Γιατί απέτυχε η Φραγκοκρατία - Η σύντομη ζωή της Λατινικής Αυτοκρατορίας

ΠΗΓΗ:https://youtu.be/et_OP_Q1zQs?si=5VFAfVgwc12wzV48

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η πρώτη αποικιοκρατική «μετοχική εταιρεία» της Ιστορίας !

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου 

Σε αντίθεση με όσα διαδίδονται ευρέως, η πρώτη «μετοχική εταιρεία» αποικιακού τύπου της Ιστορίας δεν δημιουργήθηκε μετά την ανακάλυψη του Νέου Κόσμου, αλλά σε κατακτημένη περιοχή της αποικιοκρατούμενης Ελλάδας στα μέσα του 14ου αιώνα, τη Χίο. Το δυτικό αποικιοκρατικό μοντέλο πρώτα δοκιμάστηκε «επιτυχώς» στον ελλαδικό χώρο στη διάρκεια της Λατινοκρατίας και αργότερα έγινε ευρύτατα διαδεδομένο παγκόσμιο φαινόμενο, που οδήγησε στην επικυριαρχία της Δύσης. Το «πρωτότυπο» αποικιακό καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε στη Χίο ήταν και το «πρότυπο» για τις μεταγενέστερες «Εταιρείες» των Ανατολικών και των Δυτικών Ινδιών. 

Το ιστορικό : Το 1346, οι Γενουάτες καταλαμβάνουν τη βυζαντινή Χίο και από τον επόμενο χρόνο, μέχρι το 1566, το νησί της μαστίχας διοικείται από μια μονοπωλιακή μετοχική-ναυλωτική «Εταιρεία», τη Μαόνα (αραβικά: ma‘ūnah = βοήθεια ή αμοιβαία βοήθεια). Η Εταιρεία κατείχε το μονοπώλιο της μοναδικής στον κόσμο χιώτικης μαστίχας, καθώς και τον έλεγχο του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου. Αποκλειστικοί μέτοχοί της ήταν οι Ιουστινιάνι, ένας από τους εκπροσώπους των οποίων πολέμησε γενναία δίπλα στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453). Η Δημοκρατία της Γένουας έχει απλώς την υψηλή κυριότητα της Χίου, που εκδηλώνονταν κυρίως με το διορισμό του Ποτεστάτου, του ανώτερου διοικητή. 

Πρώτη πράξη των Γενοβέζων μετά την κατάληψη του νησιού ήταν η κατάργηση του βυζαντινού νομίσματος και η εισαγωγή του γενοβέζικου, όπως και η εφαρμογή του λατινικού δικαίου και η χρήση της ιταλικής γλώσσας. Πανάρχαιοι κοινωνικοί θεσμοί απαγορεύτηκαν και κάθε μορφή αυτοδιοίκησης εξαφανίστηκε. Η ντόπια βυζαντινή αριστοκρατία κατάφερε να επιβιώσει συνεργαζόμενη με τους κατακτητές αποικιοκράτες, αν και υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το Κάστρο του νησιού και να παραδώσει στους Λατίνους περίπου 200 αρχοντικά και οικίες.

Γρήγορα, το νησί του Ανατολικού Αιγαίου οργανώθηκε με τέτοιο τρόπο, στρατιωτικά-αμυντικά, οικονομικά, κοινωνικά, εργασιακά και οικιστικά, ώστε η Μαόνα να ελέγχει απολύτως «ορθολογιστικά» τους καλλιεργούντες αποκλειστικά μαστίχα αγρότες - σε επίπεδο προσφοράς εργασίας αλλά και ασφαλής απόδοσης του προϊόντος.

 Ενδεχόμενη κλοπή, υπεξαίρεση, λαθρεμπορία ή κλεπταποδοχή της παραγόμενης μαστίχας είχε ως συνέπεια την παραδειγματική τιμωρία του δράστη μέχρι ακρωτηριασμούς και απαγχονισμό. Οι καταδότες αμείβονταν ανάλογα με το μέγεθος του «εγκλήματος», ενώ σημαντικό ρόλο κατείχαν οι τοπικοί άρχοντες, οι λεγόμενοι «Λογαριαστές» που ορίζονταν από τον διοικητή του νησιού. 

Οι εξαρτημένοι χωρικοί από τα οχυρωμένα σε κάστρα Μαστιχοχώρια ήταν ένα είδος δουλοπαροίκων που ανήκαν στην τέταρτη κατηγορία των κατοίκων της Χίου και η μόνη απαλλαγή που είχαν ήταν το «καπίνιχον», ένα είδος κεφαλικού φόρου. Ο έλεγχος της παραγωγής και της συλλογής ήταν στα χέρια ειδικών αξιωματούχων οι οποίοι φρόντιζαν για την αναπαραγωγή των δέντρων, για την εφαρμογή των σκληρών κανονισμών, για τον χρόνο της καλλιέργειας όπως και για την απαιτούμενη ετήσια ποσότητα ώστε οι τιμές να κρατούνται πάντα ψηλά. 

Οι μέτοχοι της Μαόνα για να αποκτήσουν στις συναλλαγές τους ρευστό χρήμα κατέφευγαν συχνά σε δανεισμό από τους Εβραίους με συμφωνίες που βασίστηκαν στο μονοπώλιο της μαστίχας. Έτσι, οι Εβραίοι της Χίου έγιναν σημαντικοί μεσάζοντες στο εμπόριο της μαστίχας και υπό τους Γενοβέζους η κοινότητά τους ευημερούσε σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι με τους Βυζαντινούς ή αργότερα με τους Τούρκους.

Το «πρωτότυπο» της Χίου αποδείχθηκε εξαιρετικά «επιτυχημένο» γι αυτό και οι Γενουάτες ίδρυσαν το 1373 στην Κύπρο άλλη μια Εταιρεία, τη «Maona Vecchia di Cipro». Ο Χριστόφορος Κολόμβος, που βρέθηκε στη Χίο μεταξύ 1474 και 1475, αναφέρει ότι εκείνη την εποχή η πώληση της μαστίχας απέφερε ετήσιο εισόδημα 50.000 χρυσά δουκάτα.

Μετά την κατάληψη της Χίου το 1566 από τους Οθωμανούς η εμπορία της μαστίχας απελευθερώθηκε, όμως ένα σημαντικό τμήμα της παραγωγής παρακρατούσαν οι Τούρκοι ως φόρο υποταγής στο Σουλτάνο.

ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/100014553737849/posts/pfbid02hM7873eY41ubYBBEubypZD6NGk6cURTVWMprC218yQcqnMCQnhGWseuqT4DwQjU6l/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η 4η Σταυροφορία και η Λατινοκρατία στο Αιγαίο

Γράφει ο Μανόλης Πλούσος

Η κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τα στρατεύματα του Σαλαδίν στα 1187 κλόνισε την χριστιανική Ευρώπη που είδε την ιερή πόλη να πέφτει στα χέρια των μουσουλμάνων. Σχεδόν άμεσα, στα 1189, ξεκίνησε σταυροφορία για την ανάκτηση των Αγίων Τόπων, γνωστή και ως η «Σταυροφορία των Βασιλέων». Τα αποτελέσματα της 3ης κατά σειρά σταυροφορίας (1189- 1192) δεν ήταν τα αναμενόμενα αφού ο κύριος στόχος, η κατάληψη της Ιερουσαλήμ, δεν επετεύχθη. Λίγα μόλις χρόνια μετά και συγκεκριμένα το 1201 ξεκινάει η 4η σταυροφορία με κύριο στόχο την κατάληψη της Ιερουσαλήμ. Ιθύνων νους του εγχειρήματος ήταν ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ που από το 1198 προσπαθούσε να συνασπίσει τους χριστιανούς ηγεμόνες της Ευρώπης για μια νέα απόπειρα απελευθέρωσης των Αγίων Τόπων. Στο πρόσωπο του Βονιφάτιου του Μομφερατικού (Bonifacio I del Monferrato) βρήκε τον κατάλληλο ηγέτη για την εκστρατεία, ενώ κομβική για την ευόδωση του σχεδίου ήταν η συμμετοχή της Βενετίας του Ερρίκου Δάνδολου κυρίως όσον αφορά στην παροχή των πλοίων για την μεταφορά των σταυροφόρων. Η Βενετία θα παρείχε 50 πολεμικές γαλέρες και 400 μεταγωγικά πλοία, αλλά για όλα αυτά ο δαιμόνιος Δάνδολος ζητούσε 85.000 ασημένια μάρκα από τους σταυροφόρους.

Αναπαράσταση Σταυροφόρων

Πράγματι, τον Μάιο του 1202 φτάνουν στη Βενετία οι σταυροφόροι, αλλά ο αριθμός τους ήταν μικρότερος από αυτόν που αρχικά είχε υπολογιστεί. Ενώ οι οργανωτές της σταυροφορίας υπολόγιζαν σε περίπου 30.000 σταυροφόρους ο τελικός αριθμός τους δεν υπερέβαινε τις 15.000. Αυτό δημιούργησε χρηματοδοτικό κενό το οποίο οι σταυροφόροι αδυνατούσαν να καλύψουν και έτσι ο επιχειρηματίας Δάνδολος σκαρφίστηκε ένα άλλο σχέδιο για να «πατσίσει» την οικονομική διαφορά με τους «στρατιώτες του Χριστού». Αντί της εξόφλησης των χρωστούμενων ζήτησε την κατάληψη, για λογαριασμό της Βενετίας, της Δαλματικής πόλης Ζάρα (το σημερινό Ζαντάρ), που τότε ήταν υπό ουγγρική κατοχή. Η απαίτηση του Δόγη δημιούργησε αρνητικά συναισθήματα σε κάποιους από τους σταυροφόρους, αφού η πόλη ήταν χριστιανική και μάλιστα καθολική. Η… λεπτομέρεια αυτή δεν πτόησε τους περισσότερους σταυροφόρους που κατέλαβαν την πόλη, παρά τους αφορισμούς του Πάπα ενάντια σε μια τέτοια ενέργεια. Ο παμπόνηρος Βονιφάτιος κράτησε τους παπικούς αφορισμούς κρυφούς από τους σταυροφόρους από τον φόβο λιποταξιών…

"Η Οδύσσεια των Eπτανήσων" νέα ταινία του Αλέξανδρου Ποταμιανου (Α΄ΜΕΡΟΣ)

H νέα ταινία "Η Οδύσσεια των επτανήσων" του Αλέξανδρου Ποταμιάνου, στο θέατρο Κέφαλος της Κεφαλονιάς «Η Οδύσσεια των Επτανήσων: Από τη Φραγκοκρατία στην Επτάνησο Πολιτεία». Αυτός είναι το τίτλος της νέας ταινίας που «υπογράφει» ο Κεφαλλονίτης σκηνοθέτης, Αλέξανδρος Ποταμιάνος. Θα παρουσιαστεί την Κυριακή 13 Αυγούστου και ώρα 19:45 στο Δημοτικό Θέατρο «Ο Κέφαλος». Λίγα λόγια για την ταινία: Τα Ιόνια νησιά κατελήφθησαν από Φράγκους, Νορμανδούς και το Παπικό κράτος, πολύ πριν από την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Μετά την απώλεια των Ιταλικών επαρχιών από την επίθεση Λογκοβάρδων, Νορμανδών και Αράβων, η Βυζαντινή κυριαρχία στην Ιταλία τελείωσε με την άλωση του Μπάρι. Με ορμητήριο το Μπάρι, Νορμανδοί και Φράγκοι δημιουργούν προγεφυρώματα στις Δυτικές Επαρχίες του Βυζαντίου. Την περίοδο αυτή, τα Επτάνησα γνωρίζουν πολλούς κατακτητές μέχρι την άφιξη των Βενετών. Η Βενετική κατοχή, με το διαφορετικό της χαρακτήρα επιτρέπει στα Επτάνησα να διατηρήσουν την Ελληνικότητά τους και την Βυζαντινή τους παράδοση.

Η πρώτη αποικιοκρατική «μετοχική εταιρεία» της Ιστορίας !

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Σε αντίθεση με όσα διαδίδονται ευρέως, η πρώτη «μετοχική εταιρεία» αποικιακού τύπου της Ιστορίας δεν δημιουργήθηκε μετά την ανακάλυψη του Νέου Κόσμου, αλλά σε κατακτημένη περιοχή της αποικιοκρατούμενης Ελλάδας στα μέσα του 14ου αιώνα, τη Χίο. Το δυτικό αποικιοκρατικό μοντέλο πρώτα δοκιμάστηκε «επιτυχώς» στον ελλαδικό χώρο και αργότερα έγινε ευρύτατα διαδεδομένο παγκόσμιο φαινόμενο, που οδήγησε στην επικυριαρχία της Δύσης. Το «πρωτότυπο» αποικιακό καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε στη Χίο ήταν και το «πρότυπο» για τις μεταγενέστερες «Εταιρείες» των Ανατολικών και των Δυτικών Ινδιών. 

Το ιστορικό : Το 1346, οι Γενουάτες καταλαμβάνουν τη βυζαντινή Χίο και από τον επόμενο χρόνο, μέχρι το 1566, το νησί της μαστίχας διοικείται από μια μονοπωλιακή μετοχική-ναυλωτική «Εταιρεία», τη Μαόνα (αραβικά: ma‘ūnah = βοήθεια ή αμοιβαία βοήθεια). Η Εταιρεία κατείχε το μονοπώλιο της μοναδικής στον κόσμο χιώτικης μαστίχας, καθώς και τον έλεγχο του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου. Αποκλειστικοί μέτοχοί της ήταν οι Ιουστινιάνι, ένας από τους εκπροσώπους των οποίων πολέμησε γενναία δίπλα στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453). Η Δημοκρατία της Γένουας έχει απλώς την υψηλή κυριότητα της Χίου, που εκδηλώνονταν κυρίως με το διορισμό του Ποτεστάτου, του ανώτερου διοικητή.