Από τον Διαφωτισμό στην Μετανεωτερικότητα και το Woke κίνημα

Η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι την Παρασκευή 26 Ιουλίου 2024, προκάλεσε αλγεινή εντύπωση σε πολλούς εντός και εκτός Ελλάδος και την χαρακτήρισαν με σκληρά λόγια και δυνατές εκφράσεις, και για μερικές σκηνές και για το σύνολο της τελετής και έχουν δίκιο. Πολλοί έκαναν λόγο για το Woke κίνημα που επικρατεί στον Δυτικό κόσμο, ιδιαίτερα στην Αμερική.

Όμως, για όσους παρατηρούν τα ιδεολογικά, φιλοσοφικά, πολιτιστικά, κοινωνικά δρώμενα στον δυτικό κόσμο, την Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Γαλλία δεν φαίνονται αυτά παράξενα. Εμείς, κλεισμένοι μέσα στο στενό μας περιβάλλον, αγνοούμε τις ποικιλόμορφες επαναστάσεις που έγιναν στον Ευρωπαικό χώρο και έχουμε λανθασμένες εντυπώσεις για τον κόσμο που μας περιβάλλει.

Είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι η απομάκρυνση της Δύσεως με τον σχολαστικισμό της από την Ορθόδοξη θεολογία, με την αποκαλυπτική πίστη και τον ορθόδοξο ησυχασμό της, δημιούργησε αναστατώσεις, ανακατατάξεις στον δυτικό χώρο, κυρίως στον Ευρωπαικό, και ακολούθησαν πολλά θεολογικά, φιλοσοφικά, ψυχολογικά και κοινωνικά ρεύματα. Η Αμερική είναι μια χώρα ελευθερίας, και αφήνεται χώρος για την αναζήτηση της ορθόδοξης θεολογίας, ενώ η Ευρώπη διαπνέεται από σκληρά φιλοσοφικά, αθειστικά συστήματα που δεν προσφέρονται για άνθηση της ορθόδοξης θεολογίας. Υπάρχουν, βέβαια, μερικοί ορθόδοξοι θύλακες, αλλά γενικά επικρατεί η αδιαφορία.

Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιερόθεος: Τα αίτια της πτώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, κατά τον Ιωσήφ τον Βρυέννιον

Η πτώση της Κωνσταντινουπόλεως την 29η Μαΐου του 1453 ήταν το αποκορύφωμα της φθίνουσας δόξας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, του λεγομένου Βυζαντίου. Γύρω από τα αίτια της πτώσης αυτής εγράφησαν πολλά, τα οποία παρουσιάζουν την κατάσταση στην οποία βρισκόταν τότε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία-Βυζάντιο, αφού είχε χαθή όλη η Μικρά Ασία, η Ανατολική Θράκη και είχε μείνει μόνον η Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρά της. Οι κατά καιρούς εχθροί είχαν προξενήσει μεγάλη ζημία, με αποκορύφωμα και τελειωτικό κτύπημα την κατάληψη της Κωνσταντινουπόλεως από τους Φράγκους, κατά την Δ Σταυροφορία την 13η Απριλίου του έτους 1204. Η μετά από λίγα χρόνια (1261) ανακατάληψή της και ελευθέρωσή της δεν προσέφερε ουσιαστικά πράγματα, διότι ήδη η Πόλη είχε καταστραφή και λεηλατηθή ολοσχερώς.

Πέρα από τα πολιτικά και κοινωνικά αίτια που συνετέλεσαν στην πτώση της Κωνσταντινουπόλεως πρέπει να σημειωθούν ιδιαιτέρως τα πνευματικά αίτια στα οποία συνήθως δεν δίνουμε μεγάλη σημασία.

Άλλωστε κατά την ορθόδοξη θεολογία ο Θεός διευθύνει τον κόσμο με τις άκτιστες ενεργειές Του, και η προσωπική Του επέμβαση εκδηλώνεται με την ευδοκία Του, την μακροθυμία Του, την παραχώρηση των ποικίλων πειρασμών κλπ. Σε αυτά τα πνευματικά αίτια αναφέρεται ο μοναχός Ιωσήφ Βρυέννιος, διδάσκαλος του γένους και ομολογητής της πίστεως, που έζησε στις τελευταίες στιγμές της ζωής της Βασιλεύουσας και άκουγε τον ρόγχο του θανάτου της.

Λίγο πρίν τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο

Το κείμενο του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου είναι το πιο εμπεριστατωμένο για όσους θέλουν να ενημερωθούν για την Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης.

Του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Πλησιάζει ὁ χρόνος πού θά συνέλθη στήν Κρήτη ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν γιά νά συζητήση πάνω στά ἕξι κείµενα πού ἔχουν προετοιµασθῆ στίς Προσυνοδικές Συνδιασκέψεις, καθώς ἐπίσης νά δώση ἕνα µήνυµα ἑνότητας µεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.

Αὐτόν τόν καιρό ἔχουν γραφῆ πολλά κείµενα ἀπό εἰδικούς καί µή, ἀπό ἁρµοδίους καί µή, πάνω στό µεγάλο αὐτό γεγονός. ∆υστυχῶς, ὅπως ἔχω σηµειώσει καί σέ ἄλλο κείµενό µου, σέ µερικές ἐκδηλώσεις βλέπουµε ὅτι ἀναµειγνύεται ἡ θεολογία µέ τήν πολιτική, ἤ µᾶλλον καλύτερα, διάφοροι ἐκκλησιαστικοί παράγοντες ἐµπλέκονται ἐν γνώσει ἤ ἐν ἀγνοίᾳ τους στίς ἐπιδιώξεις τῶν πολιτικῶν, καθώς ἐπίσης καί οἱ πολιτικοί χρησιµοποιοῦν διαφόρους ἐκκλησιαστικούς παράγοντες, προκειµένου νά περάσουν τά σχέδιά τους µέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία.

Βέβαια, ἡ Σύνοδος τοῦ 1872 στήν Κωνσταντινούπολη κατεδίκασε τόν ἐθνοφυλετισµό ὡς αἵρεση, ἀλλά δυστυχῶς ὁ ἐθνοφυλετισµός χρησιµοποιεῖ ὡς ὄχηµα τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία µέ ποικίλα ἀποτέλεσµατα.

Ναυπάκτου Ιερόθεος: “Ο Καπιταλισμός είναι η θρησκεία της φιλαργυρίας”

Σημαντική παρέμβαση κάνει ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.Ιερόθεος σε συνέντευξή του στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Ο Εκκλησιολόγος» των Πατρών.

Ο Σεβασμιώτατος αναφέρεται εκτενώς στα θέματα της επικαιρότητας, καθώς και στον Καπιταλισμο που τον χαρακτήρισε “Θρησκεία”.

Αναλυτικά όσα είπε: 

– Σεβασμιώτατε, αν συμφωνείτε, θα θέλαμε να ξεκινήσουμε από την επικαιρότητα. Πολύς κόσμος ανησυχεί ότι επίκειται ένωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τους Παπικούς χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Σας παρακαλούμε, ξεκαθαρίστε μας πότε και πως είναι δυνατή η ένωση με τους Δυτικούς; Υπάρχουν, ισχύουν και στο χώρο της Εκκλησίας οι «κόκκινες γραμμές», που αν παραβιασθούν, τότε ομιλούμε για προδοσία της πίστεως;

«Πάντοτε προσευχόμαστε στην Εκκλησία για την ένωση των Εκκλησιών, ιδίως για την «ενότητα της πίστεως και την κοινωνία του Αγίου Πνεύματος». Μάλιστα στην θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, παρακαλούμε τον Θεό αμέσως μετά την μεταβολή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού: «τους εσκορπισμένους επισυνάγαγε, τους πεπλανημένους επανάγαγε και σύναψον τη αγία σου καθολική και αποστολική Εκκλησία», δηλαδή προσευχόμαστε να επιστρέψουν οι πεπλανημένοι στην Εκκλησία. Δεν είναι δυνατόν να προσευχόμαστε με αυτά τα λόγια στην θεία Λειτουργία και στην πράξη να επιδιώκουμε την ένωση χωρίς όρους και προϋποθέσεις, χωρίς να αντιμετωπισθούν τα δογματικά θέματα. Το lex orandi συνδέεται στενά με το lex credendi.

Ο Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ μου έλεγε ότι όποιος κάνει λόγο για «ένωση των Εκκλησιών» χωρίς να τηρούνται οι βασικές ορθόδοξες και εκκλησιολογικές προϋποθέσεις, δηλαδή η τήρηση των δογμάτων, αυτός δεν γνωρίζει ούτε το ύψος της ορθοδόξου θεολογίας, που είναι η θέωση, ούτε το βάθος στο οποίο έφθασαν ο Παπισμός και οι Προτεστάντες με την απομάκρυνσή τους από την θεολογία των Προφητών, των Αποστόλων και των Πατέρων, από την Αποκάλυψη αυτού του Ίδιου του Χριστού, του ασάρκου και σεσαρκωμένου Λόγου.