Του Ανδρέα Ζαφείρη
Ακόμη και στο πιο μικρό χωριό, «ανήμερα της Παναγιάς», δεκάδες θα ενώσουν τα χέρια τους, (ταυτόχρονα με εκατοντάδες χιλιάδες σε ολόκληρη τη χώρα), σχηματίζοντας χορούς σε μορφή κύκλου. Εκατοντάδες χιλιάδες θα προσκυνήσουν την «Αιώνια Μητέρα».
Το Πανηγύρι (ακόμη και στην σύγχρονη, εκφυλισμένη του μορφή) παραμένει ίχνος από αυτό που δηλώνει το ίδιο του το όνομα. Πανήγυρις, από το παν(όλος) και άγυρις (συνέλευση).Ο Δεκαπενταύγουστος, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη γιορτή στον ελλαδικό χώρο, ήταν η μεγάλη γιορτή της Κοινότητας και της Μητριαρχίας.
Είναι η ημέρα που η κοινότητα επανασυνδέεται. (Ενώ Πάσχα και Χριστούγεννα είναι οι γιορτές της «οικογένειας»). Είναι η ημέρα της επιστροφής και της επανένωσης. Μέσα στη περίοδο όπου παραδοσιακά ο κύκλος των αγροτικών και κτηνοτροφικών εργασιών ήταν στο ναδίρ, μέσα στη περίοδο του καλοκαιριού όπου οι ξενιτεμένοι και οι νομάδες επέστρεφαν. (Στη σύγχρονη εκδοχή, η περίοδος με τις θερινές άδειες). Η Κοινότητα (παν)-(ηγυρίζει). Και ένας ολόκληρος πολιτιστικός, γεωγραφικός χώρος ενώνεται, μέσω του ταυτόσημου Χρόνου, και στο Χώρο και στη Συνείδηση.