Έφυγε ο Χρήστος Γιανναράς

Ο Δάσκαλος έφυγε σήμερα από κοντά μας. Αφήνει πιο φτωχό τον ελληνισμό, θα λείψει από τα γράμματα του τόπου. 

Ο Χρήστος Γιανναράς ήταν μια πυξίδα, σηματωρός στα δύσκολα και έφυγε την πιο δύσκολη ώρα....

Αιωνία η μνήμη του!

Παλιότερες αναρτήσεις στο Γερομοριά και κείμενα του Χρήστου Γιανναρά ή κριτική στο έργο του ΕΔΩ

«Το μεγαλύτερο δώρο στη ζωή είναι ν’ αγαπήσεις και ν’ αγαπηθείς»

_________****________

Χρῆστος Γιανναρᾶς: Ὀρθοδοξία καὶ Δύση στὴ Νεώτερη Ἑλλάδα [ΠΟΛΥΤΟΝΙΚΟ!]

[Ἀκολουθεῖ βιβλιοκριτικὴ καὶ ὁλόκληρο τὸ πρῶτο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου.]

Βιβλιοκριτική τοῦ Ἀνδρέα Φαρμάκη [*], 20-8-2002

Θυμᾶμαι μιὰ κριτικὴ γιὰ τὸ βιβλίο «Ὀρθοδοξία καὶ Δύση στὴ Νεώτερη Ἑλλάδα» τοῦ Χρήστου Γιανναρᾶ -ποῦ τὴν διάβασα; Ἔλεγε κάποιος ἐνθουσιασμένος κριτικὸς πὼς τὸ βιβλίο αὐτὸ τοῦ Γιανναρᾶ εἶναι μιὰ βραδυφλεγὴς βόμβα στὰ θεμέλια τῶν ἐκσυγχρονισμένων σημερινῶν ἐπιλογῶν μας -καὶ δὲν μπορεῖ, ἀργὰ ἢ γρήγορα θὰ σκάση (ἦταν πρὸ ἑξαρθρώσεως καὶ μποροῦσες ἀκόμα νὰ μιλᾶς ἔτσι). Διάβασα ἀλλοῦ ὅτι τὸ βιβλίο αὐτὸ «πρέπει νὰ ἔχει συμβάλλει στὸ δημόσιο διάλογο τὰ τελευταία χρόνια».

Ὄχι, δὲν συζητᾶνε στοὺς τάφους οἱ νεκροί. Τρῶνε βροῦβες κι αὐτὲς μεταλλαγμένες.

Δὲν ὑπάρχει δημόσιος διάλογος. Καμμία βόμβα δὲν ἔσκασε -καὶ τότε ἔσκασε ὁ πυροκροτητὴς στὰ χέρια τοῦ Γιανναρᾶ. (Αὐτὴ εἶναι ἡ βασικὴ αἰτία τῆς ἀπάνθρωπης ἀπαγοήτευσίς του. Ἐργάστηκε χρόνια πολλὰ καὶ εἰσέπραξε σιωπὴ καὶ χυδαία συκοφαντία. Ἔφτασε νὰ ζητᾶ τὴν ἀναγνώρισι τοῦ… Πρετεντέρη. Δυστυχῶς, ζῶ σὲ μιὰ χώρα ποὺ κανεὶς καὶ τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ πείση τὸν Γιανναρὰ γιὰ τὴν σπουδαιότητα -καὶ τὴν ὀμορφιά!- τοῦ ἔργου του. Αὐτὸ -κυρίως αὐτὸ- λέγεται παρακμή.)

(Ὅπως ἔχει πεῖ ὁ ἴδιος -ὅταν πῆρε τὴν ἕδρα στὸ Πάντειο-, διαδήλωσε ἐναντίον του -μὲ πανώ!- ἡ ΚΝΕ. Κι ἔλεγε ἔκπληκτος ὁ Γιανναρᾶς: μὰ δὲν πρόκειται γιὰ ἕναν δημόσιο διάλογο, γιατί τί ἄλλο εἶναι ἕνα Πανεπιστήμιο; Θέλουν νὰ μὲ ἀποκλείσουν; Ὕστερα, ἢ πρίν, δὲν θυμᾶμαι, μὲ τὸν ἴδιο τρόπο, τὸν ἐξεδίωξε ἀπὸ τὸ ΒΗΜΑ ὁ Μαρωνίτης. Ἔγραψε δημοσίως, στὴν ἴδια σελίδα τῆς ἐφημερίδος, πὼς δὲν μπορεῖ αὐτὸς ὁ μέγας, συγκάτοικο τὸν Γιανναρᾶ -ἢ αὐτὸς ἢ ὁ Γιανναρᾶς, νὰ διαλέξουν. Καὶ κράτησαν -φυσικὰ- τὸν Μαρωνίτη. Πρόσθεσε σ᾿ αὐτὰ τὴν ἐχθρότητα τῶν συναδέλφων του, τὴν σιωπὴ μὲ τὴν ὁποία φάσκιωσαν τὸ ἔργο του, τὶς συκοφαντίες -τὶς ὁποῖες ἀκολούθησαν οἱ γνωστὲς δίκες. Μιὰ φορά, σὲ ἐκπομπὴ τῆς ΕΤ2, ὅπου μεταξὺ ἄλλων καὶ ὁ Γιανναρᾶς, ἔπεσε τηλέφωνο κυβερνητικὸ νὰ τὸν ἐξαφανίσουν. Αὐτὸς εἶναι ὁ δημόσιος διάλογος.

Εἶναι ἀσφαλῶς καὶ ὁ χαρακτήρας του. Ἀλλὰ καὶ οἱ ἀπὸ δῶ περίπου τὰ ἴδια. Ὡς καὶ καλόγερος ἐξ Ἁγίου Ὅρους γυρνοῦσε σὲ ραδιόφωνα, συλλόγους καὶ ἐνορίες, πὼς τάχα ὁ Γιανναρᾶς εἶναι αἱρετικὸς -περίπου Νεογνωστικὸς ἂς ποῦμε- ποὺ πιστεύει πὼς μὲ τὸ θεῖο ἡ ἕνωσι συμβαίνει μὲ τὸν ἔρωτα. Δημόσιος διάλογος! Ὡραῖο τὸ καλαμπούρι. Ὅμως τὸ ἔργο του ὑπάρχει κι ἂν εἴμαστε τυχεροὶ καὶ προλάβουμε -μακάρι!- θ᾿ ἀνθίση μιὰ ἡμέρα. Ὅταν ξαναβγῆ ὁ ἥλιος. (Θὰ σκάση ἤθελα νὰ πῶ.)

[* Διατηρήθηκε ἡ ὀρθογραφία τοῦ συγγραφέως.]

==============================================================================

[Ἀκολουθεῖ τὸ πρῶτο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου.]

Ὁ Ἱστορικὸς Ὁρίζοντας

Σπουδάζουμε τὴν ἱστορία τοῦ «νεώτερου» Ἑλληνισμοῦ μὲ ἀφετηρία, συνήθως, τὴν πτώση τῆς Κωνσταντινούπολης (1453). Ἦταν ἡ τελικὴ πράξη στὴν κατάρρευση τοῦ «βυζαντινοῦ» -ὅπως λεμὲ σήμερα- Ἑλληνισμοῦ, τὸ τέλος τῶν «μέσων» καὶ ἡ ἀρχὴ τῶν «νεώτερων» χρόνων τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας. 

Π. Ήφαιστος, Οι αυτοκαταστροφικές διαχρονικές και σύγχρονες εμφύλιες διαιρέσεις των Ελλήνων

Με αφορμή την επέτειο της τελευταίας μεγάλης συμφοράς των Ελλήνων του Ιουλίου 1974 –χουντικό πραξικόπημα και τουρκική εισβολή στην Κύπρο–, αξίζει μια σύντομη αναδρομή στα αίτια πολλών συμφορών του παρελθόντος. Οι εμφύλιες συγκρούσεις είναι σημαντικό αρνητικό χαρακτηριστικό της διαδρομής των Ελλήνων από τα Ομηρικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας.

Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ήταν η κορύφωση των εμφύλιων συγκρούσεων. Αντί το κλασικό κρατοκεντρικό σύστημα να εξελιχθεί σε μια μετακρατοκεντρική κοσμόπολη αυτεξούσιων πόλεων-κρατών που θα ήταν εντολέας μιας κεντρικής Ελληνικής εξουσίας –όπως επιτεύχθηκε μετά από αιώνες με την Βυζαντινή κοσμόπολη-κοσμοσύστημα, συγκρούστηκαν και διαιρέθηκαν ακόμη περισσότερο.

Για τις διαδρομές βλ. περιγραφές σε βιβλία του Κοντογιώργη που περιγράφει την διαδρομή της Ελληνικότητας και τις διαχρονικές κοσμοσυστημικές τάσεις.

Ο Μέγας Αλέξανδρος θα πετύχαινε μια κοσμόπολη πολύ νωρίτερα και πολύ ευρύτερα αλλά πέθανε πρόωρα. Συντομεύοντας λέμε ότι παρόμοιες διαιρέσεις παρατηρήθηκαν και στο Βυζάντιο με αποτέλεσμα να διευκολυνθεί η κατάληψη της Βασιλεύουσας Πόλης από τους Σταυροφόρους. Δύο αιώνες μετά οι Οθωμανοί κατέλαβαν ότι απέμεινε μαζί και την Βασιλεύουσα Πόλη.

Οι εμφύλιες διαιρέσεις δεν έλειψαν από την Ελληνική Επανάσταση μετά το 1821. Τέλος της δεκαετίας, πάντως, διαφάνηκε διέξοδος όταν μια από τις μεγαλύτερες ηγετικές και πνευματικές μορφές των Ελλήνων, ο Ιωάννης Καποδίστριας, ανάλαβε κυβερνήτης. Θα κατάφερνε πολύ πιθανό να τετραγωνίσει τον κύκλο επιτυγχάνοντας αυτό μου θα έκανε τους Έλληνες αληθινά ανεξάρτητους:

• Ισχυρό κεντρικό κράτος σύμφωνα με τις προδιαγραφές της σύγχρονης εποχής,
• δημοκρατία στις Πόλεις στο επίπεδο των Ελληνικών κοινοτήτων,
• δημοκρατία στο επίπεδο όσον αφορά τις σχέσεις κράτους-κοινωνίας και
• στρατηγική που λάμβανε υπόψη τα γεωπολιτικά και στρατηγικά δεδομένα της εποχής.

Αυτό βασικά ήταν το στοίχημα τότε και αυτό είναι το στοίχημα σήμερα. Στοίχημα και ταυτόχρονα προϋπόθεση εάν οι Έλληνες θα είναι πολιτικά κυρίαρχοι/ελεύθεροι εντός ενός πραγματικά ανεξάρτητου εθνοκράτους.

Οι ξένοι εκμεταλλεύτηκαν και πάλι τις εμφύλιες διαιρέσεις ο Καποδίστριας δολοφονήθηκε και επήλθε η ξενοκρατία που καλά κρατά μέχρι τις μέρες μας. Οι Έλληνες δεν απόκτησαν ακόμη ένα αληθινά ανεξάρτητο κράτος.

Τις διαιρέσεις πριν και μετά το 1922 ακολούθησαν τα … ξένα κόμματα που έφεραν ακόμη και ξενικά ονόματα και των οποίων οι οπαδοί τους διαδήλωναν με ξένες σημαίες. Τόσο καλά.

Διονύσης Χαριτόπουλος: Οι διάφοροι ανησυχούντες για την προς τα έξω εικόνα μας είναι κατά κανόνα ξενοσπουδαγμένα ανθρωπάρια που περιφρονούν τον τόπο τους

Μόλις πρωτοανοίξαμε τα μάτια μας ως ξαναγεννημένο ελληνικό κράτος, μας δείξανε το είδωλο της Δύσης. Εκεί ήταν οι κυρίαρχοι του σύγχρονου κόσμου και, αν θέλαμε να προοδεύσουμε, στα δυτικά κράτη έπρεπε να προσκολληθούμε και σ’ αυτά να μοιάσουμε.

Η Δύση έγινε ο μόνος προορισμός μας.

Έκτοτε, από το 1830 μέχρι σήμερα, οι ξένοι και οι ντόπιοι παιδονόμοι μάς επιτηρούν σχολαστικά. Και, κάθε φορά που προσπαθούμε να ξεφύγουμε και να κάνουμε το δικό μας, μας μαλώνουν• δεν αρκεί να “ανήκομεν στη Δύση”, πρέπει να αντιγράψουμε τους Δυτικούς σε όλα τα σουσούμια τους.

Ιδίως τελευταία, με τη φούσκα της παγκοσμιοποίησης, κάποιοι ντόπιοι κράχτες του ολοσχερούς εκδυτικισμού κατάντησαν υστερικοί.

Πολιτικοί ταγοί και δημοσιολογούντες συγχύζονται υπέρμετρα με κάθε γηγενές έθος που επιβιώνει ακόμη. Αν στον Λαγκαδά αμολάγαμε ταύρους στους δρόμους όπως στην Παμπλόνα, θα ήταν περισσότερο ανεκτό από τα Αναστενάρια. Αν φοράγαμε σκοτσέζικο κιλτ σαν τον Σον Κόνερι στις επίσημες στιγμές, θα ήταν πιο αποδεκτό από τη φουστανέλα.

Κι αν γίνει καμιά στραβή -ζωντανή χώρα είμαστε-, οι ετερόφωτοι ψαλιδόκωλοι μας επισείουν περιδεείς το φόβητρο των άλλων• οι γνωστοί σαχλαμαράκηδες ξεσπαθώνουν στα κανάλια: “πάλι γελάνε μαζί μας” και “τι θα πουν οι ξένοι”. Μας εθίζουν να τρέμουμε το CNN όπως παλιά την κουτσομπόλα της γειτονιάς μη μας πιάσει στο στόμα της.

Είναι φανερό πως οι άνθρωποι πάσχουν.

Η πολιτισμική διαφορά και η εθνική ιδιαιτερότητα εκλαμβάνονται από το συρρικνωμένο Εγώ τους σαν μειονέκτημα. Όπως ο σπουδαγμένος σκερβελές που ντρέπεται για το τσεμπέρι της μάνας που τον σπούδασε.

Μάλλον δεν έχουν επίγνωση πού φύτρωσαν.

Εδώ είναι Ελλάδα.

Είμαστε στη Βαλκανική Χερσόνησο, αλλά δεν είμαστε Σλάβοι• συνορεύουμε με την Ανατολή, αλλά δεν είμαστε μουσουλμάνοι• ανήκουμε στην Ευρώπη, αλλά δεν είμαστε Δυτικοί.

Τι είμαστε; Έλληνες.

Αυτό κάποιοι συμπλεγματικοί δεν μπορούν να το αντέξουν.

Αδυνατούν να επωμιστούν την ιδιαιτερότητά μας. Με την πρώτη επίκριση γονατίζουν. Καμία αυτοπεποίθηση• καμία υπερηφάνεια γι’ αυτή τη μοναδικότητα που μας χαρίστηκε. Η συγγένεια και η ομοιότητα παρέχουν ασφάλεια, ενώ εμείς βιώνουμε την ευλογία και την κατάρα που ορίζουν το μοναχοπαίδι. Το οποίο δεν είναι a priori ούτε καλύτερο ούτε χειρότερο από τα άλλα παιδιά• είναι απλώς μοναχοπαίδι, με τις δικές του κληρονομιές και τα δικά του γνωρίσματα.

Τα επιπόλαια ρεπορτάζ του τύπου “πώς μας βλέπουν οι ξένοι”, που εμφανίζονται κάθε τόσο στα έντυπα, θέτουν κυρίως οικονομοτεχνικά κριτήρια, και γι\’ αυτό τα συμπεράσματα μας αδικούν.

Δεν είμαστε δυνατοί σε αυτά. Αλλού είναι οι επιδόσεις μας.

Παγκοσμιοποίηση και συλλογική Αυτοκατανόηση - Θεόδωρος Ζιάκας

Περίληψη (2019)

Αφορμή για το παρόν κείμενο στάθηκαν οι επιθέσεις για την άλωση της στοιχειώδους εκπαίδευσης εκ μέρους του ιστοριογραφικού εθνομηδενισμού.

Ο συγγραφέας διαπιστώνει κατ’ αρχάς τη σύμπτωση των επιθέσεων αυτών με την γενικότερη ανθρωπολογική παρακμή και πτώση του νεωτερικού πολιτισμού στον μεταμοντέρνο μηδενισμό, όπου το άτομο μαζοποιείται, διασπάται και εισβάλλει μέσα του το κενό συλλογικότητας που συνοδεύει την κοινωνική ανάπτυξη του συστημικού ατομικισμού. «Δεν υπάρχει κοινωνία – υπάρχουν μόνο τα άτομα και το κενό!». Η άλλη όψη της πτώσης στην κατάσταση αυτή είναι η ανάπτυξη της Παγκοσμιοποίησης ως συστηματικής υπονόμευσης και καταστροφής των τριών πυλώνων αναπαραγωγής του εθνοκρατικού κεκτημένου: του Θυσιαστηρίου, της Σχολής και του Πολιτικού. Ο καθ’ ημάς ιστοριογραφκός ρεβιζιονισμός εντάσσεται έτσι στην παγκόσμια υπερατλαντική στρατηγική για την προσαρμογή του Εκπαιδευτικού πυλώνα των εθνών στο εθνομηδενιστικό Dictatus της Παγκοσμιοποίησης.

Ο νεωτερικός πολιτισμός στη φάση της μεταμοντέρνας παγκοσμιοποίησής του καταστρέφει, ο ίδιος τα υποκείμενα που τον έχουν δημιουργήσει. Γιατί το κάνει αυτό; Γιατί και σε τι τον εμποδίζει ο βεστφαλιανός εθνοκρατικός «ατομικισμός»; Σε τι κόσμο οδηγεί άραγε η συστηματική προσπάθεια καταστροφής της όποιας εθνοκρατικής αυτεξουσιότητας;

Αντιλαμβανόμενος τον πολιτισμό του ως την απάτητη κορυφή της ιστορικής Προόδου, ο σύγχρονος άνθρωπος αδυνατεί να συλλάβει το πρόβλημα. Ωστόσο υπάρχει ιστορικό παράδειγμα πολιτισμού που να έχει υπερβεί τα όρια του οικείου συστήματος πατρίδας και να έρθει αντιμέτωπος με το ίδιο πρόβλημα. Υπέστη τρομερές  καταστροφές ώσπου να φτάσει στη λύση που θα του επιτρέψει να σταδιοδρομήσει για άλλα χίλια χρόνια. Αυτός ήταν ο ελληνικός πολιτισμός.

Εξετάζοντας, το παλιό τούτο κείμενο, τον μεταμοντέρνο εθνομηδενισμό υπό το φως του ελληνικού παραδείγματος συμβάλλει στην αναγκαία αποστασιοποιημένη διερεύνηση του προβλήματος.  Συνδυάζει προς τούτο την κοινωνιο-οντολογική οπτική του συγγραφέα με την αντίστοιχη κοσμοσυστημική οπτική του καθ. της πολιτικής επιστήμης και οξυδερκούς μελετητή της ελληνικής Ιστορίας κ. Γ. Κοντογιώργη.

Ι.

Σε αντίθεση με τους εκσυγχρονιστές του 19ου αιώνα, οι οποίοι μάχονταν για την ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης, οι εκσυγχρονιστές του 21ου αγωνίζονται για την αποδόμησή της. Η πρόσφατη διαμάχη για το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ’ Δημοτικού πιστοποίησε την κυριαρχία της εθνομηδενιστικής εκσυγχρονιστικής ιστοριογραφίας στην ελληνική Εκπαίδευση. Και συγχρόνως τον εξοβελισμό της ελληνοκεντρικής.

ΒΙΝΤΕΟ – Εκδήλωση Άρδην & Cognosco Team: «Για την εθνική ταυτότητα – Είναι η διατήρησή της επίκαιρη;»

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 13 Απριλίου η εκδήλωση με θέμα «Είναι η διατήρηση της εθνικής ταυτότητας επίκαιρη;» σε συνεργασία της δημοτικής κίνησης «Αθήνα για την Ελλάδα» και της ιστοσελίδος cognoscoteam.gr

Ομιλητές ήταν ο Γιώργος Καραμπελιάς, υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων και συγγραφέας, ο Μάριος Νοβακόπουλος(Διεθνολόγος), ο Νίκος Παππάς (Πολιτικός Επιστήμονας – Ιστορικός) και ο Μιχάλης Ρέττος (Φιλόλογος – ιστορικός).

ΝΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΟΥΜΕ ΤΑ "ΠΕΖΟΥΛΙΑ" ΜΑΣ....

Από Νίκος Σταθόπουλος

ΟΛΕΣ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΠΙΑΣΑΡΙΚΕΣ "ιδεολογίες του δρόμου-ταξιδιού", έχουν στόχο και εχθρό τα θρυλικά "πεζούλια" μας

...επιδιώκουν να κάνουν τον άνθρωπο νομάδα, τουρίστα, πλανόδιο, να κάψουν τις ρίζες, να κάνουν το χώμα "πίστα" για παιχνίδια

...και με αυτή την απόσπαση από το "έδαφος", να φτιάξουν έναν μετέωρο ανθρωπότυπο που θα θεωρεί εντελώς "φυσική" και "αυτονόητη" την εξουσία του τραπεζιτικού χρήματος και των εμπορευμάτων...

...ο "Οδυσσέας" δεν είναι ένας "ονειροπόλος ταξιδιάρης", αλλά ένας αεί ρομαντικός του πόθου για μια πατρίδα που θα αγαπηθεί πια μέσα από έναν πλούτο κατακτημένων οριζόντων και βιωμένων εμπειριών...

...κι αυτός ο "Οδυσσέας" καμιά σχέση δεν έχει με τα κούφια νευρόσπαστα του "όλα είναι δρόμος"..ο "Οδυσσέας" επιστρέφει για να "καταπιεί" τους μνηστήρες, δηλαδή για να αποκαταστήσει το βασίλειο της θεμελιώδους καρδιάς του...

...τα "πεζούλια" είναι η λογοτεχνική παράσταση των σταθερών του ανθρώπου με ταυτότητα, είναι η εικόνα τού "τόπου" όπου ο άνθρωπος μεγαλώνει σαν αυτόνομη προσωπικότητα σε μια κοινότητα αδελφών και συντρόφων

...τα "πεζούλια" δεν είναι το παρακμιακό "κόλλημα" στα "πατροπαράδοτα", αλλά το σταθερό πάτημα του ολοκληρωμένου ανθρώπου που χωρίς αυτή την αφετηρία είναι φτερό στον άνεμο

...αυτά τα "πεζούλια" πρέπει να κατανοήσουμε και να εκσυγχρονίσουμε σήμερα

..να ξεκολλήσουμε από ανώριμες ανασφάλειες και να τα δούμε σαν προδιαγραφές μιας συλλογικής ύπαρξης που ξέρει και μπορεί να ανανεώνει τη μοίρα της...

..η ορίζουσα "ντιρεκτίβα" της εποχής είναι: 

ΝΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΟΥΜΕ ΤΑ "ΠΕΖΟΥΛΙΑ" ΜΑΣ....

Να πιαστούμε από την ψυχή μας…/Του Λαοκράτη Βάσση

 

Οι καιροί είναι δύσκολοι. Στους δύσκολους καιρούς τείνουμε να αναζητούμε βοήθεια απ’ έξω. Όμως αυτό είναι λάθος. Είναι προς τα μέσα που πρέπει να ψάξουμε. Στους δύσκολους καιρούς «πρέπει να κρατηθούμε από την ψυχή μας!»

Από τότε που ξεκίνησαν οι υπογραφές των μνημονίων η κατάσταση της χώρας συνεχώς όλο και να χειροτερεύει. Η ηγέτιδα τάξη, για πάρα πολλούς λόγους δεν έχει αντιληφθεί τα βαθύτερα αίτια της κρίσης που περνάει ο τόπος. Και, βεβαίως, αφού δεν έχει αντιληφθεί τα βαθύτερα αίτια, δεν έχει καταστρώσει και σωστή στρατηγική εξόδου από την κρίση.

Είμαστε σε διαρκή πτώση, χωρίς όμως να συνειδητοποιούμε εις βάθος την κατάστασή μας. Συνήθως τις μεγάλες κρίσεις τις συνοδεύει ένα σύμπτωμα: Είναι σαν να κουβαλάνε ναρκωτικό, εξαιτίας του οποίου οι άνθρωποι που υφίστανται τις κρίσεις δεν καταλαβαίνουν τα βαθύτερα αίτιά τους. Ή, αλλιώς, σαν να τις συνοδεύει αυτό που θα λέγαμε «σύνδρομο Τιτανικού». Δεν έχουμε φτάσει, όμως, ακόμα στον πάτο της κρίσης. Κατρακυλάμε. Διαρκώς κατρακυλάμε.

Υπάρχει λύση;

Για να πατήσουμε φρένο στον κατήφορο, πρέπει να καταλάβουμε το βάθος της κρίσης και να υπάρξει ένας εθνικός συναγερμός, με στόχο, σε κάποια χρόνια, να βγούμε σε αυτό που θα λέγαμε «μετατροϊκανό ξέφωτο». Μας κατάντησαν χώρα περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας! Χώρα η οποία, λίγα χρόνια πριν από τα διακόσια της απελευθέρωσής μας από τους Τούρκους, έχει απωλέσει μεγάλο μέρος της εθνικής της ανεξαρτησίας. Άρα, εδώ που φτάσαμε, πρέπει να σκεφτούμε πώς θα βγάλουμε τον τόπο από τη βαθιά κρίση, πώς θα βγάλουμε τον χαλκά της τρόικας από τη μύτη μας, πώς θα βγάλουμε -αυτό που λέμε στην πατρίδα μου την Ήπειρο- τη χανάκα από το λαιμό μας!

Επέτειος (1), (2), (3)

Τα τελευταία χρόνια η επέτειος της Επανάστασης του 1821 γιορτάζεται με κάποιες δυσκολίες. Αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες: από τη μία ο κομφορμισμός στο τελετουργικό της εορτής, σχολικό ή άλλο, καθώς επίσης και η ταρίχευση της προσέγγισης στο νόημα της επανάστασης,

κι από την άλλη η πολλαπλή αμφισβήτηση της ταυτότητας και της καταγωγής του 1821.

Κι έτσι, ο μεν σχολαστικός λόγος για την εθνεγερσία αποχυμώνει την ουσία της, ο δε υπερασπιστικός λόγος -όπως τώρα και ο δικός μου- χάνει συχνά την πανηγυρική αύρα των γεγονότων, αυτήν που εννοούσε ο ποιητής όταν μας καλούσε να «μεθύσουμε με το αθάνατο κρασί του ’21».

Σήμερα που η Ελλάδα χειμάζεται, η μέθη αυτή θα μπορούσε να είναι εθνεγερτική, και για αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει εκ προοιμίου -εδώ και πολλά χρόνια- κατασυκοφαντηθεί.

Πίσω από την πολιτική υποταγή της Ελλάδας βρίσκεται η πολιτισμική αποδόμηση. Προϋπόθεση για την αιχμαλωσία του λαού είναι η αποκοπή του από τη λαϊκή παράδοση, την κληρονομιά και τη μνήμη του, ο απορφανισμός του από τους ήρωες και τους αγίους του, τα φυλαχτά του, το σθένος και την έμπνευσή του.

Ο «εκσυγχρονισμός» στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, ήταν η επανακατασκευή του ανθρώπου-ραγιά.

Και το κύριο καθήκον των «εκσυγχρονιστών», στο πλαίσιο της ομογενοποιημένης σκέψης που στηρίζει την παγκοσμιοποίηση, ήταν και είναι να τρομοκρατήσουν ιδεολογικώς την κοινωνία διαλύοντας την πολιτική και πολιτιστική ταυτότητα, το αίσθημα του συνανήκειν, το εθνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διεξάγεται η ταξική πάλη, ώστε οι εργαζόμενοι να βρεθούν εν κενώ, οι κατακτήσεις τους να εξαερωθούν και οι όποιες διεκδικήσεις τους για το μέλλον να φαίνονται αδιανόητες.

Ο τεσσαρακοστός τρίτος

Κυριάκος Χαραλαμπίδης

 

Μετρώ τα χρόνια από την εποχή του ελληνικού πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής σε τούτο το νησί της Αφροδίτης και τα βρίσκω πως είναι τέσσερις φορές τα δέκα δάχτυλά μου, και τρία ακόμα. Αυτά τα τρία δάχτυλα φέρνουν στο νου μου τον Ιερομόναχο Διονύσιο του εθνικού μας ποιητή. Στο απαράμιλλο έργο του «Η γυναίκα της Ζάκυθος», ο Σολωμός βάζει τον Διονύσιο (την ομώνυμη δηλαδή περσόνα του) ν’ αναρωτιέται πόσοι είναι οι δίκαιοι στον κόσμο και αρχίζει να συγκρίνει τον αριθμό τους με τα πέντε δάχτυλα του δεξιού χεριού του. Αξιοπρόσεκτο είναι ότι το μέτρημα γίνεται με αφαίρεση. Ξεκινά λοιπόν λιγοστεύοντας «το δάχτυλο το λιανό». Με δυσκολία αφαιρεί και το δάχτυλο το σιμοτινό στο λιανό. Βλέποντας, λέει, «πως ήμουνα στενεμένος να λιγοστέψω, ασήκωσα τα τρία μου έρμα δάχτυλα, και έκαμα το σταυρό μου». Είχε ήδη σχηματίσει το αναγκαίο σχήμα για το σταυροκόπημά του!

Σημαντική επίσης είναι η λεπτομέρεια ότι το ξωκλήσι, που είχε ως εγκάτοικο τον Διονύσιο Ιερομόναχο, ήταν του Αγίου Λύπιου. Ο θλιμμένος Άγιος έβλεπε τα πράγματα του κόσμου. Η λύπη του ήταν συμβατή με τη χριστολογική ρήση «εν τω κόσμω τούτω θλίψιν έξετε».

Το εθνικό ζήτημα στις νέες συνθήκες

Ομιλία: Μιχάλης Ράπτης (Πάμπλο)*

Περιοδικό Convoy, τεύχος 18, Ιούνιος 1995

«Πάμπλο»: ένας γνήσιος επαναστάτης

Αγαπητοί φίλοι και σύντροφοι,

Η σημερινή μου παρέμβαση ξεκινάει από τη διπλή διαπίστωση ότι ο βαλκανικός πόλεμος που μαίνεται σήμερα σε μια ορισμένη περιοχή δεν πρόκειται να τελειώσει σύντομα! Υπάρχουν πιθανότητες γενίκευσης του πολέμου, που μπορεί να αναγκάσουν κάποια στιγμή μία, υπό οποιαδήποτε μορφή, εμπλοκή της Ελλάδας. Αυτό είναι το ένα, και το δεύτερο είναι ότι, παρατηρώντας τα φαινόμενα στη χώρα μας και την στάση τμήματος της νεολαίας αλλά και των πολιτών της χώρας αυτής, διαπιστώνω -και ελπίζω να κάνω λάθος- ότι ούτε ιδεολογικά, ούτε πρακτικά είναι προετοιμασμένοι για μια τέτοια περίπτωση. Και επειδή θεωρώ ότι ο σημερινός κόσμος, συνολικά κρινόμενος, εξακολουθεί να είναι προϊστορικός και βάρβαρος, νομίζω ότι αυτοί που εμπλέκονται σε τέτοιες καταστάσεις, όσο κι αν απεχθάνονται να λερώσουν τα χέρια τους, πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να πολεμήσουν με τα μέσα που πολεμούν όλοι εκείνοι που αντιτίθενται σε μία επικράτηση της νέας 

ιμπεριαλιστικής τάξης.

Η νέα τάξη την εποχή της παγκοσμιοποίησης 

Σκοπός στη σημερινή μας συζήτηση δεν θα είναι να κάνω μία εκτενή ιστορική αναφορά στο γιουγκοσλαβικό και στα βαλκανικά γενικά ζητήματα, αλλά να σταθώ στην ανάγκη επανατοποθέτησης ορισμένων απόψεων που είχαν επικρατήσει και εξακολουθούν να επικρατούν σχετικά με την αντιμετώπιση του λεγόμενου εθνικού ζητήματος.

Γιώργος Σεφέρης: «…ο άνθρωπος έχει ρίζες, κι όταν τις κόψουν πονεί, βιολογικά, όπως όταν τον ακρωτηριάσουν»

Γιώργος Σεφέρης, Δοκιμές, τόμος Β’ (1948-1971), εκδόσεις Ίκαρος, 8η έκδοση, Αθήνα 2003, ISBN 960-7233-22-0.

(…) η προσωπική μου εμπειρία μου δείχνει πως το πράγμα που με βοήθησε, περισσότερο από κάθε άλλο, δεν ήταν οι αφηρημένοι στοχασμοί ενός διανοουμένου, αλλά η πίστη και η προσήλωση μου σ’ έναν κόσμο ζωντανών και περασμένων ανθρώπων’ στα έργα τους, στις φωνές τους, στο ρυθμό τους, στη δροσιά τους. Αυτός ο κόσμος, όλος μαζί, μου έδωσε το συναίσθημα πως δεν είμαι μια αδέσποτη μονάδα, ένα άχερο στ’  αλώνι. Μου έδωσε τη δύναμη να κρατηθώ ανάμεσα στους χαλασμούς που ήταν της μοίρας μου να ιδώ. Κι ακόμη, μ’ έκανε να νιώσω, όταν ξαναείδα το χώμα που με γέννησε, πως ο άνθρωπος έχει ρίζες, κι όταν τις κόψουν πονεί, βιολογικά, όπως όταν τον ακρωτηριάσουν(…)

Γιώργος Σεφέρης, «Η γλώσσα στην ποίηση μας»: ομιλία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 16 Απριλίου 1964, στο: Δοκιμές, τόμος Β’ (1948-1971), εκδόσεις Ίκαρος, 8η έκδοση,  Αθήνα 2003,σελ. 176 (απόσπασμα).

Σύγχρονα ψέματα και αρχαίες αλήθειες. Για μια οντολογική αναθεώρηση της Δύσης*

Θεόδωρος Ι. Ζιάκας

Ο δυτικός πολιτισμός βρίσκεται στους αντίποδες του ελληνικού πολιτισμού. Πράγμα που έχει δύο συνέπειες. Η πρώτη είναι ο αποκλεισμός του ελληνικού πολιτισμού. Το διαχρονικό Contra Errores Graecorum. Η δεύτερη συνέπεια είναι η  αδυναμία των Ελλήνων «να γίνουν κράτος» (“ευρωπαϊκού” τύπου εννοείται) –παρά τη σφοδρή τους επιθυμία.

Τη γνώση αυτή την οφείλουμε, πρωτίστως, στο έργο των Κώστα Παπαϊωάννου, Κορνήλιου Καστοριάδη και Κώστα Αξελού. Το οντολογικό κεκτημένο του έργου τους, τη γνώση της οντολογικής ασυμμετρίας δυτικού και ελληνικού πολιτισμού, την αναδεικνύει η κ. Μαγγιώρου στο ως άνω βιβλίο, προκειμένου να την κάνει πυξίδα πολιτικού προσανατολισμού. Στη βάση αυτή μας προσφέρει μια οντολογική ανάλυση της Δύσης απροσδόκητη, για μένα τουλάχιστο. Η οντολογική πολιτική ανάλυση συνιστά και την καινοτομία που εισάγει το βιβλίο στην πολιτική σκέψη. Η εφαρμογή της μάλιστα στα διάφορα κεφάλαια του βιβλίου, αποδεικνύει μια εντυπωσιακή ευρετικότητα. Είναι ένα από τα πολύ σπάνια εκείνα βιβλία, που εισάγουν τον αναγνώστη στον τρόπο του αληθινού πολιτικού σκέπτεσθαι. 

Στο κείμενο που ακολουθεί, θα αποδελτιώσω ορισμένα στοιχεία, α) για την οντολογική υποδομή του δυτικού πολιτισμού, β) για το οντολογικό ιστορικό του,  και γ) για τα σύγχρονη κοσμοϊστορικής σημασίας παλινωδία του.   

1. Η οντολογική υποδομή της Δύσης

Η θεμελίωση του πολιτισμικού πεδίου προϋποθέτει την παραδοχή μιας από τις εξής τρεις και μόνο οντολογικές επιλογές:

Α’. Δεν υπάρχει το Εγώ ως ον, υπάρχει μόνο το Εμείς, τα Άτομα είναι εφήμερα μέλη του. Λατινική επιλογή.

Β’. Μόνο τα Εγώ - Άτομα υπάρχουν.  Το Εμείς δεν είναι ον, αλλά επίφαση όντος, σύμβαση.Γερμανική επιλογή.

Γ’. Τόσο τα Άτομα όσο και το Εμείς συν-υπάρχουν, ως όντα     διαφορετικού επιπέδου. Ελληνική επιλογή.         

Ο γλωσσικός επιθετικός προσδιορισμός των τριών επιλογών δικαιολογείται από το γεγονός, ότι οι ευρωπαϊκοί λαοί που έχτισαν πολιτισμό πάνω σ’ αυτές, ήταν αντίστοιχα, λατινόφωνοι, γερμανόφωνοι και ελληνόφωνοι. Αλλά ας δούμε από πιο κοντά τον ουσιαστικό  προσδιορισμό των τριών επιλογών.        

α) Το λατινικό Εμείς

Η κοινωνία, το έθνος, η πολιτική (Γιάννης Τσαρούχης)

– Πόσο αισιόδοξος είσθε για την ελληνική κοινωνία;

– Υπάρχουν στοιχεία επιστροφής που μας οδηγούν στα παλιά και στοιχεία που ενθουσιάζονται, εργάζονται για το μέλλον. Νομίζω ότι το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Αλλά η σημερινή πρόοδος και η τεχνική καταστρέφει, γιατί δεν αγγίζει τον άνθρωπο. Τον οδηγεί μόνο στο να κοιτά το συμφέρον του. Συχνά είμαι ο τελευταίος των ανθρώπων που σκέφτεται εθνικά ή ο πρώτος. Στο βάθος είμαι ο πρώτος. Έχει φέρει πολλές δυσκολίες η ομαδική εκτέλεση των εθνικών ιδεωδών. Δεν πρέπει όμως να περιορίζεται κανείς στις γνώμες, πρέπει να προχωρά στην ουσία.

– Το εθνικό σάς απασχολεί πάρα πολύ. Πιστεύετε τελικά ότι αυτό που είναι εθνικό γίνεται παγκόσμιο;

– Ο μόνος δρόμος για να γίνει κάτι παγκόσμιο είναι να είναι εθνικό. Βέβαια, διαθέτουμε κακά στοιχεία σαν λαός, την κλεψιά, την απάτη, αλλά πρέπει να θέλουμε να είμαστε Έλληνες. Να θυσιαζόμαστε για την Ελλάδα. Αυτό δεν το κάνει η πολιτική, η οποία πλησιάζει τους άλλους για να υπάρχει αυτή κι όχι για να σώσει την Ελλάδα.

πηγή: Aντίφωνο, Από τη συλλογή κειμένων «Λίθον όν απεδοκίμασαν ο οικοδομούντες», εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1989.

Γ. Σ. Πρεβελάκης: Ποιοι είμαστε;

Ο Κ. Γεώργιος – Στυλιανός Πρεβελάκης είναι Τακτικός Καθηγητής Πολιτικής και Πολιτισμικής Γεωγραφίας στη Σορβόννη (Paris I). Παραλλήλως, διδάσκει Γεωγραφία και Γεωπολιτική της Τουρκίας στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών στο Παρίσι (INALCO). Είναι συνδιευθυντής του επιστημονικού περιοδικού Anatoli (CNRS Editions) και τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας ¨ΕΣΤΙΑ¨.

Φ. Σχοινᾶς: Τό Ρωμαϊκό ἰδιωτικό δίκαιο καί τό ἀνθρώπινο πρόσωπο

Φώτης Σχοινᾶς

Ὁ σημαντικός Γάλλος διανοούμενος Φιλίπ Νεμό ὑποστηρίζει ὅτι τό ἀνθρώπινο πρόσωπο εἶναι ἐπιγέννημα καί δημιούργημα τοῦ Ρωμαϊκοῦ ἰδιωτικοῦ δικαίου. Μάλιστα στόν ἀπαρτισμό τῆς ἐννοίας τοῦ προσώπου σημαντική ἦταν καί ἡ συμβολή τῆς Ρωμαϊκῆς λογοτεχνίας καί γλυπτικῆς. Στή συνέχεια θά παραθέσουμε μακροσκελῆ ἀποσπάσματα ἀπό τό βιβλίο τοῦ Φιλίπ Νεμό Τί εἶναι ἡ Δύση; ἐκδ. Ἑστία, Ἀθήνα 2008, στό ὁποῖο ὁ συγγραφεύς καταδεικνύει μέ πειστικότητα τή συμβολή τοῦ Ρωμαϊκοῦ Δικαίου στή διαμόρφωση τῆς ἐννοίας τοῦ προσώπου καί τῆς προσωπικῆς ταυτότητας:«Οἱ Ἕλληνες ἐπινόησαν τήν ‘’ἔννομη διακυβέρνηση’’, δέν προχώρησαν ὅμως περαιτέρω στήν ἐπεξεργασία τοῦ δικαίου. Στίς μικρές ἑλληνικές πόλεις, οἱ ὁποῖες συγκέντρωναν ἐθνοτικά ὁμοιογενεῖς κοινότητες, τό δίκαιο παρέμενε σέ μεγάλο βαθμό ἄγραφο (λόγος γιά τόν ὁποῖο γνωρίζουμε ἐλάχιστα τό ἑλληνικό δίκαιο). Ὡστόσο, ἄν τό δίκαιο ὀφείλει νά καθιστᾶ δυνατή τήν εἰρηνική καί γόνιμη συνεργασία μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, χαράσσοντας τά ὅρια τοῦ ἡμετέρου καί τοῦ ὑμετέρου, εἶναι προφανές ὅτι θά παίξει αὐτόν τόν ρόλο τόσο πιό ἀποτελεσματικά ὅσο ἀκριβέστερα μπορέσει νά χαράξει αὐτά τά ὅρια. Αὐτή τήν τελειοποίηση θά φέρουν εἰς πέρας οἱ Ρωμαῖοι ἄρχοντες καί νομομαθεῖς χάρη σέ μιά διαδικασία τόσο ‘’θαυματουργή’’, κατά μία ἔννοια, ὅσο καί τό ‘’ἑλληνικό θαῦμα’’, παρότι ἔχει ἀναλυθεῖ πολύ λιγότερο ἀπό αὐτό καί σπανίως ἔχει ἀξιολογηθεῖ δίκαια. Μέσα σέ λίγους αἰῶνες, κατάρτισαν ἕνα ὁλοκληρωμένο σύστημα ἰδιωτικοῦ δικαίου, πού δέν γνώρισε ἰσοδύναμό του στους προγενέστερους πολιτισμούς. Θά δοῦμε ὅτι, δημιουργώντας τό ἔργο αὐτό, οἱ Ρωμαῖοι ἄλλαξαν ἐντελῶς τήν ἐπικρατούσα ἕως τότε ἀντίληψη γιά τόν ἄνθρωπο καί τό ἀνθρώπινο πρόσωπο»[1]…

«Ο Έλληνας έχει εγκαταλείψει, λόγω συλλογικής κατάθλιψης, την προσπάθεια να μπει στην ιστορία ξανά»

π. Νικόλαος Λουδοβίκος

Η εποχή της παράλυσης και ο επαναπροσδιορισμός της ελληνικής ταυτότητας.

Καταρχήν εγώ έχω μια τελείως διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά στο πρόβλημα της ταυτότητας. Δεν υπάρχει ταυτότητα που να μην είναι σε κρίση, και μάλιστα η εθνική ταυτότητα. Ξέρετε, αυτό συνάπτεται και με την έννοια του έθνους και είναι σημαντικό να εξετάσουμε το πως εξελίχθηκε αυτή η έννοια της εθνικής ταυτότητας. Υπήρξε μια ομάδα στοχαστών στα θέματα αυτά οι οποίοι εν πολλοίς αντιπαρατέθηκαν μεταξύ τους. Αυτοί οι άνθρωποι ωστόσο δημιούργησαν μια εικόνα για την έννοια του έθνους, την οποία έχουμε σήμερα. Ας μην μπούμε σε αυτή τη συζήτηση γιατί είναι τεράστια, μπορούμε εάν θέλετε…

Ας το εξερευνήσουμε λίγο…

 

Εντάξει, μόνο περιληπτικά, γιατί θα μας ξεστράτιζε…Κοιτάξτε, σε μια προηγούμενη εποχή το έθνος θεωρείτο από τους Γκέλνερ, τον Άντερσον, τον Χομπσμπάουμ κλπ, ότι είναι ένα εφεύρημα. Αυτοί λοιπόν υποστήριζαν, λίγο ή πολύ, ότι το έθνος είναι ένα εφεύρημα το οποίο κατά κάποιο τρόπο γεφυρώνει ένα αποξενωμένο κράτος με ένα πραγματικό λαό, μια φανταστική κοινωνία, όπως έλεγε ο Άντερσον, ανθρώπων που δεν γνώριζαν ο ένας τον άλλο. Θεωρούσαν τελοσπάντων ότι ήταν μια κατασκευή.

 

Φτάσαμε στη νεότερη εποχή σε μια πιο θετική αντίληψη για το έθνος με τον Μίροσλαβ Χροχ και τον Άντονι Σμιθ, ας πούμε. Είναι αντικειμενικές κοινωνικές οι σχέσεις το έθνος, λένε αυτοί. Λέει ο Σμίθ ότι είναι μια πραγματικότητα το έθνος, ένα ανθρώπινο σύνολο με τους μύθους, αναμνήσεις, οικονομία, κουλτούρα, υποχρεώσεις και τα λοιπά. Επομένως, πρέπει να δούμε πώς τίθεται το θέμα της ταυτότητας. Σύμφωνα με τη δική μου κρίση, η καλύτερη βοήθεια που μπορούμε να λάβουμε για να το καταλάβουμε αυτό, είναι η Λακανική αντίληψη περί έθνους, όπως αναπτύχθηκε από ορισμένους διανοητές στις μέρες μας. Η κατανόηση δηλαδή του έθνους ως μίας ταυτότητας πάντα σε κρίση.

Βυζάντιο: Eξατομίκευση ή Καθήλωση στο σύμβολο;

Δημήτρης Γ. Ιωάννου

Ένα από τα ερωτήματα που απασχολεί την σύγχρονη διανόηση είναι αν η βυζαντινή σκέψη ανακάλυψε πράγματι το «πρόσωπο», ή έμεινε, όπως λέγεται, καθηλωμένη στο σύμβολο. Πιο απλά: η πορεία που άρχισε τον Δ αιώνα προς την «εξατομίκευση», την θεωρητική δηλαδή θεμελίωση αλλά και ψυχοδυναμική κατάφαση του προσώπου στην τέχνη και την καθημερινή ζωή, ολοκληρώθηκε πραγματικά και απαρτιώθηκε ή συνέβη το αντίθετο; Και περαιτέρω: αυτό που λέμε «βυζαντινός ουμανισμός» [1] αποτελεί αυθεντικό πνευματικό κίνημα, άξιο του ονόματός του, ή έχουμε να κάνουμε με έναν βερμπαλιστικό ευφημισμό των Βυζαντινολόγων;

Τι θα μπορούσε να πει κάνεις σ’ ένα άρθρο γι’ αυτό το ζήτημα; Θα μείνουμε μόνο σε μερικές φιλοσοφικές επισημάνσεις, άμεσα συνδεδεμένες με την θεολογία, αφήνοντας στην άκρη, όπως είναι φυσικό, τα πορίσματα των τεχνοκριτικών κλπ, που μιλούν σαφώς και για ανθρωπισμό και για αναγέννηση. Υποστηρίζουμε σαφώς ότι η βυζαντινή εξατομίκευση ολοκληρώθηκε ως διανοητική και ψυχοδυναμική διαδικασία, έστω κι αν κάποιοι μας καταλογίσουν μεροληψία επί του θέματος. Θα εξηγήσουμε παρακάτω τους βασικούς φιλοσοφικο-θεολογικούς λόγους που οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα.

****************

Ξεκινώ ευθύς εξαρχής με την επισήμανση ότι η βυζαντινή θεολογία και γενικότερα σκέψη γνώρισε την ακριβώς αντίθετη πορεία από αυτήν της Δύσης. Εκεί, από τον καιρό ήδη του αγίου Αυγουστίνου, με την γνωστή εμμονή του στο να περιγράφει και να αναλύει λεπτομερώς και τις παραμικρές διακυμάνσεις αυτού που λέμε «ανθρώπινος ψυχισμός», σε πλήρη συνάρτηση με την λατινική ροπή προς τον ρεαλισμό, θεμελιώνεται ένας ιδιότυπος «εμπειρισμός», επί του οποίου και ερείδεται γενικότερα ο στοχασμός. Στον καιρό του αγίου Αυγουστίνου, το παλιό (δηλαδή η ειδωλολατρία) είχε πεθάνει, το νέο όμως (δηλαδή ο χριστιανισμός) δεν είχε ακόμη θεμελιωθεί δογματικά και φιλοσοφικά, οπότε δημιουργήθηκε, τουλάχιστον για τον δυτικό ρωμαϊκό χώρο[2] ένα κενό, που ήρθε και κάλυψε ο άνθρωπος ως ον εμπειρικό, και η κατάφαση της επίγειας πραγματικότητας ως μιας δομής που παραπέμπει αναλογικώς, αλλά και ρεαλιστικώς, στην άνωθεν, θεϊκή τάξη.

Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΚΛΕΙΣΤΟΣ. ΣΕΦΕΡΗΣ-ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ.wmv

Ποίηση: Γιώργος Σεφέρης

Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος

Πρώτη εκτέλεση: Λάκης Χαλκιάς και Μέμη Σπυράτου

Κάποτε στη χώρα αυτή σπουδαίοι μουσικοσυνθέτες μελοποιούσαν μεγάλους ποιητές.

Η ΓΛΩΣΣΑ – Κατερίνα Γώγου…

Ένα δυνατό και ατίθασο κείμενο της Κατερίνας Γώγου. Θαρρώ πως είναι απο το τελευταίο βιβλίο της:

 

«Με λένε Οδύσσεια»… Λαβωμένη, αποκαμωμένη πιά, κατασταλαγμένη ίσως. Αναφορά σε προσωπικές αφηγήσεις και μνήμες. Παρατηρεί τον κόσμο όλον, ίδιον των Διεθνιστών, μα στέκεται στον γενέθλιον τόπο της, ίδιον όλων των ανθρώπων που γεννιούνται σε μια γωνιά του πλανήτη. Πολλοί «οργισμένοι» της Πλατείας, θα έσταξαν δηλητήριο για τα τελευταία της λόγια… Παπαδιαμάντης, Χριστός, Ελλάδα; χάθηκε κι αυτή, θα είπαν, τι διάολο;

Και σίγουρα, θα την αποκαθήλωσαν – ίδιον μιας ελιτίστικης ανηλικιότητάς – πολύ εύκολα, διαβάζοντας «κακές» λέξεις…

Όμως, η Γώγου, γνώρισε έννοιες πρωταρχικές και συναισθήματα οικεία…Γιατί δεν ήταν φιλόσοφη, όπως λέει, αλλά άνθρωπος. Και σίγουρα, θα είχε βιώσει και μετρήσει την κάθε στιγμή πως είναι άλλο Αναρχικός στην Ελλάδα και άλλο, ο Έλληνας Αναρχικός… :

«Η ΓΛΩΣΣΑ. Από τα ομορφότερα δώρα φύσης και ανθρώπου προς άνθρωπο, αλώθη. Έννοιες και λέξεις προδώσανε τον Άνθρωπο. Παραπληροφορούνε. Μετατράπηκαν, για τους πιο ευαίσθητους, σε μοναχικό τρομώδες παραλήρημα. Οι υπόλοιποι; Καμιά ερώτηση, καμιά απάντηση, καμιά επικοινωνία. Η μαγεία των αριθμών μετατράπηκε στο εξευτελιστικό «Πόσα;»

Δεν είμαι σοφή, ούτε φιλόσοφη. Δεν ξέρω καν αν είμαι ηθοποιός ή ποιήτρια. Γι αυτό που είμαι σίγουρη για μένα είναι πως αγαπάω με ερωτικό πάθος τον Άνθρωπο. Ζητάω ταπεινά συγχώρεση απ αυτούς που αληθινά σκύψανε στην ψυχή του Ανθρώπου, είτε σα διανοούμενοι ή σαν τον Ντοστογιέφσκι και τον Παπαδιαμάντη-παραδείγματα γραφής, ψυχής, θρύλου, ζωής. Σ’όλους τους συμπατριώτες μου-κάποιοι ασέλγησαν πάνω τους. Χάθηκαν έννοιες πρωταρχικές, όπως: σεβασμός, αλληλεγγύη, ελευθερία, αγάπη. Θεωρώ καθήκον μου να μιλήσω, γιατί είμαι σίγουρη ότι το εργαλείο γλώσσα (κώδικας για μένα ψυχής) οι όποιες πολιτικές και υψηλότερα ιστάμενες εντολές… εξετελέσθησαν με πλήρη επιτυχία. Δυστυχισμένοι κι αυτοί…Η Ελλάδα είναι τόπος δύναμης. Ο Ηράκλειτος πάτησε εδώ. Και όχι μόνον αυτός. Η πατρίδα είναι Φως. Ήλιος. Δεν υπάρχει άλλη εξήγηση: μια χούφτα γης και να υπάρχει ακόμα. Είμαστε όμως τώρα στην ύψιστη ιστορική της στιγμή. Αισθάνομαι, άλλωστε ποιος άλλος λόγος να μπαίνω σε τέτοιο θέμα, πως τώρα μπορούμε. Έχουν όλα καταρρεύσει .Θάνατοι από φωτιά στην Ελλάδα….μπερδευτήκανε όλοι ,όλα. Ξεχάσανε τον κοινό τους όρκο. Πουλάνε έναντι φαστ φουντ τον Όλυμπο, τα νησιά του Ελύτη. Πιστεύω πως σε κάθε Έλληνα, ό,τι όνομα και να του δίνει, κοιμάται μέσα μας ένας Χριστός. Για μένα Θεός είναι η Αλήθεια. Αυτό-πως να το πω-το όπλο μας είναι ισχυρότερο κι απ το τελειότατης επίσης ,εκτέλεσης όπλο οριστικού θανάτου. Μιλώ για την ηρωίνη γιατί αποδεκάτισε παιδιά. Είναι θέμα τιμής, λοιπόν, διότι πολεμιστές και πολεμίστριες είμαστε, να γείρουμε λίγο και ξανά να θυμηθούμε. Θέλω να ξαναβρεθούμε. Δε θέλω να χαθούμε.

 Κατερίνα Γώγου 

Μεσογαίας Νικόλαος: ''Ζούμε σε εποχή που καταβροχθίζονται πολιτισμοί και εξαφανίζονται λαοί''

ROMFEA.GR | Για τον ποντιακό ελληνισμό και την γενοκτονία την οποία έχει υποστεί μίλησε σε συνέντευξή του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος.

''Δεν είμαι Πόντιος ως προς την καταγωγή αλλά θεωρώ ότι ο Πόντιος είναι ένα πολιτισμικό μέγεθος. Υπό αυτή την έννοια κουβαλάει πολύ βάρος της δικής μας παραδόσεως ως γένους και ως έθνους, άρα είμαι Πόντιος'', ανέφερε ο Μητροπολίτης κ. Νικόλαος.

''Αυτή την στιγμή ζούμε σε μία εποχή στην οποία καταβροχθίζονται πολιτισμοί. Εξαφανίζονται λαοί μέσα σε λίγα χρόνια. Όταν μιλάμε για την γενοκτονία των Αρμενίων, των Ποντίων, των Ασσυρίων, αυτοί είναι πολιτισμοί ολόκληροι, είναι λαοί με χαρίσματα, με βάθος. Αυτό που ψάχνουμε εμείς. Εμείς ψάχνουμε την οικουμενικότητα της Ελλάδος, μιας Ελλάδος που έχει φιλοσοφία, πολιτισμό, ιστορία, γλώσσα, αναζήτηση του Θεού που σημαίνει ότι δίνεις μία άλλη ανθρωπολογία. Αυτό το ψάχνουμε πλέον στους Ποντίους. Η εξαφάνιση τέτοιον λαών, η εξαφάνιση των ριζών είναι καταστροφική'', συμπλήρωσε ο κ. Νικόλαος.

Στην συνέχεια μεταξύ άλλων ανέφερε: ''Είπατε ότι είναι μεγάλο έγκλημα η γενοκτονία. Μα είναι πιο μεγάλο έγκλημα το γεγονός ότι σήμερα εμείς οι Έλληνες δεν αναγνωρίζουμε το έγκλημα της γενοκτονίαw. Κι όταν αυτό βγαίνει από επίσημα πολιτικά χείλη, αυτό είναι ανησυχητικό, διότι αν μεν δεν το γνωρίζανε για κάποιο λόγο και ανοίγουν το στόμα τους τότε αυτό είναι επικίνδυνο γιατί έχουμε υπεύθυνους ανθρώπους με ουσιαστική άγνοια. Αν το γνωρίζανε και κάνουν τέτοιες δηλώσεις τότε είναι ακόμη χειρότερο διότι αυτό σημαίνει ότι δεν επικοινωνούν και μεταξύ τους, με το υπουργείο εξωτερικών, με τα αρμόδια υπουργεία για να ασκήσουν και μια σχετική πολιτική'', τόνισε ο Μητροπολίτης Μεσογαίας.

Κλείνοντας ο Σεβασμιώτατος υπογράμμισε: ''Αν είναι μια φορά έγκλημα ο φόνος ενός ανθρώπου, τότε ο φόνος ενός λαού και η εξαφάνιση ενός πολιτισμού είναι τεράστιο έγκλημα. Πρέπει αυτοί που κάναν τα λάθη να τα επανορθώσουν, διότι οι μόνοι που χαρήκαν από τέτοιες δηλώσεις και ικανοποιήθηκαν είναι αυτοί οι οποίοι δημιούργησαν το έγκλημα. Είναι πληγή πάνω στην πληγή μας. Είναι στέρηση ενός πολύτιμου θησαυρού μας, η παραποίηση της ιστορίας και η παραποίηση των όρων.''