Μεσίστια η επέτειος, τσουρούτικη η γιορτή

*Θεόδωρος Παντούλας

27.10.2024 εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Κάθε φορά που κοντοζυγώνει η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου με ζώνουν τα φίδια. Σκέφτομαι το οπτικοακουστικό υλικό που θα κυκλοφορήσει στα «μέσα κοινωνικής δικτύωσης», στο οποίο οι μαθητές θα απαντούν άλλα αντί άλλων σχετικά με τον εορτασμό, και… δαιμονίζομαι. Παλιότερα τους έκανα χάζι τους νεολαίους, υποθέτοντας ότι παίρνουν στο ψιλό τους ρεπόρτερ. Μετά βεβαιώθηκα ότι είναι τωόντι άγευστοι της γιορτής και ανυποψίαστοι του περιεχομένου της.

Και κοντά στα σχολιαρούδια πολλοί νταβραντισμένοι ενήλικοι που, έχοντας δυσανεξία σε οτιδήποτε ούτως ειπείν εθνικό, στρογγυλεύουν με δικολαβισμούς την αποστροφή τους βρίσκοντας παρωχημένες τις παρελάσεις (τις συγκεκριμένες) ή θεωρώντας καλύτερο να γιορτάζουμε τη λήξη του πολέμου και όχι το ξεκίνημά του!

Εχουν τα δίκια τους οι άνθρωποι. Οι πόλεμοι είναι, πράγματι, αγριευτικές καταστάσεις και οι παλιοί ήσαν ακάτεχοι από τις σημερινές μετωνυμίες των «ανθρωπιστικών επεμβάσεων», χώρια ότι δεν είχαν και κουμπιά να πατήσουν. Εφ’ όπλου λόγχη, δηλαδή με σώμα με σώμα, έγραφαν ιδίαις χερσί και εκ του σύνεγγυς τις εποποιίες τους. Μολαταύτα οι κοινωνίες που σέβονται τον εαυτό τους και τη διαδρομή τους στον χρόνο τιμούν όσους αγωνίστηκαν – πάντως όχι για να απλώνουμε εμείς μερακλίδικα τις αρίδες μας. Θέλω να πω ότι η απόδοση τιμών δεν είναι μια επετειακή ρητορεία. Είναι μια ανανεούμενη δέσμευση των επιγόνων ότι θα σταθούν ισοϋψείς με τους προγόνους. Είναι δέσμευση ότι θα πουν κι αυτοί, σαν έρθει η δική τους ώρα, τα δικά τους «όχι».

Δεν είναι προφανέστατα η δική μας περίπτωση αυτή. Εμείς ως πολιτεία παριστάμεθα αγγαρεμένοι από το πρωτόκολλο σε ξέπνοες εκδηλώσεις κι ως κοινωνία οι περισσότεροι ανησυχούμε αν βγαίνει τριημεράκι με την αργία κολλητή για να εκδράμουμε στις ανά την επικράτεια εξοχικές ταβέρνες.

Η επιλογή της 28ης Οκτωβρίου 1940 ως εθνικής μας εορτής

από Άρδην - Ρήξη 28 Οκτωβρίου 2021

Η επιλογή της 28ης Οκτωβρίου 1940 ως εθνικής μας εορτής – απόρροια της αντιστασιακής παράδοσης του λαού μας

Γιατί τιμούμε το ΟΧΙ;

Του Θ.Κ.

Τα τελευταία τρία χρόνια και ιδίως τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε γίνει μάρτυρες μίας «περίεργης» και ενορχηστρωμένης εκστρατείας ανάδειξης της 12ης Οκτωβρίου 1944, ημέρας απελευθέρωσης της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, ως σημαντικότερης επετείου από εκείνη της 28ης Οκτωβρίου 1940 και του ΟΧΙ του ελληνικού λαού στην επιβουλή του ιταλικού φασισμού (και εν συνεχεία του γερμανικού ναζισμού), με απώτερο στόχο -όπως προκύπτει- την κατάργηση της εθνικής μας εορτής. Είναι ενδεικτικό ότι όλες αυτές οι εκδηλώσεις αναφέρονται κυρίως στην περίοδο 1941-1944 και όχι τόσο στην περίοδο 1940-1944. Εκτενέστερη αναφορά σε αυτό το ζήτημα έχει γίνει σε προηγούμενες δημοσιεύσεις της ιστοσελίδας του Άρδην και της Ρήξης με τίτλο: «Το ΟΧΙ του ελληνικού λαού του 1940 ενοχλεί. Να καταργηθεί!» (http://ardin-rixi.gr/archives/201079) και «Γιατί ενοχλεί η 28η Οκτωβρίου;» (http://ardin-rixi.gr/archives/201088).

Ακούμε λοιπόν συχνά και από διαφορετικές πηγές στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, σε διάφορα έντυπα, στον ηλεκτρονικό τύπο, ακόμα και σε «επιμορφωτικά» σεμινάρια του Υπουργείου Παιδείας το εξής τσιτάτο: «Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης που δεν γιορτάζει το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά την έναρξή του», υπονοώντας ότι θα πρέπει να καταργηθεί η εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου 1940, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό διατυπώνεται και ευθέως. Δεν διευκρινίζουν βέβαια το πώς εισήλθε η Ελλάδα στον πόλεμο, το αν τον προκάλεσε η ίδια ή αν εξαναγκάστηκε να πολεμήσει τη φασιστική επιβουλή αμυνόμενη. Έτσι, εμμέσως πλην σαφώς οι Έλληνες εμφανίζονται περίπου ως «πολεμοχαρείς» και «πολεμοκάπηλοι», εν αντιθέσει προς άλλους Ευρωπαίους «που ως περισσότερο “πολιτισμένοι” δίνουν την προτεραιότητα στην ειρήνη, εορτάζοντας τη λήξη του πολέμου». Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η επιχειρηματολογία τους, ενώ αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν τις «απαγορευμένες» λέξεις «ΟΧΙ», «παλλαϊκή αντίσταση», «αυτοθυσία», «Πίνδος», «πατρίδα», για ευνόητους λόγους.

Ποια όμως είναι η Ευρώπη στην οποία αναφέρονται, την οποία και θα πρέπει να μιμηθούμε ως πρότυπο;

Κώστας Σαμάντης

Εγώ πάντως αν ήμουν συνεπής εθνομηδενιστής (ή σοροδιεθνιστής, το ίδιο κάνει) θα ρωτούσα: Γιατί να γιορτάζουμε ένα αιματοβαμμένο γεγονός (βλέπε Πολυτεχνείο) και όχι ένα ειρηνικό (αποκατάσταση της Δημοκρατίας); Τι, όχι;

Γ. Μαργαρίτης: Το έπος των Ελλήνων και τα ιστορικά συμπεράσματα

Στοιχεία για το έπος του ’40, ότι συνέβηκε στα Ελληνοαλβανικά βουνά, στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και πως όλα αυτά συνδέονται με το σήμερα και τις αναταραχές στην ευρύτερη γειτονιά μας, έδωσε μέσα από τη συχνότητα του 98,4 και στο Γιώργο Σαχίνη ο Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας Γιώργος Μαργαρίτης.

Η επιλογή της 28ης Οκτωβρίου 1940 ως εθνικής μας εορτής

Η επιλογή της 28ης Οκτωβρίου 1940 ως εθνικής μας εορτής – απόρροια της αντιστασιακής παράδοσης του λαού μας

Γιατί τιμούμε το ΟΧΙ;

Του Θ.Κ.

Τα τελευταία τρία χρόνια και ιδίως τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε γίνει μάρτυρες μίας «περίεργης» και ενορχηστρωμένης εκστρατείας ανάδειξης της 12ης Οκτωβρίου 1944, ημέρας απελευθέρωσης της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, ως σημαντικότερης επετείου από εκείνη της 28ης Οκτωβρίου 1940 και του ΟΧΙ του ελληνικού λαού στην επιβουλή του ιταλικού φασισμού (και εν συνεχεία του γερμανικού ναζισμού), με απώτερο στόχο -όπως προκύπτει- την κατάργηση της εθνικής μας εορτής. Είναι ενδεικτικό ότι όλες αυτές οι εκδηλώσεις αναφέρονται κυρίως στην περίοδο 1941-1944 και όχι τόσο στην περίοδο 1940-1944. Εκτενέστερη αναφορά σε αυτό το ζήτημα έχει γίνει σε προηγούμενες δημοσιεύσεις της ιστοσελίδας του Άρδην και της Ρήξης με τίτλο: «Το ΟΧΙ του ελληνικού λαού του 1940 ενοχλεί. Να καταργηθεί!» (http://ardin-rixi.gr/archives/201079) και «Γιατί ενοχλεί η 28η Οκτωβρίου;» (http://ardin-rixi.gr/archives/201088).

Ακούμε λοιπόν συχνά και από διαφορετικές πηγές στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, σε διάφορα έντυπα, στον ηλεκτρονικό τύπο, ακόμα και σε «επιμορφωτικά» σεμινάρια του Υπουργείου Παιδείας το εξής τσιτάτο: «Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης που δεν γιορτάζει το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά την έναρξή του», υπονοώντας ότι θα πρέπει να καταργηθεί η εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου 1940, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό διατυπώνεται και ευθέως. Δεν διευκρινίζουν βέβαια το πώς εισήλθε η Ελλάδα στον πόλεμο, το αν τον προκάλεσε η ίδια ή αν εξαναγκάστηκε να πολεμήσει τη φασιστική επιβουλή αμυνόμενη. Έτσι, εμμέσως πλην σαφώς οι Έλληνες εμφανίζονται περίπου ως «πολεμοχαρείς» και «πολεμοκάπηλοι», εν αντιθέσει προς άλλους Ευρωπαίους «που ως περισσότερο “πολιτισμένοι” δίνουν την προτεραιότητα στην ειρήνη, εορτάζοντας τη λήξη του πολέμου». Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η επιχειρηματολογία τους, ενώ αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν τις «απαγορευμένες» λέξεις «ΟΧΙ», «παλλαϊκή αντίσταση», «αυτοθυσία», «Πίνδος», «πατρίδα», για ευνόητους λόγους.

Ποια όμως είναι η Ευρώπη στην οποία αναφέρονται, την οποία και θα πρέπει να μιμηθούμε ως πρότυπο;

Ας παραθέσουμε εδώ μερικά παραδείγματα χωρών που αντιστάθηκαν στον Άξονα και της χρονικής διάρκειας αντίστασης σε αυτόν, για διαπιστώσουμε ορισμένες διαφορές:

Γαλλία: 45 ημέρες.

Βέλγιο: 18 ημέρες.

Ολλανδία: 4 ημέρες.

Δανία: 2-3 ώρες.

Η δε Σουηδία, η Ελβετία, η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία δεν συμμετείχαν καν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μόνον η Μεγάλη Βρετανία και η Σοβιετική Ένωση πολέμησαν μέχρις εσχάτων και δεν υποτάχθηκαν ποτέ στην ναζιστική Γερμανία, πληρώνοντας μάλιστα έναν βαρύ φόρο αίματος (ιδίως η ΕΣΣΔ).

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ...

ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: "Σχόλιο για τη σημασία του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου"

«Επίσης, όταν από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους ως τις μέρες μας οι εξωελληνικές δυνάμεις παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στη ρύθμιση της μοίρας του Ελληνισμού, όχι μόνο στην εθνική του ολοκλήρωση, αλλά και στην εσωτερική του πολιτική και κοινωνική εξέλιξη, σε σημείο που η επίσημη πολιτική της Ελλάδας δίνει συχνά την εντύπωση ότι ανελίσσεται εν απουσία των Ελλήνων, η παρουσία του ελληνικού λαού εκδηλώνεται με συνεχή κινήματα διαμαρτυρίας, έστω και αν τα κινήματα αυτά δεν παίρνουν πάντα συγκεκριμένες πολιτικές μορφές, που κορυφώνονται με την εθνική και αντιφασιστική αντίσταση του 1940-1945»

Νίκος Σβορώνος, Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας, εκδ. Θεμέλιο, 1976, σελ. 13

Τα τελευταία χρόνια, από το 2015 και μετά, κάθε Οκτώβριο, πραγματοποιούνται ποικίλες εκδηλώσεις με διάφορες θεματικές, αναδεικνύοντας την 12η Οκτωβρίου, ημέρα απελευθέρωσης της Αθήνας, με τίτλο «Αθήνα ελεύθερη». Ήμουν (και είμαι) απολύτως θετικός στις εκδηλώσεις ανάδειξης της μνήμης, ειδικά μέσα από ιστορικούς περιπάτους, εκθέσεις, δημιουργία σχετικών Μουσείων κλπ. Πιστεύω μάλιστα ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν και μία βάση περαιτέρω συλλογής υλικού εμπειρικού και πρωτογενών στοιχείων που να συμβάλουν στον αγώνα για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών, ένα ζήτημα που αρχίζει πλέον να αποκτά μαζικά και κινηματικά χαρακτηριστικά, κυρίως χάρις στις άοκνες προσπάθειες του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και των πρωτεργατών του, τον διαρκή αγώνα του Μανώλη Γλέζου, του τελευταίου (αλλά και πρώτου) παρτιζάνου της Ευρώπης, στη διαμόρφωση μιας αντιφασιστικής πατριωτικής δημοκρατικής συνείδησης και μνήμης. Επίσης θα μπορούσαν να επεκταθούν και σε άλλες θεματικές για άλλα ζητήματα, που έχουν να κάνουν λ.χ. με την εξέλιξη των πόλεων, τις διαρκείς πολεοδομικές καταστροφές στο κυρίαρχο μεταπολεμικό οικιστικό πρότυπο κλπ

Δεν έβλεπα ανταγωνισμό ανάμεσα στην 12η Οκτωβρίου και την 28η Οκτωβρίου. Διάβαζα κείμενα φίλων και συντρόφων που το επεσήμαιναν – είχα κάνει και εγώ ένα σχόλιο πριν από δύο χρόνια νομίζω- καθώς υπήρχαν κάποιες σποραδικές αναφορές από κυβερνητικά στελέχη ή κάποιους διανοούμενους φίλα προσκείμενους στην κυβέρνηση, αλλά το θεωρούσα μια υπερβολή. Ίσως, γιατί πιστεύω ότι το να θέτει κανείς σε αντιπαράθεση τις δύο συγκεκριμένες ημερομηνίες-γεγονότα είναι απολύτως ανιστόρητο, ανιστορικό και τελικά ανόητο.

Φέτος, όμως, παρατήρησα μια ποιοτική αλλαγή. Είδα αναφορές ορισμένων βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος να κινούνται στην κατεύθυνση της αντιπαράθεσης των δύο επετείων, άκουσα σε πρόσφατη συνέντευξη κορυφαίου κυβερνητικού αυτοδιοικητικού στελέχους να αναφέρεται στο θέμα στην ίδια κατεύθυνση, θυμάμαι παλαιότερη σχετική γραπτή παρέμβαση κυβερνητικού στελέχους του υπουργείου δικαιοσύνης να αναφέρεται στο ζήτημα. Το κεντρικό μότο που συνοδεύει αυτές τις ανιστόρητες προσεγγίσεις αναπαράγεται μέσα από το στερεότυπο «Είμαστε η μόνη χώρα που εορτάζει την αρχή και όχι το τέλος του πολέμου». Τείνει να μετατραπεί πλέον σε μια φράση κλισέ που αναπαράγεται δεξιά-αριστερά.

«Η Αθήνα ελεύθερη»

Η απόπειρα κατάργησης της εθνικής μας εορτής της 28ης Οκτωβρίου 1940

του Θ.Κ. από την Ρήξη φ. 147

Σύμφωνα με το κυβερνητικό αφήγημα: «Για τέταρτη χρονιά φέτος οι εκδηλώσεις «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα ελεύθερη» γεμίζουν την πόλη. Πέντε φορείς, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Αθηναίων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η ΕΡΤ, αναλαμβάνουν τη διοργάνωση και υποστηρίζουν ένα σύνολο δράσεων για την ανάδειξη της επετείου της απελευθέρωσης της πρωτεύουσας από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής τον Οκτώβριο του 1944 ως μιας πάνδημης γιορτής της πόλης. Οι εκδηλώσεις, που εκτείνονται όλο τον χρόνο, κορυφώνονται τον μήνα Οκτώβριο». Από τον Οκτώβριο του 2015 λοιπόν, από την επαύριο δηλαδή της ανάληψης της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ, επιχειρείται τεχνηέντως η υπέρμετρη ανάδειξη της 12ης Οκτωβρίου 1944, ως ημέρας μνήμης, ανταγωνιστικής της 28ης Οκτωβρίου 1940.

Το ΟΧΙ του 1940 δεν φαίνεται να είναι και πολύ αρεστό στο «φιλεleft» σύστημα εξουσίας, λόγω προφανώς των αντιστασιακών μηνυμάτων που αυτό περνάει στην ελληνική κοινωνία και μάλιστα στη νεολαία και ως εκ τούτου θα πρέπει να υποβαθμιστεί και υποσκελιστεί και εν τέλει να καταργηθεί (1). Στο πλαίσιο αυτό δίδεται έμφαση, ιδιαίτερα στη δημόσια εκπαίδευση, στην ανάδειξη άλλων πτυχών της περιόδου, προσπάθεια εμφορούμενη πάντοτε υπό ένα διάχυτο «μεταμοντέρνο» πνεύμα μηδενισμού και δη εθνομηδενισμού. Η μαθητιώσα νεολαία λοιπόν βρίσκεται στο στόχαστρο του υπ. Παιδείας, που μέσω «επιμορφωτικών» σεμιναρίων και προγραμμάτων του ΙΕΠ προς τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στο πλαίσιο πάντοτε ενός ευρύτερου σχεδιασμού εκ του πονηρού αλλαγής του κέντρου βάρους, από το ΟΧΙ του 1940 και την πανεθνική και παλλαϊκή Αντίσταση, στην Απελευθέρωση και τον Εμφύλιο.

Η "προοδευτική" αποδόμηση της 28ης Οκτωβρίου

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Δύο ενδιαφέροντα άρθρα μάς ενημέρωσαν προσφάτως για την προσπάθεια των ψευδοπροοδευτικών να αποδομήσουν την εθνική και παιδαγωγική σημασία της 28ηςΟκτωβρίου. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στα άρθρα του καθηγητή Άγγελου Συρίγου στην «Καθημερινή της Κυριακής» (29.10.2017) και του καθηγητή Αθανασίου Γκότοβου στο ιστολόγιο του περιοδικού ΑΡΔΗΝ.

Το επιχείρημα των γνωστών αποδομητών της Ιστορίας μας είναι το εξής: «Οι άλλοι λαοί εορτάζουν το τέλος του Πολέμου, ενώ εμείς εορτάζουμε την αρχή του. Πρέπει να καθιερωθεί ως Εθνική Επέτειος η 12η Οκτωβρίου 1944, ημέρα της Απελευθερώσεως της Αθήνας και να υποβαθμισθεί η 28η Οκτωβρίου 1940».

Στα πολλά και σωστά, που έγραψαν οι προαναφερθέντες αρθρογράφοι, κρίνω σκόπιμο να προσθέσω ορισμένες σκέψεις μου.

1. Δεν είμαστε ο μόνος λαός που τιμά την έναρξη ενός πολέμου. Οι ΗΠΑ στις 4 Ιουλίου (Ημέρα Ανεξαρτησίας) εορτάζουν την έναρξη και όχι τη λήξη του πολέμου κατά των Βρετανών.

2. Η απελευθέρωση κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν έγινε την ίδια ημέρα για όλη την Ελλάδα. Η 12η Οκτωβρίου αφορά μόνο την Αθήνα και καλώς την τιμά ο Δήμος Αθηναίων. Η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε μετά από δύο εβδομάδες. Η Κρήτη έμεινε υπό γερμανικό ζυγό μέχρι τον Μάιο του 1945. Ενώ η 28η Οκτωβρίου αφορά όλους τους Έλληνες.

Η ενοχλητική 28η Οκτωβρίου

ΑΓΓΕΛΟΣ Μ. ΣΥΡΙΓΟΣ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 30.10.2017

Τα τελευταία χρόνια επανέρχεται στη δημόσια συζήτηση το θέμα του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου 1940, δηλαδή της αρχής του πολέμου και της εισόδου μας σε αυτόν. Επισημαίνεται συνήθως ότι οι υπόλοιποι λαοί της Ευρώπης εορτάζουν το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τον Μάιο του 1945. Κατ’ επέκταση προτείνεται ότι θα ήταν ίσως καλύτερο να γίνουμε «φυσιολογικοί» και να εορτάζουμε μαζί με τους άλλους τον Μάιο. Το όλο θέμα διανθίζεται και με τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου που επίσης συνιστά την αρχή και όχι την ολοκλήρωση της ελληνικής Επαναστάσεως. Προφανώς, παραβλέπεται ότι και άλλοι λαοί εορτάζουν το ξεκίνημα μιας επαναστάσεως, όπως οι Γάλλοι την κατάληψη της Βαστίλλης την 14η Ιούλιου.

Πίσω από τις απόψεις περί του μάλλον άκαιρου εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου, βρίσκεται η προσπάθεια να αποδομηθούν αυτά που θεωρούνται «καταστατικοί μύθοι» του ελληνικού έθνους. Η ιστορία είναι παλιά: μύθος το Ζάλογγο, υπό αμφισβήτηση η εθνική συνείδηση των Σουλιωτών επειδή πολλοί από αυτούς μιλούσαν αρβανίτικα, μύθος και η 25η Μαρτίου ως ορισμένη από τη Φιλική Εταιρεία ημέρα ενάρξεως της Επαναστάσεως στην κυρίως Ελλάδα. Η χρονική απόσταση διευκολύνει τέτοιους ισχυρισμούς. Κάτι που καθιερώθηκε ως εθνική εορτή το 1838, ενόσω ζούσαν όλοι οι αγωνιστές του 1821, αμφισβητείται με άνεση σχεδόν δύο αιώνες μετά.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, η 28η Οκτωβρίου ενοχλεί διότι τα έχει όλα:

Για τη σημασία της επετείου του ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου ή το αντιστασιακό παράδειγμα στη σχέση παρελθόντος-παρόντος-μέλλοντος

Του Βασίλη Ασημακόπουλου

Για τη σημασία της επετείου του ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου ή το αντιστασιακό παράδειγμα στη σχέση παρελθόντος-παρόντος-μέλλοντος ως σημείο υπέρβασης του πεπερασμένου βιολογικά βίου των ανθρώπων που ζουν σε τόπο και χρόνο.

Ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος στο σύντομο αλλά περιεκτικό - με μια έννοια κλασικό - βιβλίο του Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας, εκδ. Θεμέλιο, 1976 (και με βιβλιογραφικό οδηγό που είχε επιμεληθεί ο Σπύρος Ασδραχάς), περιγράφει και αναλύει τις βασικές ορίζουσες της ιστορικής πορείας ενός πανάρχαιου λαού, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, από την περίοδο του ύστερου Βυζαντίου (11ος μ.Χ αιώνας) όπου θεωρεί ότι αρχίζει να διαμορφώνεται ο νέος ελληνισμός με τη σημερινή του έννοια μέχρι τον εμφύλιο πόλεμο 1946-1949 και κάποιες λίγες σελίδες για τη μετεμφυλιακή περίοδο μέχρι τη δικτατορία του 1967. Τρεις είναι κατά τον Ν.Σ. οι κεντρικές κατευθυντήριες γραμμές αυτής της διαδρομής : 

1. Ο αντιστασιακός χαρακτήρας που διέπει ολόκληρη τη νεοελληνική ιστορία. 
2. Η απουσία καθαρών γραμμών στη διάρθρωση των κοινωνικών και πολιτικών δομών.
3. Η δυσκολία στην αποσαφήνιση των συγκεκριμένων περιγραμμάτων της πνευματικής ζωής και στη διαμόρφωση συγκροτημένων ιδεολογιών. 

Ειδικότερα για τον αντιστασιακό χαρακτήρα που διέπει ολόκληρη την ελληνική ιστορία διαβάζουμε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα : 

« Ο ελληνισμός ανήκει στην κατηγορία των μικρών λαών που κινούνται στην περιφέρεια του νεότερου κόσμου, και που η σταδιακή ανάπτυξη της εθνικής τους συνείδησης και η συγκρότησή τους σε καινούργια έθνη, που διεκδίκησαν και διεκδικούν την πολιτική τους ανεξαρτησία και την οικονομική και πολιτισμική τους αυτονόμηση, συντελείται μέσα στην πάλη εναντίον υπερεθνικών αυτοκρατοριών στην αρχή, εναντίον υπερεθνικών ιμπεριαλιστικών οικονομικοκοινωνικών συγκροτημάτων στα νεότερα χρόνια.