Το μίσος για τον Iνδιάνο

Κείμενο του αυτοεξόριστου αντιπροέδρου της Βολιβίας, Αλβάρο Γκαρσία Λινέρα, για τα βαθιά ρατσιστικά κίνητρα πίσω από το πραξικόπημα. O Αλβάρο Γκαρσία Λινέρα είναι ο διανοούμενος αντιπρόεδρος του Έβο Μοράλες, από το 2005. Επισκέφθηκε την Ελλάδα το 2015, ως αντιπρόεδρος, και μίλησε στο Resistance Festival. Υπήρξε ηγέτης του Αντάρτικου Στρατού Τουπάκ Καταρι, της Βολιβίας, το οποίο δημιουργήθηκε από τους αντάρτες που εκπαίδευσε ο ίδιος ο Τσε Γκεβάρα στη χώρα. Στόχος του Αντάρτικου Στρατού ήταν η κοινωνική ισότητα στη Βολιβία και η ισότιμη ένταξη των Ινδιάνων. Ο Αλβάρο Γκαρσία Λινέρα καταδικάστηκε για ένοπλη βία και φυλακίστηκε για τη δράση του από το 1992 έως το 1997. Οι πραξικοπηματίες απαίτησαν να μην είναι ούτε εκείνος υποψήφιος για την Προεδρία, στις ερχόμενες εκλογές του 2020, κάτι πρωτοφανές για δημοκρατικά καθεστώτα. Ο Τουπάκ Καταρι, που έδωσε το όνομά του στην οργάνωση στην οποία ηγήθηκε ο Λινέρα, χρεώνεται με την ιστορική επαναστατική φράση «Πεθαίνω, μα θα γυρίσω και θα είμαι εκατομμύρια», που ήταν και οι τελευταίες του λέξεις.

Του Αλβάρο Γκαρσία Λινέρα

«Σαν την ομίχλη στους εφιάλτες, το μίσος αστραπιαία διατρέχει τις παραδοσιακές γειτονιές της αστικής μεσαίας τάξης της Βολιβίας. Τα μάτια τους είναι γεμάτα οργή. Δεν φωνάζουν, φτύνουν. Δεν απαιτούν, επιβάλλουν. Τα συνθήματά τους δεν είναι αυτά της ελπίδας για αδελφοσύνη. Είναι αυτά της περιφρόνησης και των διακρίσεων κατά των Ινδιάνων. Ανεβαίνουν στις μηχανές τους, μπαίνουν στα αμάξια τους, μαζεύονται στις αδελφότητές τους στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, και ξεκινούν το κυνήγι των ανταρτών Ινδιάνων που τόλμησαν να τους αφαιρέσουν την εξουσία.

Στη Σάντα Κρουζ οργανώνουν μηχανοκίνητες ορδές με παλούκια στα χέρια, για να τιμωρήσουν τους Ινδιάνους, αυτούς που αποκαλούν «collas» [χωριάτες], αυτούς που ζουν στις περιφερειακές γειτονιές και στις αγορές. Φωνάζουν «Να σκοτώσουμε τους collas», κι αν στο δρόμο τους βρεθεί καμιά γυναίκα που να φορά την πογιέρα [την παραδοσιακή φούστα των ιθαγενών γυναικών], την χτυπούν, την απειλούν και απαιτούν να φύγει αμέσως από την περιοχή τους.

Στην Κοτσαμπάμπα οργανώνουν κομβόυ, για να επιβάλλουν την φυλετική τους ανωτερότητα στη νότια ζώνη, εκεί που ζουν οι πιο στερημένες τάξεις, και πλήττουν – σα να ήταν σύνταγμα ιππικού – τις χιλιάδες απροστάτευτες χωρικές που διαδηλώνουν ζητώντας ειρήνη. Κουβαλάνε μπαστούνια του μπέηζμπολ, αλυσίδες, δακρυγόνα, κάποιοι κουβαλάνε και όπλα. Η γυναίκα είναι το θύμα που προτιμούν. Άρπαξαν μια γυναίκα δήμαρχο αγροτικής περιοχής, την ταπείνωσαν, την έσυραν στους δρόμους. Την χτύπησαν, κατούρησαν πάνω της όταν έπεσε στο έδαφος, της έκοψαν τα μαλλιά, απείλησαν να τη λυντσάρουν, και όταν κατάλαβαν ότι τους κινηματογραφούν, αποφάσισαν να την περιλούσουν κόκκινη μπογιά, συμβολίζοντας όσα θα έκαναν με το αίμα της.

Η παγκοσμιοποίηση απεβίωσε

του Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα* από το Ἀρδην τ. 109

Η έξαψη για έναν επικείμενο κόσμο δίχως σύνορα, ο ζήλος για τη διαρκή κατακρεούργηση των εθνικών κρατών στο όνομα της ελεύθερης επιχείρησης και η σχεδόν θρησκευτική βεβαιότητα ότι η παγκόσμια κοινωνία θα καταλήξει να είναι ένας απόλυτα ενιαίος χώρος οικονομικά, χρηματιστικά και πολιτιστικά, μόλις κατέρρευσαν, προκαλώντας μια κατάπληξη που άφησε άφωνες τις φιλοπαγκοσμιοποιητικές ελίτ του πλανήτη.

Η άρνηση της Βρετανίας να παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης –το πιο σημαντικό εγχείρημα κρατικής ενοποίησης των τελευταίων εκατό ετών– και η εκλογική νίκη του Τραμπ –που ύψωσε τις σημαίες μιας επιστροφής στον οικονομικό προστατευτισμό, ανακοίνωσε την καταγγελία των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου και υποσχέθηκε την κατασκευή βαβυλώνιων συνοριακών τειχών– έχουν εκμηδενίσει τη μεγαλύτερη και πιο επιτυχημένη φιλελεύθερη αυταπάτη της εποχής μας. Και όλα αυτά προέρχονται από τα δύο έθνη που, πριν τριάντα πέντε χρόνια, ενδεδυμένα την πολεμική πανοπλία τους, διακήρυσσαν την έλευση του ελεύθερου εμπορίου και της παγκοσμιοποίησης ως την αναπόφευκτη λύτρωση της ανθρωπότητας, απευθυνόμενα σε έναν κόσμο όπου έχουν ανατραπεί ή, ακόμα χειρότερα, εξαντληθεί οι ψευδαισθήσεις που τον κράτησαν σε επαγρύπνηση επί έναν αιώνα.

Η παγκοσμιοποίηση ως μετα-αφήγηση, δηλαδή ως ιδεολογικός και πολιτικός ορίζοντας ικανός να διοχετεύσει τις συλλογικές ελπίδες προς έναν ενιαίο προορισμό, που θα επέτρεπε την υλοποίηση κάθε δυνατής προσδοκίας, έχει σπάσει σε χίλια κομμάτια. Και σήμερα δεν υπάρχει στη θέση της στον κόσμο τίποτα που να διαρθρώνει αυτές τις κοινές προσδοκίες. Αυτό που γίνεται είναι μια φοβισμένη οπισθοχώρηση εντός των συνόρων και η επιστροφή σε ένα είδος πολιτικού φυλετισμού, τροφοδοτούμενου από την ξενοφοβική οργή, ενώπιον ενός κόσμου που πλέον δεν είναι ο κόσμος κανενός.

Το γεωπολιτικό μέτρο του καπιταλισμού

Εκείνος που ξεκίνησε τη μελέτη της γεωγραφικής διάστασης του καπιταλισμού ήταν ο Καρλ Μαρξ. Η συζήτησή του με τον οικονομολόγο Φρίντριχ Λιστ για τον κρατικό καπιταλισμό, το 1847, και οι σκέψεις του σχετικά με τις επιπτώσεις της ανακάλυψης των χρυσωρυχείων της Καλιφόρνιας στο υπερπόντιο εμπόριο με την Ασία, τον καθιερώνουν ως τον πρώτο και πιο ενδελεχή ερευνητή των διαδικασιών οικονομικής παγκοσμιοποίησης του καπιταλιστικού καθεστώτος. Πράγματι, η συμβολή του δεν εδράζεται στην κατανόηση του παγκοσμιοποιημένου χαρακτήρα του εμπορίου, που ξεκινά με την ευρωπαϊκή εισβολή στην Αμερική, αλλά στην πλανητικά επεκτατική φύση της ίδιας της καπιταλιστικής παραγωγής.

Οι κατηγορίες τυπικής και πραγματικής υπαγωγής της διαδικασίας της εργασίας στο κεφάλαιο, με τις οποίες ο Μαρξ αποκαλύπτει την αέναη αυτοκίνηση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, προϋποθέτουν την αυξανόμενη υπαγωγή της εργατικής δύναμης, της κοινωνικής νόησης και της γης, στη λογική της επιχειρηματικής συσσώρευσης, δηλαδή την υποταγή των συνθηκών της ζωής ολόκληρου του πλανήτη στην αξιοποίηση του κεφαλαίου. Εξ ου και, στα πρώτα τριακόσια πενήντα χρόνια της ύπαρξής του, το γεωπολιτικό μέτρο του καπιταλισμού έχει προχωρήσει από τις πόλεις-κράτη στην ηπειρωτική διάσταση και έχει περάσει, τα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια, στο πλανητικό γεωπολιτικό πεδίο.

Η οικονομική παγκοσμιοποίηση (υλική) είναι λοιπόν σύμφυτη με τον καπιταλισμό. Η αφετηρία της μπορεί να χρονολογηθεί πεντακόσια χρόνια πριν, κι από τότε θα συσφιχθεί, με τρόπο αποσπασματικό και αντιφατικό, πολύ περισσότερο.

Η παγκοσμιοποίηση πέθανε -του Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα

Η άρνηση της Μεγάλης Βρετανίας να παραμείνει στην Ε.Ε. και η εκλογική νίκη του Τραμπ δείχνουν έναν κόσμο που αναποδογύρισε, καθώς φαίνεται να εξάντλησε τις ψευδαισθήσεις που τον έτρεφαν για έναν αιώνα Είναι μια εποχή απόλυτης αβεβαιότητας και ακριβώς γι αυτό δυνητικά και πολύ γόνιμη

Η φρενίτιδα για την άμεση υλοποίηση ενός κόσμου χωρίς σύνορα, o θόρυβος που γίνεται για τη συνεχή υποτίμηση της σημασίας των εθνικών κρατών στο όνομα του ελεύθερου επιχειρείν και η σχεδόν θρησκευτική βεβαιότητα πως η κοινωνία όλου του πλανήτη στο τέλος θα συναποτελέσει ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο οικονομικό, χρηματιστικό και πολιτισμικό πεδίο, κατέρρευσαν προκαλώντας το βουβό δέος των φιλο-παγκοσμιοποιητικών ελίτ του κόσμου.

Η άρνηση της Μεγάλης Βρετανίας να παραμείνει στην Ε.Ε. – το σημαντικότερο σχέδιο ενοποίησης κρατών της τελευταίας εκατονταετίας – και η εκλογική νίκη του Τραμπ – που διακήρυξε την επιστροφή στον οικονομικό προστατευτισμό, ανήγγειλε την απόρριψη των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου και υποσχέθηκε την οικοδόμηση γιγάντιων συνοριακών τειχών –, διέλυσαν τις μεγαλύτερες και πιο επιτυχημένες φιλελεύθερες ψευδαισθήσεις της εποχής μας.

Το ότι όλα αυτά προέρχονται από δύο κράτη που, εδώ και 35 χρόνια, φορώντας τις πολεμικές τους πανοπλίες, διακηρύσσανε την έλευση του ελεύθερου εμπορίου και της παγκοσμιοποίησης σαν την αναπόφευκτη μοίρα της ανθρωπότητας, μας δείχνει έναν κόσμο που αναποδογύρισε, ή, ακόμη χειρότερα, που εξάντλησε τις ψευδαισθήσεις που τον έτρεφαν για έναν αιώνα.

Η παγκοσμιοποίηση πέθανε και θα περάσει στην Ιστορία

του Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα

Η άρνηση της Μεγάλης Βρετανίας να παραμείνει στην Ε.Ε. και η εκλογική νίκη του Τραμπ δείχνουν έναν κόσμο που αναποδογύρισε, καθώς φαίνεται να εξάντλησε τις ψευδαισθήσεις που τον έτρεφαν για έναν αιώνα. Είναι μια εποχή απόλυτης αβεβαιότητας και ακριβώς γι αυτό δυνητικά και πολύ γόνιμη.

Η φρενίτιδα για την άμεση υλοποίηση ενός κόσμου χωρίς σύνορα, o θόρυβος που γίνεται για τη συνεχή υποτίμηση της σημασίας των εθνικών κρατών στο όνομα του ελεύθερου επιχειρείν και η σχεδόν θρησκευτική βεβαιότητα πως η κοινωνία όλου του πλανήτη στο τέλος θα συναποτελέσει ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο οικονομικό, χρηματιστικό και πολιτισμικό πεδίο, κατέρρευσαν προκαλώντας το βουβό δέος των φιλο-παγκοσμιοποιητικών ελίτ του κόσμου.

Η άρνηση της Μεγάλης Βρετανίας να παραμείνει στην Ε.Ε. – το σημαντικότερο σχέδιο ενοποίησης κρατών της τελευταίας εκατονταετίας – και η εκλογική νίκη του Τραμπ – που διακήρυξε την επιστροφή στον οικονομικό προστατευτισμό, ανήγγειλε την απόρριψη των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου και υποσχέθηκε την οικοδόμηση γιγάντιων συνοριακών τειχών –, διέλυσαν τις μεγαλύτερες και πιο επιτυχημένες φιλελεύθερες ψευδαισθήσεις της εποχής μας.