Ο Κάουτσκι, ο χριστιανισμός και ο κομμουνισμός

Ο Κάουτσκι είναι μια θρυλική μορφή της Β’ Κομμουνιστικής Διεθνούς και ηγέτης της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας. Το 1908 έγραψε το βιβλίο του «Η καταγωγή του χριστιανισμού». Στο έργο του αυτό χρησιμοποιεί την μέθοδο του ιστορικού υλισμού για να ανασυστήσει την πραγματική κοινωνική ιστορία της εμφάνισης του χριστιανισμού. Ο Κάουτσκι θεωρεί ότι εμφανίστηκε ως ένα προλεταριακό κομμουνιστικό κίνημα της εποχής εκείνης και γι αυτό συνάντησε τη σφοδρή αντιδραση της Ρώμης.

Και θεωρεί ότι αργότερα, μετά την καταστολή του επαναστατικού χριστιανικού κινήματος, ενσωματώθηκε βαθμιαία από το σύστημα.

Σέ ένα σημείο του έργου του ο Κάουτσκι γράφει κάτι το οποίο το ξανάζησε η ανθρωπότητα στη μορφη του κομμουνιστικού μ-λ πειράματος κατά τον 20ο αιώνα:

 «Η αντίληψη για τον Μεσσία μπορούσε να ριζωθεί μόνο σε μια με κομμουνιστική μορφή Χριστιανική κοινότητα του σταυρωμένου Μεσσία. Και μόνο με την πίστη στον Μεσσία και στην Ανάσταση μπορούσε μια κομμουνιστική οργάνωση να εδραιωθεί και να αναπτυχθεί σαν παράνομος σύνδεσμος στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ενωμένες αυτές οι δύο ιδεές -ο κομμουνισμός και η πίστη στο Μεσσία- έγιναν ακατάβλητες. 

Εκείνο το οποίο είχε μάταια ελπίσει ο Ιουδαϊσμός από τον Μεσσία του βασιλικής προέλευσης, το πραγματοποίησε το προλεταριάτο με τον σταυρωμένο Μεσσία: υποδούλωσε τη Ρώμη, γονάτισε τους Καίσαρες και κατεκτησε τον κόσμο. Δεν τον κατέκτησε όμως για το προλεταριάτο. Στην πορεία της νικηφόρας εκστρατείας, η προλεταριακή κομμουνιστική οργάνωση αλληλεγγύης, μετατράπηκε στον πιο ισχυρό μηχανισμό του κόσμου, με σκοπό την κυριαρχία και την εκμετάλλευση. Το διαλεκτικό αυτό προτσές δεν παρουσιάζεται για πρώτη φορά. Ο σταυρωμένος Μεσσίας δεν ήταν ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος κατακτητής, που τελειώνοντας, έστρεψε τις στρατιές του με τις οποίες νίκησε, ενάντια στο δικό του λαό, που τον υποδούλωσε και τον σκλάβωσε. Ο Καίσαρ και ο Ναπολέων ήταν επίσης δημιουργήματα από δημοκρατικές νίκες…»

Ο Καρλ Κάουτσκι είναι εκείνος που κατά κανόνα χρησιμοποιεί τις κατηγορίες του «γιακωβινισμού», του «Θερμιδωρ», του «βοναπαρτισμού», για να ερμηνεύσει την ιστορική περίοδο του μπολσεβικισμού στην εξουσία.

Μαρίνος Αντύπας: Ο Χριστιανός επαναστάτης της αγάπης

 

Σαν σήμερα αργά το βράδυ της 8ης προς 9ης Μαρτίου 1907 έπεσε ο Αντύπας, έγινε το κακό με πισώπλατο βόλι.

"...Με το έργο και το θάνατό του ο Κεφαλονίτης οραματιστής, ιδεολόγος και Χριστιανο-κοινωνιστής αναδείχτηκε σε μάρτυρα του αγώνα των κολλήγων για τα δίκαιά τους. Με το κήρυγμά του αφύπνισε τον καταπιεσμένο αγρότη και τον προετοίμασε να υψώσει αργότερα, στο Κιλελέρ, τη φωνή και τη γροθιά του και να επιβάλλει στις κυβερνήσεις της παράταξης των Φιλελευθέρων, να προχωρήσουν στην αγροτική μεταρρύθμιση κόντρα στις αντιδράσεις των γαιοκτημόνων.

Ο Μαρίνος Αντύπας υπήρξε αδιάλλακτος εργάτης της αβασίλευτης δημοκρατίας. Κοινωνικός αγωνιστής και ταυτόχρονα εθνικός αγωνιστής, οιστρηλατούμενος από τα εθνικά δίκαια των Ελλήνων και τα όνειρά τους περί Μεγάλης Ιδέας. Εκρηκτική φυσιογνωμία, δεινός ρήτορας, συνεπής και ασυμβίβαστος στα πιστεύω του.

Με τη σπορά που άφησε, γίνηκε η εξέγερση του Κιλελέρ.

Ο Μαρίνος Αντύπας, για χρόνια, βρισκόταν ξεχασμένος, γιατί είχε φρόνημα αντίστασης στο σύστημα εκμετάλλευσης, αδικίας και τυραννίας της εποχής του. Γιατί έκανε το δράμα του κόσμου που «στενάζει και συνωδίνει» κάτω από την αυθαιρεσία του τσιφλικά και το κνούτο του επιστάτη δική του υπόθεση.

Γιατί διεκδικούσε το δικαίωμα να διαμορφώνει ο λαός τη μοίρα του και την ιστορία του. Γιατί είχε προσδοκία και θέληση για ουσιαστική αλλαγή και μετασχηματισμό της κοινωνίας.

Γιατί αγωνιζόταν να πάψει ο λαός να γυρίζει σαν το άλογο, στο μαγγανοπήγαδο της οικονομικής του αθλιότητας. Και όλα αυτά ενοχλούσαν και έφερναν ταραχή στην καθεστηκυία, άρχουσα τάξη.

Όπως, επίσης, το γεγονός ότι οι ιδέες του δεν έμειναν διακηρύξεις και ευχολόγια αλλά πήραν σάρκα και οστά, έγιναν πραγματικότητα στο κτήμα του θείου του Γιώργου Σκιαδαρέση. Αυτό εξανέστησε, εξαγρίωσε και κατετάραξε τους Θεσσαλούς τσιφλικούχους, μερικοί από τους οποίους ήσαν και βουλευτές και τους επιστάτες τους. Πυροδότησε άσπονδο μίσος εναντίον του..."

 

του Ηρακλή Κανακάκη*

Για χρόνια αποσιωπήθηκε ή υποβαθμίστηκε η ζωή και η δράση του. Υποτιμήθηκε η προσωπικότητά του, γιατί από νωρίς εγκατέλειψε τη βολή, την καλοπέραση, την καριέρα, την προσκόλληση στα υλικά αγαθά και μπήκε σε υψηλές έγνοιες, που ήταν ανεπιθύμητες και απευκταίες για το πολιτικό κατεστημένο και την καθεστηκυία βασιλική αξία.
Σκοπός της ζωής του και ασίγαστη επιδίωξή του να ανεβάσει τον κατατρεγμένο, αναγκεμένο και αδικημένο στη βαθμίδα του ανθρώπου, όπως ο Θεός τον έπλασε ελεύθερο και δημιουργικό «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» του.
Και τα κατάφερε. Εμψυχωμένος από άγιο ενθουσιασμό που αντλούσε από την πίστη ότι ο Θεός είναι μαζί του, διότι Αυτός έφτιαξε τους ανθρώπους αδέλφια και με φρόνημα ενάντιο σε κάθε μορφή τυραννίας, έγινε ο μεγάλος και φλογερός απόστολος της απελευθέρωσης του κολλήγου. Ο επαναστάτης της αγάπης που τίποτα δεν τον στομώνει: ούτε απειλές ούτε διώξεις και φυλακίσεις.

Η ζωή και οι σπουδές του

Γεννήθηκε στο ορεινό χωριό Φερεντινάτα, της περιοχής της Πυλάρου στην Κεφαλονιά το 1872. Ήταν, σύμφωνα με μαρτυρίες συγγενών του, το τέταρτο παιδί της οικογένειας του Σπύρου Αντύπα, αυτοδίδακτου μαρμαρογλύπτη και της Αγκιολίνας Αντύπα. Γαλουχήθηκε με την ιστορία του τόπου του και τα δάκρυα των προγόνων του. Ανδρώθηκε με τις ιδέες της εθνικής ανεξαρτησίας, της αβασίλευτης δημοκρατίας και με το όραμα μίας καλύτερης κοινωνίας, που θα ερχόταν με αγώνα εμπνεόμενο από το χριστιανο-κοινωνισμό.
Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο δημοτικό σχολείο του χωριού του. Συνέχισε, με οικονομικές θυσίες της οικογένειάς του, στο Γυμνάσιο Αργοστολίου. Μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών του σπουδών ταξίδεψε στην Αθήνα για να εγγραφεί στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου και φοίτησε ως το 1897.
Όντας φοιτητής της Νομικής ήρθε σε στενή επαφή με τους προοδευτικούς, δημοκρατικούς και σοσιαλιστικούς κύκλους της Αθήνας, οι οποίοι άσκησαν σημαντική επιρροή στον ιδεολογικό του προσανατολισμό. Σχετίστηκε, ιδιαίτερα, με τον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο, που είχε ιδρυθεί στην Αθήνα το 1890 με ηγετική φυσιογνωμία το Σταύρο Καλλέργη.
Δίπλωμα δεν πήρε ποτέ, γιατί δόθηκε ολοκληρωτικά, ψυχή τε και σώματι, σε αγώνες κοινωνικούς, πολιτικούς και εθνικούς και δεν θεώρησε απαραίτητο το πτυχίο της Νομικής.
Το 1896, ως τελειόφοιτους προσχώρησε στον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογο Αθηνών. Το ίδιο έτος, με το ξέσπασμα της Κρητικής Επανάστασης ο Μαρίνος Αντύπας κατέβηκε εθελοντής αγωνιστής στην Κρήτη, μαζί με άλλους φοιτητές και πιθανότατα το Σταύρο Καλλέργη.

«Από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του»

«Από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του»: Αναζητώντας τις ρίζες της κομμουνιστικής αρχής

H κομμουνιστική αρχή «από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του», η οποία κατά τον Μαρξ συνιστά την ουσιώδη ποιότητα της ανώτερης φάσης της κομμουνιστικής κοινωνίας, δηλαδή του καθαυτό κομμουνισμού, εμφανίζεται για πρώτη φορά στη Βίβλο, ως χαρακτηρίζουσα τη ζωή των πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων· την ξαναβρίσκουμε στους ανατολικούς Πατέρες και σε κλάδους της Μεταρρύθμισης, ενώ στη νεώτερη εποχή εισάγεται από τους Γάλλους και Γερμανούς χριστιανούς σοσιαλιστές και κομμουνιστές που αντλούσαν την έμπνευσή τους από το ευαγγελικό ιδεώδες της ισότητας και έβλεπαν την αρχαία Εκκλησία ως πρότυπο κοινωνικής δικαιοσύνης.

Fernand Léger, Les Constructeurs, 1950 ( Musée national Fernand-Léger, Biot (Γαλλία))

Γιώργος Κρανιδιώτης

Στις μέρες μας, η κυριαρχία της αστικής ιδεολογίας είναι τόση και τέτοια, ώστε οι άνθρωποι να θεωρούν τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής σαν κάτι το φυσικό και αυτονόητο, όχι ως ένα δυνητικά υπερβατό ιστορικό μόρφωμα, αλλά σαν ένα παραμόνιμο και ανεξάλειπτο χαρακτηριστικό της κοινωνικής οργάνωσης. Στο πλαίσιο αυτό, λόγω και της αρνητικής εμπειρίας των γραφειοκρατικών καθεστώτων του τέως «υπαρκτού σοσιαλισμού», το σημαίνον «κομμουνισμός» έχει απολέσει για τους περισσότερους τα πάλαι ποτέ χειραφετητικά του σημαινόμενα και έχει κατασυκοφαντηθεί ασύστολα. Ως εκ τούτου, καθίσταται επειγόντως αναγκαία η «επίσκεψη του ονόματος»[1] του κομμουνισμού, τουτέστιν η ακριβής επανέκθεση της έννοιάς του και η ανάδειξη του απελευθερωτικού της περιεχομένου. Παρακάτω, πραγματευόμαστε μία (όχι βεβαίως τη μόνη) βασική πτυχή του κομμουνισμού.

Στην Κριτική του Προγράμματος της Γκότα (1875), ο Καρλ Μαρξ περιγράφει την ανώτερη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας, χρησιμοποιώντας ένα σύνθημα που επρόκειτο να γίνει διάσημο: «Από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του!»[2] Ήδη τριάντα χρόνια νωρίτερα, στη Γερμανική Ιδεολογία (1845-6), οι Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς είχαν γράψει πως «η βασισμένη στις υφιστάμενες συνθήκες μας λαθεμένη θέση: “στον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του” … πρέπει ν’ αλλάξει στη φράση: “στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του”», θεωρώντας ως μία εκ των ουσιωδών αρχών του κομμουνισμού την άποψη – η οποία θεμελιώνεται στην εμπειρική γνώση της ανθρώπινης φύσης – ότι οι διαφορές διανοητικών ικανοτήτων δεν συνεπάγονται και διαφορές στις φυσικές ανάγκες, συνεπώς «η διαφορά στη δραστηριότητα, στην εργασία, δε δικαιολογεί καμμιάν ανισότητα, κανένα προνόμιο ιδιοκτησίας και απόλαυσης».[3]

Η κρυμμένη δύναμη της αγιότητας

ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ

Ο Ογκαστ Ντιλ, που υποδύεται τον Αυστριακό αγρότη Φραντς Γαιγκερσταίτερ, την πραγματική ζωή του οποίου περιγράφει η ταινία «Μια κρυφή ζωή» του Τέρενς Μάλικ, που προβάλλεται στους κινηματογράφους. Ο Γαιγκερσταίτερ αποκεφαλίστηκε από τους ναζί στις 9 Αυγούστου 1943, γιατί αρνήθηκε, μέχρι τέλους, να πολεμήσει.

Πριν από κάμποσους μήνες, τον Σεπτέμβριο 2018, έγραφα σε αυτήν εδώ τη στήλη για τον άγιο (beatus, για την ακρίβεια, από το 2007) της Καθολικής Εκκλησίας Φραντς Γαιγκερσταίτερ. Η μνήμη του τιμάται στις 9 Αυγούστου, ημέρα του αποκεφαλισμού του στην γκιλοτίνα από τους ναζί, το 1943, στη φυλακή του Μπράντενμπουργκ, στο Βερολίνο. Ευχόμουν εν κατακλείδι η ταινία του Τέρενς Μάλικ να κάνει γνωστότερη τη μνήμη του νεοφανούς αγίου και να προβληθεί και στην Ελλάδα, γιατί είχα διαπιστώσει με έκπληξη ότι ακόμη και φίλοι μου καθολικοί κληρικοί αγνοούσαν την ύπαρξή του. Η ταινία ήρθε πράγματι και προβάλλεται αυτές τις μέρες στις αίθουσες με αβέβαιη επιτυχία.

Ο Αυστριακός αγρότης Φραντς Γαιγκερσταίτερ, στο ορεινό χωριό Σανκτ Ράντεγκουντ των Αλπεων, δεν είναι αντιρρησίας συνείδησης, όπως γράφουν πολλοί σε ελληνικές και ξένες εφημερίδες, αλλά πιστός καθολικός, ενεργό μέλος της μικρής ενορίας του χωριού του, που παίρνει τοις μετρητοίς την εντολή «ου φονεύσεις» και το Ευαγγέλιο, που βάζει την κρίση και τη δικαιοσύνη του Θεού πάνω από την κρίση και τη δικαιοσύνη των ανθρώπων. Ζει μια ειρηνική αγροτική και οικογενειακή ζωή, μέσα στο κάλλος της φύσης και στην αιώνια εναλλαγή των εποχών. Η βία όμως θα φτάσει και εκεί· όταν ο πόλεμος σαρώνει όλη την Ευρώπη, κανείς δεν είναι προφυλαγμένος από τη βία του. Ο Φραντς δεν μπορεί να συνταχθεί με τον ναζισμό και τη φονική ιδεολογία του, γι’ αυτό και ρίχνει αρνητική ψήφο στο δημοψήφισμα (10 Απριλίου 1938) για την προσάρτηση της Αυστρίας, όταν το υπέρ επικράτησε με ποσοστό 97,75% (το γεγονός αυτό δεν ιστορείται στην ταινία), δεν παίρνει τα επιδόματα που δίνει το κράτος, δεν χειροκροτεί στις ναζιστικές ομιλίες, δεν δίνει τον οβολό του στον έρανο για τον ναζιστικό στρατό. Η κρίσιμη ώρα, ωστόσο, είναι η ώρα της επιστράτευσης. Ο Φραντς αρνείται να συμπολεμήσει με τους ναζί, γιατί απλούστατα ως χριστιανός αρνείται να σκοτώνει. Ο επίσκοπος προσπαθεί να τον μεταπείσει λέγοντάς του ότι έχει υποχρέωση να υπερασπιστεί την πατρίδα, ο αγρότης όμως ξέρει ότι κανένας πόλεμος δεν είναι ευλογημένος, απολύτως κανένας και για κανέναν λόγο. Η Εκκλησία, που σήμερα τον τιμά ως άγιο και μάρτυρα, την εποχή του μαρτυρίου του δεν ήταν μαζί του, πολλοί κληρικοί και λαϊκοί της μάλιστα υπήρξαν δραστήριοι ναζιστές. Οι συγχωριανοί του στρέφονται εναντίον του, εναντίον της γυναίκας του, ακόμη και εναντίον των τριών μικρών παιδιών του. Δεν λείπουν, ωστόσο, και οι μικρές πράξεις καλοσύνης.

Σολζενίτσιν : «Η αθεΐα, το πρώτο βήμα για τα γκουλάγκ»

Από: Aleksandr Solzhenitsyn, “Godlessness: the First Step to the Gulag”. Templeton Prize Lecture, 10 Μαΐου 1983 (Λονδίνο).

Πριν από περισσότερο από μισό αιώνα, ενώ ήμουν ακόμα παιδί, θυμάμαι να ακούω ορισμένους ηλικιωμένους να δίνουν την ακόλουθη εξήγηση για τις μεγάλες καταστροφές που έπληξαν τη Ρωσία: Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό, γι' αυτό συνέβησαν όλα αυτά.

Από τότε έχουν περάσει σχεδόν πενήντα χρόνια και όλα αυτά τα χρόνια διάβασα εκατοντάδες βιβλία, συγκέντρωσα εκατοντάδες προσωπικές μαρτυρίες και έχω ήδη συγκεντρώσει οκτώ τόμους της δικής μου προσπάθειας να κατανοήσω τα ερείπια που άφησε η αναταραχή αυτή. Αλλά αν μου ζητηθεί σήμερα να διατυπώσω όσο το δυνατόν πιο σύντομα την κύρια αιτία της καταστροφικής επανάστασης που αφάνισε περίπου εξήντα εκατομμύρια από τον λαό μας, δεν θα μπορούσα να το θέσω με μεγαλύτερη ακρίβεια παρά να επαναλάβω: Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό. Γι’ αυτό συνέβησαν όλα αυτά.

Επιπλέον, τα γεγονότα της ρωσικής επανάστασης μπορούν να γίνουν αντιληπτά τώρα, στα τέλη του αιώνα, σε σχέση με τα γεγονότα που συνέβησαν στον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό που προκύπτει εδώ είναι μια διαδικασία παγκόσμιας σημασίας. Και αν μου ζητηθεί να προσδιορίσω εν συντομία το κύριο χαρακτηριστικό ολόκληρου του εικοστού αιώνα, και εδώ δεν θα ήμουν σε θέση να βρω τίποτα πιο ακριβές και μεστό από το να το επαναλάβω για άλλη μια φορά: Οι άνθρωποι ξέχασαν τον Θεό.

Οι αποτυχίες της ανθρώπινης συνείδησης, που στερήθηκαν τη θεϊκή της διάσταση, αποτέλεσαν καθοριστικό παράγοντα σε όλα τα μεγάλα εγκλήματα αυτού του αιώνα. Το πρώτο από αυτά ήταν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και πολλά από τα σημερινά μας προβλήματα μπορούν να αναχθούν σε αυτόν. Ήταν ένας πόλεμος (η μνήμη του οποίου φαίνεται να ξεθωριάζει) όταν η Ευρώπη, γεμάτη υγεία και αφθονία, έπεσε σε ένα οργίλο ξέσπασμα αυτο-ακρωτηριασμού, που δεν μπορούσε παρά να χάσει τη δύναμή της για έναν αιώνα ή περισσότερο και ίσως για πάντα. Η μόνη πιθανή εξήγηση για τον πόλεμο αυτό είναι μια ψυχική έκλειψη μεταξύ των ηγετών της Ευρώπης λόγω της χαμένης συνειδητοποίησης μιας Ανώτατης Αρχής πάνω τους. Μόνο μια άθεη πικρία θα μπορούσε να παρακινήσει φαινομενικά χριστιανικά κράτη να χρησιμοποιήσουν δηλητηριώδη αέρια, ένα όπλο τόσο προφανές πέρα από τα όρια της ανθρωπότητας.

ΡΟΥΝΤΙ ΝΤΟΥΤΣΚΕ

Του Γιώργου Κρανιδιώτη

ΡΟΥΝΤΙ ΝΤΟΥΤΣΚΕ

Πρωτεργάτης του γερμανικού φοιτητικού κινήματος της δεκαετίας του '60. Εμφορούνταν από μια ιδιότυπη σύνθεση χριστιανοσοσιαλιστικών, μαρξιστικών και πατριωτικών ιδεών. Αντετίθετο και στην κεφαλαιοκρατία και στον “υπαρκτό σοσιαλισμό”.

Σαν σήμερα, το 1968, ο νεαρός ακροδεξιός Γιόζεφ Μπάχμαν τον πυροβολεί τρεις φορές. Μετά από πολύωρες εγχειρήσεις, επιζεί ως εκ θαύματος, αλλά πεθαίνει από επιπλοκή του τραυματισμού του 11 χρόνια αργότερα. Συγχώρησε τον επίδοξο δολοφόνο του και προσπάθησε να τον μυήσει στις σοσιαλιστικές ιδέες.

Χριστιανοί μαρξιστές

Του Γιώργου Κρανιδιώτη

Υπήρξαν, άραγε, ποτέ "χριστιανοί μαρξιστές"; Ο όρος φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, contradictio in terminis. Κι όμως, υπήρξαν! Ήταν οι Ρώσοι “νόμιμοι μαρξιστές” των τελών του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Ονομάσθηκαν "νόμιμοι" διότι εργάζονταν στις "νόμιμες", δηλαδή στις ντόπιες εφημερίδες. Επρόκειτο για τους Σεργκέι Μπουλγκάκοφ, Νικολάι Μπερντιάγεφ, Σίμoν Φρανκ κ.α.

Οι φιλόσοφοι αυτοί επηρεάσθηκαν από τον Γερμανικό Ιδεαλισμό, κυρίως από τον Χέγκελ και τον Καντ, και τόνισαν την αναγκαιότητα συνδέσεως της σοσιαλιστικής θεωρίας με μία ηθική αρχή, λ.χ. τη χριστιανική. Όταν εξορίσθηκαν από το μπολσεβικικό καθεστώς, ο Μπουλγκάκοφ και ο Μπερντιάγεφ διατύπωσαν αναλυτικότερα την εκδοχή του "χριστιανικού σοσιαλισμού”.

(Οι πληροφορίες ελήφθησαν από το βιβλίο του Δημήτρη Μπαλτά "Θέματα Ρωσικής Φιλοσοφίας", Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα, 2004. Την Κυριακή 14 Απριλίου, στις 12 μ.μ., ο Δημήτρης Μπαλτάς θα μιλήσει για το πρόβλημα του Θεού στη φιλοσοφία των παραπάνω διανοητών, στο Σπιτάκι του Αγίου Νικολάου Ραγκαβά, στην Πλάκα).

Χριστουγεννιάτικα έθιμα των Ελλήνων στην Αλβανία του Χότζα - Μυρένα Σερβιτζόγλου

Ο Ιωσήφ Στάλιν προσπαθούσε να συγκρατεί τον Ενβέρ Χότζα στον πόλεμο που είχε εξαπολύσει κατά της Εκκλησίας και του θρησκευτικού αισθήματος με την άνοδό του στην εξουσία το 1944. Σε μία συνάντησή τους στη Μόσχα, ο Στάλιν του συνέστησε: «Μην παίρνεις μέτρα. Η θρησκεία έχει βαθιές ρίζες στη συνείδηση και την ψυχολογία του λαού, θα έχεις προβλήματα». Στο βιβλίο του «Με τον Στάλιν», ο Αλβανός δικτάτορας θυμάται: «Έχεις πολλούς Χριστιανούς; με ρώτησε ο Στάλιν. Να μη φοβάσαι τους ορθόδοξους, δεν είναι φανατικοί, να φοβάσαι τους καθολικούς γιατί έχουν πίσω τους το Βατικανό».

Παρά ταύτα, το έτος 1967, ενώ ο Στάλιν δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή για να τον «συνετίσει», ο Χότζα κηρύττει την Αλβανία το πρώτο «αθεϊστικό κράτος» στον κόσμο και δια νόμου απαγορεύει κάθε «φασιστική, θρησκευτική, πολεμοκάπηλη, αντισοσιαλιστική δραστηριότητα και προπαγάνδα». Ιερείς ξυρίζονται, απεκδύονται τα ράσα, όσοι δεν συμμορφώνονται συλλαμβάνονται, βασανίζονται, εκτελούνται. Ναοί και μονές καταστρέφονται όταν δεν αλλάζουν χρήση, πιστοί διώκονται κατά την τέλεση των θρησκευτικών τους καθηκόντων και εθίμων.

Μέχρι το 1990, την πτώση δηλαδή του καθεστώτος, οι Έλληνες της Νοτίου Αλβανίας, τα μέλη της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας τιμούσαν εν κρυπτώ ή με ευφάνταστες παραλλαγές την ορθόδοξη θρησκευτική τους πίστη.

Χειμάρρα

«Στη Χειμάρρα, η λέξη «σ(τ)ρίνα» ακουγόταν πριν το ’90 την περίοδο των εορτών Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Η χρήση της ατόνησε με τη μαζική φυγή των Χειμαρραίων τη δεκαετία του ’90 και την εισαγωγή των ελλαδικών εθίμων. Οι ρίζες της στρίνας ανάγονται στην Βυζαντινή περίοδο και συνδέονται με τους καλαντιστές και το νόμισμα που ελάμβαναν ως δώρο. Η στρίνα σαν λέξη αλλά και σαν παράδοση δείχνει πόσο ισχυρές είναι οι ρίζες ενός λαού και πως μπορούν να εγγυηθούν την επιβίωσή του ακόμη και όταν όλα τα κλαδιά κόβονται βίαια.

Η σχέση κομμουνισμού και Χριστιανισμού

Του Αλέξανδρου Κουτσομητόπουλου *

“Η…επαναστατική κομμουνιστική οργάνωση που ίδρυσαν οι μαθητές του Ιησού Χριστού…”, Ριζοσπάστης, Χριστούγεννα 25/12/ 1 9 2 4!

Πρωτοσέλιδο ανυπόγραφο άρθρο, αλλά επειδή τότε Αρχισυντάκτης ήταν ο ιστορικός “Γιάννης Κορδάτος”, μάλλον…

Από τότε στην ευρύτερη σοσιαλιστική, κομμουνιστική και αναρχική Αριστερά, πολλά έχουν αλλάξει σχετικά με τη θεώρηση και εκτίμηση της θρησκείας σαν “όποια του λαού”, του “κληρικοφασιμού των ρασοφόρων” η και για το δικαίωμα του λαού προσφυγής στη “μεταφυσική λυτρωτική θρησκευτική φαντασία” σαν αποκούμπι στη δυστυχία του.

Αποκορύφωμα η αποδοχή κ΄συμμετοχή του “λαϊκού κλήρου” δίπλα στους Αντάρτες του Άρη & του ΕΛΑΣ, μια εξήγηση για αυτή τη θεώρηση για την τότε Αριστερά δίνει το άρθρο του Νίκου Ζαχαριάδη το 1946΄, επίσης στον “Ριζοσπάστη”, υπέρ της “Ορθοδοξίας” σαν στοιχείο της Ελληνικής αγωνιστικής “λαϊκής παράδοσης” που πρέπει ν΄αναγνωρίζουν οι κομμουνιστές ( όποιος επιθυμεί να διαβάσει τα κείμενα αυτά θα πρέπει να πατήσειι με το ποντίκι πάνω τους και να τις μεγενθύνει στην οθόνη του υπολογιστή του ).

Και βέβαια μετά το 1960, στην περίοδο της έκρηξης των λαϊκών Αντι- αποικιακών Εθνικοαπλευθερωτικών Κινημάτων σε όλο τον κόσμο, εκτός από την Δυτική “Ευρώπη” που απολάμβανε τις σοσιαλδημοκρατικές “κατακτήσεις” της εργατικής τάξης- ΠΑΡΑΧΩΡΉΣΕΙΣ σκοπιμότητας ( λόγω του “αντίπαλου δεόυς” στην Ανατολική Ευρώπη” ), αναπτύχθηκε στη Νότια Αμερική από Καθολικούς η “Θεολογία της Απελευθέρωσης”, η οποία μαζί με τον Ιερωμένο – μάρτυρα “Camilo Torres” έστειλε πολλούς του Κλήρου και καθολικούς πιστούς – Ένοπλους στα Καστρικά & Γκεβαρικά “κομμουνσιτικά αντάρτικα” ( η “θεολογία της απελευθέρωσης” αποκηρύχτηκε βέβαια από το “Βατικανό”) ενάντια στις δικτατορίες, τη φτώχεια και τη βάρβαρη Βόρειο – αμερικάνικη ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση και καταπίεση στην Αμερικάνικη Ήπειρο και στον Κόσμο όλο.