Το κύριο μέτωπο του νέου Ψυχρού Πολέμου βρίσκεται στη Γερμανία

Του Κώστα Ράπτη από το capital.gr

Γιατί αποπέμφθηκε ο ναύαρχος Κάι-Άχιμ Σένμπαχ; Σύμφωνα με το Eurointelligence, διότι είπε φωναχτά αυτό που σκέφτεται το SPD.

Ο μέχρι πρότινος αρχηγός του Πολεμικού Ναυτικού της Γερμανίας προκάλεσε σκάνδαλο όταν κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Ινδία δήλωσε ότι ο Πούτιν απλώς ζητάει σεβασμό και τον δικαιούται. Λίγο μέτρησε το γεγονός ότι ο ναύαρχος (με την ανοίκεια για στρατιωτικό πολιτική “παρρησία”) εμπνεόταν από το δικό του νεοψυχροπολεμικό κίνητρο, επισημαίνοντας, και μάλιστα ενώπιον ινδικού ακροατηρίου, ότι τα βλέμματα θα πρέπει να είναι στραμμένα στην ανάδυση της Κίνας και ότι από την άποψη αυτή η δαιμονοποίηση της Ρωσίας είναι απολύτως αντιπαραγωγική. Το γεγονός ότι παρεξέκλινε από την αυτοτροφοδοτούμενη ρωσοφοβία των ημερών ήταν αρκετό για να προκαλέσει σάλο.

Ο Σένμπαχ καθαιρέθηκε άμα τη επιστροφή του. Όμως οι απόψεις του δεν είναι προσωπικές. Γνωστά είναι ότι ιδίως μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών, οι οποίοι ηγούνται του νέου ομοσπονδιακού κυβερνητικού συνασπισμού, περισσεύουν οι Putinversteher, ήτοι οι έχοντες κατανόηση για τον Πούτιν, σύμφωνα με τον δημοσιογραφικό νεολογισμό. Συμβαίνει, άλλωστε, ο τελευταίος πριν από τον Όλαφ Σολτς Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος να είναι ο Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος τώρα σταδιοδρομεί ως επικεφαλής της κοινοπραξίας του αγωγού NordStream.

Ο κρυμμένος “ορθολογισμός” των οικονομικών επιλογών Ερντογάν

Του Κώστα Ράπτη από το Capital

Δεν είναι δίλημμα αυτό που αντιμετωπίζει στην οικονομική πολιτική ο Ταγίπ Ερντογάν. Είναι ένα “τρίλημμα” γνωστό στη διεθνή συζήτηση από καιρό – διατυπωμένο μάλιστα, κατά ειρωνεία της τύχης, από έναν οικονομολόγο γεννημένο και μεγαλωμένο στην Τουρκία, τον Ντάνι Ρόντρικ του Χάρβαρντ.

Στην αρχική του διατύπωση το “τρίλημμα Mundell-Fleming” συνίσταται στην αδυναμία του να έχει μία οικονομία ταυτοχρόνως σταθερή νομισματική ισοτιμία, ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων και ανεξάρτητη νομισματική πολιτική. Πρακτικά, πρόκειται για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, η οποία θα πρέπει να ελέγξει είτε το ύψος των επιτοκίων, είτε την συναλλαγματική ισοτιμία της λίρας, όπως τη διαμορφώνουν οι αγορές, με την πλάστιγγα να έχει σαφώς γείρει, λόγω και των γνωστών “παραινέσεων” από το προεδρικό μέγαρο, προς την πρώτη επιλογή.

Ο Ρόντρικ αναδιατύπωσε το έτος 2000 το τρίλημμα με ευρύτερους πολιτικούς όρους. Υποστηρίζει ότι η εθνική κυριαρχία, η δημοκρατική διακυβέρνηση και η ενωμάτωση στην παγκόσμια οικονομία μπορούν να επιτευχθούν μόνο σε συνδυασμούς ανά δύο. Πράγμα που εξηγεί, μπορούμε να παρατηρήσουμε, και το γιατί η πολιτεία του Ερντογάν υποχρεούται να γίνεται όλο και πιο αυταρχική.

Η χθεσινή νέα απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας να μειώσει περαιτέρω το βασικό της επιτόκιο στο 14%, βαθαίνοντας το αρνητικό πρόσημο, εφόσον ο ονομαστικός πληθωρισμός υπολογίζεται στο 21%, έστειλε, όπως ήταν αναμενόμενο σε νέο αρνητικό ρεκόρ τη λίρα, η οποία έχει χάσει φέτος το ήμισυ της αξίας της έναντι του δολαρίου.

Ο Ταγίπ Ερντογάν συνηθίζει να επενδύει τις νομισματικές του εμμονές με θρησκευτική γλώσσα, παραπέμποντας στην απαγόρευση του τόκου στο Ισλάμ. Όμως το σκεπτικό αυτό βασικά απευθύνεται στο εγχώριο πολιτικό του ακροατήριο, εσφαλίζοντάς του μία έστω και αποδυναμωμένη μίνιμουμ βάση υποστήριξης, εκεί που οι οικονομικές δοκιμασίες του τουρκικού νοικοκυριού θα δικαιολογούσαν το να έχει εξανεμιστεί ακόμη και αυτή.

Όμως το πραγματικό σκεπτικό του ισχυρού άνδρα της Άγκυρας είναι πολύ πιο πεζό – και εντέλει όχι και τόσο ανορθολογικό.

Ανατροπή του σκηνικού των τελευταίων πενήντα ετών στη Μέση Ανατολή

Του Κώστα Ράπτη από το capital.gr

Στην Μέση Ανατολή σημειώνεται μία ανατροπή που θα σαρώσει όλες τις σταθερές των τελευταίων πενήντα ετών. Και αυτή δεν είναι η συμφωνία εξομάλυνσης των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την οποία ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα με μεγάλη ικανοποίηση ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Σύμφωνα με τον βετεράνο Βρετανό ανταποκριτή στη Μέση Ανατολή και συγγραφέα Πάτρικ Κόμπερν, η σημασία της συμφωνίας αυτής υπερτονίζεται, προκειμένου οι πρωταγωνιστές της να αποσπάσουν τα επιδιωκόμενα οφέλη στην εσωτερική πολιτική τους σκηνή. Ωστόσο, η συνεργασία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων με το Ισραήλ έχει ένα παρελθόν πού πηγαίνει πολύ πιο πίσω από την πρόσφατη επισημοποίηση της σχέσης τους, ενώ αντίθετα η αναβολή της προγραμματιζόμενης προσάρτησης της Κοιλάδας του Ιορδάνη στο εβραϊκό κράτος, η οποία προβλήθηκε ως το αντίτιμο, είχε αποφασιστεί πριν από την ανακοίνωση της συμφωνίας. Σε κάθε περίπτωση, η προσπάθεια εξεύρεσης μιας “λύσης δύο κρατών” στο Μεσανατολικό, την οποία υποτίθεται διαταράσσουν οι πρωτοβουλίες του Νετανιάχου και οι μεσολαβήσεις του Tραμπ, αποτελούσε κενό γράμμα.

Η πραγματικά ανατρεπτική εξέλιξη, η οποία επιταχύνεται από την πανδημία του κορονοϊού, έχει να κάνει με την απομείωση του οικονομικού βάρους των πετρελαϊκών μοναρχιών. Η δε ειρωνεία της τύχης θέλει την πολιτική τους κινητικότητα να εντείνεται, όπως το δείχνει και το παράδειγμα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ακριβώς στο έδαφος αυτής της αποδυνάμωσης.

Ούτως ή άλλως, οι κρατούντες της περιοχής επέδειξαν εξαιρετική αδυναμία στο να μεταφράσουν σε πολιτική ισχύ τον πλούτο που συσσώρευσαν από την πετρελαϊκή κρίση του 1973 και εξής. Αλλά και αυτός αρχίζει σταδιακά να εξαντλείται.

Μια “εκλογική ανταρσία”

Του Κώστα Ράπτη  από το capital.gr 

Η επικράτηση στο βρετανικό δημοψήφισμα (με ποσοστό περίπου 52%) της επιλογής εξόδου από την Ε.Ε. αποτελεί αναμφίβολα γεγονός ιστορικής σημασίας, που αναζητά τον καλύτερο παραλληλισμό για να περιγραφεί. Είναι μια στιγμή ανάλογη με την χαοτική εκκένωση της Δουνκέρκης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε τα βρετανικά στρατεύματα εγκατέλειψαν την ηπειρωτική Ευρώπη μπροστά στη γερμανική επέλαση; Ή είναι απλώς μια “στιγμή Lehmann Brothers”, για να προσηλωθούμε στο πρόσφατο παρελθόν, που μέλλει να πυροδοτήσει έναν νέο γύρο διεθνούς οικονομικής κρίσης, για τον οποίο όλες οι προϋποθέσεις είχαν συγκεντρωθεί πριν και ανεξάρτητα από την προσέλευση των Βρετανών στις κάλπες;

Σε κάθε περίπτωση, η νίκη του Brexit αποτελεί πρωτίστως μια “εκλογική ανταρσία” δίχως προηγούμενο. Αρκεί να αναλογισθεί κανείς την ασυμμετρία των δύο στρατοπέδων: την επιλογή της παραμονής στην Ε.Ε. στήριξαν από τον πρωθυπουργό David Cameron και τον αρχηγό της αντιπολίτευσης Jeremy Corbyn μέχρι την επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης της Σκωτίας Nichola Sturgeon. Από το σύνολο των διεθνών ηγετών μέχρι τους επικεφαλής του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ και τον γ.γ. του ΝΑΤΟ. Από το Σίτι του Λονδίνου και (εμμέσως) την Τράπεζα της Αγγλίας μέχρι τους διευθύνοντες των σημαντικότερων βρετανικών επιχειρήσεων. Από τους περισσότερους ανθρώπους της διανόησης και του θεάματος μέχρι τις εγκυρότερες εφημερίδες.

ΚΡΕΣΕΝΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Του ΚΩΣΤΑ ΡΑΠΤΗ*

Την ώρα που η Αθήνα έμοιαζε παντελώς απορροφημένη σε (πραγματικές ή κατά φαντασίαν) μάχες στο πεδίο τηςδιαπραγμάτευσης με τους πιστωτές, της πολιτικής σκηνής και της διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης, οι προκλήσεις σε ό,τι έχει να κάνει με την ασφάλεια της χώρας πήραν την εβδομάδα που τελειώνει απροσδόκητα θεαματική μορφή. Αφού δεν είναι υπερβολή να πει κανείς, ότι οι τουρκικές ενέργειες στο Αιγαίο, που αποτελούν μια δυσάρεστη"σταθερά” όλης της μεταπολιτευτικής περιόδου, προσέλαβαν την εβδομάδα που τελειώνει πρωτοφανή προκλητικότητα.  

Οι αλλεπάλληλες καθημερινές υπερπτήσεις πάνω από νησιά, ακόμη και του μεγέθους της Λέσβου, υπό το πρόσχημα "ελιγμών” που επέβαλλαν οι ελληνικές αναχαιτίσεις τουρκικών παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου (στο τμήμα μεταξύ 6 και 10 ναυτικών μιλίων από τις ακτές, του οποίου η δικαιοδοσία αμφισβητείται από την Άγκυρα) παρουσιάζουν κάτι το ποιοτικώς νέο, που υποδεικνύειενίσχυση των διεκδικήσεων και των επιθετικών πρακτικών της γείτονος.

Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΧΩΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ

Ειδικότερα: Την Δευτέρα, 3 σχηματισμοί συνολικά 11 τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών προχώρησαν σε 3 παραβάσεις του FIR Αθηνών και 7 παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου στο βορειοανατολικό, κεντρικό και νοτιοανατολικό Αιγαίο, συμπεριλαμβανομένων δύο υπερπτήσεων πάνω από τις Οινούσες στα 9.000 πόδια και τη Λέσβο στα 22.000 πόδια.  

Την Τρίτη, 11 αεροσκάφη (εκ των οποίων τα δύο οπλισμένα), σε 3 σχηματισμούς ή μεμονωμένα, πραγματοποίησαν 11 παραβάσεις του FIR Αθηνών και 12 παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου στο κεντρικό και νοτιοανατολικό Αιγαίο, συμπεριλαμβανομένων τριών υπερπτήσεωνπάνω από τις Οινούσες στα 22.000 πόδια, ενώ σημειώθηκε μία εμπλοκή.  

Την Τετάρτη, σημειώθηκαν 9 παραβάσεις του FIR Αθηνών και 24 παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου στο κεντρικό και νοτιοανατολικό Αιγαίο, από 2 οπλισμένα αεροσκάφη και ένα ελικόπτερο, συμπεριλαμβανομένων τριών υπερπτήσεων πάνω από τις Οινούσες, σε ύψος από5.500 έως 25.000 πόδια και άλλων τριών πάνω από τη νησίδα Παναγιά σε ύψος από 26.000 έως30.000 πόδια. Σημειώθηκαν δύο εμπλοκές.