Του Λευτέρη Ριζά
Σε εποχές – όπως αυτή που ζούμε τώρα – κρίσης, όπου η μεγάλη μάζα του λαού δέχεται άγρια επίθεση ενάντια σε «κατακτήσεις» της (δηλαδή σε αυτά που πίστευε ότι τα είχε κατακτήσει με τους αγώνες της), είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο, μέσα στην αγωνία της να αποκρούσει τις επιθέσεις, να οργανώσει την άμυνα της και να αντεπιτεθεί, να παρουσιάζει φαινόμενα σύγχυσης της σκέψης, άμβλυνσης της κριτικής της ικανότητας για να κατανοήσει πολλές από τις λεπτομέρειες των όσων συμβαίνουν και την αφορούν.
Θυμάμαι βέβαια ότι ο Λένιν υποστήριζε πώς σε τέτοιες συνθήκες, οι μάζες μαθαίνουν γρήγορα, αποκτούν πείρα κλπ κλπ. Πάντα βέβαια με τη συνδρομή του επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης. Γενικά δεν είχε άδικο. Έτσι έχει συμβεί και στη Ρωσία το ‘17 και στην Ελλάδα τη δεκαετία του ΄40, ιδιαίτερα μετά την κατοχή μας από τους ναζί-φασίστες.
Αλλά πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε αυτές τις γενικές διαπιστώσεις. Γιατί να θεωρούμε ότι ο λαός τα καταλαβαίνει όλα, τα συνειδητοποιεί όλα, αποκτάει πλήρη «επαναστατική» πολιτική συνείδηση κλπ είναι όχι μόνο επικίνδυνα απλοϊκό αλλά και συνειδητά ή ασυνείδητα παραπλανητικό. Γιατί αποτρέπει από μια σοβαρή προσπάθεια να ανέβει ακριβώς το ιδεολογικο-πολιτικό επίπεδο του λαού – των υποτελών τάξεων – σε εκείνο το απαραίτητο επίπεδο ώστε να εξασφαλίσει σταθερή ιδεολογικο-πολιτική ηγεμονία τόσο στη διάρκεια όσο και μετά τον αγώνα.