Ὦ ξεῖν᾿, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε κείμεθα τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι.

Ὦ ξεῖν᾿, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε
κείμεθα τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι.

Μια απο τις πολλές επιγραφές που δημιουργήθηκαν για τους Μηδικούς πολέμους και την ανδρεία των Ελλήνων. Πολλοί όμως την αποδίδουν λανθασμένα. Διότι απαιτούνται φιλολογικές γνώσεις και μια εκτεταμένη μελέτη των αρχαίων συγγραφικών εργών ώστε να κατανοήσει κάποιος το βαθύτερο νόημα.

Ο Σιμωνίδης εδώ χρησιμοποιεί το "αγγέλλειν". Απαρέμφατο ενεστώτα του ἀγγέλλω δηλαδή χρόνος στο διηνεκές. Θα εξηγήσω.

Ο τύπος "ρήμασι" δηλώνει την ρητή διαταγή, τους λακωνικούς νόμους όπως λέμε, η οποία είχε δοθεί δια στόματος. Στην Σπάρτη απαγορευόταν η γραφή με νόμο του Λυκούργου ώστε να εξασκείται η μνήμη. Έτσι λοιπόν οι νόμοι δίνονταν δια λόγου και για τους Σπαρτιάτες η διαταγές ήταν "προαιώνιος Νόμος".

“ὣς δὲ καὶ Λακεδαιμόνιοι κατὰ μὲν ἕνα μαχόμενοι οὐδαμῶν εἰσι κακίονες ἀνδρῶν, ἀλέες δὲ ἄριστοι ἀνδρῶν ἁπάντων. ἐλεύθεροι γὰρ ἐόντες οὐ πάντα ἐλεύθεροί εἰσι· ἔπεστι γάρ σφι δεσπότης νόμος, τὸν ὑποδειμαίνουσι πολλῷ ἔτι μᾶλλον ἢ οἱ σοὶ σέ. [7.104.5] ποιεῦσι γῶν τὰ ἂν ἐκεῖνος ἀνώγῃ· ἀνώγει δὲ τὠυτὸ αἰεί, οὐκ ἐῶν φεύγειν οὐδὲν πλῆθος ἀνθρώπων ἐκ μάχης, ἀλλὰ μένοντας ἐν τῇ τάξι ἐπικρατέειν ἢ ἀπόλλυσθαι. σοὶ δὲ εἰ φαίνομαι ταῦτα λέγων φλυηρέειν, ἀλλὰ σιγᾶν θέλω τὸ λοιπόν· νῦν δὲ ἀναγκασθεὶς ἔλεξα. γένοιτο μέντοι κατὰ νόον τοι, βασιλεῦ.”. 
~ Ηροδότου Ιστορία, 7, 104, 16-24

Δηλαδή :

Η Μάχη των Θερμοπυλών.

Περίπου τέτοιες ημέρες, 7-10 Αυγούστου ή Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ., συμβαίνει η Μάχη των Θερμοπυλών. Εκείνη την περίοδο διεξάγονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες για όλους τους Έλληνες (75η Ολυμπιάδα) αλλά οι Σπαρτιάτες ταυτόχρονα εόρταζαν και τα Κάρνεια. Μια σύγκρουση εκείνη την περίοδο την θεωρούσαν ιεροσυλία. Οι Έφοροι της Σπάρτης όμως, θεώρησαν επείγουσα την κατάσταση και σοβαρή δικαιολογία για να στείλουν τον Λεωνίδα με τον στρατό του να υπερασπιστεί τις Θερμοπύλες. Παρακαλώ να διαβάσετε μέχρι τέλους. Το οφείλετε στους προγόνους σας κι ας είναι μεγάλο το κείμενο ή κουραστικό. Να τους μνημονεύετε διότι κάποιοι Έλληνες σήμερα ξεχάσατε τις θυσίες τους ..

Ας τα πάρουμε απο την αρχή. Λαμβάνει χώρα στον Ισθμό της Κορίνθου το Πανελλήνιο Συνέδριο. Το σχέδιο είχε ως εξής. Οι Θεσσαλοί γνωστοποιούν πως θα πρέπει να υπερασπισθούν την διάβαση του Ολύμπου, εάν θέλουν να σωθεί η Ελλάδα και η Θεσσαλία. Εάν αρνούνταν το αίτημα στο συνέδριο, να στείλουν ισχυρές δυνάμεις, τότε αυτοί θα αναγκάζονταν να συμβιβασθούν με τους εισβολείς, διότι θα έμεναν εκτεθειμένοι. 

Το αρχικό σχέδιο λοιπόν ήταν άλλο απο αυτό που γνωρίζετε οι περισσότεροι και αφορούσε την διάβαση του Ολύμπου. Οι Έλληνες απέστειλαν στα Τέμπη δέκα χιλιάδες οπλίτες, που μαζί με το περίφημο και πανελληνίως γνωστό θεσσαλικό ιππικό στρατοπεύδεσαν εκεί για να αντιμετωπίσουν τον κοινό εχθρό. Αρχηγός των Σπαρτιατών ήταν ο Ευαίνετος, ο υιός του Καρήνου και των Αθηναίων ο Θεμιστοκλής, υιός του Νεοκλέους. Το στράτευμα των Ελλήνων παρέμεινε στην περιοχή λίγες ημέρες. Οι Έλληνες πληροφορήθηκαν, απο την κατασκοπεία τους , ότι οι Πέρσες θα διέρχονταν απο άλλη δίοδο προς τη Θεσσαλία. Συγκεκριμένα απο την πάνω πλευρά της Μακεδονίας μέσω της χώρας των Περραιβών, κοντά της πόλεως "Γόνοι". Η πληροφορία ήταν σωστή. Έτσι για να μην αποκοπεί το στράτευμα , επιβιβάστηκε στα πλοία και επέστρεψε στον Ισθμό. Στην σύσκεψη αξιολόγησαν τις πληροφορίες και αποφάσισαν να υπερασπισθούν ένα άλλο στενό , νοτιότερα των Τεμπών, τις Θερμοπύλες διότι ο Ξέρξης ακόμη βρισκόταν στην Άβυδο.

Μαραθώνας 490 π.Χ.: Το μυστήριο του περσικού Ιππικού, γιατί δεν πολέμησε;

Καρύκας Παντελής

Ένα θέμα που έχει κατά κόρο απασχολήσει τους διαφόρους μελετητές της περιώνυμης μάχης του Μαραθώνα, εδώ και αιώνες, αφορά την παρουσία και τη δράση του περσικού ιππικού στη μάχη του Μαραθώνα. Επί του συγκεκριμένου αντικειμένου πολλά έχουν λεχθεί, από το ότι οι Πέρσες δεν είχαν καν ιππικό, μέχρι ότι οι Έλληνες βοηθήθηκαν από κάποιες «μυστικές» δυνάμεις (ομάδα Ε και άλλα φαιδρά).

Η πρώτη άποψη ευκόλως καταρρίπτεται διότι ποτέ στην ιστορία των πολέμων οι Πέρσες δεν πολέμησαν χωρίς ιππικό. Η θεωρία επίσης που θέλει τους Έλληνες να εμπλέκονται στον Μαραθώνα μόνο με την περσική οπισθοφυλακή, επίσης δεν φαίνεται να ευσταθεί. Όσον αφορά τις απόψεις τις σχετικές την μυστικιστική επίκληση «μυστικών» ομάδων από τα άστρα ή από τις στοές και τις οπές του εδάφους, αυτές είναι ασόβαρες και παντελώς ατεκμηρίωτες.

Επιπλέον, βλάπτουν εφόσον αποδίδουν την ελληνική νίκη σε κάτι ή κάποιον πέραν των ιδίων των Μαραθωνομάχων. Και όμως είναι τόσο απλό. Το μόνο «μυστικό» όπλο των αρχαίων Ελλήνων ήταν η κοινή λογική, η οποία τείνει δυστυχώς να εκλείψει στις μέρες μας. Αποτελεί λοιπόν τουλάχιστον ασέβεια στην ηρωική του μνήμη η αμαύρωση της περιφανούς νίκης του από ανόητες και δυστυχώς αργυρώνητες θεωρίες.

Το ιππικό αποτελούσε πράγματι το επίλεκτο όπλο των Περσών. Το ίδιο όμως υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς. Το ιππικό δεν μπορούσε να παραμείνει σε θέσεις μάχης για απεριόριστο χρόνο. Οι ίπποι επίσης χρειάζονταν καθημερινή περιποίηση. Τις νύκτες επίσης οι ίπποι έπρεπε να δένονται από τα πόδια, ώστε να μην μπορούν να φύγουν, ακόμη και αν πανικοβληθούν. Οι Πέρσες φοβούνταν, δικαίως, ότι ήταν δυνατό κάποιος Έλληνας να διεισδύσει νύκτα στο στρατόπεδο τους και να τρομάξει τους ίππους, ανάβοντας για παράδειγμα φωτιά κοντά τους.

Τα ζώα λειτουργούν με το ένστικτο της αυτοσυντηρήσεως. Αν λοιπόν δεν ήσαν καλά δεμένα θα τρέπονταν σε φυγή. Από την άλλη πλευρά όμως το δέσιμο των ίππων στερούσε από τους Πέρσες ιππείς πολύτιμο χρόνο ετοιμότητας. Ένας ιππέας χρειαζόταν ούτως ή άλλως διπλάσιο χρόνο προετοιμασίας πριν τη μάχη από έναν πεζό. Ο χρόνος αυτός τώρα αυξάνονταν. Υπό φυσιολογικές συνθήκες το γεγονός αυτό δεν θα είχε καταστροφικές συνέπειες. Τι θα γινόταν όμως εάν οι Έλληνες εξαπέλυαν αιφνιδιαστική επίθεση; Θα προλάβαιναν οι εκλεκτοί Πέρσες ιππείς να ετοιμαστούν και να λάβουν μέρος στη μάχη;