Σας κοινοποιούμε τη δημοσίευση που ακολουθεί όχι γιατί συμφωνούμε για τις απόψεις του αρθρογράφου αλλά διότι είναι αποκαλυπτικός για την "κοσμοπολίτικη", εθνομηδενιστική προσέγγισή του συγγραφέα αλλά και του μεγαλύτερου ποσοστού σύμπασας της αριστεράς και για την οπτική τους στην διδακτική της ιστορίας.
Αρθρο της Κατερίνα Προκοπίου*
«Όποιος ελέγχει το παρελθόν, ελέγχει το μέλλον. Όποιος ελέγχει το παρόν, ελέγχει το παρελθόν» (Τζώρτζ Όργουελ)
Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο κάθε τόσο τα τελευταία εκατό χρόνια γινόμαστε μάρτυρες των «πολέμων για την Ιστορία». Οι διαμάχες για το παρελθόν διεξάγονται στο πεδίο της σχολικής ιστορίας και το διακύβευμα είναι ο εθνοποιητικός ρόλος της, καθώς το είδος της Ιστορίας που διδάσκουμε και ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε την ιστορική γνώση διαμορφώνουν την ατομική και συλλογική μας ταυτότητα.
Οι αντιπαραθέσεις για τη σχολική Ιστορία αναδύονται σε εποχές ρευστότητας - οπότε εγείρονται ζητήματα ταυτότητας, ιστορικής συνείδησης, αναγνώρισης της εθνοτικής, θρησκευτικής, γλωσσικής, φυλετικής, ταξικής διαφοράς - σε εποχές κατά τις οποίες το εξιδανικευμένο παρελθόν και η μοναδική ιστορική αλήθεια λειτουργούν ανακουφιστικά στην ανασφάλεια, που προξενούν οι διεργασίες συγκρότησης νέων και η αμφισβήτηση εδραιωμένων συλλογικοτήτων και αποτυπώνουν τη διάσταση μεταξύ επιστημονικής και δημόσιας χρήσης της ιστορίας. Οι παρεμβάσεις στο έργο της επιστημονικής κοινότητας έχουν κινδυνολογικό χαρακτήρα και υπηρετούν τη λογική «της λυτρωτικής επιλεγμένης λήθης» και του «ανάδελφου έθνους». Οι απόψεις αυτές διαπερνούν όλες τις κοινωνικές τάξεις και τα πολιτικά κόμματα και εγείρουν την κοινή γνώμη εναντίον των υπερασπιστών της σύγχρονης ιστοριογραφίας και των διδακτικών πρακτικών της, κατηγορώντας τους ότι αποκλίνουν από τον ιστορικό κανόνα και το εθνικό αφήγημα με στόχο τον αφελληνισμό του έθνους.
Ο κανόνας της εθνικής μας Ιστορίας, το εθνικό μας αφήγημα διαμορφώθηκε το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα από τον θεμελιωτή της εθνικής μας ιστοριογραφίας Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο. Το αφήγημά του υιοθετήθηκε ως σχολική ιστορία το 1880 και αποτέλεσε τη βάση της ελληνικής εθνικής ταυτότητας μέχρι τις μέρες μας.
Σήμερα όμως the times they are a-changin (Bob Dylan). Ζούμε τη διαμόρφωση ενός μεταεθνικού κόσμου με την παγκοσμιοποίηση, τη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ φτωχών και πλούσιων χωρών, τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, την οικονομική αλληλεξάρτηση, την κλιματική αλλαγή, τον κοσμοπολιτισμό, τις ψηφιακές κοινότητες κ.α. Αν μείνουμε προσκολλημένοι στην ταύτιση της Ιστορίας και του παρελθόντος με την εθνική Ιστορία και το εθνικό παρελθόν, είναι αδύνατον να κατανοήσουμε τις διαδικασίες αλλαγής και ανασυγκρότησης των πολιτικών κοινοτήτων μέσα στις οποίες ζούμε. Θα πρέπει, λοιπόν, να επανεξετάσουμε και να επαναπροσδιορίσουμε τις σχέσεις του ελληνικού συνανήκειν με το ευρωπαϊκό καθώς και με τους αλλοεθνείς συνανθρώπους - συμπολίτες μας (μετανάστες, πρόσφυγες), με τους οποίους συζούμε σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και κοσμοπολιτισμού.
