Το εγχείρημα αυτό θα γίνει συγκεκριμένο με τη βοήθεια της Κίμπερλυ Κρένσοου (Kimberlé Crenshaw), θεωρητικού της «διατομεακότητας», προσφέροντας έναν τεράστιο χώρο στις κατηγορίες του καταπιεστή και καταπιεζόμενου και στην ιδέα μιας πανταχού παρούσας εξουσίας, πηγή ηθικής διαφθοράς – οι οποίες γίνονται αποδεκτές ως αντικειμενικές πραγματικότητες, όπως και οι διακρίσεις, των οποίων δεν αμφισβητείται η πραγματικότητα. Η φεμινίστρια Μαίρη Πούβεϊ (Mary Poovey) θα τονίσει μάλιστα πως, αν οι μέθοδοι αποδόμησης επιτρέπουν να υπονομευθούν τα στερεότυπα του φύλου, μία υπερβολικά ριζική αποδομητική αντίληψη θα μπορούσε να εμποδίσει την ύπαρξη της κατηγορίας «γυναίκα». Αλλά, προκειμένου να υποστηριχθεί η καταπιεζόμενη γυναίκα απέναντι στον άνδρα που την καταπιέζει, πρέπει αυτές οι κατηγορίες να διατηρούν ένα νόημα και να μην εκμηδενίζονται από τον σκεπτικισμό^[1].

Το τρίτο και τελευταίο στάδιο, το στάδιο του γουοκισμού όπως το βλέπουμε σήμερα, ξεκίνησε γύρω στα 2010 και υποδηλώνεται από τους Πλάκροουζ και Λίντσεϊ με το όνομα «πραγμοποιημένος (ή “συγκεκριμενοποιημένοςˮ) μεταμοντερνισμός». Αυτό που είχε ξεκινήσει στις δεκαετίες 1960-1970 ως μια κριτική των μετα-αφηγήσεων μεταβάλλεται με τη σειρά του σε μια μετα-αφήγηση που διακρίνει, μέσα στην αποδόμηση μιας πραγματικότητας που κρίνεται «προβληματική», την προϋπόθεση της χειραφέτησης των μειονοτήτων και του «Άλλου» κάτω από όλες τις μορφές τους. Εδώ ο κύκλος κλείνει διότι εκείνο που ξεκίνησε ως περιγραφή (πρώτο στάδιο) και μεταλλάχθηκε σε επιταγή (δεύτερο στάδιο) ολοκληρώνεται με τη μορφή μιας επιταγής κρυμμένης μέσα στην περιγραφή (τρίτο στάδιο). Οι ηθικές προκείμενες του μεταμοντερνισμού καθίστανται αόρατες στα μάτια των οπαδών του διότι είναι υπερβολικά προφανείς. Ο τόνος συνεπώς αλλάζει σταδιακά, καθώς θεωρούν ότι μιλούν για αποδεδειγμένα γεγονότα και όχι για θεωρίες. Έτσι, για παράδειγμα, η κριτική θεωρία της φυλής (critical race theory, ή CRT), ένας από τους πιο δημοφιλείς κλάδους του γουοκισμού, δεν αναρωτιέται πλέον αν υπάρχει ρατσισμός σε κάποια κοινωνική σχέση (αυτό είναι προφανές κατ’ αυτούς) αλλά μόνο με ποιον τρόπο αυτός ο ρατσισμός εκδηλώνεται^[2].

Από τη στιγμή που έχουν ενστερνιστεί αυτό το υπόδειγμα, και καθώς η ακαδημαϊκή επιβίωσή τους εξαρτάται από την ικανότητά τους να ανακαλύπτουν ρατσιστικές αδικίες, αόρατες για τους κοινούς θνητούς, αυτοί οι θεωρητικοί υποχρεώνονται να «ανακαλύπτουν» και πλήθος άλλων αδικιών. Πρόκειται για το τελευταίο στάδιο του μεταμοντερνισμού. Σηματοδοτεί τη στιγμή που αυτές οι ιδέες υπερπηδούν το τείχος των πανεπιστημιακών τμημάτων κοινωνικών επιστημών και διαχέονται στον κόσμο των μήντια, των επιχειρήσεων και, συνολικότερα, στον δημόσιο χώρο της Αμερικής και στη συνέχεια συνολικά της Δύσης.

3. Οι πανεπιστημιακοί κλάδοι

Ανατομία της woke ιδεολογίας (Α΄ μέρος)

του Pierre Valentin* από τον νέο Λόγιο Ερμή τ. 27

Στις απαρχές της δεκαετίας του 2010, είδαμε να αναδύεται ένα φαινόμενο που αυτοαπεκλήθη «woke». Το να είσαι «woke» σημαίνει ότι είσαι «αφυπνισμένος». Στην προκειμένη περίπτωση, αφυπνισμένος απέναντι στις αδικίες που υφίστανται οι μειονότητες στις δυτικές κοινωνίες. Από κάποιες πλευρές, αυτή η ιδεολογία είναι απότοκος του μεταμοντερνισμού και γνωρίζει μεγάλη απήχηση. Η εμφάνιση αυτής της νέας ηθικής κουλτούρας, σύμφωνα με την οποία το status του θύματος μεταβάλλεται σε κοινωνικό πλεονέκτημα, απαιτεί ορισμένες προϋποθέσεις μεταξύ των οποίων βρίσκουμε την κοινωνική εξατομίκευση και ένα υψηλό επίπεδο εθνοτικής και σεξουαλικής διαφορετικότητας. Η γραφειοκρατικοποίηση και η νομικοποίηση της κοινωνίας λειτουργούν επίσης ως ουσιαστικοί παράγοντες που διασφαλίζουν την αναγνώριση αυτού του καθεστώτος του θύματος από τρίτους που κατέχουν την αυθεντία και επιτρέπουν την επιβολή μιας αληθινής «woke τάξης».

Αυτές οι συνθήκες είναι λιγότερο ή περισσότερο παρούσες στις δυτικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στις αμερικανικές πανεπιστημιουπόλεις, εκεί όπου ο «γουοκισμός» έχει τη μεγαλύτερη απήχηση.

Τις περισσότερες φορές, οι ακτιβιστές προέρχονται από εύπορες οικογένειες. Ως παιδιά, είχαν πολύ λίγες ευκαιρίες να παίξουν ελεύθερα και χωρίς επιτήρηση. Ως ενήλικες, δυσκολεύονται να απαλλαγούν από τη συνήθειά τους να αναζητούν μια θεσμική αυθεντία σε περίπτωση διένεξης με ένα άλλο άτομο, αντί να ρυθμίσουν το ζήτημα άμεσα οι ίδιοι. Μία από τις συνέπειες αυτού του φαινομένου είναι η ενίσχυση μιας πανεπιστημιακής γραφειοκρατίας επιφορτισμένης με το καθήκον να διασφαλίζει και να διαιωνίζει αυτή την κατάσταση υπερπροστασίας. 

Ορισμένοι παρατηρητές είναι βέβαιοι πως αυτό το κίνημα, φορείς του οποίου είναι κυρίως νέοι, θα παραμείνει περιορισμένο στα αμερικανικά πανεπιστήμια. Ωστόσο, είμαστε υποχρεωμένοι να διαπιστώσουμε ότι προελαύνει ταχέως τόσο έξω από τις πανεπιστημιουπόλεις όσο και έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εισαγωγή

Από τη δεκαετία του 1970, το αμερικανικό πανεπιστήμιο του Evergreen τηρούσε μια παράδοση που την είχε ονομάσει «Ημέρα απουσίας», στη διάρκεια της οποίας οι μη λευκοί καθηγητές και φοιτητές εγκατέλειπαν το κάμπους και συγκεντρώνονταν κάπου αλλού. Η πράξη αυτή σκόπευε να υπογραμμίσει το πόσο πολύτιμοι ήταν οι μη λευκοί για τη ζωή του κολεγίου. Αλλά, το 2017, οι διοργανωτές αντέστρεψαν τα πράγματα και απαίτησαν από τους λευκούς καθηγητές και φοιτητές να εγκαταλείψουν το κάμπους. Ένας καθηγητής βιολογίας, ο Μπρετ Γουαϊνστάιν (Bret Weinstein), διαφώνησε με αυτό κρίνοντας πως υπήρχε μια θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα σε μια ομάδα που αποφασίζει με δική της πρωτοβουλία να μην εμφανιστεί στο κάμπους και μία ομάδα που απαγορεύει σε μία άλλη να έρθει. Αυτός ο προοδευτικός καθηγητής αντιμετώπισε αυτομάτως την οργή ορισμένων φοιτητών, στη συνέχεια διάφορα αντίποινα και τέλος καθημερινές επιθέσεις. Απέναντι στην εχθρότητα της διοίκησης του πανεπιστημίου, ο καθηγητής και η σύντροφός του, φοβούμενοι για την ασφάλειά τους, εγκατέλειψαν οριστικά τον χώρο^[1].

Το τέλος της Νεωτερικότητας

*

του ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Ως λέξη η Νεωτερικότητα είναι φορτισμένη με ποικίλες, όχι πάντοτε συμβατές μεταξύ τους, έννοιες. Προσωπικά, προτιμώ τον όρο Νέοι Χρόνοι γιατί έχει το προτέρημα να μην κάνει διάκριση μεταξύ της διαφωτιστικής και της αμέσως πρότερης περιόδου. Τα περισσότερα γνωρίσματα της νεωτερικής εποχής, όπως η εκκοσμίκευση, η πρωτοκαθεδρία του Λόγου και ιδίως της επιστήμης, το ενιαίο, κεντρικά οργανωμένο κράτος, η επικράτηση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, ακόμη και η πρώτη αποκρυστάλλωση των εθνικών μορφωμάτων έχουν τις καταβολές τους στην περίοδο που προηγήθηκε του Διαφωτισμού, ανατρέχουν στον όψιμο Μεσαίωνα. Από τότε έως τις μέρες μας επικρατεί χρονικό συνεχές.

Το συνεχές αυτό έχει βεβαίως σταθμούς, και ο Διαφωτισμός είναι ένας από αυτούς. Ωστόσο, δεν θα ήταν συνετό να τον υπερτιμούμε, αποδίδοντας στη διαπάλη των κοσμοεικόνων και των ιδεών αξία μεγαλύτερη εκείνης που πράγματι διαθέτει. Για να γίνω σαφέστερος, η βιομηχανική επανάσταση υπήρξε κατά την κρίση μου ιστορικό γεγονός σημαντικότερο της Γαλλικής Επανάστασης και του διαφωτιστικού κινήματος. Στον πλανήτη υπάρχουν σήμερα πολιτικές οντότητες –κράτη, κόμματα, κινήματα– που δεν συμμερίζονται τους θεσμούς και τα οργανωτικά σχήματα που η Επανάσταση του 1789 εγκαινίασε. Όμως δεν νοείται οργανωμένος συλλογικά βίος που να μην εξαρτάται από τη βιομηχανία και την τεχνική.

Εν προκειμένω, θα περιορίσω τις παρατηρήσεις μου στην περίοδο των τριών τελευταίων αιώνων, στην νεωτερικότητα επομένως υπό την στενή της έννοια. Φτάνει να συγκρατήσουμε ότι τα φαινόμενα για τα οποία μιλάμε έχουν παρελθόν κατά πολύ απώτερο. Το σημερινό χρηματοπιστωτικό σύστημα, λ.χ., ανατρέχει στην Τοσκάνη του 13ου αιώνα, στην επινόηση της λογιστικής και την ίδρυση ενός θεσμού που το κοσμοϊστορικό του βάρος επιβεβαιώνεται στην εποχή μας καθημερινά: των τραπεζών.

~.~

Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά της νεωτερικής εποχής από τις προηγούμενες; Εντελώς επιγραμματικά, η ιστορικά πρωτοφανής και στην πράξη άκρως επαναστατική σύζευξη τριών πραγμάτων: του μεσσιανισμού, της εκκοσμίκευσης και του πρωτείου του Λόγου. Η Νεωτερικότητα είναι έλλογος κοσμικός μεσσιανισμός, με άλλα λόγια ένα κίνημα που επιδιώκει τη σωτηρία του ανθρώπου στον επίκαιρο ενθαδικό κόσμο με έλλογα και ενδιάθετα μέσα.

Woke: Η αποδόµηση του ευρωπαϊκού –ελληνικού;– πολιτισµού

Απόσπασμα από την εισαγωγή των Γιώργου Καραμπελιά & Γιώργου Ρακκά στο βιβλίο, woke- Η καθολική αποδόμηση που κυκλοφορεί από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις.

Προσφάτως, τον Ιανουάριο του 2022, η συγγραφέας της σειράς των βιβλίων του Χάρι Πότερ, Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, αποκλείστηκε από την προβολή του έργου «Χάρι Πότερ: 20th Anniversary – ​​Return to Hogwarts», με πρωτοβουλία της Warner Media, γιατί είχε προβεί σε δηλώσεις που υποστήριζαν την… ύπαρξη γυναικείου φύλου και θεωρήθηκαν τρανσφοβικές! Η συγγραφέας της εμβληματικότερης, στην εποχή μας, νεανικής μυθοπλασίας αποκλείστηκε για λόγους «πολιτικής ορθότητας» από το ίδιο της το έργο!

Η βιομηχανία του Χόλλυγουντ θα επιβάλει τα κριτήρια της νέας πολιτικής ορθότητας των woke (αφυπνισμένων) στην απονομή των Όσκαρ γενικότερα: στο εξής, ένας ρόλος ομοφυλόφιλου δεν θα μπορεί να δίνεται παρά μόνο σε έναν ομοφυλόφιλο ηθοποιό, ένας διεμφυλικός χαρακτήρας σε έναν διεμφυλικό κ.ο.κ. Μάλιστα, όταν πρόκειται να παρουσιαστεί μια μαύρη προσωπικότητα, ο ηθοποιός θα πρέπει είναι τόσο μαύρος όσο και εκείνος τον οποίο υποδύεται· η Ζόε Σαλντάνα, που υποδύθηκε τη Νίνα Σιμόν, επικρίθηκε ως «ανεπαρκώς μαύρη» για τον ρόλο.

Καθόλου τυχαία άλλωστε, στην απόλυτη Woke ταινία, «Τα πάντα όλα», δόθηκαν επτά βραβεία Όσκαρ το 2023. Και την χαρακτηρίζουμε έτσι διότι ξετυλίγει το σύνολο της ιδεολογικής παλέτας του κινήματος. Τη φυλετιστική επανάσταση και την απόρριψη της «λευκότητας», τη γυναικεία υπεροχή έναντι των ανδρών, οι οποίοι υποτάσσονται, τη γυναικεία ομοφυλοφιλία, και τη γυναικεία αλληλεγγύη που ξεπερνά τις ταξικές διαφορές, τον αντιεθνικισμό και τον μετανθρωπισμό.

Η πρωταγωνίστρια είναι η έξυπνη και ικανή Κινέζα μετανάστρια, ιδιοκτήτρια πλυντηρίου ρούχων, παντρεμένη με έναν χαζούλη συμπατριώτη της, ενώ η κόρη της είναι λεσβία. Η πρωταγωνίστρια (την οποία υποδύεται η Μισέλ Γιο) αποκτά υπερφυσικές/μετανθρωπικές δυνάμεις και καταχεριάζει ορδές ανδρών, αστυνομικών και μπράβων, στη συντριπτική τους πλειοψηφία λευκών, κάποιος μάλιστα από τους «κακούς», αντί για ρόπαλο, κραδαίνει ένα κοντάρι τυλιγμένο με την αμερικανική σημαία. Ακόμα και η λευκή γυναίκα εφοριακός (η Τζέιμι Λη Κέρτις), με την οποία συγκρούεται η Γιο, υποχωρεί στο τέλος μπροστά στη γυναικεία αλληλεγγύη. Και στην τελική σκηνή, όπου οι γυναίκες αγκαλιάζονται στον θρίαμβό τους, ανασυστήνοντας μια νέα μορφή οικογένειας, τρέχει να προστεθεί και ο χαζούλης «μπάρμπα Θωμάς» Κινέζος (ο Τζόναθαν Κι Κουάν), στον οποίο παραχωρούν μεγάθυμα μια θέση, καθώς αναγνωρίζει το υποδεέστερο status του, ενώ ο αντιδραστικός Κινέζος παππούς μεταστρέφεται και αυτός – ως Κινέζος.

Έχει σχέση ο Δυτικός Χριστιανισμός με τον “ανθρωπόθεο” και τη woke ατζέντα;

ΓΡΙΒΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Στη δημόσια αντιπαράθεση για τον γάμο ομόφυλων έχει επιβληθεί ένα παραπλανητικό στερεότυπο. Και το στερεότυπο αυτό είναι πως, όσοι αντιδρούν σε αυτόν και στο ευρύτερο αφήγημα μέσα στο οποίο αυτός εντάσσεται, είναι θρησκόληπτοι φονταμενταλιστές, ενώ αυτοί που είναι υπέρ παλεύουν για την απαλλαγή της κοινωνίας από θρησκευτικούς σκοταδισμούς.

Στην πραγματικότητα όμως, το ευρύτερο αφήγημα το οποίο υπηρετεί η woke ατζέντα, μέρος της οποίας είναι ο γάμος ομόφυλων, αποτελεί έκφανση του σκληρού πυρήνα του Δυτικού Χριστιανισμού. Όπως ο γράφων υποστήριξε σε προηγούμενο άρθρο του στο SLpress, το ευρύτερο αφήγημα είναι η άρνηση των διαφορετικών ρόλων των δύο φύλων σε μια οικογένεια, αυτόν του πατέρα και της μητέρας. Και αυτή προκύπτει από την άρνηση της ύπαρξης βιολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων και εν τέλει από την άρνηση της ίδιας της έννοιας του βιολογικού φύλου. Το φύλο θεωρείται ως μια αυθαίρετη “φαντασιακή” κατασκευή και τίποτε άλλο.

Όμως, αυτή η άρνηση της ίδιας της βιολογίας, που θα ήταν αδύνατη για οποιονδήποτε άλλο πολιτισμό στην ιστορία της Ανθρωπότητας, καθίσταται δυνατή εξαιτίας της τεράστιας αυτοπεποίθησης που έχει προσδώσει στον άνθρωπο της μετανεωτερικής Δύσης το κοσμοείδωλο του “ανθρωποθεού” (man-god), το οποίο εντάσσεται στον σκληρό πυρήνα του Δυτικού Πολιτισμού και προέρχεται από τον Δυτικό Χριστιανισμό.

Ποιος γέννησε τον “ανθρωπόθεο”

Αναλυτικότερα, η παρακμή του Χριστιανισμού στη Δύση και η άνοδος του Ανθρωπισμού ουσιαστικά οδήγησε στην αντικατάσταση του Θεού στη συλλογική συνείδηση των ανθρώπων από την πίστη στις δυνατότητες του ίδιου του Ανθρώπου. Δηλαδή, δημιουργήθηκε το κοσμοείδωλο του “ανθρωποθεού”, όπως το περιγράφει ο Ντοστογιέφσκι στο βιβλίο του οι “Δαιμονισμένοι”. Με απλά λόγια, ο άνθρωπος επιχείρησε να υποκλέψει τις αρμοδιότητες και τις δυνατότητες του θεού και να θεοποιηθεί ο ίδιος.

Το αφήγημα περί ανυπαρξίας φύλων και ο μανδύας περί ισότητας δικαιωμάτων

ΓΡΙΒΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Η συζήτηση που γίνεται σήμερα για το θέμα του γάμου ατόμων του ιδίου φύλου τείνει να αγνοεί το ευρύτερο πλαίσιο, μέσα στο οποίο διεξάγεται αυτή η συζήτηση. Και το ευρύτερο πλαίσιο είναι η υπαρξιακή κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα ο Δυτικός Πολιτισμός, ο οποίος φαίνεται πως έχει κηρύξει έναν ανελέητο πόλεμο σε πάσης μορφής συλλογικές ταυτότητες, προωθώντας ως απόλυτα κυρίαρχο και ανεξέλεγκτο πολιτικό υποκείμενο το “απέραντο” άτομο. Δηλαδή, το άτομο που δεν αντιμετωπίζει κανενός είδους περιορισμούς, ούτε καν από την ίδια τη φύση και που δια των επιλογών του μπορεί να ορίζει τα πάντα, ακόμη και το φύλο του!

Ας ξεκινήσουμε εξετάζοντας αν ο γάμος είναι απαραίτητος σε ζευγάρια ανθρώπων του ιδίου φύλου ώστε να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τα ζευγάρια ανθρώπων διαφορετικού φύλου. Όπως έχουν υποστηρίξει πολλοί επιστήμονες, αρμοδιότεροι του γράφοντος, η απάντηση είναι όχι. Πολλά ετερόφυλα ζευγάρια σήμερα (ο γράφων έχει τρία στον οικογενειακό και φιλικό του περίγυρο) έχουν επιλέξει να κάνουν σύμφωνο συμβίωσης και όχι γάμο. Τα ζευγάρια αυτά κανένα πρόβλημα δεν φαίνεται να έχουν με τα παιδιά τους και τα δικαιώματα των συζύγων, σε περίπτωση απώλειας του ενός ή του άλλου, όπως επιμένει ο επικοινωνιακός μηχανισμός προώθησης του γάμου ατόμων διαφορετικού φύλου. Και εν πάση περιπτώσει, αν υπάρχουν προβλήματα, αυτά θα μπορούσαν να επιλυθούν με επιπρόσθετες νομικές ρυθμίσεις.

Η στοχοθέτηση, λοιπόν, δεν είναι η ισότητα στην κοινωνία και έναντι του νόμου ζευγαριών του ιδίου και του άλλου φύλου, αλλά η εξυπηρέτηση ενός ευρύτερου αφηγήματος. Αυτό είναι η άρνηση των βιολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων και των ρόλων τους στην οικογένεια, ως πατέρας και μητέρα. Αυτό φαίνεται και από δηλώσεις (επωνύμων και μη) του τύπου ότι οι γυναίκες δεν είναι γυναίκες αλλά γενικά άνθρωποι με μήτρα.

Επίσης έχουμε την εκδήλωση της επιθυμίας ανδρών να θηλάσουν τα παιδιά τους ή ακόμη και να τα κυοφορήσουν και μια σειρά από άλλα. Η τάση αποτυπώνεται σε σχετικές φωτογραφίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, απεικονίζοντας δύο άντρες όπως ένα παραδοσιακό ζευγάρι στο μαιευτήριο, με τον έναν να είναι ξαπλωμένος, ωσάν μόλις να έχει γεννήσει και να σφίγγει στο γυμνό του στήθος το μωρό, ενώ ο περήφανος πατέρας να χαμογελάει καθισμένος στο πλάι του κρεβατιού.

Η “Ακροδεξιά” ως εσωτερικός εχθρός στην εποχή της αποδόμησης των ταυτοτήτων

ΓΡΙΒΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Σε προηγούμενο άρθρο στο SLpress αναφέρθηκα στην προσπάθεια αποδόμησης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας στη Δύση, που βρίσκεται σήμερα εν εξελίξει, προωθούμενη από ένα πλέγμα εξουσιαστικών δυνάμεων. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι πιο βαθύ και θα ήταν λάθος να αποδώσουμε την εξέλιξη αυτή αποκλειστικά σε κάποιες ελίτ, οι οποίες υποτίθεται ότι ελέγχουν τα πάντα.

Αυτές οι ομάδες προωθούν μεν δικές τους στοχοθετήσεις, πλην όμως δεν θα μπορούσαν να τις επιβάλλουν αν δεν πατούσαν πάνω σε ένα στιβαρό υπόστρωμα. Και το υπόστρωμα αυτό το προσφέρουν εκτεταμένες αλλοιώσεις που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια στις δυτικές κοινωνίες, προερχόμενες από τη βαθιά κρίση που αντιμετωπίζει ο Δυτικός Πολιτισμός.

Συγκεκριμένα, όπως ο γράφων έχει υποστηρίξει και σε προηγούμενο άρθρo του στο SLpress, στον Δυτικό Κόσμο εξελίσσεται εδώ και χρόνια μια διαδικασία αποδόμησης των συλλογικών ταυτοτήτων, οι οποίες θεωρούνται συλλήβδην ως αυθαίρετες και ψευδείς “φαντασιακές” κατασκευές. Ξεκινήσαμε από την αποδόμηση του έθνους, συνεχίσαμε με αυτήν του λαού, μετά της κοινωνίας, της οικογένειας και καταλήξαμε να θεωρούμε ακόμη και τα φύλα ως αυθαίρετες, ψευδείς, κατασκευές, ενώ η διαδικασία αποδόμησης συνεχίζεται με την αμφισβήτηση πλέον της ίδιας της έννοιας του ανθρώπου ως κάτι ξεχωριστό και πολύ περισσότερο ανώτερο από οποιοδήποτε άλλο ζωικό είδος, ή ακόμη και από την τεχνητή νοημοσύνη.

Από την άρνηση του έθνους, λοιπόν, φθάσαμε στην άρνηση της ανθρωπότητας. Το μόνο που παραμένει ζωντανό μέσα σε αυτό το οντολογικό κενό είναι το άτομο. Για την ακρίβεια ένα απόλυτα περιχαρακωμένο, αυτονομημένο και πανίσχυρο στο εσωτερικό του βουλησιαρχικό άτομο, το οποίο αρνείται ακόμη και τις βιολογικές του συνιστώσες και θεωρεί ότι δια της βουλήσεως του μπορεί να ελέγχει απόλυτα τον εσωτερικό του κόσμο, επιλέγοντας ακόμη και το φύλο του ή την ανυπαρξία φύλου.

Η άνοδος του βουλησιαρχικού ατόμου

Μήπως οι σημερινοί “αντιρατσιστές ουλεμάδες” είναι εκδοχή της Ακροδεξιάς;

ΓΡΙΒΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Τις τελευταίες μέρες μετά τις εκλογές στη Γερμανία και τη συζήτηση που γίνεται για το κλείσιμο των ενδοευρωπαϊκών συνόρων, έχει έλθει ξανά στο προσκήνιο το θέμα της μαζικής κι ανεξέλεγκτης μαζικής εισόδου ξένων πληθυσμών στην Ευρώπη, που ευφημιστικά αναφέρεται ως “παράτυπη μετανάστευση”. Μαζί και ο μπαμπούλας της “ανόδου της Ακροδεξιάς” που κραδαίνουν οι “αντιρατσιστές” κι όχι μόνο.

Κατά την άποψη του γράφοντος η μόνη, πραγματικά ακροδεξιά αντίληψη που υπάρχει και είναι πράγματι πολύ επικίνδυνη, είναι αυτή της υποστήριξης της “παράτυπης μετανάστευσης” και της δαιμονοποίησης από τους “αντιρατσιστές” όσων αντιδρούν σε αυτήν. Σ’ αυτό το άρθρο επαναλαμβάνω απόψεις που είχα δημοσιεύσει πριν από 12 περίπου χρόνια και οι οποίες πιστεύω ότι συνεχίζουν να εκφράζουν απόλυτα τη θέση μου για τη σημερινή κατάσταση.

Τον τελευταίο καιρό η πόλωση μέσα στην ελληνική κοινωνία αναφορικά με το ζήτημα της μαζικής μετακίνησης πληθυσμών προς τη χώρα μας τείνει να πάρει δραματικές διαστάσεις. Οι υπέρμαχοι του μεταναστευτικού ρεύματος εγκαλούν την υπόλοιπη ελληνική κοινωνία σαν “ρατσιστική” και σαν εμφορούμενη από ακροδεξιές θέσεις. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Κατ’ αρχάς, οι περισσότεροι αλληλέγγυοι των μεταναστών που βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα, εκτός από την αλληλεγγύη στους μετανάστες εκδηλώνουν και μια φανατική υποστήριξη στο ίδιο το φαινόμενο της μαζικής μετανάστευσης, μιας και κάθε προσπάθεια για τον περιορισμό του μεταναστευτικού ρεύματος θεωρείται ρατσιστική, φασιστική, ακροδεξιά κλπ.


Όσοι, λοιπόν, έχουν αυτοαναγορευτεί σε υπερασπιστές των μεταναστών προσπαθούν να επιβάλλουν την άποψη ότι τα σύνορα πρέπει να είναι απολύτως ανοιχτά και κάθε άνθρωπος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να μετακινείται ελεύθερα προς όπου θέλει, χωρίς να υπάρχει κανένας περιορισμός. Αυτό θεωρείται θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και κάθε προσπάθεια περιορισμού του, όπως π.χ. με τον φράκτη στον Έβρο, θεωρείται βίαιος περιορισμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Τα φιλοσοφικά θεμέλια του woke – Η French Theory

από Γιώργος Καραμπελιάς 15 Σεπτεμβρίου 2024

Ζυλ Ντελέζ -Ζακ Ντεριντά – Μισέλ Φουκώ

Απόσπασμα από την εισαγωγή του Γιώργου Καραμπελιά στο βιβλίο, Η Φιλοσοφία του woke

O Γάλλος φιλόσοφος Danny Robert Dufour διερευνά τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε η French Theory στη διαμόρφωση του νέου φιλοσοφικού και ιδεολογικού τοπίου της Δύσης. Τρεις Γάλλοι φιλόσοφοι, οι Φουκώ, Ντεριντά και Ντελέζ, μαζί με μια πληθώρα ομοϊδεατών τους, Γάλλων, Ιταλών, Βρετανών, Γερμανών, θα διαμορφώσουν τη νέα βουλγκάτα της αποδόμησης και του μεταμοντερνισμού κατά τη δεκαετία του 1960. Oι θεωρήσεις αυτές έγιναν αποδεκτές στις Ηνωμένες Πολιτείες και, στη συνέχεια, αναδιαμορφώθηκαν υπό το όνομα French Theory (Γαλλική Θεωρία) από τους Αμερικανούς θεωρητικούς, οι οποίοι, όχι μόνο θα την ενστερνιστούν, αλλά θα την μεταβάλουν σε εφαρμοσμένη φιλοσοφία και παγκόσμια κουλτούρα.

Ο Ζακ Ντεριντά θα καταδυθεί στα έγκατα της δυτικής μεταφυσικής, για να απονομιμοποιήσει τον Νόμο και την ίδια την έννοια του νόμου και θα τον αντικαταστήσει με την αρχή της απροσδιοριστίας, και, μέσα από την ριζοσπαστική κριτική των θεμελίων του παλαιού πατριαρχικού και αυταρχικού καπιταλισμού, θα οδηγήσει ουσιαστικά στην ολοκληρωτική ανανέωσή του, καθώς περνάμε στην περίοδο του επιτρεπτικού και καταναλωτικού καπιταλισμού. Ο Ζυλ Ντελέζ, στην αντιπαράθεσή του με τον «πατριαρχικό» καπιταλισμό, θα ανοίξει τον δρόμο για τις ταυτοτικές μειονότητες και θα ορίσει το υποκείμενο ως «αγέλη» («κάθε άτομο αποτελεί μια συλλογικότητα, κάθε άτομο αποτελεί μια αγέλη^[1]»). Τέλος, ο Μισέλ Φουκώ, προχωρώντας περισσότερο, πολιτικά, όχι μόνο θα δει την εξουσία ως μια διάχυτη ιδεολογία, φορείς της οποία είναι όλοι οι άνθρωποι, αλλά θα καταλήξει να δει στον νεοφιλελευθερισμό την απάντηση στην κοινωνία της πειθάρχησης. Θα μιλήσει για «αυτοκυβέρνηση», για «μέριμνα για τον εαυτό», για «πολιτική του υποκειμένου».

Ήταν και ο Καρλ Μαρξ ρατσιστής;

Ι. Μπορεί ο Μαρξ να παραμένει ακόμα για την Αριστερά – και όχι μόνο – η «εικόνα», ο «προφήτης», ο «πνευματικός πατέρας» του εργατικού κινήματος, κλπ. Όμως, με το ρατσισμό (και τον αντισημιτισμό) ο «Γεροκάρλ» είχε κάποιο «θέμα», όπως φαίνεται τουλάχιστον μέσα από επιστολές του για τον Γερμανοεβραίο Φερδινάνδο Λασσάλ, ένα από τα πιο σημαντικά ονόματα στην ιστορία του παγκόσμιου σοσιαλιστικού κινήματος και ιδρυτή της Γενικής Ένωσης Εργαζομένων της Γερμανίας (ADAV, 1863) – ιδρυτικής οργάνωσης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD). Ενός ανθρώπου που εκτός από αστός επαναστάτης υπήρξε και συνομιλητής του Βίσμαρκ για το γερμανικό ζήτημα, αλλά και πολιτικός αντίπαλος του Καρλ Μαρξ, κυρίως για την μελλοντική πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Μέσα από αυτές τις επιστολές – και σε συνδυασμό με τη σημερινή θεώρηση των πραγμάτων για τον φυλετισμό – η μαρξική εικόνα για τον Λασσάλ δίνει την ευκαιρία στο να συμπεριληφθεί εύκολα και ο Μαρξ στη μεγάλη γκάμα των καραμπινάτων ρατσιστών – και αντισημιτών. (Για να μη αναφερθούμε στο πόσο υβριστικά και υποτιμητικά αποκαλούσε όλα τα βαλκανικά έθνη που ξεσηκώθηκαν κατά των Οθωμανών ή τα όσα περιφρονητικά έγραφε στο «Εβραϊκό Ζήτημα» (1843) για τους Εβραίους).

Μετά από μια επίσκεψη το 1862 του Λασσάλ στον Μαρξ στο Λονδίνο, έγραψε (ο Μαρξ) για τον «Εβραίο αράπη Λασσάλ»:

ΣΑΛΟΣ και ΟΡΓΗ στους Ολυμπιακούς - Απέτυχε σε τεστ καταλληλότητας φύλου αλλά την έβαλαν να αγωνίζεται με γυναίκες πυγμάχους (ΒΙΝΤΕΟ)

«Είναι άδικο» είπε μετά το τέλος του αγώνα - Η Αλγερινή μαζί με μία ακόμη Ταϊβανή αθλήτρια έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων γιατί συμμετέχουν στους Αγώνες ως γυναίκες ενώ έχουν ανδρικά χρωμοσώματα - Η Μελόνι επιτέθηκε στη ΔΟΕ

Μόλις 46 δευτερόλεπτα... Τόσο κράτησε ο αγώνας πυγμαχίαςστην κατηγορία των 66 κιλών γυναικών μεταξύ της Ιταλίδας Άντζελα Καρίνι και της Αλγερινής Ιμάνι Κελίφ... Ένας αγώνας που είχε ξεκινήσει από τη στιγμή που έγινε η κλήρωση με την Καρίνι να είναι η άτυχη καθώς έπεσε πάνω στην intersex αντίπαλο της.

Υπενθυμίζουμε ότι η απόφαση της ΔΟΕ να επιτρέψει στην Κελίφ, αλλά και την Λιν Γιου-Τινγκ (Ταϊβάν, κατηγορία 57 κιλών) να αγωνιστούν κανονικά στο τουρνουά γυναικών της πυγμαχίας Ολυμπιακούς Αγώνες προκάλεσε έντονες αντιδράσεις καθώς αμφότερες είναι μεν γυναίκες αλλά με χρωμοσώματα ανδρών (intersex). Έχοντας μάλιστα αποτύχει να περάσουν τα τεστ καταλληλότητας φύλου, είχαν αποκλειστεί από το περσινό παγκόσμιο πρωτάθλημα από τη Διεθνή Ομοσπονδία Πυγμαχίας, ωστόσο στους Ολυμπιακούς Αγώνες η τελευταία δεν έχει λόγο και η ΔΟΕ επέλεξε να έχει μια πολύ πιο... χαλαρή προσέγγιση στο ζήτημα

«Θα αγωνιστώ...», είχε ποστάρει το βράδυ της Τετάρτης η Καρίνι διαψεύδοντας έτσι τις φήμες που την ήθελαν να αποσύρεται, ωστόσο δεν πρόλαβε να μπει στο ρινγκ και αντιλήφθηκε ότι δεν υπήρχε κανένα νόημα σ' αυτόν τον αγώνα...

Όλη η ανάρτηση και το VIDEO ΕΔΩ...

του Ανδρέα Τσιφτσιάν – Χαίρεστε για το πολύχρωμο πάρτι, είστε το μενού στο τραπέζι

Θα μπορούσε να είναι η πιο πρωτότυπη και ευφυής τελετή έναρξης.

Είδαμε όμως ένα woke μανιφέστο, με τη love parade αισθητική σε υπερθετικό βαθμό, τόσο μονοπωλιακό, που ομοιάζει με κτηνώδες βασικό ένστικτο, αυτό του μαρκαρίσματος του animal territorium με το κατούρημα. Ό,τι είδαμε ήταν προπαγάνδιση της νέας κυρίαρχης ιδεολογίας, μία προσπάθεια εξαναγκασμού και επιβολής της ως γενικό πρότυπο. Ήταν επίδειξη δύναμης.

Δεν είναι απλώς μία άποψη, μία ιδεολογία, μία αισθητική προσέγγιση ή τεχνοτροπία, με την οποία μπορεί να συμφωνεί κανείς ή να διαφωνεί, αλλά τώρα πρέπει να την αφομοιώσετε όλοι, είναι η θέση όλων σας από εδώ και στο εξής. Όποιος δεν ακολουθήσει είναι «φασίστας», «ακροδεξιός», «συντηρητικός», «οπισθοδρομικός», «χριστιανοταλιμπάν» κοκ.

Αυτή είναι αρχή του ολοκληρωτισμού, σημείο ενός δυστοπικού κόσμου, η ομοιογενοποίηση της άποψης. Όλοι δηλαδή, οφείλουν να έχουν την ίδια θέση με την κυρίαρχη ιδεολογία και όποιος παρεκκλίνει, θα καθυβρίζεται και θα περιθωριοποιείται. Ο σεβασμός στη «διαφορετικότητα» είναι απλώς ένα σύνθημα φασιστικής ειρωνείας (αφορά πάντα στους άλλους).

Η woke δεν είναι μια συμπληρωματική ιδεολογία που φέρνει περισσότερα «δικαιώματα» στα ήδη υπάρχοντα, αλλά είναι αναθεωρητική ιδεολογία ολόκληρου του πολιτικού και κοινωνικού αξιακού συστήματος. Ο πραγματικός στρατηγικός στόχος της woke είναι η αναθεώρηση των αρχών του ουμανισμού (ή ανθρωπισμού) και η αντικατάστασή του με τον κόσμο της μετανεωτερικότητας και μετανθρωπισμού. Σε αυτόν, όχι πια μόνον ο άνθρωπος, αλλά ο άνθρωπος, τα ζώα και οι μηχανές (βλ. cyborg, ΑΙ-robots, τεχνητή νοημοσύνη) εξισώνονται ως ισότιμες οντότητες με ίσα δικαιώματα.

Μην εκπλαγείτε αν δείτε τηλεπερσόνες να συνεντευξιάζουν AI-robots στην TV και να τα φιλούν το χέρι με υποκλίσεις. Η ανθρωποποίηση των AI-robots είναι μέρος της αποδικαιωματοποίησης του ανθρώπου.

Xριστιανική μαρτυρία στην αντιχριστιανική στάση των υποστηρικτών του Europride

Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Xριστιανική μαρτυρία στην αντιχριστιανική στάση των υποστηρικτών του Europride

Έχουν περάσει αρκετές ημέρες από τη διεξαγωγή του Europride και αισθανόμαστε την ανάγκη να εκφραστούμε και εμείς, ως Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, κοντά στις τόσες τοποθετήσεις προσώπων και φορέων που αντέδρασαν στην πραγματοποίηση του.

Κατ΄ αρχάς να εκφράσουμε τη λύπη μας, ως Ορθόδοξοι Θεολόγοι, για τις απαράδεκτες δηλώσεις, που έκανε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών μιας μεγάλης χώρας, των ΗΠΑ, ο ίδιος ο Υπουργός τους, κ. Μπλίνκεν, με περίσσια αλαζονεία και κυνική διάθεση, καθώς γνωρίζουμε ότι δεν εκφράζουν τη μεγάλη πλειονότητα του Αμερικανικού λαού:

«Η υπεράσπιση και η προώθηση των δικαιωμάτων LGBTQI+, παγκοσμίως, είναι το σωστό, αλλά πέρα ​​από αυτό, είναι το έξυπνο και απαραίτητο πράγμα, που πρέπει να κάνουμε για τη χώρα μας, για την εθνική μας ασφάλεια, για την ευημερία μας. Και γιατί αυτό; Είναι αρκετά απλό. Αν κοιτάξετε, σε όλο τον κόσμο, τις χώρες που σέβονται τα δικαιώματα της LGBTQI+ κοινότητας, είναι πιο σταθερές, πιο υγιείς, πιο ευημερούσες, πιο δημοκρατικές.Ένας κόσμος, που παρουσιάζει το αντίθετο, δεν είναι».

Είναι φανερό, λοιπόν, ποίων τα συμφέροντα εξυπηρετούν όσοι εκφράζονται αλλά και όσοι υπό την επίδραση της υπακοής στη συστημική εξουσία, συμπαρίστανται και συμμετέχουν στην επιβολή της ατζέντας της Loatki+ κοινότητας.

Απομένει σε εμάς, που υφιστάμεθα τη μεθοδική πλύση του εγκεφάλου-και του δικού μας και των παιδιών μας- να αναρωτηθούμε: Η καθιέρωση της ιδεολογίας του φύλλου ή αλλιώς της ιδεολογίας της ακύρωσης, είναι δυνατόν να υιοθετηθεί από ανθρώπους που πιστεύουν πως είναι μέλη της ορθόδοξης εκκλησιαστικής κοινότητας;

Κατά τα άλλα, η απρόσμενη, υπερβολική και ιδεοληπτική στάση ένθερμης υποστήριξης του ΑΠΘ, μέσα στο οποίο υπάρχει και λειτουργεί και η Θεολογική Σχολή, προς το Europride της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, είναι απογοητευτική, άκρως αντιεπιστημονική και υποτιμά την υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκή θέση και τον υπεύθυνο και σοβαρό ρόλο ενός Πανεπιστημιακού Ιδρύματος.

Από Θεολογικής πλευράς, η ατζέντα, η ιδεολογία και οι δράσεις της ως άνω κοινότητας, κρίνονται από την κοινωνία, καθώς η καθ’ υπερβολή σχεδόν ταύτιση του ανθρωπίνου προσώπου που επιχειρούν να κάνουν, με μια από τις λειτουργίες της ανθρώπινης φύσης, τη σεξουαλική και μάλιστα στην διεστραμμένη, παραφυσική, καταχρηστικη, παραχρηστική της μορφή, αποτελεί, όχι απλώς ασέβεια έναντι των εντολών του Θεού, αλλά και σταδιακή ακύρωση της φυσικής λειτουργίας της ίδιας της ανθρώπινης φύσεως, διότι αντιτίθεται στον αναπαραγωγικό σκοπό της, που συντελείται ΜΟΝΟΝ, μέσω της φυσικής σαρκικής ενώσεως και σχέσεως ανδρός και γυναικός.

Κυριαρχία της τυποποίησης και του Ομοίου στην Δύση

Του Δημήτρη Μπελαντή 

Η βασικότερη διανοητική νόσος στη Δύση και στον τρόπο που σκέφτονται οι πολιτικοί, οι διανοητές, οι ομάδες  αλλά και η κοινωνική πλειοψηφία είναι η Τυποποίηση.  Δήθεν λατρεία του διαφορετικού, τα πάντα  όμως κινούνται μέσα από συστήματα  τυποποιημένων πλατφορμών, ακόμη και τα συστήματα σκέψης και αξιολόγησης. Το αποκλινον καταδικάζεται στην σιωπή η την ακύρωση. Η υποκειμενικότητα,το συναίσθημα, η φιλία,ο έρωτας είναι απόντα.  Πολύ " διαφορετικό"  στην ρητορική  αλλά καθόλου  προσωπικό και υποκειμενικό  στοιχείο στην ζωή, συναισθηματικά η διανοητικά.  Γκρίζο  παντού παρά τα ουράνια τόξα.

Διαμορφώνεται ένα σύστημα πεποιθήσεων στην επιστήμη, ιδίως τις κοινωνικες, έντονα ιδεολογικό η και αυταρχικά θεολογικό, που δεν μπορείς έστω και περιφερειακά να το αμφισβητήσεις αν θέλεις θεση στην τυπική Ακαδημία.

Το ίδιο και στην πολιτική. Η είσαι με το υπάρχον φάσμα η επικίνδυνος ακροδεξιός, τραμπιστής κλπ 

Επίσης, διαμορφώνεται μια αργκό, πχ στην δικαιωματική φιλολογία, όπου κάθε λίγο προστίθεται μια αγγλόφωνη λέξη η φράση, εκκινούσα από το Πουθενά,  που ούτε οι προωθητές της δεν την ερμηνεύουν επαρκώς.  Βάσει αυτών, κάθε λόγος που έστω ρωτά τι σημαίνουν αυτά και γιατί να τα δεχτεί a priori ακυρώνεται.  Είναι σαν να μαθαίνεις μια γλώσσα και συνεχώς να σου αλλαζουν τα δεδομένα η τους κανόνες. Το υπερεγώ είναι κι αυτό ρευστό. Σχιζοφρενικη προσέγγιση και εμπειρία.

Σχεδόν, όλες οι συζητήσεις εντός  συστημικού πλαισίου αποτελούν ένα είδος multiple choice ή πάντως επιλογών μενού μέσα σε μια νοητή πλατφόρμα. Όποιος μιλά άλλη γλώσσα εκτός αυτής της πλατφόρμας  πετιέται έξω  η είναι ακατανόητος.

Ταυτοχρόνως, όλη η νοητή πλατφόρμα και η βάση της είτε είναι ψευδείς οντολογικά η φανταστικές είτε στερούνται νοήματος.

Τα δείγματα είναι φανερά. Οι θρησκείες επανακάμπτουν, το εθνικό επανακάμπτει, η διεθνοποίηση της αμερικανικής ισχύος απέτυχε, η ωχρή  πλατφόρμα του Ακραίου Κέντρου δεν προσφέρει κανένα νόημα η ψυχική ασφάλεια.  

Η πολιτική εκπροσώπηση.

Το μόνο που επιτρέπεται είναι μια Βρυξελλιώτική φαντασίωση, μια αποφυγή του Τραύματος ή μια εθελόδουλη μειονεκτική υποταγή στην ανέραστη κορεκτίλα της Δύσης.

Η εξαιρετική προσέγγιση του Αντώνη Ανδρουλιδάκη  με αφορμή τη διαμάχη που ξεκίνησε για το έργο του Μ. Καραγάτση και την πολιτική ορθότητα που μας κυκλώνει από παντού.

Του Αντώνη Ανδρουλιδάκη 

O Καραγάτσης, ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Εμπειρίκος, ο Θεοτακάς είναι μερικοί από τους πιο προβεβλημένους εκπροσώπους της Γενιάς του '30. 

Είναι η Γενιά που μετά το οριστικό θάψιμο της Μεγάλης Ιδέας και την μικρασιατική καταστροφή, δηλαδή ακριβώς μετά και λόγω του μικρασιατικού Συλλογικού Τραύματος επιχείρησε και κατόρθωσε να επεξεργαστεί το συλλογικό τραύμα, με τον μοναδικό τρόπο που αυτό μπορεί να συμβεί:  επαναπροσδιορίζοντας την ελληνικότητα και άρα επανοηματοδοτώνας τη ζωή του ελληνικού συλλογικού.

Οι σπουδαίοι αυτοί "συλλογικοί μας θεραπευτές" ερχόμενοι σε επαφή με την Ευρώπη προσπάθησαν και πέτυχαν "να συγκεράσουν με τρόπο ελληνικό τον μοντερνισμό με την παράδοση, τον κοσμοπολιτισμό με την εντοπιότητα και να εκφράσουν το συλλογικό ασυνείδητο της εποχής τους". 

"Η Γενιά του '30 ανακάλυψε, θαύμασε και αγάπησε τον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό σε όλες τις εκδηλώσεις του, από την ντοπιολαλιά μέχρι τους ανώνυμους λαϊκούς ζωγράφους". 

Στο αντίποδα τους βρίσκονται αυτοί που απεχθάνονται οτιδήποτε ελληνικό και που κοιτούν με υποτίμηση ό,τι λαϊκό, σηκώνοντας το επικριτικό τους φρύδι για την "ακαλαίσθητη και ακαλλιέργητη πλέμπα του Λαού", που δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες των Ευρωπαϊκών και ατλαντικών ιερατείων.   

Η Γενιά του '30 αποτελεί υπόδειγμα θεραπευτικής επεξεργασίας του συλλογικού μας τραύματος, δηλαδή του τραύματος της μειονεξίας έναντι της πεφωτισμένης Εσπερίας. Πρόκειται, στην πραγματικότητα, για την πιο θεραπευτική ανταπόκριση στο Τραύμα γιατί κατορθώνει να μεταμορφώσει την υπαρξιακή κρίση που προκαλεί το τραύμα σε εκ νέου υπαρξιακή νοηματοδότηση. 

Και γι' αυτό ακριβώς οφείλει να εξοστρακιστεί. Να καεί στο πυρ το εξώτερον, γιατί χαλάει την απονοηματοδοτική πιάτσα. Γιατί σήμερα, που ο Λαός μας έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ να δώσει ένα νέο νόημα σε όσα τραγικά έχει υποστεί, τουλάχιστον τα τελευταία 15 χρόνια, σήμερα που ο Λαός μας καλείται και πάλι να μεταμορφώσει επουλωτικά την υπαρξιακή μνημονιακή κρίση, η επεξεργασία του τραύματος "πρέπει" να διακοπεί. Η μνήμη, ακόμη, και της Γενιάς του '30 πρέπει να επανεγγραφεί στη συλλογική μας συνείδηση με όρους απέχθειας και ντροπής.