"Πίσω από τους Τρεις Ιεράρχες"

Γράφει ο Γιώργος Ηλ. Τσιτσιμπής

Είναι αποδεκτό πως τίποτα δεν δημιουργείται εν κενώ. Πίσω από κάποιο γεγονός υπάρχει ένα υπόβαθρο και πίσω απ’ αυτό μια αιτία.

Στην ανατροφή των παιδιών το βασικότερο υπόβαθρο είναι το οικογενειακό περιβάλλον με βασικό πυλώνα την μητέρα. Όσο και αν «εκσυγχρονίζεται» ο θεσμός της οικογένειας, ο ρόλος της μάνας παραμένει καίριος συνεπικουρούμενος από την πατρική ισότιμη φροντίδα. Η μάνα είναι αυτή που εμψυχώνει, προστατεύει, εμπνέει, περιθάλπει, υποδεικνύει, κοινωνικοποιεί. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι έχει αναγνωρισθεί ο ρόλος της, με εξαιρετικά αφιερώματα, στην ποίηση και την λογοτεχνία. Για δε τις επιστήμες της παιδαγωγικής και της ψυχολογίας είναι «παραβίαση ανοιχτών θυρών» το να μιλήσει κάποιος για την σχέση μητέρας – παιδιού.

Αυτή η σχέση αποτυπώνεται ευδιάκριτα ανάμεσα στους Τρεις Ιεράρχες και τις μητέρες τους, την Εμμέλεια, την Νόννα και την Ανθούσα.

Ας τις γνωρίσουμε συνοπτικά, δανειζόμενοι τα στοιχεία από ομιλία της πρεσβυτέρας Δήμητρας Μανώλη, από τα γειτονικά μας Τρίκαλα.

Εμμέλεια

Μητέρα Μ. Βασιλείου, από την Καισάρεια. Πλούσια, ευκατάστατη, με σπουδαία κοινωνική θέση και μόρφωση. Κόρη μάρτυρος, μάνα του πόνου, «βλαστός αγιοτάτης ρίζας» μας λέει ο γιος της Βασίλειος.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΜΑΝΑΣ - ΠΑΙΔΙΟΥ

PsychologyNow.gr - Η Ψυχολογία είναι ο Κόσμος μας

Αυτή είναι η πρώτη εικόνα μαγνητικού τομογράφου που δείχνει το δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού. Η εικόνα δείχνει την νευροεπιστήμονα Rebecca Saxe να φιλάει τον δύο μηνών γιο της.

Ο εγκέφαλος του παιδιού φαίνεται περισσότερο λείος και πιο σκούρος. Αυτό συμβαίνει επειδή έχει πολύ λιγότερη λευκή ουσία, η οποία αποτελείται από μυελίνη και είναι λιπώδης ιστός που λειτουργεί ως μόνωση για τους νευρώνες που μεταδίδουν μηνύματα μέσα στον εγκέφαλο.

Το φιλί προκαλεί μια χημική αντίδραση στον εγκέφαλο που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει μια «έκρηξη» της ωκυτοκίνης. Η ωκυτοκίνη είναι μία ορμόνη που αναφέρεται συχνά ως η «ορμόνη της αγάπης» διότι προκαλεί συναισθήματα στοργής και συναισθηματικού δεσμού.

Το φιλί ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, απελευθερώνοντας την ορμόνη ντοπαμίνη που μας κάνει να αισθανόμαστε ευφορία. Επίσης, απελευθερώνει βασοπρεσίνη η οποία συνδέει συναισθηματικά τις μητέρες με τα μωρά τους, αλλά και τους ερωτικούς συντρόφους μεταξύ τους. Τέλος, απελευθερώνει σεροτονίνη, η οποία βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσής μας.

Πεθαίνουν οι μανάδες;

Όταν μιλάει η αγάπη δεν την διακόπτουμε ποτέ...

Ήμουν πολύ μικρός. Όλη μέρα γύριζα στους δρόμους. Έπαιζα, έτρεχα, φίλευα, μάλωνα, χτυπούσα και γιατρευόμουν, μέρα και νύχτα, θάλασσες και βροχές, χειμώνες και καλοκαίρια, ζωή δίχως βερεσέδια. Γεμάτη η μνήμη, σε πληρότητα η καρδιά. Ένα απόγευμα, κάπου έπεσα και χτύπησα. Γύρισα σπίτι μες τα αίματα. Πλύθηκα και ξάπλωσα στο σαλόνι. Κουρασμένος και λαβωμένος, δεν άργησε να με πάρει ο ύπνος. Όταν μετα από ώρα άνοιξα τα μάτια μου, είχε σκοτεινιάσει. Αυτή η θλίψη του δειλινού, ακόμη με λαβώνει. Τότε ακούω την Μάνα, να μιλάει στα αδέλφια μου, «κάνετε ησυχία, ο μικρός δεν είναι καλά, κοιμάται…», σε λίγο ένα χέρι χάιδεψε το μέτωπο μου, και έσυρε μια ζεστή κουβέρτα στο κορμί μου. Έκανα ότι δεν κατάλαβα τίποτα.

Όταν μιλάει η αγάπη, ποτέ δεν την διακόπτουμε. Είναι ιεροσυλία. Έκλεισα τα μάτια και ξύπνησα το πρωί θεραπευμένος. Αυτός είναι ο ορισμός της Μάνας. Μια εμπειρία τρυφερότητας. Μια σχέση απόλυτης αποδοχής. Ένα χάδι σε πληγωμένο κορμί, μια ζεστή κουβέρτα μες στο χειμώνα της ζωής όταν σπαρταράς για αγάπη. Και η αλήθεια είναι ότι από μικρός είχα την κακή συνήθεια να ξεσκεπάζομαι τα βράδια….και κάνει τόσο κρύο.

Ἡ μάνα: ἐλπίδα καὶ θεμέλιο τοῦ Γένους!

Γράφει ὁ Δημ. Νατσιὸς

Δάσκαλος-Κιλκὶς

Ἀπ’ οὖλα τὰ λαλούμενα καλοχτυπᾶ ἡ καμπάνα

Κι ἀπ’ οὖλα τὰ γλυκύτερα, γλυκύτερ’ εἶν’ ἡ μάνα

(δημοτικὸ)

. Στὴν ἀρχὴ τῶν ἀπομνημονευμάτων του, ὁ στρατηγὸς Μακρυγιάννης, διηγεῖται τὸ πῶς σώθηκε ὁ ἴδιος καὶ ἡ φαμελιά του ἀπὸ τοὺς Τούρκους τοῦ Ἀλήπασα. «Γκιζεροῦσαν δεκαοχτὼ ἡμέρες εἰς τὰ δάση κι ἔτρωγαν ἀγριοβέλανα καὶ ἐγὼ βύζαινα», γράφει. Θέλησαν νὰ περάσουν ἕνα γεφύρι ποὺ τὸ «φύλαγαν οἱ Τοῦρκοι» καὶ γιὰ νὰ μὴν κλάψει ὁ νεογέννητος Μακρυγιάννης καὶ «χαθοῦνε ὅλοι», τὸν ἄφησαν στὸ δάσος. «Τότε μετανογάει ἡ μητέρα μου καὶ τοὺς λέει: «Ἡ ἁμαρτία τοῦ βρέφους θὰ μᾶς χάση», τοὺς εἶπε «περνᾶτε ἐσεῖς καὶ σύρτε εἰς τὸ τάδε μέρος καὶ σταθῆτε… τὸ παίρνω κι ἂν ἔχω τύχη καὶ δὲν κλάψη, διαβαίνουμε». Νίκησε τὸ ἀνίκητο μητρικὸ ἔνστικτο. Καί, γράφει ὁ πολύπαθος ἀγωνιστής, «ἡ μητέρα μου καὶ ὁ Θεὸς μᾶς ἔσωσε» (ἔκδ. «Ζαχαρόπουλος», σελ. 178).

. Ἡ ὡραιότατα ἀσύντακτη τελευταία φράση τοῦ ἥρωα ἐξηγεῖ ὅτι, τὶς πρῶτες καταβολὲς τῆς στερέμνιας πίστης καὶ θεοσεβείας του τὶς ὀφείλει στὴν μάνα του ἀλλὰ καὶ ἑρμηνεύει περίτεχνα τὸ πῶς διασώθηκε τὸ Γένος μας, σὲ τοῦτο τὸ ἁλίκτυπο, γαλάζιο ἀκρωτήρι τῆς Μεσογείου, στὸ διάβα τῶν αἰώνων. Οἱ μάνες καὶ ὁ Χριστὸς «μᾶς ἔσωσε». Γιατί «ἀπὸ τὴ γῆ βγαίνει νερὸ κι ἀπ’ τὴν ἐλιὰ τὸ λάδι,/ κι ἀπὸ τὴ μάνα τὴν καλὴ βγαίνει τὸ παλληκάρι», πιστοποιεῖ καὶ ὁ ἄφθαστος καὶ ἄφθιτος δημοτικός μας στίχος. Σὲ κανενὸς ἄλλου λαοῦ τὴν δημοτικὴ ποίηση δὲν ἔχει ἡ Μάνα τὴν ἐξαιρετικὴ θέση ποὺ τῆς δίνει τὸ ἑλληνικὸ δημοτικὸ τραγούδι.