Raffaele Simone, Το μειλίχιο τέρας -Μέρος πρώτο

Raffaele Simone, Το μειλίχιο τέρας Εκδόσεις Πόλις

Απόψεις: Γιατί η Δύση δεν πηγαίνει προς τα αριστερά;

Του Κωστή Παπαγιώργη

(Ελευθεροτυπία 17.12.13)

Σε ένα τολμηρό δοκίμιό του, ο Ιταλός Ραφαέλε Σιμόνε («Το μειλίχιο τέρας», Πόλις) δεν διστάζει να θυμίσει ότι η ευρωπαϊκή Αριστερά αποτέλεσε πολιτική θρησκεία τα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια, με τελική κατάληξη την αποτυχία.

Στο άλλο άκρο, ενώ η Δεξιά κατατρομοκράτησε την Ευρώπη με τα ωμά πολιτικά σχήματά της (φασισμός, ναζισμός, καπιταλισμός), σήμερα εμφανίζεται συμφιλιωμένη με τη νεοτερικότητα και την ευημερία. Μια ματιά στα πολιτεύματα των ευρωπαϊκών χωρών αναδεικνύει τη Δεξιά, ενώ την ίδια στιγμή η Αριστερά αρκείται στο 26% του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ενώ λοιπόν ο μέσος Ευρωπαίος συμφωνεί ότι ο καπιταλισμός απέτυχε, όπως και ο μαρξισμός άλλωστε, οι μεταμορφώσεις του καπιταλισμού είναι ζωντανές και χαίρουν άκρας υγείας.

Raffaele Simone, Το μειλίχιο τέρας, εκδ. Πόλις

Raffaele Simone: «Το μειλίχιο τέρας - Γιατί η Δύση δεν πηγαίνει προς τα αριστερά;»

Του Κωστή Παπαγιώργη, Ο Κόσμος του Επενδυτή

Aσφαλώς δεν υπερβάλλουμε αν ισχυριστούμε ότι η Αριστερά (ό,τι κι αν δεικνύει ή υποκρύπτει η λέξη) αποτέλεσε πολιτική θρησκεία τα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια, θρησκεία μάλιστα που «απέτυχε» ή τέλος πάντων ακολούθησε φθίνουσα πορεία. Στον άλλον πόλο, ενώ η Δεξιά τρομοκράτησε την Ευρώπη με τις γνωστές παραφθορές της (φασισμός, ναζισμός, καπιταλισμός), σήμερα εμφανίζεται συμφιλιωμένη με τη νεωτερικότητα και την ευημερία. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να μας ξαφνιάζουν τα πολυάριθμα βιβλία που διερωτώνται για το «αν έχει μέλλον η Αριστερά» ή για το αν τη χωρίζει κάποια ουσιαστική διαφορά από τη Δεξιά. (βλ. Ραφαέλε Σιμόνε, «Το μειλίχιο τέρας - Γιατί η Δύση δεν πηγαίνει προς τα αριστερά;», μετ. Μιχάλης Μητσός, Πόλις).

Η ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ

 «Όσοι είχαν στο παρελθόν την ευκαιρία να προβληματιστούν για την εξέλιξη της νεωτερικότητας περιέγραψαν θετικές κατακτήσεις και πολλά υποσχόμενους μετασχηματισμούς, γεμάτους προοπτική και ελπίδα, που προκαλούσαν ενθουσιασμό

. Αν δει κανείς αυτές τις κατακτήσεις από το παρατηρητήριο του τέλους του αιώνα,

Ραφαέλε Σιμόνε: Κόντρα στο πνεύμα των καιρών

Η πελώρια ποσότητα φτώχειας, βίας και καταπίεσης που κυριαρχεί στον πλανήτη παραπέμπει γι’ άλλη μια φορά στα ιδεώδη της Αριστεράς, γιατί δεν υπάρχουν άλλες φιλοσοφίες που μπορούν να τη θεραπεύσουν

Του Θανάση Γιαλκέτση

Ο Ραφαέλε Σιμόνε είναι καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης (Roma Tre). Στη γλώσσα μας κυκλοφορεί το βιβλίο του «Το μειλίχιο τέρας» (Πόλις, 2011). Το ακόλουθο κείμενό του είναι απόσπασμα εισήγησής του σε θεωρητικό συμπόσιο που έγινε τον περασμένο Μάρτιο στη Ρώμη, με θέμα την επανεξέταση της κουλτούρας της Αριστεράς.

Γιατί η κρίση δεν μετατόπισε τον δυτικό κόσμο προς τα αριστερά ή τουλάχιστον λίγο περισσότερο προς τα αριστερά; Στο βιβλίο μου «Το μειλίχιο τέρας», προσπάθησα να περιγράψω τους βαθύτερους λόγους αυτού του γεγονότος. Εδώ και δύο δεκαετίες ο ιδεολογικός και πολιτιστικός άξονας του δυτικού κόσμου έγειρε προς τα δεξιά, δηλαδή προς έναν ορίζοντα κατανάλωσης και διασκέδασης, προσωπικού εγωισμού και αυξανόμενης σύγχυσης μεταξύ πραγματικότητας και φανταστικής επινόησης –τρία κομβικά γνωρίσματα της παγκοσμιοποιημένης νεωτερικότητας. 

Ορίζοντας κατανάλωσης και διασκέδασης σημαίνει ότι τον δυτικό άνθρωπο τον ενδιαφέρει όλο και λιγότερο το καθεστώς ολιγάρκειας, αυστηρότητας και φειδούς που εξέφραζαν τα κλασικά σοσιαλιστικά ιδεώδη, ενώ στην κατανάλωση εμπορευμάτων έχει προστεθεί και η πολύ εντατική κατανάλωση ενέργειας, περιβάλλοντος και πόρων. Προσωπικός εγωισμός σημαίνει ότι η συμπάθεια και η συμπόνια (θεμελιώδη «σοσιαλιστικά συναισθήματα») δεν είναι πλέον προσωπικές συμπεριφορές, αλλά έχουν μεταφερθεί με ανάθεση σε οργανώσεις οι οποίες τις ασκούν ως επάγγελμα, όντας αληθινές «βιομηχανίες του καλού» (επί πληρωμή). Σύγχυση μεταξύ πραγματικότητας και φανταστικής επινόησης σημαίνει ότι η αυστηρή διάκριση μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας (δύσκολη κατάκτηση της επιστημονικής στάσης απέναντι στην πραγματικότητα) είναι ανώφελη ή σε κάθε περίπτωση λιγότερο επιθυμητή: το πραγματικό δεν το αναζητούν αλλά το αποφεύγουν. 

Για όλους αυτούς τους λόγους, έχει διαλυθεί ο λαός της Αριστεράς, οι σοσιαλιστές άνδρες και οι σοσιαλίστριες γυναίκες, εκείνες οι γενεές ανθρώπων που κάποτε ήταν έτοιμες να παλέψουν για την επικράτηση των ιδεών τους.