«Όλα είναι στο μυαλό μας, φίλε!»

Η κουλτούρα μας στο κόσκινο της πανδημίας

• π. Βασίλειος ΘερμόςΨυχίατρος παιδιών καί εφήβων. Δρ. Θεολογικής Σχολής του Παν/μιου Αθηνών. Αναπληρωτής καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών

EUROKINISSI

.

Έτσι ανάποδα λυγάω το βράδυ αυτό

του νου τη βέργα…

Λες και βγήκε τ′ ασανσέρ σ′ ένα κελί

που ένας τόβλεπε το φως γι′ ανατολή

κι άλλος για δύση. 

(Λίνα Νικολακοπούλου, Ανθρώπων έργα) 

Σε πρόσφατο άρθρο του1 ο καρδιολόγος Θανάσης Δρίτσας είλκυσε την προσοχή μας σε ένα ζήτημα καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση έντονων και μαζικών κρίσεων, όπως η παρούσα πανδημία. Ψυχοκοινωνικές παράμετροι όπως η ατομική ευθύνη, η αίσθηση ομάδας, η εμπιστοσύνη, η στάση έναντι της εξουσίας, η αλληλεγγύη των γενεών κ.ά. διαφέρουν από χώρα σε χώρα, δημιουργώντας πολύ διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, το οποίο – και αυτό μάς ενδιαφέρει πρωτίστως εδώ - μεταφράζεται σε περισσότερους ή λιγότερους νεκρούς. Στο συγκεκριμένο κείμενο ο συγγραφέας αναφέρεται σε λαούς της Άπω Ανατολής, που δέχθηκαν πρόθυμα περιορισμούς οι οποίοι αποδείχθηκαν σωτήριοι.

Ιστορικής βαρύτητας γεγονότα, και μάλιστα παρατεταμένης διάρκειας (με τις πανδημίες να αποτελούν το ιδανικό παράδειγμα), διαθέτουν την δύναμη να φιλτράρουν τις αξίες και τις στάσεις ενός λαού, μετατρέποντάς τες (κυριολεκτικά!) σε ζήτημα ζωής ή θανάτου. Με έκπληξη ο άνθρωπος διαπιστώνει ότι τα μέχρι τότε αυτονόητά του ενδέχεται να κρίνουν αν θα ζήσει ή αν θα πεθάνει!

Η Πορεία του Αλατιού - Οικονομία, Ταυτότητα και Συλλογική Δράση

 Φωτεινή Μαστρογιάννη

«πως τσούκου τσούκου

Αργά, μεθοδικά

Μας αλλοιώνουνε

Να καθορίζουμε τη στάση μας στη ζωή

Από το στυλ της καρέκλας…»

Κατερίνα Γώγου

Αρκετοί απορούν γιατί αρκετοί οικονομολόγοι ασχολούμαστε με επιστημονικά πεδία εκτός της οικονομίας όπως είναι η κοινωνική ψυχολογία, η ψυχολογία, η κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία ακόμη και η φιλοσοφία. Το φαινόμενο αυτό δεν είναι καινούριο αλλά αρκετών δεκαετιών.

Η σύγκλιση  των επιστημών βοηθά στο να κατανοήσουμε τη λήψη αποφάσεων αλλά και να εφαρμόσουμε μία πληρέστερη στρατηγική στην οικονομία. Mία σειρά άρθρων δείχνουν την ενασχόληση των οικονομικών με άλλα επιστημονικά πεδία μεταξύ αυτών και οι μελέτες  του Τζωρτζ Ακερλοφ, νομπελίστα οικονομολόγου.

Στη μελέτη του «Οικονομία και Ταυτότητα» ο Ακερλοφ έφερε το ζήτημα της ταυτότητας στην οικονομική ανάλυση ενσωματώνοντάς την σε ένα μοντέλο συμπεριφοράς και αποδεικνύοντας πως η ταυτότητα μπορεί να επηρεάσει τα οικονομικά αποτελέσματα. Μελέτησε τον διαχωρισμό των φύλων στην αγορά εργασίας, την κατανομή της εργασίας στο νοικοκυριό και τα οικονομικά του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας.

Υποστήριξε ότι η ταυτότητα μπορεί να εξηγήσει γιατί κάποιοι άνθρωποι συμπεριφέρονται καταστροφικά. Ο λόγος είναι γιατί θέλουν να περισώσουν μία μειωμένη αυτοεκτίμηση. Θα ήταν ενδιαφέρον να κάνει κάποιος μία συνδυαστική σκέψη στο σημείο αυτό. Στο άρθρο μου «Έθνη και ναρκισσισμός» όπως και στο «Ραγιαδισμός και νεοποικιοκρατία» αναφερόμουν σε μια εσωτερικευμένη πολιτισμική και εθνική κατωτερότητα που σε συνδυασμό με την ταυτότητα του Ακερλοφ, πιθανόν να είναι ένας από τους λόγους που οι ταγοί μας, όλο αυτό το διάστημα της κρίσης, λαμβάνουν συνεχώς αποφάσεις για την οικονομία που είναι καταστροφικές για τη μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού. Σίγουρα, θα ήταν ενδιαφέρον να διερευνηθεί σε μεγαλύτερο βάθος, η υπόθεση αυτή.

Εξοντώνουν τον λαό επικαλούμενοι «συλλογική ευθύνη»

Του Προκόπη Μπίχτα

Από την ώρα που οι «ελληνικές» κυβερνήσεις έσυραν την χώρα στην κόλαση των μνημονίων, άρχισε μια λυσσαλέα προπαγάνδα περί της δήθεν συλλογικής ευθύνης του ελληνικού λαού για την καταστροφή του. Κατηγορήθηκε και κατηγορείται σαν «ανίκανος», «τεμπέλης», «άχρηστος», «καλοπερασάκιας», «αδιάφορος» και σαν υπαίτιος κάθε κακού. Επίσης κατηγορείται ότι για πολλά χρόνια «καλοπερνούσε με τα λεφτά που του έστελναν οι Ευρωπαίοι πολίτες», παρά το γεγονός ότι οι Έλληνες εργαζόμενοι δούλευαν τις περισσότερες ώρες μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, τις περισσότερες μέρες του χρόνου και αμείβονταν με τους χαμηλότερους μισθούς. Αυτά συνέβαιναν στις εποχές της «καλοπέρασης»!

Αυτή η προπαγάνδα, η πρωτοφανής σε έκταση, ένταση και διάρκεια, έχει σαν σκοπό να δημιουργήσει στον ελληνικό λαό τύψεις και ενοχές και να τον βυθίσει σε μια ολοκληρωτική εσωτερική συντριβή θρησκευτικού τύπου, ακριβώς όπως η μεσαιωνική καθολική εκκλησία καθιστούσε υπεύθυνο κάθε «αμαρτωλό» για τα βάσανά του, και παρουσίαζε το κάψιμο στην πυρά σαν εξιλέωση για τις αμαρτίες του μέσα από  ένα auto-da-fé, μια «θεάρεστη» πράξη πίστεως. Οι βρωμεροί που γέννησαν και ενορχηστρώνουν αυτά τα ψέματα ξέρουν ότι, ένας άνθρωπος ή ένας λαός που βασανίζεται από συμφορές και θεωρεί υπεύθυνο τον ίδιο του τον εαυτό, δεν μπορεί να αντιδράσει. Αυτό θέλουν.

Αυτή η προπαγάνδα, επίσης αποσκοπεί στο να πείσει τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης ότι οι «άχρηστοι Έλληνες» ευθύνονται για την μοίρα τους, αλλά και για τα δεινά που έρχονται γρήγορα στις δικές τους, «ευημερούσες» κοινωνίες.