Οντολογικά το κακό δεν υφίσταται, όπως μας διδάσκουν οι Άγιοι Πατέρες, απεναντίας είναι μη ον, η θνητότητα του μεταπτωτικού ανθρώπου είναι αυτή που διαιωνίζει την παθολογική κατάσταση της αμαρτίας και εξ αυτής, οι ενέργειες των πράξεων μας συμβάλουν στην ύπαρξη του κακού.
Ο άνθρωπος, όντας έρμαιος του προπατορικού αμαρτήματος και της κατάστασης του θανάτου και προσπαθώντας να επιβιώσει σε μια κοινωνία στην οποία επικροτείται το να «πατάς επί πτωμάτων», καταχράζεται ό,τι ο Θεός εποίησε.
Έτσι λοιπόν, όπως υιός στην παραβολή του άσωτου υιού με ταπείνωση μετανοεί για τα ατοπήματα του στον πατέρα, έτσι και εμείς οφείλουμε να ταπεινωθούμε στο θέλημα του Τριαδικού Θεού και να βρισκόμαστε σε συνεχή μετάνοια για την συγχώρεση των αμαρτιών μας, με μόνο σκοπό την χάραξη της εν Χριστώ ζωής.
Με τον κ. Διονύσιο Σκλήρη, θεολόγο και συγγραφέα
Βασικό χαρακτηριστικό των κοινοτήτων της Τουρκοκρατίας ήταν ότι οι κοινοτικοί άρχοντες αποτελούσαν μεταιχμιακά υποκείμενα, που εκπροσωπούσαν τους Έλληνες προς τους Τούρκους, αλλά ενίοτε και αντιστρόφως δρούσαν για συμφέροντα των Τούρκων, κυρίως τη λήψη των φόρων μεταξύ των Ελλήνων. Ήταν υπόλογοι και είχαν ευθύνη έναντι και των δύο και μπορούσαν συχνά να χάσουν τη ζωή τους από τους Τούρκους. Η ονομασία των κοινοτικών αρχόντων ποικίλλει: «Επίτροποι», κυρίως στα νησιά, αλλά και «πρόκριτοι», «προεστοί», «προεστώτες», «καπετάνιοι», «καπετάνοι», «καστελλάνοι», «γουβερναδόροι», «πρωτόγεροι», «γέροντες», «δημογέροντες», «κοτσαμπάσηδες», «μοραγιάνηδες» στην Πελοπόννησο, «τσορμπατζήδες» στη Μακεδονία, «βιλαετλήδες» στα βιλαέτια. Γύρω τους υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν αναλάβει τη γραμματειακή υποστήριξη και την οικονομική διαχείριση, όπως στην Πελοπόννησο οι καψιμάληδες ή στη Σύρο οι καντζιλλιέρηδες. Και επίσης σημαντικό ρόλο διαδραμάτιζαν οι εκπρόσωποι στην Υψηλή Πύλη στην Κωνσταντινούπολη ή σε άλλα μεγάλα αστικά κέντρα, λ.χ. στα Ιωάννινα, που ονομάζονταν «βεκίληδες».
Όταν εξετάζουμε την οντολογία του τρόπου σε σχέση με τη Θεολογία του Προσώπου, τίθεται το ερώτημα ποιος είναι ο ιδιάζων προσωπικός τρόπος που διαφοροποιεί τα πρόσωπα από τους μη προσωπικούς τρόπους. Για να το καταλάβουμε αυτό, όμως, πρέπει να επικεντρώσουμε στον προσωπικό τρόπον ὑπάρξεως, έτσι όπως παραλαμβάνεται από την καππαδοκική και μετακαππαδοκική παράδοση και εμπλέκεται με θέματα του σύγχρονου περσοναλισμού και υπαρξισμού. Ο Χρήστος Γιανναράς ακολουθεί γενικά τη φαινομενολογική ανησυχία να αφορμώμεθα από τη συγκεκριμένη εμπειρία και δεν κάνει μια θεολογία «εκ των άνω». Ωστόσο, ειδικά η εμπειρία του προσωπικού τρόπου υπάρξεως γίνεται με αναφορά στην Τριάδα της χριστιανικής ύπαρξης. Στην Τριαδολογία, ο πατερικός όρος «τρόπος ὑπάρξεως» ερμηνεύεται στο πλαίσιο μιας προτεραιότητας του προσώπου επί της ουσίας, η οποία δηλώνεται ευθαρσώς από τον Γιανναρά
Μέρος Α΄