Μεταμοντέρνος πόλεμος – μέρος B: Οι κύριες πτυχές κάθε πολέμου και ο μεταμοντέρνος πόλεμος

του Παναγιώτη Ήφαιστου

Θα σκιαγραφήσουμε τρεις πτυχές. 1. Υπάρχουν πολλοί «πολεμικοί κρίκοι» πάνω στην αλυσίδα του πολέμου οπότε απαιτείται να εντοπιστεί σε ποιο κρίκο αναφερόμαστε καθότι η άσκηση βίας δεν είναι πάντα απαραίτητη. 2. Είναι οι κρίκοι της αλυσίδας του μεταμοντέρνου πολέμου Πολιτικά ενταγμένοι; 3. Ποια συμφέροντα εκπληρώνονται ανάλογα με την απάντηση στο 1 και 2 και πως πλήττονται οι πολίτες.

Καταρχήν, είναι οι κρίκοι της αλυσίδας του μεταμοντέρνου Πολιτικά ενταγμένοι;

Το Πολιτικό γεγονός δεν είναι γραμμικό ή μονοσήμαντο ενώ οι βαθμίδες πολιτικής συγκρότησης ποικίλουν ανάλογα και αντίστοιχα με τις βαθμίδες δημοκρατίας. Καθαυτό Πολιτικό γεγονός έχουμε μόνο όταν αναφέρεται σε Κοινωνικό γεγονός, διαφορετικά πρόκειται για επίφαση, ψεύδος, ανωμαλία, διαστρέβλωση και προ-πολιτική κατάσταση.

Κοινωνικό γεγονός έχουμε όταν υπάρχει κοινωνία ιστορικά προικισμένη με οντολογική ετερότητα στα πεδία της κοσμοθεωρίας, του πολιτισμού και των πολιτικών παραδόσεων.

Η Εθνική Ανεξαρτησία συμβολίζει την δυνατότητα αυτής της κοινωνίας να ασκεί εσωτερική πολιτική αυτοδιάθεση υπό συνθήκες εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής κυριαρχίας και να αντικρούει τις επεμβάσεις στο εσωτερικό πολιτικό της σύστημα. Αυτό συμβολίζει την ύπαρξη ανεξάρτητου κράτους (ανεξάρτητης Πολιτείας στην κλασική εποχή).

Επειδή στο διεθνές σύστημα το οποίο αποτελείται από κράτη άνισου μεγέθους, άνισης ισχύος και άνισης ανάπτυξης ισχύει η αρχή της αυτοβοήθειας, το κάθε κράτος είναι υποχρεωμένο να παλεύει για την αυτοσυντήρησή του, την επιβίωσή του και την διατήρηση ισόρροπων σχέσεων και συναλλαγών παρά την εγγενή ασυμμετρία ισχύος μεταξύ των μελών κάθε διακρατικού συστήματος. Τα λιγότερο ισχυρά κράτη, εξάλλου, αναπτύσσουν στρατηγικές μείωσης των συνεπειών της ασυμμετρίας ισχύος με προσεγγίσεις που έχουν επιστημονικά αναπτυχθεί επαρκώς από την στρατηγική θεωρία (patron-client relations). Μονολεκτικά, η καλλιέργεια του ορθολογισμού στην πλάστιγγα κόστους / οφέλους εναλλακτικών στάσεων και συμπεριφορών είναι το καίριο ζήτημα.

Στον διακρατικό πόλεμο και ανεξαρτήτως σε ποιο κρίκο αναφερόμαστε οι παράμετροι του πολέμου είναι λίγο πολύ γνωστοί, συχνά μάλιστα ρυθμισμένοι με το (διεθνές) δίκαιο του πολέμου, ή, εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, από τους θεσμούς συλλογικής ασφάλειας. Οι δρώντες του πολέμου στο διεθνές σύστημα είναι τα κράτη. Ανεξαρτήτως διακρατικών θεσπίσεων η σταθερότητα και η αστάθεια συναρτώνται με την ισορροπία ή την ανισορροπία.

Εάν και όταν το διακρατικό σύστημα γίνεται ολοένα και πιο ελλειμματικό οι φορείς αθέσπιστης ισχύος βρίσκουν παράθυρα ευκαιρίας εκπλήρωσης των συμφερόντων τους ή ακόμη καθίσταται οι κυρίαρχοι δρώντες.

Μεταμοντέρνος πόλεμος – μέρος Α: Ένας πρώτος ορισμός του μεταμοντέρνου πολέμου

του Παναγιώτη Ήφαιστου

Ορίζουμε ως μεταμοντέρνο πόλεμο την επιβολή αθέσπιστης ισχύος διανεμητικών προεκτάσεων επί των πολιτών ενός κράτους ή περισσοτέρων κρατών από πρωταγωνιστές της διεθνικής ιδιωτείας και από τις ηγεμονικές δυνάμεις οι οποίες αενάως παντοιοτρόπως επιδιώκουν έλεγχο των λιγότερο ισχυρών κρατών (οι δύο συνεργάζονται και συναλλάσσονται αλλά όχι πάντα). Κύριο χαρακτηριστικό του σύγχρονου μεταμοντέρνου πολέμου είναι ότι:

1. Δεν πλήττει μαζικά με πολεμικά οπλικά συστήματα αλλά διαμέσου επικοινωνιακών μεθόδων που εκμεταλλεύονται τα άλματα της τεχνολογίας.
2. Κύριος σκοπός όπως εξάλλου διακηρύσσεται στις δηλώσεις ή αποκαλύψεις ως προς το τι συνίσταται η στρατηγική του «soft power» είναι η εξοικονόμηση πόρων με το να ελεγχθεί ένα κράτος με τρόπο περίπου ισοδύναμο με το αποτέλεσμα ενός πολέμου συμβατικού χαρακτήρα. Δηλαδή επίτευξη του ίδιου σκοπού εισβολής στα πλαίσια ενός πολέμου με χρήση όμως απείρως λιγότερου (οικονομικού) κόστους.
3. Πλήττει μεν πολλούς και ίσως περισσότερους από ότι ένας συμβατικός πόλεμος αλλά εκμεταλλευόμενη την σύγχρονη τεχνοδομή έχει το πλεονέκτημα με τρόπο αθέατο, άπιαστο και αόρατο να πλήττει τον κάθε ένα ξεχωριστά μέσα στον προσωπικό του πυρήνα.
4. Κύρια μέσα της διεθνικής ιδιωτείας, πλέον, είναι οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί ή ανάμεικτα συστήματα διεθνικών χρηματοοικονομικών δρώντων και διεθνικών επιχειρήσεων, τα οποία (συστήματα), κατέχουν ιδιώτες που δεν υπόκεινται σε κοινωνικοπολιτικούς ελέγχους ή τους υπόκεινται ελλειμματικά.
5. ΟΙ ΔΙΕΘΝΙΚΟΙ ΙΔΙΩΤΕΣ (το αντίστοιχο του βάρβαρου ή του ανθρωποειδούς θηρίου στην προ-πολιτική εποχή) ενίοτε όχι μόνο συναλλάσσονται με τις «υπηρεσίες» κάποιων κρατών και ιδιαίτερα των ηγεμονικών, αλλά επιπλέον διόλου σπάνια παρατηρείται να ελέγχουν αυτές τις υπηρεσίες ή και ηγέτες αυτών των κρατών (οι αποκαλύψεις κατά την διάρκεια των Αμερικανικών προεδρικών εκλογών που τόσο ενόχλησαν είναι ενδεικτικές ενός πολύ μαζικότερου φαινομένου)

Το τελευταίο αποτελεί παρακμή του ούτως ή άλλως προβληματικού διακρατικού συστήματος αλλά και πλήγμα για τον αναγκαίο και μη εξαιρετέο πολιτικοοικονομικό και στρατηγικό ορθολογισμό που απαιτείται να επιδεικνύει ένα κράτος.

Υπογραμμίζεται ότι κύρια αποστολή του κράτους από καταβολής πολιτικού πολιτισμού ήταν και συνεχίζει να είναι η επίτευξη πολιτικοοικονομικού ορθολογισμού [Κάτι ανέφικτο σε πλανητικό επίπεδο καθότι απουσιάζει μια παγκόσμια κοινωνία και ένα παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα για να καλλιεργήσει παγκόσμια κριτήρια πολιτικής ηθικής, παγκόσμια διανεμητική δικαιοσύνη και παγκόσμιο πολιτικοοικονομικό ορθολογισμό.]