Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2022, το εμπορικό πλεόνασμα της χώρας εκτοξεύθηκε λόγω των εξαγωγών της, στο πρωτοφανές επίπεδο ρεκόρ 213,6 δισ. δολαρίων, κυρίως λόγω της ραγδαίας ανόδου των τιμών ενεργειακών προϊόντων, αλλά και μεταλλευμάτων, πρώτων υλών κτλ. Αντίθετα, οι εισαγωγές παρουσίασαν μικρή μόνον μείωση λόγω των κυρώσεων, από 172,3 δισ. το 2021 στα 161,1 δισ. το 2022, δεδομένου ότι οι εισαγωγές τεχνολογικών προϊόντων και ανταλλακτικών γίνονται σε μεγάλη έκταση μέσω άλλων χωρών π.χ. Τουρκία.
Πίνακας 1. Ισοζύγιο Εξωτερικών Συναλλαγών Ρωσικής Ομοσπονδίας. Ιανουάριος – Αύγουστος (σε δισ. δολάρια) |
| 2021 | 2022 |
Εμπορικό Ισοζύγιο (Αγαθά και Υπηρεσίες) | + 90,5 | + 213,6 |
Ισοζύγιο μεταφοράς εισοδημάτων | -29,6 | -30,5 |
Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών | +60,9 | +183,1 |
Πηγή: Bank of Russia 9 Sept. 2022
Αν αφαιρεθεί το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων (τόκοι, μερίσματα, κέρδη κτλ.) -30,5 δισ. δολάρια, το καθαρό πλεόνασμα του συνόλου των εξωτερικών συναλλαγών της Ρωσίας την περίοδο αυτή, ανέρχεται στα 183,1 δισ. δολάρια, ποσό τριπλάσιο απ’ την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Φαίνεται καθαρά, πως στον τομέα των εξωτερικών συναλλαγών, οι δυτικές κυρώσεις οδήγησαν σε πρωτοφανή πλεονάσματα, θετικότατα για την οικονομία της χώρας. Κανένας οικονομικός στραγγαλισμός δεν συνέβη στη χώρα με τα πλέον περιζήτητα εξαγώγιμα προϊόντα στον κόσμο.
Ακριβώς αντίθετα είναι τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών κυρώσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία, με δραματική επιδείνωση των εξωτερικών συναλλαγών για όλες τις χώρες, λόγω των τιμών ενέργειας, μεταλλευμάτων, τροφίμων κτλ. όπως φαίνεται από τα παρακάτω στοιχεία.
Πίνακας 2. Ισοζύγιο Εξωτερικών Συναλλαγών Ε.Ε. και Ευρωζώνης.
Εμπορικό Ισοζύγιο. Ιανουάριος – Ιούλιος (σε δις ευρώ) |
| 2021 | 2022 |
Ευρωπαϊκή Ένωση | +98,8 | -244,2 |
Ευρωζώνη | +121,3 | -177,4 |
Ισοζύγιο πληρωμών, Αγαθά και Υπηρεσίες. |
Ευρωζώνη | +346 | ( – )* |
*Συνολικά Αρνητικό μετά το Β’ τρίμηνο του 2022. Μη διαθέσιμα ακόμη στοιχεία.
Πηγή: Eurostat. Euro indicators. 15-9-2022'
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα 2,το εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ, από πλεονασματικό +98,8 δισ. δολάρια την ίδια περίοδο του 2021, μετατρέπεται σε ελλειμματικό με ραγδαία επιδείνωση στα -244,2 δισ. Αντίστοιχη είναι η εξέλιξη και στην Ευρωζώνη, όπου ένα πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο +121,3 δισ. το 2021, μετατρέπεται σε ελλειμματικό -177,4 δισ. δολάρια στο αντίστοιχο διάστημα του 2022. Θα πρέπει να σημειώσουμε, πως η επιδείνωση αυτή βαίνει αυξανόμενη καθώς πλησιάζουμε τους τελευταίους μήνες του έτους. Αν συμπεριλάβουμε και το εμπόριο υπηρεσιών, τότε το συνολικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών της Ευρωζώνης από πλεονασματικό +346 δισ. το 2021, μετατρέπεται ραγδαία σε ελλειμματικό μετά το πρώτο τρίμηνο του 2022, με μηνιαίο έλλειμμα κατά μέσο όρο περίπου 10 δισ. Φαίνεται καθαρά, πως το πλεόνασμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών δεν μπορεί να καλύψει το ραγδαία αυξανόμενο εμπορικό έλλειμμα.
Έτσι, ο εξωτερικός τομέας της Ευρωζώνης στο τέλος του έτους θα έχει, ίσως για πρώτη φορά, αρνητική συμβολή στην ανάπτυξη και την ευημερία της. Από παράγοντας ενίσχυσης της δαπάνης και ζήτησης στην οικονομία, μετατρέπεται σε υφεσιακό παράγοντα με διαρροή εισοδήματος και δαπάνης σε άλλες οικονομίες. Θα αντισταθμισθεί αυτό από αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης σε συνθήκες πληθωρισμού, από αύξηση επενδύσεων σε δυσμενές περιβάλλον και αύξηση ελλειμματικών δημοσίων δαπανών για να αποφευχθεί η ύφεση; Ανάλογα είναι τα δεδομένα και για την ελληνική οικονομία.
Πίνακας 3. Ελληνικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών. Ιανουάριος- Ιούλιος (σε δις ευρώ.) |
| 2021 | 2022 |
Εμπορικό Ισοζύγιο | – 13,1 | -21 |
Ισοζύγιο Υπηρεσιών | +8,4 | +10,1 |
Ισοζύγιο αγαθών, και υπηρεσιών | -8,4 | – 10,8 |
Ισοζύγιο Εισοδημάτων | +1,3 | +1 |
Πηγή: Τράπεζα Ελλάδος. Δελτίο Τύπου 20-9-2022
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα 3, δραματική είναι η χειροτέρευση του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας μας, λόγω κυρίως των τιμών των ενεργειακών προϊόντων, ενώ το Ισοζύγιο των Υπηρεσιών παρά την εξαιρετική συμβολή του Τουρισμού και της Ναυτιλίας μας, δεν μπόρεσε να καλύψει το διευρυνόμενο εμπορικό μας έλλειμμα. Έτσι, το έλλειμμα στις εξωτερικές συναλλαγές της χώρας αυξήθηκε από -8,3δισ. ευρώ το 2021 στα 10,8 δισ. ευρώ το 2022, που μειώνεται κατά 1 δισ. ευρώ αν συμπεριληφθεί το πλεονασματικό ισοζύγιο εισοδημάτων.
Κατευθείαν στη φτωχοποίηση