Ε Κ Ε Ι Ν Η η Κυριακή

του Λάζαρου Μαύρου

Ε Κ Ε Ι Ν Η η Κυριακή

Τρεις του Μάρτη του Πενήντα Εφτά
ήταν Κυριακή της Τυρινής.
Την άλλη μέρα, ξημέρωνε Δευτέρα της Καθαρής.
Το βράδυ εκείνης της Κυριακής στην Κύπρο,
οι οικογένειες ήσαν γύρω από το παραδοσιακό ομοτράπεζο της αποκριάς, τρωγοπίνοντας στο φτωχικό τους.
Όμως το κρασί στα ποτήρια έμεινε μισοπιωμένο.
Οι μεζέδες στα πιάτα, μισοφαγωμένοι.
Το ελεγχόμενο από τους Εγγλέζους αποικιοκράτες ραδιόφωνο της Κυπριακής Ραδιοφωνικής Υπηρεσίας C.B.S.
μετέδιδε κομπάζοντας τα μαύρα μαντάτα:

«Δυνάμεις ασφαλείας, ενεργούσαι κατόπιν πληροφοριών, εφόνευσαν σήμερον την μεσηβρίαν εις την περιοχήν παρά την Μονήν Μαχαιρά τον επικηρυγμένον διά ποσού πέντε χιλιάδων λιρών, γνωστόν ως υπαρχηγόν της Ε.Ο.Κ.Α. και πρώην αξιωματικόν του Ελληνικού Στρατού, τρομοκράτην Γρηγόριον Αυξεντίου, και συνέλαβαν τέσσαρας άλλους τρομοκράτας, οι οποίοι ευρίσκοντο μετ’ αυτού εντός ορεινού κρησφυγέτου […] Η Αυτού Εξοχότης ο Κυβερνήτης Στρατάρχης Σερ Τζον Χάρντινγκ ενδέχεται να μεταβή εις την Μονήν Μαχαιρά διά να συγχαρή αυτοπροσώπως τα στρατεύματα»…

Τ Ρ Ε Ι Σ Μαρτίου 1957, ημέρα Κυριακή

Θυσιάστηκε στον Μαχαιρά
ο Γρηγόρης Αυξεντίου.
Όμως, ούτε τη Δευτέρα, ούτε την Τρίτη, 4 & 5.3.1957. κυκλοφορούσαν στην Κύπρο εφημερίδες για να περιγράψουν την 10ωρη μάχη που έδωσε στον Μαχαιρά ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ, κυκλωμένος από τις πολυάριθμες βρετανικές δυνάμεις του «Συντάγματος του Δούκα του Ουέλλιγκτον».
Στην Κύπρο οι καθημερινές εφημερίδες δεν κυκλοφορούσαν Δευτέρα. Μόνο οι εβδομαδιαίες. Εκείνη τη Δευτέρα 4.3.1957, συνέπεσε η αργία της Καθαράς Δευτέρας, χωρίς τις εβδομαδιαίες και χωρίς καθημερινές την Τρίτη.
Έτσι οι πρώτες περιγραφές, εντοπίζονται στις κυπριακές εφημερίδες της Τετάρτης 6.3.1957.
Με κύριες αναφορές προερχόμενες από όσα είχαν δημοσιεύσει τη Δευτέρα 4.3.1957 οι εφημερίδες του... Λονδίνου.
Π.χ. η «Χαραυγή» της 6.3.1957 αναδημοσίευσε τα γεγονότα του Μαχαιρά από την «Ντέηλυ Χέραλντ» του Λονδίνου, ενώ από τους «Τάϊμς» και τον «Ντέηλυ Τέλεγραφ» πήρε το δικό της υλικό η «Ελευθερία» της Λευκωσίας.

Ε Ν Α Ν Τ Ι Ο Ν του Αυξεντίου

Εὐαγόρας Παλληκαρίδης: “Ὅ,τι ἔκαμα τὸ ἔκαμα ὡς Ἕλλην Κύπριος ὅστις ζητεῖ τὴν Ἐλευθερίαν του”

Ὁ Εὐαγόρας Παλληκαρίδης εἶναι ἕνας ἀκόμα Μάρτυρας τοῦ ἀγώνα τῶν ἑλληνοκυπρίων γιὰ τὴν ἀποτίναξη τοῦ ἀγγλικοῦ ζυγοῦ καὶ τὴν Ἕνωση τῆς Μεγαλονήσου μὲ τὴν Ἑλλάδα.

Γεννήθηκε στὶς 27 Φεβρουαρίου 1938 στὸ χωριὸ Τσάδα, τῆς ἐπαρχίας Πάφου. Μπῆκε νωρὶς στὸν ἀγώνα, ἀπὸ τὰ μαθητικά του χρόνια κιόλας. Τὸ 1953, σὲ ἡλικία 15 ἐτῶν, κατεβάζει καὶ τεμαχίζει τὴν ἀγγλικὴ σημαία στὸ Κολέγιο τῆς Πάφου, κατὰ τὴν ἡμέρα στέψης τῆς Βασίλισσας Ἐλισάβετ στὸ Λονδίνο.

Δύο χρόνια ἀργότερα συλλαμβάνεται ὡς μέλος τῆς νεολαίας τῆς ΕΟΚΑ, ἐπειδὴ συμμετεῖχε σὲ παράνομη πορεία. Στὶς 18 Δεκεμβρίου 1956 συλλαμβάνεται ἐκ νέου καὶ κατηγορεῖται γιὰ κατοχὴ καὶ διακίνηση παράνομου ὁπλισμοῦ. Ἡ δίκη τοῦ ὁρίζεται γιὰ τὸν Μάρτιο τοῦ 1957. Στὴ διάρκεια τῆς ἀκροαματικῆς διαδικασίας δὲν ἀφήνει περιθώρια στοὺς δικηγόρους του γιὰ νὰ τὸν ὑπερασπιστοῦν. Παραδέχεται τὴν ἐνοχή του, μὲ ἀξιοθαύμαστο τρόπο: «Γνωρίζω ὅτι θὰ μὲ κρεμάσετε. Ὅ,τι ἔκαμα τὸ ἔκαμα ὡς Ἕλλην Κύπριος ὅστις ζητεῖ τὴν Ἐλευθερίαν του. Τίποτα ἄλλο».

Τὴν ἑπομένη τῆς καταδίκης του Παλληκαρίδη σὲ θάνατο, ὁ κόσμος ξεσηκώνεται γιὰ νὰ σώσει τὸν νεαρὸ μαθητή.
Οἱ ἐκκλήσεις γιὰ τὴν ἀπονομὴ χάριτος ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, τὴν Ἀγγλία καὶ τὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες ἀπορρίπτονται ἀπὸ τὸν ἄγγλο κυβερνήτη Τζὸν Χάρντινγκ καὶ τὴν ἀγγλικὴ διπλωματία.

Ὁ Βαγορής, ὅπως ἦταν τὸ χαϊδευτικό του, δὲν πτοεῖται.
Στὸ τελευταῖο γράμμα τοῦ δηλώνει:

«Θ’ ἀκολουθήσω μὲ θάρρος τὴ μοίρα μου.
Ἴσως αὐτὸ νὰ ‘ναι τὸ τελευταῖο μου γράμμα.
Μὰ πάλι δὲν πειράζει.
Δὲν λυπᾶμαι γιὰ τίποτα.
Ἂς χάσω τὸ καθετί.
Μία φορὰ κανεὶς πεθαίνει.
Θὰ βαδίσω χαρούμενος στὴν τελευταία μου κατοικία.
Τί σήμερα, τί αὔριο;
Ὅλοι πεθαίνουν μία μέρα.
Εἶναι καλὸ πράγμα νὰ πεθαίνει κανεὶς γιὰ τὴν Ἑλλάδα.
Ὥρα 7:30.
Ἡ πιὸ ὄμορφη μέρα τῆς ζωῆς μου.
Ἡ πιὸ ὄμορφη ὥρα.
Μὴ ρωτᾶτε γιατί.»

Τ Ρ Ι Α ΛΑΘΑΚΙΑ ΤΟΥ Γ. ΡΙΤΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ

ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ

Λ Α Θ Α Κ Ι ΒΕΒΑΙΩΣ το ότι ο Αυξεντίου θυσιάστηκε Σάββατο 2 Μαρτίου 1957.

Όλοι, ανέκαθεν, γνωρίζουν ότι η θυσία του Σταυραετού του Μαχαιρά ήτανε Κυριακή κι ήτανε Τρεις του Μάρτη του 1957, μετά την πολύωρη μάχη ως τις δυό μετά το μεσημέρι.

Ήταν δυό τρία μικρά λαθάκια που έγραψε ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος στο κορυφαίο του έργο «Αποχαιρετισμός - Οι τελευταίες ώρες του Γρηγόρη Αυξεντίου μες στη φλεγόμενη σπηλιά»:

Ο ΡΙΤΣΟΣ σημειώνει ο ίδιος στο βιβλίο του, των εκδόσεων «Κέδρος», ότι έγραψε το ποίημά του 5 - 25 Μαρτίου 1957.

Στις πρώτες σελίδες είναι τυπωμένη και η φωτοτυπία δημοσιεύματος τής Τρίτης 5.3.1957 με τα καθέκαστα της θυσίας στον Μαχαιρά.

Από εκείνο λοιπόν το δημοσίευμα προέκυψαν τα λαθάκια του ποιητή:

Δημοσίευμα της Τρίτης 5.3.1957 στις αθηναϊκές εφημερίδες, σταλμένο από τη Λευκωσία, 4 με «Ιδ.Υπ.» (Ιδιαίτερη Υπηρεσία), δηλαδή τη Δευτέρα της Καθαρής 4.3.1957 ημέρα που δεν κυκλοφορούσαν εφημερίδες.

Ε Κ Ε Ι ΣΤΟ δημοσίευμα εντοπίζονται τα λαθάκια: Γράφει ως ημέρα της θυσίας το Σάββατο 2 Μαρτίου. Και ότι η μάχη «τέλειωσε στις 2 η ώρα την νύκτα». Γράφει κι ότι ήταν «οδηγός ταξί το επάγγελμα» ο Αυξεντίου, ενώ λεωφορείο οδηγούσε, μεταφέροντας εργάτες από το χωριό του τη Λύση προς την Δεκέλεια. Τα λάθη αυτά υπήρχαν, όντως, στις εφημερίδες της Αθήνας 5.3.1957...

Πέρα απ’ τη σύντομη περιγραφή της μάχης στον Μαχαιρά, ο αθηναϊκός Τύπος εκείνων των πρώτων ημερών, ουδέν ήξερε κι ούτ’ έγραψε για την προσωπικότητα και τη δράση του Αυξεντίου.

Ουδέν περισσότερο ήξερε κι ο Ρίτσος.

Κ Ι ΟΜΩΣ!

Έγραψε, σαν να τον ήξερε απ’ τα γεννοφάσκια του κι απ’ την κάθε μέρα τής 29χρονης ζωής του, είκοσι τυπωμένες σελίδες συγκλονιστικό ποίημα: Αριστούργημα ψυχογραφίας. Ένοπλης σοφίας. Ταπεινού ανθρώπινου αγωνιστικού μεγαλείου στο βωμό της λευτεριάς.

PARIS MATCH τ. 371 - Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΕΝΟΣ ΝΗΣΙΟΥ - ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΑΟΛΗΣ

PARIS MATCH τ. 371-Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΕΝΟΣ ΝΗΣΙΟΥ

ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΑΟΛΗΣ

Πεγειωτης Γιαννης

Ένας Έλληνας απέναντι στη Βρεττανική καταδίκη

Η τραγική μητέρα του και οι διαδηλώσεις στην Αθήνα

Το περιοδικό Paris Match στο τευχος 371 με ημερομηνία 19 Μαΐου του 1956 αφιερώνει τέσσερις σελίδες στο ρεπορτάζ του Kay Lawson και του πρακτορείου MAGNUM από τη Λευκωσία και την Αθήνα.

Μια μόλις βδομάδα μετά τις εκτελέσεις του Μιχαήλ ΚΑΡΑΟΛΗ και του Ανδρέα Δημητρίου το περιοδικό επιτυγχάνει να εικονίσει την τραγικότητα και την ένταση των στιγμών.

Με αφορμή ένα εκπληκτικό στο μεγαλείο, την ένταση και το τραγικό κάλλος πορτρέτο του Μιχαήλ Καραολή σε αυτό το περιοδικό έχομε μελετήσει όλες σχεδόν τις σωζόμενες φωτογραφίες του, από τη σύλληψη μέχρι την εκτέλεση. Μια μελέτη συγκίνησης, θαυμασμού και πόνου.

Ο Μιχαήλ Καραολής σιδεροδέσμιος με χειροπέδες και με συνοδούς δυο αποικιοκρατικούς αστυνομικούς εξέρχεται του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, ωραίος, σοβαρός με δωρική κορμοστασιά και ένα βλέμμα φωτός και χαρμολύπης. Λες και η ελευθερία η ίδια του κοσμεί το πρόσωπο.  Μάλλον όχι. Έμπλεος θείους φωτός, πλάι στα φτωχά, σοβαροφανή βλέμματα των αποικιοκρατών, κομίζει την άλλη βιοτή της Κύπρου εν τω προσώπω του.

Βέβαια το βλέμμα του Μιχαήλ ΚΑΡΑΟΛΗ έχει σχολιάσει εκτενώς με περισσήν επιτυχία ο Γιώργος Κυθρεωτης στο κείμενο του "Είναι η Κύπρος νησί" από το 1989.

Στις πρώτες τρεις φωτογραφίες του αφιερώματος ο Lawson παρουσιάζει τρεις διαφορετικές όψεις της τραγωδίας. Τις πολύνεκρες διαδηλώσεις καταδίκης των εκτελέσεων σε ολόκληρη της Ελλάδα, ιδιαίτερα στην Αθήνα.

«Με έδερναν 22 μέρες… Εκάφκαν τα γένια μου με σπίρτα τζαι οι άλλοι εχαχανίζαν»

Eίναι ενενήντα ετών, αλλά το βλέμμα του πετά ακόμα σπινθήρες όταν μιλά για τον Αγώνα της ΕΟΚΑ και το όραμα της τότε νεολαίας, που το μόνο που ήθελε ήταν η απελευθέρωση της πατρίδας μας από τον αγγλικό ζυγό.

Για εκείνον τον Αγώνα θα μπορούσε να μιλά για μέρες ολόκληρες. Θυμόταν και την τελευταία λεπτομέρεια από τη μέρα της σύλληψής του, μέχρι την ημέρα που απελευθερώθηκε. Θυμόταν τα βασανιστήρια, τις κακουχίες, αλλά και τα λόγια του Άγγλου ανακριτή, που του ζητούσε να δώσει ονόματα αγωνιστών, αλλά αυτός αρνήθηκε, τηρώντας την υπόσχεσή του για πίστη στην ΕΟΚΑ.

Ο λόγος για τον πάτερ Γεώργιο Ιωάννου από τη Σωτήρα, ο οποίος είναι μια ανεξάντλητη πηγή γνώσης του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα. Τον συναντήσαμε στο μουσείο αγώνος, στο χωριό του. Μόλις πέρασε την πόρτα της τσίγκινης καλύβας που στεγάζεται το μουσείο, όλα αναβίωσαν στο μυαλό του. Έγινε ξανά 23 ετών, όπως ήταν τότε. Θυμήθηκε τους αγωνιστές που έφυγαν από τη ζωή και την κινηματογραφική απόδραση του Κάρυου, του Πίττα, του Τρυφωνίδη και του Δημητριάδη από τα κρατητήρια Πύλας. Αναπόλησε τα τελευταία λόγια που του είπε ο Κάρυος, αλλά και πώς ξεγέλασαν τους Άγγλους στην καταμέτρηση των κρατουμένων, για να μην αρχίσουν έρευνες για τους δραπέτες.

Συγκινήθηκε και συνάμα ένιωσε θλίψη, όταν εκείνος ο Αγώνας, στον οποίο σκοτώθηκαν τόσοι νέοι, χάθηκε λίγα χρόνια αργότερα με την τουρκική εισβολή… Οι κόποι τους και τα βάσανα που υπέστησαν δεν ανταμείφθηκαν, αλλά, αντ’ αυτού, ήρθαν μεγαλύτερα δεινά για το πολύπαθο νησί μας.

Ο πάτερ Γεώργιος θυμάται…

1η Απριλίου 1955: Η… φάρσα που έγινε ιστορία

Οι ήρωες της ΕΟΚΑ με τον αρχηγό Διγενή.

Γράφει ο Στέλιος Κούκος

Είναι γνωστή η ρήση ότι «η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα»! 

Παρ’ όλα αυτά ο αγώνας της ΕΟΚΑ ξεκινά την πρωταπριλιά του 1955 και ο αρχηγός της Διγενής την θέτει υπό την εποπτεία των Μαραθωνομάχων, των Σαλαμινομάχων, των 300 του Λεωνίδα, των νεωτέρων αγωνιστών του έπους του ’40 και βεβαίως των αγωνιστών του 1821.

Αυτό αναφέρει στην πρώτη προκήρυξή του η οποία κυκλοφόρησε μαζί με τις πρώτες βομβιστικές δολιοφθορές εναντίον των βρετανικών δυνάμεων κατοχής. (Για βαρελότα μίλησαν κάποιοι ειρωνικά, δηλαδή στην ουσία πως πρόκειται για φάρσα).

Η πρώτη προκήρυξη της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών αναφέρει επί λέξει:
«Από τα βάθη των αιώνων μάς ατενίζουν όλοι εκείνοι οι οποίοι ελάμπρυναν την Ελληνικήν Ιστορίαν διά να διατηρήσουν την ελευθερίαν των: οι Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι, οι Τριακόσιοι του Λεωνίδα και οι νεώτεροι του Αλβανικού έπους. Μας ατενίζουν οι αγωνισταί του 1821, οι οποίοι και μας εδίδαξαν ότι η απελευθέρωσις από τον ζυγόν δυνάστου αποκτάται πάντοτε με το αίμα».

1η Απριλίου 1955, ο ένοπλος αντιαποικιακός αγώνας του Κυπριακού λαού εναντίον των Άγγλων ξεκίνησε!

"...Εσύ δεν λες τίποτα

μα εγώ θα σου πω για τα παιδιά

που σκύψανε άξαφνα με το χέρι στο στήθος

εκεί στις πλαγιές του βουνού Πενταδάχτυλος και φωνάζαν

τη μάνα τους ώσπου ξεψύχησαν..."

 

1η Απριλίου 1955, ο ένοπλος αντιαποικιακός αγώνας του Κυπριακού λαού εναντίον των Άγγλων ξεκίνησε!
30 λεπτά μετά τα μεσάνυκτα της 31ης Μαρτίου προς την 1η Απριλίου 1955 ξεκίνησε ο ηρωικότερος αγώνας των Ελλήνων!
Απέναντι σε μια αυτοκρατορία, αμούστακα παιδιά, απόλεμα Ελληνόπουλα, θυσιάστηκαν για την Ελευθερία!

_____****_____

- Εσύ δεν λες τίποτα…- 

Μιχάλης Πασιαρδής

Εσύ δεν λες τίποτα
μα εγώ θα σου πω γι’ αυτό το νησί
που ήταν όνειρο χτες και θυμάρι κι αμίαντο
και σήμερα ποτάμι οδύνης
ποτάμι που δεν λέει να σιγήσει
κατρακυλώντας απ’ τους αιώνες όχι νερό
μα τις πέτρες μας, πέτρες αρχαίες που χτίσαν ναούς
και υψώσανε κάστρα και πολιτείες που χάραξαν
τ’ όνομά τους στο χρόνο
βαθιά, και για πάντα.

ΒΙΝΤΕΟ – Κυριάκος Μάτσης: Το αηδόνι της Κύπρου

19/11/2021ΙΣΤΟΡΙΑNo Comment on ΒΙΝΤΕΟ – Κυριάκος Μάτσης: Το αηδόνι της Κύπρου

0

SHARES

ShareTweet

Ο Κυριάκος Μάτσης ήταν αγωνιστής και μέλος της ΕΟΚΑ κατά την περίοδο της Αγγλικής αποικιοκρατίας, γεννήθηκε στο χωριό Παλαιχώρι, της επαρχίας Λευκωσίας στις 23 Ιανουαρίου του 1926 και ήταν το ένα από τα τρία τέκνα της οικογένειας του Χρηστοφή και της Κυριακού Μάτση.

Το 1946 εισήχθη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης όπου και σπούδασε γεωπονία, κατά την διάρκεια της διαμονής του στην Θεσσαλονίκη οργάνωνε διαλέξεις εθνικής διαφωτίσεως, ενώ όταν γύρισε στην Κύπρος εργαζόταν ως γεωπόνος στην Αμμόχωστο. Εντάχθηκε από πολύ νωρίς στην Παναγροτική Ένωσης Κύπρου για τα δίκαια του αγρότη. Διετέλεσε τομεάρχης της ΕΟΚΑ στις επαρχίες Αμμοχώστου από το 1955 και τομεάρχης Κερύνειας έως τον θάνατο του.

Συνελήφθη στις 9 Ιανουαρίου 1956, κατά την διάρκεια των βασανιστηρίων τον επισκέφθηκε ο ίδιος ο Κυβερνήτης Χάρντιγκ και του πρόσφερε το υπερβολικά μεγάλο για την εποχή ποσό των 500.000 λιρών αν αποκάλυπτε πού κρυβόταν ο Διγενής. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1956 δραπέτευσε και επικηρύχτηκε με το ποσό των 5.000 λιρών. Στις 19 Νοεμβρίου 1958 περικυκλώθηκε το κρησφύγετό του και ανατινάχθηκε από τις Βρετανικές δυνάμεις όπου και βρήκε το θάνατο.

 

 

Ανδρέας και Μαρίτσα Καραολή - ΕΟΚΑ

Ο Αλμπέρ Καμύ για τον αγώνα της ΕΟΚΑ

Albert Camus, «L’enfant grec» [«Τὸ Ελληνόπουλο»]

L’ Express, 6 Δεκεμβρίου 1955

Το Ελληνόπουλο

«Τὶς τελευταῖες ἑβδομάδες ἡ ἐπαναστατημένη Κύπρος ἔχει ἀποκτήσει τὸν ἥρωά της στὸ πρόσωπο τοῦ νεαροῦ Κύπριου σπουδαστῆ Μιχάλη Καραολῆ ποὺ καταδικάστηκε ἀπὸ τὰ βρετανικὰ δικαστήρια σὲ θάνατο διὰ ἀπαγχονισμοῦ. Στὸ ἐκλεκτὸ νησὶ ὅπου γεννήθηκε ἡ Ἀφροδίτη οἱ ἄνθρωποι πεθαίνουν σήμερα καὶ μάλιστα μὲ φρικαλέο τρόπο.

Γιὰ μιὰ ἀκόμη φορᾶ, ἡ ἄσημη διεκδίκηση ἑνὸς λαοῦ ποὺ παρέμεινε γιὰ χρόνια βουβὴ καὶ ἀναχαιτίστηκε μόλις θέλησε νὰ ἐκδηλωθεῖ, ξεσπᾶ τώρα σὲ τρομοκρατία. Γιὰ μιὰ ἀκόμη φορᾶ, τῆς ἐξέγερσης εἶχε προηγηθεῖ ἡ τυφλὴ καταπίεση. Γιὰ μιὰ ἀκόμη φορᾶ, οἱ ἀρχὲς Κατοχῆς ποὺ διατράνωναν ὅτι κύριο μέλημά τους ἦταν πρωτίστως ἡ διασφάλιση τῆς τάξης, ἀναγκάζονται νὰ ἐγκαταστήσουν τὰ δικαστήριά τους καὶ νὰ ἐντείνουν τὴν καταπίεση ποὺ τὸ μοναδικὸ ἀποτέλεσμα ποὺ θὰ φέρει δὲν θὰ εἶναι ἄλλο παρὰ μονάχα ὁ πολλαπλασιασμὸς τῶν ἀνταρτῶν.

Κατὰ συνέπεια θὰ ἔρθει ἡ ὥρα τῶν μαρτύρων ποὺ θὰ εἶναι ἀμέτρητοι, ὅπως ἀπέραντη θὰ εἶναι καὶ ἡ καταπίεση, γεγονὸς ποὺ θὰ ὁδηγήσει τελικὰ στὴν ἐπιβολὴ σὲ ἕναν ἀδιάφορο κόσμο τῆς ἀξίωσης ἑνὸς λαοῦ ποὺ εἶναι ξεχασμένος ἀπὸ ὅλους, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό.

Η ΕΟΚΑ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟ ΔΡΟΜΟ

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 

ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΝΤΗΣ

Εὐτυχῶς ποὺ τὸ αἷμα δὲν παίρνει ὁδηγίες ἀπ' τὸ μυαλό,
εὐτυχῶς ποὺ μονάχα μὲ τὴν καρδιὰ ἒχει νὰ κάνη,
ποὺ ἡ καρδιὰ τὸ κινεῖ,
γιατὶ ποιος ξέρει τὶ τσιγγουνιὲς ἐκεῖνο θὰ μᾶς ἒκανε,
τὶ ὑπολογισμοὺς στὶς πιὸ κρίσιμες στιγμὲς
ὃταν θἂπρεπε ὁπωσδήποτε νὰ βάψουμε
τὴν ἂσφαλτο κόκκινη,
ὃταν θἂπρεπε ὁπωσδήποτε νὰ πιτσιλλίσουμε
τοὺς τοίχους κόκκινους.

Μνήμη Γρηγόρη Αυξεντίου

«Όμως εκείνος καίγονταν μονάχος. / Καταμόναχος. /Κι όσο αφανίζονταν τόσο άστραφτε το πρόσωπο. / Γινόταν ήλιος»

 Τ. Σινόπουλος ( «Μεταίχμιο Β», 1957)

Ποιήματα του Γ. Ρίτσου και του Κ. Μόντη για τον Αυξεντίου

Γ. Ρίτσος, «Αποχαιρετισμός. Οι τελευταίες ώρες του Γρηγόρη Αυξεντίου μες στη φλεγόμενη σπηλιά».

Το πρώτο μεγάλο συνθετικό ποίημα με θέμα τη θυσία του Αυξεντίου στις 3 Μαρτίου 1957, γράφεται από τον Γ. Ρίτσο ευθύς αμέσως μετά την ανάγνωση της θλιβερής είδησης στην εκτενή ανταπόκριση και περιγραφή της μάχης στην εφημερίδα Αυγή. Ο Ρίτσος σε αυτόν τον ποιητικό μονόλογο επιδίδεται σε μια βυθοσκόπηση στη μνήμη και στις σκέψεις του ήρωα και καταγράφει την εσωτερική διαδικασία, η οποία ξεκινά από τον έρωτα για τη ζωή για να φτάσει στη συνειδητή απόφαση της θυσίας: «Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου και το αίμα μου».

Κ. Μόντης, «Τραγούδι για τον μεγάλο αδερφό μας. Απόσπασμα από ένα σχέδιο».

Το ποίημα δημοσιεύτηκε στην ποιητική συλλογή «Στιγμές» του 1958. Ο Μόντης έγραψε ακόμη δύο «αποσπάσματα»-σχεδιάσματα για «τον μεγάλο αδερφό μας». Το δεύτερο με τίτλο «Απόσπασμα από ένα άλλο τραγούδι για τον μεγάλο μας αδερφό» περιλαμβάνεται στη συλλογή «Συμπλήρωμα των Στιγμών» του 1960 και το τρίτο με τίτλο «Και άλλα αποσπάσματα απ’ το τραγούδι για τον μεγάλο αδερφό μας» στη συλλογή Γράμμα στη Μητέρα και άλλοι στίχοι (1965).

Χαράλαμπος Μούσκος - Πρώτος Νεκρός Αντάρτης της Ε.Ο.Κ.Α. - 15 Δεκ. 1955

Χαράλαμπος Μούσκος
Πρώτος Νεκρός Αντάρτης
της Ε.Ο.Κ.Α. 15 Δεκ. 1955

ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ

Π Ε Μ Π Τ Η ήταν η 15η Δεκεμβρίου 1955. Όγδοος μήνας της Κυπριακής Επανάστασης. Στο Μερσινάκι, κοντά στους αρχαίους Σόλους, ες γην εναλίαν Κύπρον, θυσιάστηκε ο πρώτος νεκρός σε μάχη, αντάρτης της ΕΟΚΑ. Χαράλαμπος Μούσκος, 23 ετών, από την Παναγιά της Πάφου.

- Εξάδελφος του ηγέτη του αντιαποικιακού αγώνα Αρχιεπισκόπου κι Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄.

- Απ’ τα πρώτα παλληκάρια που ο Αρχηγός Διγενής όρισε επικεφαλής των ομάδων οι οποίες επιχείρησαν τις εναρκτήριες εκρήξεις σε βρετανικούς στόχους στη Λευκωσία, πριν από τα ξημερώματα της Παρασκευής 1ης Απριλίου 1955, ημέρας έναρξης του ένοπλου εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Ε Π Ε Σ Ε ΜΑΧΟΜΕΝΟΣ, ο Μούσκος, στην αποτυχημένη ενέδρα που η άπειρη, ανεκπαίδευτη αλλ’ εύψυχη Ομάδα Ανταρτών «Ουρανός», του Μάρκου Δράκου, διενήργησε στο Μερσινάκι εναντίον στρατιωτικού οχήματος του εμπειροπόλεμου ταγματάρχη Brian Jackson Coombe.

- Από τα πυρά των ανταρτών φονεύθηκε ο υποδεκανέας James Brian Morum.

Σ ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ του νεκρού Μούσκου οι Άγγλοι βρήκαν το αυτόματό του, ένα γερμανικό Schmeisser με αριθμό 4137.

- Στην τσέπη του, μια βαμμένη απ’ το αίμα του κόλλα τετραδίου. Με χειρόγραφους τους στίχους: «Την Ελλάδα αγαπώ, αλλά και σένα». Από το τραγούδι της Σοφίας Βέμπο του 1941 με τίτλο «Δύο αγάπες» του στιχουργού Κωστή Κοφινιώτη.

- Τους ίδιους στίχους πήρε και ο 18χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης και πρόσθεσε κι άλλους δικούς του.

Είναι τ’ ομώνυμο τραγούδι

που μελοποίησε το 1993

ο Μάριος Τόκας.

- Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, μαθητής της Στ’ Γυμνασίου, βγήκε στο αντάρτικο 5 Δεκ. 1955. Εκεί έγραψε και το ποίημα για τον θυσιασθέντα Χαράλαμπο Μούσκο «ένας ήρως πέθανε μην τον κλαίτε φίλοι […] την πανώρια λευτεριά πήγε να μας φέρει»…. Τον Παλληκαρίδη τον συνέλαβαν οι Εγγλέζοι ένα χρόνο αργότερα, 18 Δεκ. 1956 καθώς μετέφερε ένα γρασαρισμένο οπλοπολυβόλο Μπρεν LB-13545. Τον καταδίκασαν σε θάνατο και τον απαγχόνισαν 14η Μαρτίου 1957.

Δ Ι Π Λ Α ΣΤΟΝ θυσιασθέντα

Χαράλαμπο Μούσκο, 15η Δεκ. 1955,

συνελήφθησαν οι συναγωνιστές του Ανδρέας Ζάκος, 24 χρ., τραυματισμένος και ο Χαρίλαος Μιχαήλ, 21 χρ., που τον περιέθαλπε. Τους απαγχόνισαν οι Εγγλέζοι 9 Αυγ. 1956, μαζί με τον αγιότερο της Ε.Ο.Κ.Α. Ιάκωβο Πατάτσο, 22 χρονών.

Σ Τ Η Ν ΚΗΔΕΙΑ του Μούσκου,

αγγλικές δυνάμεις επέδραμαν με ρόπαλα

και δακρυγόνα εναντίον του άοπλου πλήθους στη Λευκωσία που συνόδευε με τις γαλανόλευκες σημαίες του έθνους το φέρετρο του ήρωα απ’ την εκκλησία της Φανερωμένης ώς το Ελληνικόν Κοιμητήριον των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.

- Ολόθερμα πάνδημος υψώθηκε, βροντερός, εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της διανοίας, εκείνη τη μέρα στους κυπριακούς ουρανούς ο Ύμνος μας: «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά και σαν πρώτα ανδρειωμένη χαίρε ω χαίρε ελευθεριά»…

Γ Ι Α Ν’ ΑΠΟΦΥΓΟΥΝ τα πλήθη του εξεγερμένου λαού στις κηδείες των ηρώων, οι Εγγλέζοι, δημιούργησαν εντός φυλακών τα Φυλακισμένα Μνήματα:

- 1956: Μιχαλάκης Καραολής, Ανδρέας Δημητρίου, Ιάκωβος Πατάτσος, Ανδρέας Ζάκος, Χαρίλαος Μιχαήλ, Στέλιος Μαυρομμάτης, Ανδρέας Παναγίδης, Μιχάλης Κουτσόφτας.

- 1957: Μάρκος Δράκος, Γρηγόρης Αυξεντίου, Ευαγόρας Παλληκαρίδης, Στυλιανός Λένας.

- 1958: Κυριάκος Μάτσης.

Η Κιβωτός με τα άγια των αγίων του κυπριακού Ελληνισμού.

ΠΗΓΗ:Λάζαρος Μαύρος

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Πρώτη επίσκεψη των συγγενών των δεκατριών ηρωομαρτύρων στα Φυλακισμένα Μνήματα, στη Λευκωσία.

24 Αυγούστου 1960

Πρώτη επίσκεψη των συγγενών των δεκατριών ηρωομαρτύρων στα Φυλακισμένα Μνήματα, στη Λευκωσία.

Η φωτογραφία που ακολουθεί είναι συγκλονιστική. Εμφανίζει τα μέλη της οικογένειας του ήρωα Ανδρέα Παναγίδη, πάνω από τον τάφο του, κατά την πρώτη τους επίσκεψη στα Φυλακισμένα Μνήματα. Τα παιδιά του Αριστείδης (τεσσάρων ετών), Δέσποινα (δύο ετών), Αυγή (ενός έτους), η μητέρα τους και οι θείες τους. Ένα από τα μικρά παιδιά, αφού άφησε τα λουλούδια στον τάφο του πατέρα του, έψαχνε να τον βρει, σκάβοντας το χώμα με το χέρι του.

ΔΗΜΗΤΡΑΚΗΣ ΕΤΩΝ 7: ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΠΟΥΛΟΥΣΕ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΗΣΑΝ ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΕΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ .

Αυτός είναι ο πολιτισμός τους... Αδίστακτοι γενοκτόνοι! Στην μεταπολεμική Κύπρο δολοφόνησαν κυρίως νέους, εφήβους ακόμη και παιδιά!
Ο Δημητράκης από τα επτά του ήξερε ποιός είναι ο στόχος και δεν του το συγχώρεσαν... Για να μην ξεχνάμε ότι ο πλούτος της Δύσης, η αποικιοκρατία, ο ιμεριαλισμός, η συσσώρευση πλούτου, ο καπιταλισμός της Δύσης ήταν βουτηγμένος στο αίμα! Στη Ευρώπη γεννήθηκε ο ρατσισμός.
Οι σταυροφόροι του 1204, στην Αμερική σκότωσαν τους Ινδιάνους, στην Αφρική τους Χερέρο και τους Νάμα, στην Ασία στην Κίνα, την Ινδία και το Βιετνάμ άφησαν τα ίχνη τους και στην Κύπρο οδήγησαν στην αγχόνη και έγιναν μάρτυρες της ελευθερίας οι πιο ωραίοι νέοι!!!

Γ.Τ. 

Του Κωνσταντίνου Ζιάζια

ΔΗΜΗΤΡΑΚΗΣ ΕΤΩΝ 7: ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΠΟΥΛΟΥΣΕ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΗΣΑΝ ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΕΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ .

ΤΟ ΑΝΕΦΕΡΑΝ ΠΟΤΕ ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΜΑΣ ΣΤΙΣ ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΜΑΣ;

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΠΡΩΤΥΠΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ , ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΕΟΛΑΙΑ ΜΑΣ;

Ο νεαρότερος ήρωας του αγώνα της ΕΟΚΑ. Ο 7χρονος μαθητής Δημητράκης Δημητριάδης. Δολοφονήθηκε εν ψυχρώ από Άγγλους στρατιώτες, με μία σφαίρα στο μέτωπο, επειδή φώναξε: «Ζήτω η ένωση, Ζήτω η Ελλάδα!»

Σημαντική ήταν και η συμβολή των μαθητών στον ιερό αγώνα της ΕΟΚΑ για ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και ΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΠΑΤΡΙΔΑ ,πολλοί από τους οποίους δολοφονήθηκαν άναδρα από τους άγγλους στρατιώτες.

Ο δεκαεπτάχρονος Πέτρος Γιάλλουρος από το κατεχόμενο Ριζοκάρπασο, ο εικοσάχρονος Μιχαήλ Γεωργάλας από τον κατεχόμενο Μαραθόβουνο, ο δεκαεξάχρονος Γεώργιος Μιχαήλ από την Κισσόνεργα, ο Δημητράκης Δημητριάδης από τη Λάρνακα και άλλοι πολλοί. 

Πιο συγκλονιστική, ίσως, είναι η ιστορία του μικρού Δημητράκη Δημητριάδη, του «μικρού ήρωα» όπως τον αποκαλεί ο Διγενής, που γεννήθηκε στη Λάρνακα το 1949.

Ο μικρός Δημητράκης ζούσε με τη γιαγιά του Χρυσταλλού Μιχαήλ Κουτέ (οι γονείς του ήταν χωρισμένοι, η μητέρα του έφυγε για την Αγγλία). Ήταν μαθητής της Β’ τάξης του δημοτικού και πουλούσε λουλούδια, για να εξοικονομήσει τα προς το ζην.

Στις 9 Μαρτίου του 1956, οι άγγλοι σε μια προσπάθεια να κάμψουν το φρόνιμα του λαού συλλαμβάνουν και εξορίζουν στις Σεϋχέλλες, τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, το στρατολόγο της Ε.Ο.Κ.Α. Παπασταύρο Παπαγαθαγγέλου, τον Μητροπολίτη Κερύνειας Κυπριανό και τον Γραμματέα της Μητρόπολης Κερύνειας Πολύκαρπο Ιωαννίδη. Μαθητές και μαθήτριες από τα γυμνάσια και τα δημοτικά σχολεία της Κύπρου, βγαίνουν στους δρόμους ανεμίζοντας ελληνικές σημαίες, φωνάζοντας συνθήματα και κρατώντας πέτρες και ξύλα, για να διαμαρτυρηθούν.