Η Fairuz έχασε τον γιο της Ziad στις 26 Ιουλίου. Ένα κομμάτι του κόσμου της κατέρρευσε μέσα σε μια στιγμή σιωπής.

Του Μάνου Λαμπράκη 

Η σιωπή της Fairuz στην κηδεία του Ziad δεν είναι απλώς ιδιωτική θλίψη, είναι μια άρνηση του κόσμου όπως είναι, μια παύση που διαρρηγνύει την ψευδαίσθηση ότι η γλώσσα μπορεί να παρηγορήσει. Στη σιωπή αυτή συναντάται το πένθος και η πολιτική, η ίδια η πράξη της αποχής από τον λόγο γίνεται άρνηση του κυνισμού της εποχής. Η γυναίκα που ύμνησε τα πάθη του Χριστού με φωνή καθαρή, σχεδόν αναστάσιμη, τώρα καταθέτει τη φωνή της. Δεν ψάλλει, δεν μιλά, γιατί η απώλεια δεν είναι αφήγηση, είναι ρήγμα.

Ο Ziad ήταν ο γιος της και ταυτόχρονα ένας από τους λίγους καλλιτέχνες του Λιβάνου που αρνήθηκαν να υπηρετήσουν τις μυθολογίες της εξουσίας. Με το θέατρο και τη μουσική του, έστησε καθρέφτες μπροστά σε κοινωνίες εγκλωβισμένες στον πόλεμο, στις φυλές, στις διαιρέσεις. Η τέχνη του αρνήθηκε την «ουδετερότητα», έγινε αιχμηρό πολιτικό σώμα. Τώρα αυτό το σώμα απουσιάζει, και η απουσία του είναι πιο εύγλωττη από κάθε παρουσία, γιατί θυμίζει ότι η ελευθερία, όταν εκφέρεται χωρίς υπολογισμό, συνήθως πληρώνεται με μοναξιά, φθορά και σιωπή.

Η Fairuz, στα 90 της, στέκεται μέσα σε αυτή τη σιωπή. Σαν την Παναγία στο Σταυρό, δεν ακολουθεί τους μαθητές που σκορπίζουν, μένει κάτω από το ξύλο, το οποίο στην περίπτωσή της είναι η άβυσσος μιας χώρας και ενός παιδιού που σηκώνει το βάρος της ιστορίας. Η Εκκλησία της Κοιμήσεως στην Bikfaya, στην οποία τελέστηκε η εξόδιος ακολουθία, γίνεται σκηνή όχι θρήνου αλλά άχρονου πένθους: ο γιος κείται νεκρός, αλλά η μητέρα δεν τον προσφέρει στο κοινό βλέμμα ως αντικείμενο συγκίνησης. Τον προσφέρει στη σιωπή, εκεί όπου η θρησκευτική πράξη συναντά την πολιτική της αντίστασης: δεν θα υπάρξει εύκολη λύτρωση, δεν θα υπάρξει δημόσια εξήγηση.

...είναι οι ακριβές σιωπές των μορφωμένων, των «σοβαρών», των «ανώδυνων» που επιτρέπουν στη βαρβαρότητα να παραμένει η κανονικότητα.

Του Μάνου Λαμπράκη 

Υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων που στέκεται πάντα λίγο πιο πίσω.

 Δεν μιλούν ποτέ δημόσια για ό,τι καίει. Δεν παίρνουν θέση για το προσφυγικό, για τις εκκενώσεις, για τη βία, για το δικαστικό σύστημα, για την εκπαίδευση, για τη φτώχεια, για την κακοποίηση, για τις σφαγές.

 Έχουν πάντοτε μια δικαιολογία: δεν είναι η στιγμή, δεν έχουν όλες τις πληροφορίες, δεν θέλουν να αδικήσουν καμία πλευρά, δεν θέλουν να ταυτιστούν με κανένα στρατόπεδο. Παρουσιάζονται ως νηφάλιοι, ως άνθρωποι της «διαλεκτικής», της «πνευματικότητας», του πολιτισμού.

 Είναι όμως συνεπείς μόνο σε ένα πράγμα: στο να μην διαταράξουν ποτέ τη θέση τους μέσα στο σύστημα που τους βολεύει. Η σιωπή τους είναι επιλογή διατήρησης. Είναι στάση αποτροπής οποιασδήποτε σύγκρουσης που θα μπορούσε να τους αποσυνδέσει από το προνόμιο.

Κάθε φορά που ένας «ουδέτερος» λέει πως «δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο», αυτό που κάνει δεν είναι να φωτίσει τη γκρίζα ζώνη, αλλά να θολώσει το προφανές. Είναι αυτοί που δεν θα καταγγείλουν ποτέ κάτι, αλλά θα σου πουν να είσαι προσεκτικός όταν εσύ καταγγέλλεις. 

Είναι εκείνοι που θα ζητήσουν «ψυχραιμία» όταν δολοφονούνται παιδιά, θα προτείνουν «διάλογο» όταν φιμώνονται στόματα, θα μιλήσουν για «δύσκολες ισορροπίες» όταν παραβιάζονται σώματα. Δεν είναι αμέτοχοι. Είναι ενεργοί σταθεροποιητές του καθεστώτος. Δεν τους ενδιαφέρει η αλήθεια, ούτε η δικαιοσύνη. Τους ενδιαφέρει να μην καούν οι γέφυρες τους. Είναι οι επαγγελματίες της μη τοποθέτησης. Οι προνομιούχοι των καιρών που παριστάνουν τους υπεράνω.

Πρέπει να αρχίσουμε να τους κοιτάμε με καχυποψία. Να μην τους θεωρούμε απλώς ψύχραιμους, αλλά να αναρωτιόμαστε: 

τι προστατεύουν με τη σιωπή τους; 

ποια διαπλοκή τους κρατά άφωνους; 

τι περιμένουν για να μιλήσουν και γιατί δεν το έκαναν ακόμα; 

Οι εποχές που ζούμε δεν συγχωρούν τη σιωπή. Όποιος δεν τοποθετείται απέναντι στο άδικο, έχει τοποθετηθεί ήδη δίπλα του.

 Δεν είναι οι κραυγές του φασισμού που διαμορφώνουν την κοινωνική συνθήκη· είναι οι ακριβές σιωπές των μορφωμένων, των «σοβαρών», των «ανώδυνων» που επιτρέπουν στη βαρβαρότητα να παραμένει η κανονικότητα.

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/1EBGiG3Ddm/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com