Ν.Μαραντζίδης: μιά σκέψη που εναποθέτει την Ελλάδα στην μεγαθυμία του Ερντογάν

του Σπύρου Κουτρούλη

Στην "Καθημερινής" της Κυριακής 1.11.2020 περιέχεται το άρθρο του Ν.Μαραντζίδη με τον τίτλο "Καινά δαιμόνια στη γη του Θουκυδίδη". Η αναφορά στον περίφημο διάλογο Αθηναίων-Μηλίων που μας μεταφέρει ο Θουκυδίδης και η σχέση Δικαίου και Ισχύος μένει χωρίς συνέχεια και δίχως να βγάλει τα ανάλογα συμπεράσματα. Προφανώς δεν κάμφθηκε από τις απαντήσεις που του δόθηκαν από πολλές πλευρές στην πρόταση του για "Φιλανδοποίηση" της χώρας μας στην Τουρκία .Επανέρχεται με τον ίδιο μονότονο τρόπο και προτείνει ως λύση να "διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο οικονομικής συνεργασίας με την Τουρκία που να λειτουργεί ως εμπόδιο στην ένταση". Όπως θα δούμε οι σκέψεις του δεν έχουν καμία λογική τεκμηρίωση, λαμβάνουν τις επιθυμίες του ως πραγματικότητα, ενώ οδηγούν τελικά στην παράδοση μας στον Ερντογάν χωρίς μάλιστα να χρειαστούν διαπραγματεύσεις.

Απαντούμε λοιπόν:

α. το εμπόριο ποτέ δεν αντικατέστησε τον πόλεμο και οι οικονομικές σχέσεις μεταξύ των κρατών δεν είναι σε θέση να υποκαταστήσουν τις γεωπολιτικές φιλοδοξίες τους.

β. στο παρελθόν η χώρα μας κρύφτηκε από την πραγματικότητα με την άποψη ότι ο υποτιθέμενος εκδημοκρατισμός και εξευρωπαίσμός της Τουρκίας θα την εξημέρωνε. Βεβαίως ούτε το ένα ούτε το άλλο συνέβη, αλλά ακόμη και αν αυτά είχαν επιτευχθεί τίποτε δεν εγγυόταν ότι αυτή θα έπαυε να έχει επεκτατικές διαθέσεις. Η Τουρκία παρόλα αυτά απομακρύνεται διαρκώς από την Ευρώπη (παρότι επιθυμεί τα χρήματά και τις επενδύσεις της) και τρέφει ευρασιατικά σχέδια που την φέρνουν εγγύτερα στη Ρωσία (παρότι οι σχέσεις τους για πολλούς λόγους λόγους δεν θα είναι πάντα ανέφελες).Με την τελευταία έχουν ένα σημαντικό κοινό συμφέρον, να μην δημιουργηθεί ποτέ ο East Med που μειώνει την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρώσικο πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Ένας Φινλανδός αποστομώνει τον καθηγητή Μαραντζίδη για τη φινλανδοποίηση

27 Οκτωβρίου 2020

Γράφει ο Τέμου Λέχτινεν* - 

Διάβασα με ενδιαφέρον το άρθρο του καθηγητή Νίκου Μαραντζίδη στην "Καθημερινή" της Κυριακής 18 Οκτωβρίου, που παρά τον ποδοσφαιρικό του τίτλο είναι στην πραγματικότητα μία "προκλητική" θεώρηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μέσα από την εμπειρία του ευρωπαϊκού Βορρά και δη της Φινλανδίας. Παρότι κάποια σημεία με βρίσκουν σύμφωνο, επιτρέψτε μου να μοιραστώ μία διαφορετική οπτική που εξηγεί γιατί νομίζω ότι τελικά κάνει λάθος.

Ας ξεκινήσω από το σημείο που πιστεύω ότι ο κ. Μαραντζίδης έχει δίκιο. Τα μικρά, περιφερειακά έθνη, τα οποία στο τέλος της ημέρας μπορούν να στηρίζονται μόνο στον εαυτό τους και όχι σε συμμάχους που ίσως είναι αλλά και ίσως να μην είναι εκεί όταν χρειαστεί, δεν μπορούν να έχουν πολιτικές αυταπάτες μεγαλείου. Οπως είπε ο Juho Paasikivi, πρόεδρος της Φινλανδίας (1946-56), και αρχιτέκτονας της φινλανδικής μεταπολεμικής εξωτερικής πολιτικής: «η αναγνώριση των γεγονότων είναι η αρχή κάθε σοφίας».

Στην αρχή αυτή στηρίχθηκε το λεγόμενο "δόγμα Paasikivi", η εξισορρόπηση δηλαδή της φινλανδικής εξωτερικής πολιτικής μεταξύ Ανατολής και Δύσης, η "ευμενής ουδετερότητα" έναντι της ΕΣΣΔ που αναφέρει ο κ. Μαραντζίδης, η φινλανδοποίηση της εξωτερικής πολιτικής (Finlandisierung), η οποία συνεχίστηκε από το 1956 έως το 1981 από τον πρόεδρο Urho Kekkonen.

Ετσι, φαίνεται να λέει ο κ. Μαραντζίδης, το θεμελιώδες δίδαγμα που προσφέρει το φινλανδικό παράδειγμα είναι ότι αφού οι μικρές χώρες δεν μπορούν να αλλάξουν την πραγματικότητα, πρέπει να μάθουν να ζουν και να λειτουργούν σε έναν σκληρό κόσμο. Μέχρι εδώ συμφωνώ.

Λογικό σφάλμα Μαραντζίδη

Εκεί όπου διαφωνώ είναι στο συμπέρασμα στο οποίο φαίνεται να καταλήγει: ότι μακροπρόθεσμα οι μικρές χώρες θα αναδειχθούν νικήτριες: το θηρίο θα εξαφανιστεί και εκείνες θα ευημερήσουν. Κάτι σαν τη Δευτέρα Παρουσία δηλαδή.

Περί «φινλανδοποίησης»

Το 1939 οι Φινλανδοί αρνήθηκαν να το αποδεχθούν χωρίς πόλεμο, στον οποίο αγωνίστηκαν ηρωικά αλλά τελικά ηττήθηκαν (όπως ακριβώς και εμείς έναν χρόνο αργότερα). (Φωτ. A.P.)

ΓΙΩΡΓΟΣ Θ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ

26.10.2020 • 11:02

•  
•  

Πότε πότε εμφανίζονται στον δημόσιο διάλογο εντυπωσιακές αλλά πρόχειρες αναφορές στην ιστορική εμπειρία άλλων χωρών χωρίς επαρκή γνώση της. Ετσι τώρα μερικοί συζητούν τον κίνδυνο να υποστεί η Ελλάδα «φινλανδοποίηση» στη σχέση της με την Τουρκία.

Για να καταλάβουμε πληρέστερα τι σημαίνει ο όρος, χρειάζεται πρώτα πρώτα να ανατρέξουμε στην ιστορική του προέλευση. Η ανεξαρτησία της Φινλανδίας από το 1917 αντιπροσώπευε έναν κίνδυνο για την ασφάλεια της Σοβιετικής Ενωσης και ειδικά του Λένινγκραντ (Αγίας Πετρούπολης) λόγω της εγγύτητας της μεθορίου. Για τους Σοβιετικούς, εξασφάλιση θα ήταν η προσάρτηση φινλανδικού εδάφους ώστε να απομακρυνθεί η μεθόριος. Το 1939 οι Φινλανδοί αρνήθηκαν να το αποδεχθούν χωρίς πόλεμο, στον οποίο αγωνίστηκαν ηρωικά αλλά τελικά ηττήθηκαν (όπως ακριβώς και εμείς έναν χρόνο αργότερα). Εχασαν έτσι περίπου ένα δέκατο του εδάφους τους, με προσφυγοποίηση των κατοίκων. Το 1941, όμως, επιβεβαίωσαν τους χειρότερους φόβους των Σοβιετικών. Επωφελήθηκαν από τη γερμανική επίθεση εναντίον της Σοβιετικής Ενωσης για να επιτεθούν και αυτοί, σε σύμπραξη με τη χιτλερική Γερμανία, και να καταλάβουν όχι μόνο όσα είχαν χάσει, αλλά και περισσότερα. Το καλοκαίρι του 1944 πρόλαβαν να συνθηκολογήσουν πριν καταρρεύσουν κι έτσι γλίτωσαν όχι μόνο εδαφικές απώλειες πολλαπλάσιες από τις αρχικές, αλλά και την κατοχή από σοβιετικά στρατεύματα.

Ακολούθησαν το 1947 η Συνθήκη Ειρήνης στο Παρίσι και το 1948 η Συνθήκη Φιλίας, Συνεργασίας και Αμοιβαίας Αρωγής μεταξύ Σοβιετικής Ενωσης και Φινλανδίας, που κράτησε όσο και η Σοβιετική Ενωση, μέχρι το 1991.

Σε αυτό το πλαίσιο εφαρμόστηκε η πολιτική που ονομάστηκε υποτιμητικά από τους τρίτους «φινλανδοποίηση», δηλαδή η συστηματική αποφυγή κάθε αφορμής που θα προκαλούσε ανησυχία στους καχύποπτους Σοβιετικούς. Ετσι, η Φινλανδία όχι μόνο έμεινε ουδέτερη και εκτός ΝΑΤΟ, αλλά αρνήθηκε ακόμη και το Σχέδιο Μάρσαλ. Εμεινε επίσης εκτός ευρωπαϊκής ενοποίησης μέχρι το 1995.

Ωστόσο, είναι λάθος να θεωρούμε ότι η «φινλανδοποίηση» περιοριζόταν στην εξωτερική πολιτική, σαν να ήταν αυτή στεγανή. Οι Σοβιετικοί ανακάλυψαν με οδυνηρό τρόπο το 1941-44 ότι η ασφάλειά τους απαιτούσε επίσης φινλανδικές κυβερνήσεις στις οποίες μπορούσαν να έχουν εμπιστοσύνη, ανεξάρτητα μάλιστα από ιδεολογικές ταυτότητες. Ετσι, η «φινλανδοποίηση» διάβρωσε και την εσωτερική πολιτική ζωή της Φινλανδίας, αλλοιώνοντας και νοθεύοντας τον κομματικό ανταγωνισμό και γενικότερα τη λειτουργία του δημοκρατικού συστήματος.

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΓΗ! ΛΑΓΟΣ για τη «φινλανδοποίηση» της Ελλάδας ο Μαραντζίδης...

Ν.Μαραντζίδης-Καθημερινή:”Γιατί να τσακωνόμαστε με Τουρκία για βραχονησίδες και μερικά χιλιόμετρα βυθού”;

Δεν ξέρω πόσοι έχετε ακουστά τον Νίκο Μαραντζίδη;

Ο Νίκος Μαραντζίδης δεν είναι καθόλου τυχαίο πρόσωπο. Είναι μέγας “εκσυγχρονιστής”, πιστός ακόλουθος της Σημιτικής σχολής, “ευρωπαϊστής” μέχρι το κόκκαλο, μέλος του Συμβουλίου του ΕΛΙΑΜΕΠ, Ίδρυμα, για να το κάνουμε λιανά, για τη “συνδιαχείριση” και “συνεκμετάλλευση” του Αιγαίου και Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας.

Ε, λοιπόν, ο Νίκος Μαραντζίδης, με όλους αυτούς τους βαρύγδουπους τίτλους, ,μέσα από τις στήλες της κυριακάτικης “Καθημερινής” (18/10/2020), της ναυαρχίδας στον χώρο των ΜΜΕ του ελληνικού κατεστημένου, του νεοφιλελευθερισμού,  του ευρωπαϊσμού, της δυτικότροπης υποτελούς μονομέρειας της χώρας, αποφάσισε τούτες τις κρίσιμες στιγμές, να μας νουθετήσει για να ακολουθήσουμε τον σωστό “δορυφορικό”

προσανατολισμό απέναντι στην Τουρκία, παρακάμπτοντας, βεβαίως, το γεγονός  ότι η ελληνική κατεστημένη πολιτική τάξη τον έχει εδώ και πολύ καιρό υπερφαλαγγίσει και ακολουθεί μια στρατηγική κατευνασμού, συνεχών υποχωρήσεων και παραχωρήσεων και γονυκλισίας απέναντι στην Τουρκία.

Μας λέει, λοιπόν, ο Νίκος Μαραντζίδης στο άρθρο του στην “Καθημερινή” υπό τον παράδοξο τίτλο “ο Πέλκας στη Φενέρμπαχτσε“, μεταξύ πολλών άλλων παρόμοιων, τα εξής:

“Οι Δυτικοί αντιμετωπίζουν ψυχρά την Τουρκία ως μια σοβαρή δύναμη και μεγάλη αγορά. Εμείς γιατί δεν προσπαθούμε να κάνουμε το ίδιο; Γιατί πρέπει να έχουμε εθνική στρατηγική το ψυχόδραμα; Να τσακωνόμαστε διαρκώς για βραχονησίδες και για μερικά χιλιόμετρα βυθού, που κανείς δεν ξέρει αν ποτέ θα αξιοποιηθούν. Γιατί ζούμε διαρκώς με μύθους και βέβαια με περίσσεια υποκρισία για το τι είναι ωφέλιμο και τι όχι στις σχέσεις μας με την Τουρκία; Ακούω και διαβάζω περί κινδύνου φιλανδοποίησης της χώρας μας…Θα φιλανδοποιηθούμε λοιπόν; Μάλιστα! Ε και;…“.

Το έθνος-κράτος και τα εθνικά κράτη πέθαναν;

Μέχρι σήμερα πίστευα ότι ζούμε σε ένα κόσμο που επικρατούν οι εθνικοί ανταγωνισμοί,ότι τα μικρά και μεγαλύτερα εθνικά κράτη διαγωνίζονται στην άντληση του μεγαλύτερου οφέλους για τους λαούς τους ή και τις κυρίαρχες ελίτ τους. Νόμιζα επίσης ότι μετά τον κατακερματισμό παλαιών πολυεθνικών κρατών όπως η ΕΣΣΔ, η Γιουγκοσλαβία, η Τσεχοσλοβακία δημιουργήθηκαν νέα εθνικά κράτη που διεκδικούν με πειστικό τρόπο να λάβουν την θέση που τους αναλογεί μέσα στην διεθνή κοινότητα. Αλλά και λαοί που δεν έχουν το δικό τους εθνικό κράτος, όπως οι Κούρδοι, το διεκδικούν με πολλές θυσίες και επιχειρώντας να εκμεταλλευθούν τις διεθνείς ισορροπίες. Αυτά μέχρι που διάβασα στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 20.5.2018, το άρθρο του Νίκου Μαρατζίδη που υποστηρίζει:

 " το έθνος-κράτος αργοπεθαίνει, για την ακρίβεια σαπίζει, μέσα στον κόσμο που ξεπηδά άναρχα...  Ο θάνατος του έθνους-κράτους δεν σημαίνει τον θάνατο της πολιτικής. Σηματοδοτεί όμως τον θάνατο της ξεπερασμένης εθνικής πολιτικής...Καθώς το άκαμπτο μονοπώλιο του έθνους-κράτους στην πολιτική ζωή καθίσταται ολοένα και πιο αδύναμοι τα έθνη πρέπει να αναζητήσουν τη λύση στην ένταξή τους σε μεγαλύτερες συστάδες σταθερών δημοκρατικών δομών...  Σε αυτόν τον νέο κόσμο χρειάζεται να μάθουμε να σκεφτόμαστε με νέους όρους, εγκαταλείποντας ξεπερασμένες αντιπαραθέσεις γύρω από ένα νεκρό σώμα". Πρόκειται για ένα λόγο που συγχέει την πραγματικότητα με τις προσδοκίες του συγγραφέα, την εσχατολογία με ότι συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο. Φοβούμαι ότι ο εθνομηδενισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο της πολιτικής αφέλειας. Διότι οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Τουρκία, το Ιράν,η Γερμανία, η Γαλλία, η Ελλάδα για παράδειγμα δεν πρόκειται να αυτοκαταργηθούν ως εθνικά κράτη επειδή αυτό είναι προσδοκία συγγραφέων όπως είναι ο Μαραντζίδης.

Η εξέλιξη της σκέψης των αριστερών φιλελεύθερων διανοούμενων-Νίκος Μαραντζίδης

Γράφει ο Σπύρος Κουτρούλης

Η εξέλιξη της σκέψης των αριστερών φιλελεύθερων διανοούμενων: από την υπεράσπιση της παγκοσμιοποίηση και της υπέρβασης των εθνών στην κριτική της πολυπολιτισμικότητας και στον προβληματισμό για τον δημογραφικό κίνδυνο

Με τον τίτλο αυτό αναφέρομαι σε τρεις διανοούμενους, που προήλθαν από την αριστερά, αλλά πλέον χαρακτηρίζονται ως φιλελεύθεροι και μάλιστα συνεργάστηκαν με τα πλέον φιλελεύθερα σχήματα: τον Δημοσθένη Κούρτοβικ, την Σώτη Τριανταφύλλου και τον Νίκο Μαραντζίδη. Στο τελευταίο διάστημα, υπερβαίνοντας τον εαυτό τους και τις ιδεοληψίες που κυριαρχούν σε ένα μέρος των στοχαστών, προβληματίζονται γόνιμα για θέματα όπως η μετανάστευση, η πολυπολιτισμικότητα και το δημογραφικό ζήτημα. Για όποιον παρακολουθεί την εξέλιξή τους, πρόκειται για αναθεώρηση παλαιότερων αεθνικών αντιλήψεων τους.

Ο Δ. Κουρτοβικ επικρίνει, στις επιφυλλίδες του στα ΝΕΑ την αριστερά των δικαιωμάτων, που πλειοδοτεί για τα δικαιώματα των μεταναστών, αλλά δεν δείχνει το ίδιο ενδιαφέρον για τους ντόπιους, ωθώντας τους έτσι στον δεξιό εξτρεμισμό. Η Σώτη Τριανταφύλλου στο βιβλίο της για την πολυπολιτισμικότητα, ανατρέπει μεθοδικά όλες τις ιδεοληψίες με τις οποίες έχει περιβληθεί η έννοια αυτή.  Τέλος ο Ν. Μαραντζίδης στο τελευταίο του άρθρο στην "Καθημερινή" ,25/9/2016, με τον τίτλο "Υπάρχει μέλλον για την Ελλάδα", υποστηρίζει ότι η αντιμετώπιση του δημογραφικού είναι το καίριο στοίχημα για τον ελληνισμό:

"Ο​​ταν ο «Κύκλος Ιδεών για την Εθνική Ανασυγκρότηση» είχε την καλοσύνη να με καλέσει στην εκδήλωση του με κεντρικό ερώτημα «Ποιο μέλλον για την Ελλάδα;», η εύλογη, σχεδόν αντανακλαστική, απάντηση που μου ήρθε στο μυαλό ήταν: εξαρτάται. Η ενίσχυση, τα επόμενα χρόνια, της παρουσίας των «ανοικτών θεσμών» και η ηγεμονία των αξιών της ανοιχτής κοινωνίας αποτελούν για μένα πρωταρχικής σημασίας ζητήματα που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον της χώρας μας. Ασπάζομαι δηλαδή την προσέγγιση των οικονομολόγων Ατζέμογλου και Ρόμπινσον, οι οποίοι στο διάσημο βιβλίο τους «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη» υποστηρίζουν ότι οι ανοιχτοί οικονομικοί και πολιτικοί θεσμοί αποτελούν τη βάση για την επιτυχία ενός έθνους. Ανοιχτοί (inclusive) θεσμοί, σύμφωνα με τους δύο συγγραφείς, είναι εκείνοι που επιτρέπουν και ενθαρρύνουν τη συμμετοχή της μεγάλης μάζας των πολιτών στις οικονομικές δραστηριότητες ώστε να χρησιμοποιούν τις δεξιότητες και το ταλέντο τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Μαζί με τους ανοιχτούς θεσμούς στην οικονομία, οι ανοιχτοί πολιτικοί θεσμοί μπορούν να διασφαλίσουν την επικράτηση της δημοκρατίας έναντι του αυταρχισμού ή της διολίσθησης του κράτους σε πεδίο ανταγωνισμού χωρίς κανόνες φατριών. Οι ανοιχτοί οικονομικοί και πολιτικοί θεσμοί, λοιπόν, μπορούν να προστατέψουν τη χώρα μας από τον κίνδυνο να μετατραπεί στο μέλλον είτε σε Ουγγαρία και Τουρκία είτε σε Ουκρανία και Κολομβία.
Από τη στιγμή όμως που διάβασα τα απαισιόδοξα πορίσματα της τελευταίας έρευνας της «ΔιαΝΕΟσις» με θέμα το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας (βλ. www.dianeosis.org), σκέφθηκα πως στη φάση που βρισκόμαστε ίσως θα ταίριαζε περισσότερο το πιο προκλητικό ερώτημα «υπάρχει μέλλον για την Ελλάδα;». Σε αυτήν την περίπτωση, η απάντησή μου θα μετατρεπόταν από «εξαρτάται» σε «δεν ξέρω»!
Τα πορίσματα της ΔιαΝΕΟσις δείχνουν πως υπό ένα απαισιόδοξο, αλλά πολύ πιθανό σενάριο, η χώρα μας το 2050 θα έχει περίπου δύο εκατομμύρια λιγότερους κατοίκους σε σχέση με σήμερα. Οι προφανείς συνέπειες μιας τέτοιας κατάστασης είναι εύκολα αντιληπτές. Π.χ. σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό, που βρίσκεται τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια στην ημερήσια διάταξη του δημόσιου διαλόγου, τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά. Οπως δείχνει η έρευνα, η συρρίκνωση του συνολικού πληθυσμού και η συνεχιζόμενη γήρανσή του θα έχουν άμεση επίπτωση και στον πληθυσμό της παραγωγικής-εργάσιμης ηλικίας, ο οποίος ήδη βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία (από 65% του συνόλου σήμερα, σε 55% του συνόλου το 2050). Αυτή η μείωση θα αποτυπωθεί και στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό, που θα συρρικνωθεί κατά 1-1,5 εκατομμύριο μέχρι το 2050 (από 4,7 εκατομμύρια σήμερα σε περίπου 3 εκατομμύρια το 2050). Πρόκειται για μια συγκλονιστική μεταβολή. Η επιπλέον επιβάρυνση του δημογραφικού προς όφελος των μεγαλύτερων ηλικιών (η μέση ηλικία το 1950 ήταν τα 30 έτη, το 2015 ήταν τα 43 έτη και το 2050 ίσως γίνουν τα 50 έτη) θα επηρεάσει επίσης τους πολιτικούς προσανατολισμούς και τις αξίες μας ως κοινωνία. Εφόσον, οι συνταξιούχοι θα αποτελούν περίπου τον μισό πληθυσμό της χώρας, κάθε μεταρρύθμιση εις βάρος τους θα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να υλοποιηθεί και οι πολιτικές ελίτ θα αντιμετωπίζουν ισχυρά εκλογικά εμπόδια ώστε να λάβουν αποφάσεις πού θα ανακατανέμουν τους πόρους προς όφελος των νεοτέρων. Εξάλλου οι νέοι θα συνιστούν μια εκλογική μειοψηφία, η οποία, λόγω ανεργίας και γενικότερης οικονομικής αδυναμίας, θα εξαρτάται οικονομικά από τους πιο ηλικιωμένους άρα θα βρίσκεται υπό την κηδεμονία τους.
Ως εκ τούτου, οι αντιπαραθέσεις για τις δημόσιες πολιτικές που πρέπει να εκπονηθούν θα τείνουν να έχουν το βλέμμα προς το παρελθόν και τους ηλικιωμένους (προστασία συντάξεων, κ.λπ.) παρά προς το μέλλον (άνοιγμα αγορών και επαγγελμάτων, ενίσχυση της ποιότητας της εκπαίδευσης, προώθηση νέων τεχνολογιών, στήριξη των νέων εργαζόμενων γονιών).
Αν δεν υπάρξουν οι απαραίτητες θεσμικές αλλαγές, η υπογεννητικότητα, σε συνδυασμό με τη φυγή επιστημόνων και ατόμων με υψηλές δεξιότητες προς το εξωτερικό για αναζήτηση καλύτερων προοπτικών (brain drain), θα στερήσει κρίσιμη ζωτικότητα και ποιότητα από τη χώρα μας. Σε συνδυασμό, μάλιστα, με την ταυτόχρονη άφιξη χιλιάδων μεταναστών από χώρες του τρίτου κόσμου, οι περισσότεροι εκ των οποίων διαθέτουν δυστυχώς χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης και σχετικά περιορισμένες δεξιότητες, θα επιταχύνει την παρακμή της χώρας. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, η επιτακτική ανάγκη για ενσωμάτωση των μεταναστών στον κοινωνικό κορμό θα καθίσταται ολοένα και δυσκολότερη στη γηρασμένη χώρα μας. Μια στάσιμη οικονομία δεν μπορεί να εντάξει εύκολα νέο αίμα. Επιπλέον, οι ηλικιακές διαφορές μεταξύ γηραιών γηγενών και νεαρών μεταναστών θα εντείνουν τις πολιτισμικές και ταξικές αποστάσεις. Ας μη γελιόμαστε, το δημογραφικό χρειάζεται επειγόντως παρεμβάσεις για να αποτραπεί η καταστροφή. Ειδάλλως, δεν θα γίνουμε απλώς μόνο λιγότεροι αλλά και φτωχότεροι σε όλα τα επίπεδα."

ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/spyros.koutroulis.5/posts/1236873323049740

Ανάρτηση από: geromorias.blogspot.com