Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΟΤΘΙΚΟΣ ΝΑΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΟΤΘΙΚΟΣ ΝΑΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023




Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί ναοί, αλλά δεν υπάρχουν ψηλοί ναοί, τουλάχιστον σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ακόμα και η παράδοση των βορειότερων ορθόδοξων χωρών με ψηλούς και επιβλητικούς επίχρυσους τρούλους, στον ορθόδοξο νότο δεν βρήκε απήχηση. Στο Βουκουρέστι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή ενός πελώριου ναού του Σωτήρος με ύψος 127 μέτρα, που μοιάζει να προσπαθεί να ξεπεράσει το παλάτι του Τσαουσέσκου. Θα υπερβεί τον μητροπολιτικό ναό Πέτρου και Παύλου στην Αγία Πετρούπολη κατά 5 μέτρα ως τον ψηλότερο ορθόδοξο ναό στον κόσμο.

Η θρησκευτικότητα σε αυτόν τον τόπο μπορεί να έχει γνωρίσει στρεβλώσεις, αλλά δεν έχασε το αρχιτεκτονικό μέτρο. Ήδη από την εποχή της κλασικής αρχαιότητας οι Αθηναίοι δίσταζαν να ολοκληρώσουν τον ναό του Ολυμπίου Διός, γιατί δεν ήξεραν αν ένας τόσο μεγάλος ναός θα ευαρεστούσε τον Δία ή θα αποτελούσε "ύβριν". Είχε άλλωστε ξεκινήσει να τον κτίζει ο Πεισίστρατος, δηλαδή ένας τύραννος – μάλιστα ο Αριστοτέλης το φέρνει ως παράδειγμα στα Πολιτικά για να δείξει πώς ένα απολυταρχικό καθεστώς χρησιμοποιεί τη μνημειακή αρχιτεκτονική για να αποπροσανατολίσει τους πολίτες του από την ανελευθερία τους. 

Σάββατο 20 Απριλίου 2019

Ο γοτθικός ναός, μια αρχιτεκτονική πρόκληση


Η εικόνα ίσως περιέχει: άτομα στέκονται

Ο γοτθικός ναός είναι μια αρχιτεκτονική πρόκληση όχι μόνον για εκείνη την περίκλειστη κοινωνία αλλά για κάθε εποχή. Προαναγγέλλει τους ουρανοξύστες του 19ου στο Σικάγο χρησιμοποιώντας μια χειροποίητη όσο και σοφή τεχνική. Θα έλεγα κάτι περισσότερο ότι δηλαδή συνιστά συγκλονιστική, κατασκευαστική αυθάδεια. Την γοητευτικότερη υπερβολή που μπορεί να αντέξει η πέτρα. Να υπηρετήσει η κατακόρυφος. Είναι όμως συγχρόνως και υψηλή, ποιητική σύλληψη με ακόμη υψηλότερο, μεταφυσικό συμβολισμό. Οι οξυκόρυφοι πύργοι, τα υπερυψωμένα σταυροθόλια, τα δαντελένια κωδωνοστάσια κλπ. ανεβαίνουν σαν από θαύμα σε δυσθεώρητα ύψη για να λογχίσουν νευρωτικά τον ουρανό ψάχνοντας τα ίχνη του Θεού. Καλύτερα, εκβιάζοντας την ύπαρξη Του. Αφού πραγματώνονται κατασκευές τέτοιας εξωπραγματικής εμφάνισης δεν μπορεί, ο Θεός υπάρχει.

Το ίδιο συνέβαινε με τους τρούλους της Ανατολής και κυρίως με την Αγία του Θεού Σοφία. Το ύψος του τρούλου της οποίας είναι ανάλογο με το ύψος της οροφής της Notre Dame. Εβδομήντα μέτρα περίπου. Και βέβαια επίτευξη ανάλογου θαύματος. Ο σκοπός της αρχιτεκτονικής του Μεσαίωνα. Να δεί με τα ίδια του τα μάτια ο πιστός το υπερφυσικό πραγματοποιημένο. Οι βυζαντινοί κρεμάνε μαγικές καμπύλες από τα σύννεφα, οι τέκτονες της Δύσης αιχμηρά οξυκόρυφα. Διαφορά ταμπεραμέντου.

Όμως ο γοτθικός ναός καταφέρνει και ένα άλλου είδους θαύμα. Καταργεί ορισμένους, φέροντες (!) τοίχους και τους αντικαθιστά με υαλοστάσια (vitraux) γεμίζοντας το εσωτερικό με πολύχρωμο φως και εικόνες που κολυμπάνε στα χρώματα. Η αντίστοιχη έκφραση με τα ψηφιδωτά της Ανατολής. Γυαλί και μέταλλο αντί της τοιχοποιίας. Όπως και στις δημιουργίες του Mies van der Rohe στον εικοστό αιώνα!